Sygn. akt VI U 1909/15
Dnia 22 grudnia 2015 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Ewa Milczarek
Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka
po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2015 r. w Bydgoszczy
na rozprawie
odwołania: W. W.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.
z dnia 2 lipca 2015 r., znak: (...)
w sprawie: W. W.
przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.
o emeryturę
1) zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu W. W. prawo do emerytury od dnia (...) r.,
2) zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego,
3) stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Na oryginale właściwy podpis.
Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu W. W. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.
W uzasadnieniu decyzji wskazano, że powód warunek posiadania 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach, natomiast nie udokumentował 25 ogólnego okresu pracy bowiem nie zaliczono mu pracy w okresie od 7.01.1974r. do 30.06.1974r. w Państwowym (...)w G. w Zakładzie Budowlanym (...) z uwagi na to, ze świadkowie powołani przez ubezpieczonego posiadali świadectwa pracy z tego zakładu a ponadto nazwisko ubezpieczonego nie figurowało na listach płac za sporny okres. Organ rentowy znał ubezpieczonemu jedynie 24 lata , 8 miesięcy i 11 dni ogólnego stażu pracy.
W odwołaniu od tej decyzji powód wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury z uwagi na to, że w spornym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu jako pomocnik murarza i wniósł o przesłuchanie świadków na okoliczność jego pracy w tym zakładzie.
W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Ubezpieczony W. W. w okresie od 5.04.1973 r. do 20.11.1973 r. pracował w Państwowym (...)w G. w Zakładzie Budowlanym (...). Ubezpieczony mieszkał w kwietniu1973 r. w R., a jego ciotka mieszkała w L. koło J.. Ubezpieczony udał się do Zakładu Rolnego w P., który mieścił się 3 kilometry od R. w poszukiwaniu pracy i został zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w charakterze pomocnika murarza. Ubezpieczony pracował od 7.01 do 30.06.1974 r. w D. przy remoncie owczarni w trzyosobowej brygadzie murarskiej wykonując zaprawę murarską, podając pustaki, cegły i ustawiał rusztowania. Brygady były kilkuosobowe i realizowały remonty na terenie P. (owczarnia, świniarnia), D. (owczarnia) i G. (magazyny). Ubezpieczony pracował codziennie w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca, którą wykonywał ubezpieczony była dla niego za ciężka i dlatego ubezpieczony porzucił pracę i nie starając się o uzyskanie świadectwa pracy. Ubezpieczony nie korzystał w tym okresie pracy w Zakładzie Rolnym w P. z urlopu bezpłatnego. Ubezpieczony wynagradzany był według stawki godzinowej, nie otrzymywał premii, wypłaty kwitował poprzez złożenie podpisu na liście. Ubezpieczony pracował dłużej ze świadkiem K. K. a krócej ze świadkiem T. G..
dowód: zeznania świadków T. G. i K. K., zeznania ubezpieczonego – zapis protokołu rozprawy k. 43, dokumenty w aktach osobowych ubezpieczonego prowadzonych w Zakładzie Rolnym w P., a w szczególności - podanie o przyjęcie do pracy, umowa o pracę oraz oświadczenie ubezpieczonego z dnia 23.03.1974 r. oraz pismo kierownika Zakładu (...) z 5.07.1974 r., który informował ubezpieczonego, iż w związku z porzuceniem przez niego pracy umowę o pracę uważa się za rozwiązaną z dniem 1.07.1974 r.
W okresie od 1.07.1980 r. do7.10.1984 r. i od 1.10.1986 r. do 31.12.1998 r. ubezpieczony pracował w szczególnych warunkach a okres ten uznał organ rentowy na podstawie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionego przez pracodawcę (...) S.A.
Organ rentowy przyjął ogólny staż pracy ubezpieczonego w rozmiarze 24 lat, 8 miesięcy i 11 dni.
Okoliczności bezsporne.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych powoda prowadzonych przez Państwowe (...) w G. Zakład Budowlany (...) oraz w jego aktach rentowych, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków, bowiem były one zgodnie spójne, wzajemnie się uzupełniały z zeznaniami powoda i znajdowały potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy. Świadkowie pracowali razem z powodem, stąd ich zeznania stanowiły miarodajny dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie dowód. Wobec zgodnych zeznań świadków potwierdzających fakt pracy ubezpieczonego w spornym okresie od 7.01.1974 r. do 30.06.1974 r. Sąd uznał, że okres ten podlega zaliczeniu do ogólnego stażu pracy, mimo, że ubezpieczony nie legitymuje się świadectwem pracy oraz że nie figuruje na listach płac za ten okres. Ubezpieczony zeznał, że porzucił pracę i fakt ten potwierdzają dokumenty w aktach osobowych, dlatego wiarygodnym jest brak świadectwa pracy w tej sytuacji. Brak nazwiska powoda na listach płac, wobec zgodnych i kategorycznych zeznań świadków potwierdzających sporny okres zatrudnienia, wobec niezakwestionowania tych zeznań przez organ rentowy, nie może , zdanie Sądu Okręgowego przemawiać w tej sytuacji przeciwko uwzględnieniu odwołania.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, zdaniem Sądu Okręgowego, w sposób niebudzący wątpliwości, że powód w spornym okresie od 5.04.1973 r. do 20.11.1973 r. pracował w Państwowym (...)w G. w Zakładzie Budowlanym (...). Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.( art. 184 ust. 2)
Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.
Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.
W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Skoro postępowanie dowodowe potwierdziło fakt pracy powoda w od 5.04.1973 r. do 20.11.1973 r. w Państwowym (...)w G. w Zakładzie Budowlanym (...) a organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez powoda pozostałych warunków uzyskania prawa do emerytury( w tym okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach ), biorąc pod uwagę fakt, że powód osiągnął wymagany wiek 60 lat w dniu (...)., Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ( 14)§2 k.p.c. zmienił zaskarżona decyzję i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.
Na zasadzie art. 118 ust 1 a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Okręgowy orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na brak świadectwa pracy za okres pracy od 5.04.1973 r. do 20.11.1973 r. w Państwowym (...)w G. w Zakładzie Budowlanym (...), co wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed Sądem na okoliczność pracy powoda w spornym okresie.
O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono zgodnie z art.98 k.p.c. i przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.
SSO Ewa Milczarek