Sygn. akt XVC605/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku w XV Wydziale Cywilnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Tamowicz

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Seredzińska

po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2016 r.

sprawy z powództwa J. L. (1) i M. L.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1. Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powodów J. L. (1) i M. L. kwotę 239 177,21 zł. (dwieście trzydzieści dziewięć tysięcy sto siedemdziesiąt siedem złotych 21/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 18 września 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, przy czym spełnienie świadczenia do rąk jednego z powodów zwalnia pozwanego od obowiązku zapłaty na rzecz drugiego z nich do wysokości sumy zapłaconej.

2. Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

3. Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powodów J. L. (1) i M. L. kwotę 11 958,90 zł. (jedenaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt osiem złotych 90/100) tytułem części opłaty od pozwu oraz kwotę 3 901,50 zł. (trzy tysiące dziewięćset jeden złotych 50/100) tytułem zwrotu części koszów zastępstwa procesowego, a także kwotę 643,12 zł. (sześćset czterdzieści trzy złote 12/100) tytułem zwrotu części kosztów opinii biegłej.

4. Nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 3 913,85 zł. (trzy tysiące dziewięćset trzynaście złotych 85/100) tytułem części kosztów opinii biegłej.

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 17 lipca 2014 roku (k. 5-10) powodowie J. L. (1) i M. L. domagali się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i zasądzenia solidarnie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 310 467,02 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty. Ponadto, powodowie żądali zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz kwoty 34 zł uiszczonej tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictw.

W uzasadnieniu pozwu podano, iż powód zawarł z pozwanym dwie polisy ubezpieczeniowe: seria (...) na zabezpieczenie nieruchomości położonej w miejscowości (...),(...), obowiązującą od dnia 1 września 2009 roku do dnia 31 sierpnia 2010 roki i seria (...) na zabezpieczenie ruchomości i stałych elementów znajdujących się w budynku obowiązującą od dnia 4 wrzenia 2009 roku do dnia 3 września 2010 roku, przy czym ubezpieczonymi byli również powodowie. Powodowie wskazali, iż są małżeństwem, pozostającym w ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej, zaś nieruchomość i ruchomości stanowiły ich wspólny majątek. W ubezpieczonym przez nich budynku wybuchł pożar w wyniku, którego budynek uległ całkowitemu zniszczeniu wraz z ruchomościami i elementami stałymi. Pozwany uznał roszczenie powodów, co do zasady i tytułem odszkodowania wypłacił kwotę 116 061,98 zł za szkodę w nieruchomości i kwotę 13 471,00 zł za szkodę w ruchomościach.

Zdaniem powodów, kwoty te są zaniżone. Zgodnie ze zleconą inwentaryzacją architektoniczno-konstrukcyjną części nadziemnej budynku po pożarze oraz kosztorysem odtworzeniowym, koszt „odbudowy” budynku do stanu sprzed pożaru wynosi 523 718,50 zł netto. Zatem, w ocenie powodów, przyjmując stopień zużycia technicznego budynku, suma ubezpieczenia w wysokości 400 000 zł jest sumą odpowiadającą realnej szkodzie.

Zdaniem powodów, ruchomości i elementy stałe znajdujące się w budynku również przedstawiają wyższą aniżeli obliczona przez ubezpieczyciela wartość, gdyż pozwany błędnie przyjął, iż utraciły one swą wartość, albowiem przedstawiały one stan jak w chwili zawarcia umowy ubezpieczenia, zaś ich wartość to 40 000 zł. W ocenie powodów, skoro polisy były zawarte na okres jednego roku, trudno jest mówić o tak znacznej utracie wartości, jak przedstawia to ubezpieczyciel. Skoro wartość szkody całkowitej przekroczyła wartość sumy gwarancyjnej, pozwany winien wypłacić powodom sumę gwarancyjną w kwocie 400 000 zł w zakresie szkody w nieruchomości oraz w kwocie 40 000 zł w zakresie szkody w ruchomościach. Dlatego kwotę roszczenia stanowi różnica pomiędzy sumą ubezpieczenia i kwotami wypłaconymi przez pozwanego.

Zarządzeniem z dnia 24 lipca 2014 roku (k. 90), wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, sprawę skierowano do rozpoznania w postępowaniu zwyczajnym.

W odpowiedzi na pozew (k. 100-101) pozwany (...) S. A. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany przyznał fakt obowiązywania pomiędzy stronami umowy ubezpieczenia (...) budynku położonego w miejscowości (...), zawartej polisą nr (...) na okres ubezpieczenia od dnia 1 września 2009 roku do dnia 31 sierpnia 2010 roku na zasadach określonych w ogólnych warunkach ubezpieczenia zatwierdzonych uchwałą zarządu (...) SA nr (...) z dnia 23 stycznia 2008 roku. Ponadto, pozwany przyznał, iż otrzymał zawiadomienie o szkodzie z dnia 3 sierpnia 2010 roku, którą zarejestrował pod numerem (...) (szkoda w budynku) oraz pod numerem (...) (szkoda w ruchomościach domowych). Potwierdził, iż dokonał wypłaty odszkodowania za szkodę w budynku w kwocie 116 061,98 zł oraz za szkodę w ruchomościach domowych w kwocie 13 471,00 zł. Dalej pozwany podniósł, że wypłacone odszkodowanie zostało ustalone zgodnie z postanowieniami umowy ubezpieczenia, zaś dochodzone roszczenie nie znajduje oparcia w jej treści. Zgodnie z umową, odszkodowanie wypłacone powodom zostało ustalone w oparciu o zakres uszkodzeń opisanych w protokole szkody przy zastosowaniu cenników budowlanych opracowanych przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa w zakresie budownictwa, a jako że budynek został ubezpieczony według wartości rzeczywistej wyliczenie szkody nastąpiło według zasad określonych w par. 27 ust.1 pkt. 1c w związku z par. 2 pkt. 79 lit. a - pomniejszonych o stopień zużycia technicznego. Wskazał, że budynek powodów został zbudowany w 1900 roku i dla części elementów został zastosowany stopień zużycia w wymiarze 50% i 20%. Podobnie, odszkodowanie za uszkodzone meble i inne mienie ruchome ustalono, ze względu na brak udokumentowania cen nabycia rachunkami, przyjmując średnie ceny zakupu nowego mienia adekwatnie do opisu zawartego w protokole szkody stosownie do treści par. 27 ust.1 .pkt. 5b o.w.u. Powodowie zostali poinformowani, że zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia przysługuje im prawo przedłożenia w terminie 12 miesięcy od daty powstania szkody rachunków potwierdzonych kosztorysem odbudowy lub naprawy wraz ze specyfikacją zakresu wykonanych robót, co umożliwi relikwidację szkody i ustalenie stosownego odszkodowania. Jednakże pozwany ostatnią wypłatę na rzecz powodów wykonał w dniu 9 listopada 2010 roku i od tej daty powodowie nie przedłożyli żadnych dokumentów świadczących o podjęciu odbudowy bądź naprawy budynku, a co za tym idzie poniesienia wyższych kosztów niż wartość wypłaconego dotychczas odszkodowania. Załączona do pozwu inwentaryzacja architektoniczno-konstrukcyjna części naziemnej budynku po pożarze, opracowana we wrześniu 2013 roku, czyli 3 lata po pożarze, obrazuje budynek nadal w stanie uszkodzonym i można powiedzieć, że dodatkowo zdewastowany poprzez upływ czasu, jaki minął od pożaru. Przedłożony kosztorys nie może być dowodem na ustalenie rzeczywistych kosztów naprawy budynku według stanu rzeczywistego, jaki miał miejsce w trakcie oględzin wykonanych bezpośrednio po szkodzie przez likwidatora pozwanego.

Dodatkowo, pozwany wskazał, iż pomimo, że powodowie w sumie otrzymali za szkodę z dnia 3 sierpnia 2010 roku odszkodowanie w łącznej kwocie 129.532,98 zł nie wykonali żądnych prac w celu zabezpieczenia budynku przed dalszym zniszczeniem, który to obowiązek spoczywał na nich, zgodnie z par. 75 ust. 1 o.w.u.

Co do odszkodowania za ruchomości, pozwany wywiódł, że zostało ono ustalone za uszkodzone meble i inne mienie ruchome. Do wyliczenia wartości pozostałego mienia, ze względu na brak udokumentowania cen nabycia rachunkami, fakturami, pozwany przyjął średnie ceny zakupu nowego mienia adekwatne do opisu mienia zawartego w protokole szkody. Według zawartej między stronami umowy ruchomości zostały ubezpieczone według wartości rzeczywistej.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Powodowie J. L. (1) i M. L. są małżeństwem i pozostają w ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej. Okoliczność ta jest między stronami bezsporna.

W dniu 31 sierpnia 2009 roku powód J. L. (1) zawarł z pozwanym umowę ubezpieczenia (...), objętą polisą ubezpieczeniową seria (...) na ubezpieczenie nieruchomości położonej w miejscowości (...), (...), obowiązującą od 1 września 2009 roku do 31 sierpnia 2010 roku. Tego samego dnia powód zawarł umowę ubezpieczenia (...) w zakresie ubezpieczenia ruchomości domowych i stałych elementów tego budynku objętą polisą ubezpieczeniową seria (...) obowiązującą od 4 września 2009 roku do 3 września 2010 roku. Ubezpieczonymi, gdy chodzi o ubezpieczenie nieruchomości byli oboje powodowie, a gdy chodzi o ruchomości tylko powód J. L. (1).

Dowód: polisa seria (...) k. 14-16, polisa seria (...) k. 17-19 akt.

Gdy chodzi o ubezpieczenie nieruchomości ustalono sumę ubezpieczenia w wysokości 400 000 zł. Gdy chodzi o ubezpieczenie ruchomości i stałych elementów budynku sumę ubezpieczenia określono na kwotę 40 000 zł.

Zgodnie z par. 27 ust. 1 pkt. 1 lit. c ogólnych warunków ubezpieczenia (...), zatwierdzonych uchwałą zarządu (...) SA nr (...) z 23 stycznia 2008 roku, wysokość szkody ustalana jest dla budynków ubezpieczonych w wartości rzeczywistej według wysokości kosztów określonych w par. 2 pkt. 79 lit, a pomniejszonych o stopień odpowiadający kosztom przywrócenia ubezpieczonego mienia do stanu nowego, lecz nie ulepszonego, to jest dla budynków mieszkalnych, lokali mieszkalnych lub budowli w wartości odpowiadającej kosztom naprawy lub odbudowy określonej zgodnie z zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych, elektrycznych i instalacyjnych, stosowanymi w budownictwie z uwzględnieniem dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i standardu wykończenia, przy zastosowaniu takich samych lub najbardziej zbliżonych materiałów, przy czym stosownie do treści par. 2 pkt. 81, wartością rzeczywistą jest wartość nowa pomniejszona o stopień zużycia technicznego.

Zgodnie zaś z par. 27 ust. 1 pkt 5 lit. a tych ogólnych warunków ubezpieczenia, wysokość szkody ustalana jest dla ruchomości domowych i stałych elementów ubezpieczonych w wartości nowej według wysokości kosztów określonych w par. 2 pkt. 79 lit. b, przy czym stosownie do treści par. 2 pkt. 79 lit. b, wartością nową jest wartość odpowiadająca kosztom przywrócenia ubezpieczonego mienia do stanu nowego, lecz nie ulepszonego, to jest dla ruchomości domowych i stałych elementów - wartość odpowiadająca kosztom naprawy lub nabycia (wytworzenia) nowego przedmiotu tego samego lub najbardziej zbliżonego rodzaju, tej samej lub najbardziej zbliżonej marki przy uwzględnieniu średnich cen obowiązujących na danym terenie oraz kosztów montażu.

Dowód: polisa k. 14-16, polisa k. 17-19, ogólne warunki ubezpieczenia (...) – k. 82-89v i k. 110-117v

W nocy z dnia 2 na 3 sierpnia 2010 roku, w trakcie obowiązywania umowy ubezpieczenia, w budynku powodów wybuchł pożar, w wyniku którego zniszczeniu uległ budynek wraz z ruchomościami i elementami stałymi znajdującymi się w tym budynku.

Dowód: protokoły oględzin oraz dokumentacja fotograficzna w aktach dochodzenia Prokuratury Rejonowej w Malborku o sygn. Ds1583/10.

Powód J. L. (1) zgłosił szkodę pozwanemu, które to zgłoszenia pozwany zarejestrował pod numerem (...) (szkoda w budynku) oraz pod numerem (...) (szkoda w ruchomościach domowych).

W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego, pozwany decyzją z dnia 5 listopada 2010 roku przyznał odszkodowanie za szkodę w budynku w kwocie 116 061,98 zł. Decyzją z dnia 16 czerwca 2011 roku przyznał odszkodowanie za szkodę w ruchomościach domowych w kwocie 13 471,00 zł.

Dowód: pismo pozwanego z dnia 05 11 2010 roku. k. 20, pismo pozwanego z dnia 16 06 2011 roku k. 24, akta szkody nr (...) i nr (...) na płycie CD – koperta k. 144 oraz luzem w aktach sprawy, zeznania świadka J. L. (2) na rozprawie w dniu 4 12 2014 roku (czas 00:07:38 – 00:22:23), zeznania świadka S. U. na rozprawie w dniu 4 12 2014 roku (czas 00:22:40 – 00:41:32).

W protokole szkody sporządzonym w dniu 6 sierpnia 2010 roku wskazano, iż w wyniku pożaru w dniu 3 sierpnia 2010 roku, na nieruchomości powodów wystąpiły następujące uszkodzenia:

spalona więźba dachowa płatwiowo-kleszczowa o kącie nachylenia połaci 45 stopni na powierzchni rzeczywistej 21*12,7*1,41,

spalone łaty iglaste bite o odstępach 16-24cm na powierzchni j.w,

spalone i zgruzowane pokrycie dachu z dachówki holenderki na powierzchni j.w,

spalone odeskowanie okapów deskami 2 cm do czoła na powierzchni 21*0,5*2 + 12,7*0,5*2*1,41,

przepalone i pogięte os temperatury rynny ocynkowane średnicy 18cm- do wymiany 21,0*2,

spalone okna drewniane ościeżnicowe na poddaszu o wymiarach 0,6*0,6 w ilości 7 sztuk,

spalone schody drewniane proste o szerokości 1,10 na długości 4,6mb,

spalone okna w szczytach drewniane ościeżnicowe 1,7*1,10-4 sztuki,

spalone okna j.w. lecz 2 sztuki o wymiarach 1,0*0,8,

spalony pułap z desek 25 mm na belkach stropowych- do wymiany 19*10,7

konieczne wyburzenie popękanych kominów wieloprzewodowych i postawienie nowych na powierzchni 0,4*1,4*1,5- 2 sztuki,

spalona instalacja elektryczna poddasza aluminiowa ADY 3*2,5 na długości 60mb oraz na parterze miedziana YDY 3*2,5 na długości 40mb,

spalony szkielet ryglowy ścian pokoi na poddaszu 12*12cm wraz z odeskowanie od czoła 6,30*2,5*2(szkielet), odeskowanie 6,3*2,5*3

spalone podłogi z desek 32mm wraz z legarami na powierzchni 6,3*2,8*2 wraz z listwami podłogowymi,

spalone drzwi pełne deskowe malowane wraz z futrynami 2,0*8,2.

Ponadto wskazano, iż w ramach likwidacji szkód konieczne jest wykonanie również następujących prac:

nałożenia tynk w pokojach, który odpadł po akcji gaśniczej wskutek wysokiej temperatury 6,3*2,5+5,6*2,5-2,0*0,8+5,6*2,5-okna 1,7*1,1 *2,

położenie płyt gipsowych 6,3*2,5*3 na ścianach oraz 5,6*6,3 na sufitach,

malowanie sufitu i ścian emulsją,

malowanie podłóg i desek,

kuchnia o wym.5,15*4,95*3 - wymiana tynku na trzcinie wraz ze zerwaniem płyt gipsowych i stelaży metalowego na suficie z powierzchni 4,95*5,15, kasowanie zacieków na ścianach 3,0m2 +gładź +emulsja, terakota do mycia,

pokój I o wym.5,3*4,95*3 - wymiana płyt na stelażu i tynku na trzcinie, kasowanie zacieków na ścianach 3,0m2, cekolowanie, malowanie emulsyjne sufitu i ścian, wymiana zniszczonej wykładziny dywanowej,

pokój II o wym. 5,9*5,3*3,0 - identyczne uszkodzenia jak w pokoju I,

pokój III o wym. 7,9*5,3*3,0 - identyczne uszkodzenia jak w pozostałych pokojach,

pokój IV o wym. 6,0*5,15*3 - kasowanie zacieków na suficie i ścianach 2,0m2, po nałożeniu gładzi malowanie sufitu i ścian emulsją, na podłodze wykładzin PCV porysowana - do wymiany,

przedpokój o wym. 5,15*2,2*3,0 - do wymiany tynk na trzcinie, płyty gipsowe ze stelażem ze stelażem na suficie oraz płyty gipsowe na ścianach, wymiana spalonych drzwi na strych pełnych, drewnianych płytowych wraz z futryną oraz spalonego okna PCV 1,6*0,7 i 2 sztuk drzwi wejściowych pełnych o wym. 2,1*1,0 pełne, a także wymiany terakoty,

kuchnia o wym. 3,5*5,15-2,9*1,6*3 - wymiana tynku na trzcinie, płyt gipsowych ze stelażem, malowanie emulsją sufitu i ścian, wymiana popalonej wykładziny PCV,

WC 1,6*0,9*3 - do wymiany sufit, glazura i terakota do mycia,

łazienka o wym. 2,0*1,6*3 - jak w WC.

W dniu 8 października 2010 roku, w obecności powoda, przeprowadzono relikwidację szkody w nieruchomości. Stwierdzono, że zmianie uległ zakres uszkodzeń. Popękane i przechylone ściany szczytowe - do wyburzenia. Przepalona i przegniła podsufitka z desek w pomieszczeniach, gdzie kwalifikowano do wymiany płyty gipsowe - do wymiany wraz z izolacją ze styropianu. której nie było widać w czasie pierwszych oględzin. Odparzone i popękane płytki glazury na ścianach łazienki, WC oraz terakota w WC, łazience i kuchni do wymiany. Po zerwaniu wykładzin dywanowych w pokojach widać powypaczane deski podłogowe malowane olejno - do wymiany deski w pokojach.

Wobec tego przyjęto stopień zużycia dla konstrukcji dachowej, stropu, schodów i pomieszczeń poddasza, desek podłogowych - 50%, a dla pomieszczeń parteru i orynnowania -20%.

Nadto, celem doprowadzenia nieruchomości powodów do stanu sprzed pożaru z dnia 3 sierpnia 2010 roku, konieczne również do wykonania są następujące prace:

należy wymienić deskowanie na całej powierzchni dachu,

jako że belki nośne również uległy uszkodzeniu konieczne są prace wzmocnieniowe,

wymiana całej instalacji elektrycznej na poddaszu, zaś dla parteru instalacja wymaga wymiany lub ułożenia jej ponownie wraz z przeprowadzeniem odpowiednich badań rezystancji przewodów,

konieczne jest wykonanie demontażu elementów ścian wraz z izolacją termiczną i konstrukcją metalową,

niezbędne rozbiórki, w tym pozostałości konstrukcji dachowej, uprzątnięcia terenu, utylizacji gruzu.

Po uwzględnieniu stopnia zużycia budynku wartość odpowiadająca kosztom odbudowy budynku należącego do powodów określona zgodnie z zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych, elektrycznych i instalacyjnych stosowanymi w budownictwie, z uwzględnieniem stanu budynku po pożarze, do jakiego doszło w dnia 3 sierpnia 2010 roku oraz z uwzględnieniem dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i standardu wykończenia przy zastosowaniu takich samych lub najbardziej zbliżonych materiałów według cen z dnia 5 listopada 2010 roku wynosi 355.239,19 zł, przy czym wartość ta zawiera tylko i wyłącznie koszt przeprowadzenia robót budowlanych mających na celu doprowadzenie obiektu do stanu sprzed zdarzenia nie zawiera jednak wartości utraconego wyposażenia i mienia ruchomego.

Dowód: zeznania powoda na rozprawie dnia 29 01 2015 roku (czas 00:04:49-00:18:07) i na rozprawie dnia 7 10 2014 roku (czas 00:10:38 – 00:45:45), zeznania powódki na rozprawie dnia 29 01 2015 roku (czas 00:18:07- 00:29:26), opis szkody k. 23 akt sprawy, opisy szkody i dokumentacja fotograficzna w aktach szkody, akta szkody na płycie CD koperta k. 144 oraz luzem w aktach sprawy, opinia pisemna biegłej z zakresu budownictwa B. K. wraz z załącznikami k. 193-270, opinia pisemna uzupełniająca k. 306-311, opinia ustna uzupełniająca na rozprawie dnia 21 01 2016 roku (czas 00:03:23 – 00:12:14), zeznania świadka J. L. (2) na rozprawie dnia 4 12 2014 roku (czas 00:07:38 – 00:22:23), zeznania świadka S. U. na rozprawie dnia 4 12 2014 roku (czas 00:22:40 – 00:41:32).

Od czasu pożaru do chwili obecnej nie były wykonywane żadne prace zabezpieczające lub remontowe na nieruchomości powodów. Okoliczność ta jest między stronami bezsporna.

Wnioskiem z dnia 1 sierpnia 2013 roku, który wpłynął do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w dniu 20 sierpnia 2013 roku powodowie zawezwali pozwanego do próby ugodowej w zakresie żądania dopłat do przyznanych odszkodowań domagając się zapłaty kwoty 348 468 zł wraz z odsetkami od dnia 16 czerwca 2011 roku. Zawiadomienie o rozprawie wraz z odpisem wniosku wpłynęło do pozwanego w dniu 17 września 2013 roku) Pozwany nie stawił się na rozprawie w dniu 2 grudnia 2013 roku, zaś pismem z dnia 18 listopada 2013 roku odmówił zawarcia ugody.

Dowód: wniosek o zawezwanie do próby ugodowej k. 1-3 akt ICo2363/13 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie k. 159-161 akt sprawy, protokół rozprawy z dnia 2 12 2013 roku k. 29 akt ICo2363/13 k. 163 akt sprawy, pismo uczestnika z dnia 18 11 2013 roku k. 30 akt ICo2363/13 k. 164 akt sprawy, koperta k. 21 akt ICo2363/13 k.162 akt sprawy, zawiadomienie o terminie rozprawy wraz z wnioskiem w aktach szkody (...).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów złożonych do akt przez strony postępowania oraz dokumentów z akt sprawy ICo2363/13 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, akt szkodowych pozwanego oraz akt dochodzenia Prokuratury Rejonowej w Malborku o sygn. Ds1583/10. Sąd poczynił także ustalenia na podstawie zeznań świadków J. L. (2) i S. U. i przesłuchania powodów. Ustalenia dotyczące wysokości szkody poczyniono na podstawie opinii pisemnych oraz opinii ustnej uzupełniającej biegłej z zakresu budownictwa B. K..

Sąd poczynił ustalenia faktyczne na podstawie dokumentów szczegółowo opisanych przy dokonywaniu poszczególnych ustaleń faktycznych. Dokumenty te nie budziły wątpliwości Sądu, nie były też kwestionowane przez strony postępowania. Dowód z dokumentów został przeprowadzony na rozprawie w dniu 21 stycznia 2016 roku.

Na podstawie akt ICo2363/13 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia, z których dowód przeprowadzono na rozprawie 7 października 2014 roku, ustalono, że powodowie zawezwali pozwanego do próby ugodowej. Skutkiem tego było przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia odszkodowawczego. Do ugody nie doszło.

Na podstawie akt szkody pozwanego, z których dowód przeprowadzono na rozprawie w dniu 21 stycznia 2016 roku ustalono przebieg postępowania likwidacyjnego, zakres rzeczowy szkody w budynku oraz wysokość wypłaconych powodom odszkodowań. Dokumenty zgromadzone w aktach szkody nie budziły wątpliwości Sądu, nie były też kwestionowane przez strony.

Na podstawie akt Ds1580/10 Prokuratury Rejonowej w Malborku, z którach dowód przeprowadzono na rozprawie w dniu 21 stycznia 2016 roku ustalono okoliczności dotyczące pożaru ubezpieczonej nieruchomości. W aktach tych znajdowała się też dokumentacja, która wraz z aktami szkody posłużyła biegłej do wydania opinii.

Na podstawie zeznań świadków J. L. (2) i S. U. przesłuchanych na rozprawie w dniu 4 grudnia 2014 roku ustalono przebieg postępowania likwidacyjnego, a w szczególności to, że pierwotnie wykonany opis szkody i kosztorys był weryfikowany, gdyż po częściowym uprzątnięciu spalonych elementów okazało się, że zakres szkody jest większy. Zeznania te Sąd uznał za wiarygodne jako zbieżne z dokumentami zgromadzonymi w aktach szkody.

Na podstawie zeznań powodów ustalono stan budynku przed pożarem i po nim oraz to, że powodowie po pożarze nie wykonywali w budynku żadnych prac zabezpieczających. Zeznania powodów Sąd uznał za wiarygodne jako zbieżne z dokumentacją fotograficzną i opisami szkody znajdującymi się w aktach szkody.

W związku z koniecznością poczynienia ustaleń w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych, Sąd, postanowieniem z dnia 25 marca 2015 roku (k. 174), dopuścił dowód z opinii biegłej z zakresu budownictwa B. K. na okoliczność ustalenia wartości odpowiadającej kosztom odbudowy budynku mieszkalnego należącego do powodów, określonej zgodnie z zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych, elektrycznych i instalacyjnych stosowanymi w budownictwie, z uwzględnieniem stanu budynku po pożarze, do jakiego doszło w dniu 3 sierpnia 2010 roku oraz z uwzględnieniem dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i standardu wykończenia przy zastosowaniu takich samych lub najbardziej zbliżonych materiałów - pomniejszonej o stopień zużycia technicznego budynku na dzień pożaru i według cen z dnia 5 listopada 2010 roku.

Na podstawie akt sprawy, akt karnych oraz akt szkody biegła B. K. sporządziła opinię podstawową pisemną (k. 193-204), załączniki (k.205-270). Zgodnie z tezą dowodową biegła ustaliła wartość kosztów odbudowy budynku na kwotę 355 557,83 zł. Opinię tę zakwestionował pozwany (pismo z dnia 14 września 2015 roku k. 278-278v) podnosząc, że opinia została sporządzona na podstawie oględzin w maju 2015 roku, a więc po niespełna pięciu latach od powstania szkody. W tym czasie budynek nie został zabezpieczony przed warunkami atmosferycznymi i z pewnością uległ znacznej dewastacji. Pozwany zakwestionował wskazane w piśmie pozycje kosztorysu sporządzonego przez biegłą i wywiódł, że według niego wartość szkody to kwota 240 879,16 zł. brutto.

W opinii pisemnej uzupełniającej (k. 306-311) biegła odniosła się do zarzutów pozwanego i wyjaśniła poszczególne pozycje kosztorysu zakwestionowane przez pozwanego. Odnośnie zarzutu dotyczącego uwzględnienia kosztu prac porządkowych biegła wskazała, że są one niezbędne do przystąpienia do prac remontowych. Zatem koszt ich wykonania jest konieczny dla doprowadzenia obiektu do stanu sprzed szkody. Biegła dokonała korekty wcześniej sporządzonego kosztorysu w pozycji 52 – wykonanie izolacji przeciwwilgociowych i skorygowała koszt odbudowy budynku do kwoty 355 239,19 zł (k. 311).

Pozwany ponownie kwestionował opinię biegłej (k. 325) wskazując w piśmie z dnia 21 grudnia 2015 roku, że biegła w niektórych pozycjach kosztorysu uwzględniła zużycie budynku, a w niektórych nie uwzględniła go. Pozwany kwestionował także ocenę stanu technicznego budynku jako zły zarzucając, że ocena ta została wykonana po upływie 4,5 roku od powstania szkody, budynek nie został zabezpieczony, zatem taki stan nie powinien wpływać na zakres kwalifikowanych uszkodzeń.

Na rozprawie w dniu 21 stycznia 2016 roku biegła B. K. podtrzymała opinie pisemne wydane w sprawie. Wskazała, że brak zabezpieczenia budynku nie wpłynął na pogorszenie jego stanu technicznego, ponieważ w czasie pożaru uległa zniszczeniu cała konstrukcja dachowa i drewniane elementy stropów. Skala uszkodzeń zwiększyła się podczas akcji gaśniczej. Już na dzień wystąpienia szkody po pożarze budynek znajdował się w złym stanie technicznym. Biegła wskazała, że brała pod uwagę stan budynku po pożarze, a nie uszkodzenia, które miały miejsce później. Biegła wskazała też, że do każdej pozycji doliczyła amortyzacje – stopień zużycia.

Sąd uznał opinie biegłej – pisemne i ustną uzupełniającą za wiarygodne i całkowicie przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy. Opinie sporządzone zostały w sposób rzetelny, a przy tym zgodny z tezami dowodowymi Sądu. Opinie są szczegółowe, wnikliwe, a wnioski biegłej są należycie wyjaśnione i uzasadnione oraz możliwe do zweryfikowania.

Na rozprawie w dniu 21 stycznia 2016 roku (k. 334, czas nagrania 00:17:52) oddalono pozostałe wnioski dowodowe stron - wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny ruchomości, albowiem powodowie nie przedstawili żadnych dokumentów, ani nie wskazali żadnych innych źródeł dowodowych na podstawie, których biegły byłby w stanie wydać opinię. W szczególności powodowie nie przedstawili bliższych informacji dotyczących ilości oraz rodzaju ruchomości, które utracili w wyniku pożaru w dniu 3 sierpnia 2010 roku. Przesłuchani w charakterze strony nie byli w stanie ich wskazać. Nie wskazali, gdzie, kiedy i za jaką cenę ruchomości, za które żądali odszkodowania, zakupili. Ogólnikowe zeznania powoda, że do domu w G. przywoził cenne rzeczy z mieszkania w G. nie stanowiły źródła informacji pozwalających na dokonanie wyceny. Nie są takim źródłem informacji zdjęcia (k. 184-187), gdyż nie wiadomo, kiedy zdjęcia te zostały zrobione, czy wszystkie pokazane na nich przedmioty były w domu w czasie pożaru. Poza tym z akt szkody i z zestawienia na karcie 25 akt sprawy wynika, że uznano koszty renowacji mebli natomiast nie wskazano konkretnie jakich. Nie wiadomo więc, czy są to te same meble, które pokazano na zdjęciach. Zgodnie z przepisem art. 6 k.c. to na powodach spoczywał obowiązek udowodnienia wysokości szkody. Dla sporządzenia przez biegłego opinii koniecznym zaś było przedstawienie przez powodów precyzyjnych danych o posiadanych a utraconych lub uszkodzonych w wyniku pożaru ruchomościach. Powodowie takich danych Sądowi nie dostarczyli, a zatem wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego w zakresie wyceny ruchomości należało oddalić.

Roszczenie powodów, co do odszkodowania za szkody powstałe w nieruchomości jest częściowo zasadne. Nie jest zasadne roszczenie powodów o odszkodowanie za szkody dotyczące ruchomości.

Bezspornie doszło do podpisania pomiędzy stronami umowy ubezpieczenia, obejmującej ubezpieczenie nieruchomości powodów, położonej w G. nr (...), gmina O. oraz ruchomości znajdujących się na tejże nieruchomości, przy czym suma ubezpieczenia w przypadku nieruchomości została ustalona na kwotę 400 000 zł, zaś w przypadku ruchomości na kwotę 40 000 zł. Bezspornie ryzykiem ubezpieczeniowym objęto szkody wyrządzone w wyniku pożaru.

Zgodnie z przepisem art. 805 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę ( par. 1). Świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu majątkowym polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie zdarzenia (par. 2 pkt. 1).

Zgodnie z normą wynikającą z przepisu art. 824 par. 1 k.c., jeżeli nie umówiono się inaczej, suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela. Z kolei przepis art. 824/1/ par. 1 k.c. stanowi, że o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.

Suma ubezpieczenia to kwota pieniężna, na którą zawarto ubezpieczenie. Stanowi ona górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela i jest podstawą do obliczenia wysokości składki ubezpieczeniowej. Suma ta nie musi być więc równa wartości ubezpieczeniowej, może być od niej niższa, ale nie powinna jej przewyższać (tak Z. Gawlik (w) komentarzu do art. 824 k.c. w programie komputerowym Lex i przywołana tam literatura). W razie nastąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego zakład ubezpieczeń jest obowiązany wypłacić odszkodowanie, a nie sumę ubezpieczenia. Odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia majątkowego nie może być wyższe od wielkości poniesionej szkody. Ustalenie świadczeń ubezpieczeniowych następuje w toku likwidacji, czyli postępowania likwidacyjnego, które kończy się wydaniem przez ubezpieczyciela decyzji o wypłacenie świadczenia i jego wysokości lub o odmowie wypłaty świadczenia. Określona w umowie suma ubezpieczenia nie jest swego rodzaju zryczałtowanym określeniem wysokości odszkodowania. Strony umowy ubezpieczenia nie umawiają się, bowiem o wypłatę sumy ubezpieczenia, lecz o zapłatę odszkodowania w wysokości odpowiadającej wysokości powstałej szkody. Natomiast ustalona w umowie suma ubezpieczenia stanowi tylko górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, zgodnie z art. 824 par. 1 k.c. Natomiast odszkodowanie ubezpieczeniowe nigdy nie może przewyższać rzeczywistej, to jest wykazanej, co do wysokości, szkody powstałej w ubezpieczonym mieniu, gdyż w przeciwnym razie byłoby to bezpodstawne wzbogacenie ubezpieczającego, co sprzeciwiałoby się istocie i celowi ubezpieczeń majątkowych (wyrok SN z 19 lipca 2000 r., IICKN1068/98, niepubl. oraz wyrok SN z 12 stycznia 2000 r., IIICKN515/98, Lex52778). Ciężar przeprowadzenia dowodu, między innymi w zakresie wysokości szkody powstałej wskutek wypadku przewidzianego w umowie ubezpieczenia, spoczywa na ubezpieczającym (wyrok SN z 19 grudnia 1997 r., II KN534/97, niepubl.).

Jak wynika z postanowień umowy ubezpieczenia zawartej między stronami do umowy tej zastosowanie mają ogólne warunki ubezpieczenia (...) ustalone przez zarząd pozwanego uchwałą z dnia 23 stycznia 2008 roku Zawarto w nich regulację precyzyjnie określającą sposób ustalania wysokości szkody oraz odszkodowania w przypadku szkody w mieniu spowodowanej ogniem (pożarem) lub innymi zdarzeniami losowymi. Zgodnie z postanowieniem par. 27 ust. 1 pkt. 1 lit. c wysokość szkody ustalana jest dla budynków ubezpieczonych w wartości rzeczywistej według wysokości kosztów określonych w par. 2 pkt 79 lit, a pomniejszonych o stopień odpowiadający kosztom przywrócenia ubezpieczonego mienia do stanu nowego, lecz nie ulepszonego, to jest dla budynków mieszkalnych, lokali mieszkalnych lub budowli w wartości odpowiadającej kosztom naprawy lub odbudowy określonej zgodnie z zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych, elektrycznych i instalacyjnych, stosowanymi w budownictwie z uwzględnieniem dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i standardu wykończenia, przy zastosowaniu takich samych lub najbardziej zbliżonych materiałów, przy czym stosownie do treści par. 2 pkt. 81, wartością rzeczywistą jest wartość nowa pomniejszona o stopień zużycia technicznego. Warunki te stanowią uszczegółowienie ogólnej regulacji zawartej w przepisach art. 68 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zgodnie z przepisem art. 68 ust. 1 wysokość szkody ustala się na podstawie:

1)  cenników stosowanych przez zakład ubezpieczeń; ustalenie wysokości szkody na podstawie tych cenników następuje w każdym przypadku niepodejmowania odbudowy, naprawy lub remontu budynku;

2)  kosztorysu wystawionego przez podmiot dokonujący odbudowy lub remontu budynku, odzwierciedlającego koszty związane z odbudową lub remontem, określone zgodnie z obowiązującymi w budownictwie zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych - przy uwzględnieniu dotychczasowych wymiarów, konstrukcji, materiałów i wyposażenia; jeżeli suma ubezpieczenia została ustalona według wartości rzeczywistej, uwzględnia się również faktyczne zużycie budynku od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń do dnia powstania szkody.

Należy pamiętać o tym, że w ubezpieczeniach obowiązują analogiczne zasady dotyczące ustalania wysokości szkody i odszkodowania jak na podstawie ogólnych przepisów prawa cywilnego. Mogą one jednak podlegać licznym modyfikacjom wynikającym bądź z postanowień umowy, bądź też wprost z przepisów prawa. Przywołany przepis art. 68 ustawy jest przykładem takiej sytuacji. W miejsce zasad ogólnych wynikających z kodeksu cywilnego (art. 361 par. 2 k.c.) wchodzą bowiem reguły ustalone w tym przepisie. Ustalenie wysokości szkody jest z kolei punktem wyjściowym do ustalenia wysokości odszkodowania, które odpowiada wysokości poniesionej szkody. Dlatego jej oszacowanie jest niezwykle istotne dla określenia rozmiaru odpowiedzialności ubezpieczyciela. Jak już zaznaczono, następuje ono jednak nie na zasadach ogólnych, tylko na podstawie dyrektyw wskazanych w art. 68 ustawy. Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt. 2 ustawy, jeżeli suma ubezpieczenia została ustalona według wartości rzeczywistej, uwzględnia się również faktyczne zużycie budynku od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń do dnia powstania szkody.

Bezspornym w tej sprawie jest, iż faktycznie doszło do szkody w majątku powodów, ubezpieczonym u pozwanego, wskutek pożaru w dniu 3 sierpnia 2010 roku, w związku z czym pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady. Kwestionował żądanie pozwu, co do wysokości wywodząc, że wypłacone dotychczas odszkodowanie zostało ustalone zgodnie z postanowieniami umowy ubezpieczenia. Zdaniem pozwanego, załączona do pozwu inwentaryzacja architektoniczno-konstrukcyjna części naziemnej budynku po pożarze, opracowana 3 lata po pożarze, obrazowała budynek w stanie uszkodzonym, dodatkowo zdewastowany poprzez upływ czasu od pożaru, tak więc taki kosztorys nie może być dowodem na ustalenie rzeczywistych kosztów naprawy budynku według stanu rzeczywistego, jaki miał miejsce w trakcie oględzin wykonanych bezpośrednio po szkodzie przez likwidatora pozwanego. Co do tej inwentaryzacji stanowisko pozwanego jest trafne, o czym będzie mowa niżej. Co do wysokości należnego powodom odszkodowania stanowisko pozwanego, wnoszącego o oddalenie powództwa, nie jest trafne. Już w toku postępowania pozwany w piśmie z dnia 14 września 2015 roku stwierdził bowiem, że po dokonaniu weryfikacji kwota odszkodowania wyniosła brutto 240 879,16 zł. (k. 278v). I to stanowisko nie jest trafne. Jako podstawę ustalenia należnego powodom odszkodowania za szkodę w nieruchomości Sąd przyjął wyliczenia biegłej B. K. uznając, iż po uwzględnieniu stopnia zużycia budynku, wartość odpowiadająca kosztom odbudowy budynku z uwzględnieniem stanu budynku bezpośrednio po pożarze wynosi 355.239,19 zł brutto. Jak już wyżej wskazano opinia biegłej została uznana za całkowicie wiarygodną i przydatną dla rozstrzygnięcia sprawy. Wartość szkody została zaś ustalona zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia (...) z uwzględnieniem dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i standardu wykończenia przy zastosowaniu takich samych lub najbardziej zbliżonych materiałów.

Dla ustalenia wysokości należnego powodom odszkodowania koniecznym było odjecie od ustalonej przez biegłą kwoty 355 239,19 zł, kwoty wypłaconej dotychczas przez pozwanego, czyli 116 061,98 zł. Pozostała zatem do zapłaty kwota 239 177,21 zł.

Jednocześnie należy wskazać, iż wartość szkody została ustalona według cen na dzień 5 listopada 2010 roku, co powodowie kwestionowali (k. 182v). Zgodnie z przepisem art. 363 par. 2 k.c., jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili. Zdaniem Sądu, w sprawie istnieją szczególne okoliczności przemawiające za ustaleniem wartości szkody i odszkodowania według cen z daty wcześniejszej niż data zamknięcia rozprawy, to jest według cen z dnia 5 listopada 2010 roku, kiedy to pozwany przyznał powodom odszkodowanie za szkodę w nieruchomości. W piśmie z dnia 5 listopada 2010 roku (k. 20) pouczono powodów, iż nie zgadzając się z kwotą przyznanego odszkodowania mają prawo dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. Mimo tego pouczenia powodowie od dnia 5 listopada 2010 roku nie wystąpili na drogę sądową. Dopiero w sierpniu 2013 roku, broniąc się przed przedawnieniem roszczenia zawezwali pozwanego do próby ugodowej. Mimo tego, że już w dniu 2 grudnia 2013 roku powodowie znali negatywne stanowisko pozwanego pozew w tej sprawie został wniesiony dopiero 17 lipca 2014 roku. Jako uzasadnienie swego roszczenia powodowie powołali się na inwentaryzację z września 2013 roku i kosztorys opracowany na podstawie cen z pierwszego kwartału 2014 roku (k.51). Zdaniem Sądu, powodowie dążyli do przedłużenia okresu dochodzenia roszczeń mając świadomość wzrostu cen robocizny i materiałów oraz usług w budownictwie. Świadczy o tym zresztą kosztorys załączony do pozwu. W listopadzie 2010 roku powodowie otrzymali od pozwanego odszkodowanie ustalone na podstawie cen z tego okresu, mające odpowiednią do tego czasu wartość ekonomiczną. Mimo że otrzymali znaczne środki nie przystąpili nawet do zabezpieczenia budynku, a co dopiero do jego odbudowy. W takiej sytuacji przyznanie powodom odszkodowania według cen z daty orzekania niweczyłoby równość wartości ekonomicznej świadczenia już przyznanego i świadczenia zasądzonego. Prowadziłoby też do nieuzasadnionego wzbogacenia powodów kosztem pozwanego.

Dlatego w punkcie 1. wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powodów in solidum kwotę 239 177,21 zł. tytułem dalszego odszkodowania za szkody w nieruchomości. O roszczeniu tym orzeczono na podstawie przepisów art. 805 k.c. i art. 824 par. 1 k.c. O obowiązku zapłaty in solidum orzeczono wobec braku podstawy solidarnej odpowiedzialności pozwanego wobec powodów (art. 369 k.c.).

Powodowie domagali się kwoty 283 938,02 zł tytułem odszkodowania za szkody w nieruchomości. Roszczenie to Sąd uznał za bezzasadne ponad uwzględnioną w pkt. 1. wyroku kwotę 239 177,21 zł. Z opinii biegłej wynika, że powodom należy się odszkodowanie uzupełniające w tej ostatniej kwocie. Dlatego w punkcie 2. wyroku oddalono roszczenie powodów o odszkodowanie za szkody w nieruchomości w pozostałym zakresie, o czym orzeczono na podstawie przepisów art. 805 k.c. i art. 824 par. 1 k.c. stosowanych, a contrario.

W pkt. 2. wyroku oddalono także roszczenie powodów o zapłatę dalszego odszkodowania za szkody w ruchomościach, którego powodowie dochodzili w kwocie 26 529 zł. Jak już wyżej wskazano powodowie nie udowodnili swego roszczenia, a zgodnie z przepisem art. 6 k.c. ciężar dowodu, co do wykazania swego roszczenia na nich spoczywał. Dlatego na podstawie przepisów art. 6 k.c. oraz art. 805 k.c. i art. 824 par. 1 k.c. stosowanych, a contrario roszczenie powodów zostało oddalone.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 par. 1 i 2 k.c., w związku z art. 359 par. 1 k.c. Zgodnie z przepisem art. 481 par. 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Ponadto, na podstawie art. 817 par. 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Powodowie zgłaszając szkodę nie określili wysokości żądanego odszkodowania, w pozwie żądali natomiast zasądzenia odsetek od dnia 17 czerwca 2011 roku, to jest od dnia następnego po dacie pisma pozwanego przyznającego powodom odszkodowanie za ruchomości. Dopiero we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, w sierpniu 2013 roku, określili kwotowo swoje żądanie. Odpis wniosku został pozwanemu doręczony w dniu 17 września 2013 roku. Zatem od dnia następnego pozwany opóźnił się ze spełnieniem świadczenia i od tego dnia powodom należą się odsetki ustawowe. Dlatego w pkt. 1. wyroku zasądzono odsetki ustawowe od dnia 18 września 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty

W pkt. 2. wyroku oddalono powództwo, co do odsetek w pozostałym zakresie, o czym orzeczono na podstawie przepisów art. 481 par. 1 i 2 k.c. w związku z art. 359 par. 1 k.c. stosowanych, a contrario.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt. 3. i 4. wyroku, na podstawie przepisów art. 98 par. 1 i 3 k.p.c. i art. 108 par. 1 k.p.c. oraz art. 100 k.p.c., stosunkowo rozdzielając koszty procesu między stronami.

Powodowie dochodzili zasądzenia kwoty 310 467,02 zł, przy czym ich żądanie zostało uwzględnione do kwoty 239 177,21 zł, a zatem powodowie wygrali w sprawę w 77,03 %, zaś pozwany wygrał ją w 22,97 %. Powodowie uiścili kwotę 15 524 zł tytułem opłaty od pozwu oraz zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłej w kwocie 2 000 zł. Koszt opinii biegłej wyniósł łącznie 5 913,85 zł (4.956,14 zł, 827,50 zł i 130,21 zł). Koszty zastępstwa procesowego Sąd ustalił w oparciu o par. 6 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 roku, poz. 461 z późn. zm.) jako że pozew został wniesiony przed dniem 1 stycznia 2016 roku. Sąd dokonał potrącenia pomiędzy stronami w zakresie należnych im nawzajem kosztów zastępstwa (77,03 % z 7 217 zł – 22,97% z 7 217 zł). Różnicę stanowi kwota 3 901,50 zł.

Dlatego w pkt. 3. wyroku Sąd rozdzielił koszty procesu w stosunku 77,03 % i 22,97 % i zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 11 958,90 zł tytułem części opłaty od pozwu (77,03 % z 15 524 zł) oraz kwotę 3 901,50 zł tytułem zwrotu części koszów zastępstwa procesowego, a także kwotę 643,12 zł tytułem zwrotu części kosztów opinii biegłego (powodowie uiścili zaliczkę w kwocie 2 000 zł). W pkt. 4 wyroku nakazano ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 3 913,85 zł tytułem nieuiszczonej części kosztów opinii biegłej.