UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. decyzją z dnia 14 października 2015 roku, nr (...), po rozpatrzeniu wniosku R. K. (1) z dnia 12 lutego 2014 roku, odmówił umorzenia mu należności z tytułu składek na:

- ubezpieczenia społeczne za okresy od lutego 2004 roku do listopada 2006 roku, od stycznia 2007 roku do marca 2007 roku, od maja 2007 roku do października 2008 roku - w łącznej kwocie 51,700,54 zł, w tym z tytułu składek 26.788,54 zł i z tytułu odsetek liczonych na dzień 12 lutego 2014 roku - 24.912,00 zł,

- ubezpieczenie zdrowotne za okresy od lutego 2004 roku do listopada 2006 roku, od stycznia 2007 roku do października 2008 roku - w łącznej kwocie 18.514,20 zł, w tym z tytułu składek - 9.704,20 zł i z tytułu odsetek liczonych na dzień 12 lutego 2014 roku - 8.810,00 zł;

- Fundusz Pracy za okresy od lutego 2004 roku do listopada 2006 roku, od stycznia 2007 roku do marca 2007 roku, od maja 2007 roku do października 2008 roku - w łącznej kwocie 3.858,83 zł, w tym z tytułu składek 2.011,83 zł i z tytułu odsetek liczonych na dzień 12 lutego 2014 roku - 1.847,00 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca nie spełnia warunków do umorzenia na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku, albowiem w zakreślonym terminie nie opłacił wymaganych należności niepodlegających umorzeniu.

R. K. (1) odwołał się od powyższej decyzji, podnosząc że pozostawał w przekonaniu że należności niepodlegające umorzeniu, podobnie jak należności komornicze, zostaną ściągnięte przez organ rentowy z urzędu.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o jego oddalenie w całości, jednocześnie wnosząc o zasądzenie od skarżącego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. K. (1) prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie od 31 grudnia 1998 roku do 15 października 2008 roku. Nie opłacił w terminie wszystkich należnych z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz na Fundusz Pracy.

Niesporne, a nadto dowody – dokumenty w aktach ZUS O/S.: druk (...), k. 4; druk (...), k. 7; druk (...), k. 8; druk (...), k. 9.

W dniu 12 lutego 2014 roku R. K. złożył - na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność - w ZUS O/S. wniosek o umorzenie nieopłaconych przez siebie należności z tytułu składek.

Dowód: wniosek o umorzenie - k. 34 akt ZUS.

Pismem nr RKS- (...) organ rentowy poinformował R. K., iż warunkiem umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek jest opłacenie należności z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego w łącznej kwocie 172,43 zł w terminie 12 miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia lub opłacenie ich w ramach układu ratalnego zawartego w terminie 12 miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia.

R. K. otrzymał powyższe pismo i nie miał wątpliwości co do tego jaką kwotę i w jakim terminie musi uiścić, aby pozostałe składki zostały umorzone.

Dowody:

- pismo nr RKS- (...) - k. 29 akt ZUS;

- zeznania R. K. (1) – k. 13, w wersji elektronicznej i transkrypcja k. 17 akt sądowych.

Decyzją z dnia 3 czerwca 2014 roku organ rentowy określił kwoty należności, które będą podlegały umorzeniu, jednocześnie ponownie informując R. K., iż warunkiem umorzenia owych należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu. Organ rentowy wskazał, iż należności z tytułu składek za okres od 1 stycznia 1999 roku nieobjęte postępowaniem o umorzenie należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

Powyższa decyzja została R. K. doręczona w dniu 9 czerwca 2014r.; R. K. odebrał ją osobiście. Decyzja uprawomocniła się wobec niezłożenia od niej odwołania.

Niesporne, a nadto dowód: decyzja nr (...) z 3.06.2014 r. wraz z dowodem doręczenia- k. 26-27 akt ZUS.

R. K. (1) nie zapłacił do dnia dzisiejszego kwoty 172,43 zł z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Początkowo nie uiścił jej dlatego, że nie miał na to pieniędzy; zamierzał zrobić to w późniejszym czasie, pamiętał bowiem, że ma na to rok. W późniejszym okresie, po otrzymaniu z ZUS decyzji informującej o przyznaniu mu prawa do emerytury, uznał, że ZUS sam sobie potrąci należną kwotę, skoro z jego świadczenia jest już prowadzona jedna egzekucja komornicza (dotycząca należności z tytułu nieopłaconego czynszu za lokal). Nie dowiadywał się jednak w ZUS, czy takie potrącenie będzie faktycznie miało miejsce.

Dowód: zeznania R. K. (1) – k. 13, w wersji elektronicznej i transkrypcja k. 17 akt sądowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie mogło zostać uwzględnione.

Zgodnie z treścią przepisu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551), na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych:

1. która przed dniem 1 września 2012 roku zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2. innej niż wymieniona w pkt 1,

umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie z ust. 6 cytowanego art. 1 ustawy, umorzenie należności, o których mowa w ust. 1 skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego. Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1 ( ustawy o umorzeniu należności) niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku, do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego - ust. 10 art. 1. Zgodnie z art. 1 ust. 11 niepodlegające umorzeniu należności, o których mowa w ust. 10 podlegają spłacie w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i ustalonych przez sąd okoliczności (które były w zasadzie całkowicie niesporne) w okresie od 31 grudnia 1998 roku do 15 października 2008 roku R. K. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego tytułu powstała na jego koncie zaległość składkowa, o której umorzenie wystąpił. Decyzją z dnia 3 czerwca 2014 roku organ rentowy określił warunki umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek, jednocześnie informując R. K., że warunkiem umorzenia należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie i kosztami egzekucyjnymi w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji.

Jak wynika z ustaleń sądu, decyzja określająca warunki umorzenia należności z tytułu składek została odwołującemu skutecznie doręczona w dniu 9 czerwca 2014 roku. Od tej decyzji R. K. (1) nie złożył odwołania, w związku z czym uprawomocniła się ona z dniem 10 lipca 2014 roku. Od tego też dnia biegł też termin 12 miesięcy, w ciągu którego R. K. miał wpłacić do ZUS zaległość z tytułu składek niepodlegających umorzeniu w myśl art. 1 ust. 1 ustawy abolicyjnej. Co istotne, R. K. przyznał, iż – mimo że organ rentowy nie ujął tego wprost w decyzji z 3 czerwca 2014 roku – wiedział jaką kwotę powinien zapłacić. Kwota ta wynikała bowiem z doręczonego odwołującemu w tym samym czasie informacyjnego pisma ZUS. Choć formalnie postępowanie organu rentowego polegające na niewskazaniu kwoty należności niepodlegających umorzeniu w decyzji określającej warunki umorzenia, a ujęciu jej w jakimś odrębnym piśmie może budzić wątpliwości, to jednak w okolicznościach niniejszej sprawy okoliczność ta miała znaczenie wtórne.

Jak bowiem wynika z zeznań R. K., nie tylko dobrze wiedział on jaką kwotę z tytułu tych składek ma uiścić, ale i w jakim terminie. Z zeznań tych wynika zarazem, iż wyłączną przyczyną nieopłacenia należności była wyjątkowa niefrasobliwość odwołującego, który najpierw odkładał opłacenie składek na późniejszy czas (wiedząc, że ma na to aż rok), a potem sam, nie konsultując się w tej sprawie z organem rentowym, uznał, że skoro nabył prawo do emerytury, to organ rentowy sam dokona stosownego potrącenia. Przyznał także, że później zapomniał o sprawie (jak zeznał: „przegapił to”).

W ocenie sądu skutki takiego działania odwołującego mogą obciążać wyłącznie jego. Ustawodawca, wprowadzając nadzwyczajne rozwiązanie w postaci możliwości umorzenia niektórych nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, nie uznał bowiem, że umorzenie to ma mieć charakter bezwarunkowy i zostać uzależnione wyłącznie od złożenia stosownego wniosku. Przeciwnie, w przywołanym już wyżej przepisie art. 1 ust. 10 ustawy abolicyjnej wprost wskazano, iż warunkiem umorzenia należności jest nieposiadanie innych zaległości składkowych, a jeśli takowe istnieją – ich spłata w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia. W ustawie abolicyjnej nie przewidziano ponadto żadnych dodatkowych udogodnień dla osób ubiegających się o umorzenie, w tym możliwości przedłużania 12-miesięcznego terminu na spłatę pozostałych należności. Bez znaczenia jest także fakt z jakich przyczyn powstały zaległości składkowe, które miałyby zostać umorzone, w tym to czy miały miejsce jakieś nadzwyczajne okoliczności, które przyczyniły się do ich powstania (np. choroba, splot nieszczęśliwych zdarzeń itp.).

Mając wszystko powyższe na uwadze koniecznym było więc uznanie, że skoro R. K. (1) w zakreślonym mu terminie nie spłacił należności niepodlegających umorzeniu, organ rentowy zobowiązany był do wydania decyzji odmawiającej mu umorzenia zaległości.

Co za tym idzie, sąd na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c. odwołanie oddalił, o czym orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II sentencji, na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd miał w tym zakresie na względzie przede wszystkim sytuację finansową odwołującego, ale też nakład pracy zawodowego pełnomocnika organu rentowego, który w toku procesu nie stawił się na rozprawie, ograniczając się wyłącznie do złożenia odpowiedzi na odwołanie.

SSO Monika Miller-Młyńska

(...)

1. (...)

2. (...)

3. (...)

SSO Monika Miller-Młyńska

Przewodnicząca:	SSO Monika Miller-Młyńska
Protokolant:	Agnieszka Sieczkarz

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE