sygn. akt III K 169/15
Dnia 22 lutego 2016 r.
Sąd Okręgowy w Białymstoku, III Wydział Karny, w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Sławomir Cilulko
Protokolant: Marta Kruk
przy udziale Prokuratora Anny Wasilczuk z Prokuratury Rejonowej w Białymstoku
po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2016 roku w Białymstoku
sprawy przeciwko: H. P. (G. P.)
syn W. i O., rodowe nazwisko matki M.
urodzony dnia (...) w D. (obecnie R. B.)
oskarżonemu o to, że:
I. w okresie od lipca 2002 r. do lipca 2003 r. w B. i O. woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu z J. S., A. W. (1), T. T., D. T., A. C. i B. Ś. i innymi dotychczas nieustalonymi osobami działając w związku mającym na celu popełnianie przestępstw polegających na przemycie kradzionych samochodów na terenie N., a następnie przewożeniu ich na teren R. B., pomagał w zbyciu samochodów marki (...) (...) o oryginalnych numerach(...) (...) i (...) w ilości nie mniej niż 15 pojazdów o łącznej wartości nie mniejszej niż 750 000 zł, poprzez opłacanie osób przewożących samochody, którym wręczał od 300 do 500 USD za każdy pojazd, czym działał na szkodę osób w N.;
tj. o czyn z art. 258§1 w zb. z art. 291§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
- o r z e k a -
A.Oskarżonego H. P. – w ramach zarzucanego mu czynu - uznaje za winnego tego, że:
w okresie od lipca 2002 roku do 11 lipca 2003 r., na terytorium R. P., R. N. oraz R. B., działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, chcąc osiągnąć korzyść majątkową, wspólnie i w porozumieniu z innymi ustalonymi i nieustalonymi osobami, w ramach określonego w grupie podziału ról, pomagał:
- w nabyciu na terytorium N. skradzionych czterdziestu dziewięciu samochodów marki (...), o łącznej wartości nie mniejszej niż 2 450 000 złotych, poprzez m.in. zapewnienie przyjęcia ich na terytorium B., co też następnie czynił odbierając: od J. S. w dniach 23 i 29 lipca, 5, 10, 16, 23 i 31 sierpnia, 9 i 14 września, 11, 17 i 22 grudnia 2002 r., 17 stycznia, 7, 11 i 16 lutego, 1, 6, 15, 20 i 26 marca, 1, 7 i 27 kwietnia, 8 i 14 maja, 3 i 24 czerwca, 4 lipca 2003 r., dwadzieścia dziewięć ww. pojazdów; od A. W. (1) w dniach 7, 13 i 19 stycznia, 7 i 11 lutego, 1, 6, 15, 18 i 26 marca, 1 i 28 kwietnia , 2 i 8 maja 2003 r., czternaście V. (...) oraz trzy od T. T. w dniach 1 i 27 kwietnia oraz 5 czerwca 2003 r., tj. łącznie 46 samochodów ww. marki; przy czym do przekazania trzech samochodów nie doszło, gdyż kierującymi nimi T. T. w dniach 8 maja 2003 r. i 12 czerwca 2003 r. oraz J. S. w dniu 11 lipca 2003 r. zostali zatrzymani i ujawniono nielegalne pochodzenie kierowanych przez nich aut, w tym dwóch o oryginalnych numerach (...) (...) oraz (...);
- w ich zbyciu i ukryciu poprzez m.in. cykliczne przekazywanie tablic rejestracyjnych o numerach (...) (...) (tymczasowe) , (...) , (...) i (...) (...), a także dokumentów kupionych legalnie (...)o numerach (...) (...) , (...) oraz (...) ,
wykorzystywanych następnie przez „kurierów” w czasie przewożenia pojazdów z przerobionymi numerami (...) z N., przezP., na B., opłacanie osób transportujących ww. auta i organizowanie ich powrotu do P.;
tj. występku z art. 291§1 ustawy z dnia 06.06.1997 r. Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym do dnia 07.06.2010 r. (powoływanej dalej w tym punkcie oraz pkt C . jako k.k.) w zw. z art. 294§1 k.k. zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65§1 k.k. w zw. z art. 4§1 k.k.
i za czyn ten na podstawie art. 291§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65§1 k.k. w zw. z art. 4§1 k.k. i art. 33§2 k.k. skazuje go na kary: 4 (czterech) lat pozbawienia wolności oraz 190 (stu dziewięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 60 (sześćdziesięciu) złotych.
B. Ustala, że oskarżony H. P. – w ramach zarzucanego mu czynu – dopuścił się także występku polegającego na tym, że:
w okresie od nieustalonego dnia lipca 2002 r. do lipca 2003 r., na terytorium R. P., R. N.oraz R. B.brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej - w skład której oprócz niego wchodziły inne ustalone i nieustalone osoby narodowości p. i b.- mającej na celu popełnianie przestępstw polegających m.in. na wyłudzaniu podstępem poświadczenia nieprawdy, oszustwie kredytowym, wyłudzeniu odszkodowania, zaś przede wszystkim na paserstwie samochodów, w tym przyjmowaniu od nieustalonych osób na terytorium N. pochodzących z kradzieży samochodów marki (...) z przerobionymi numerami (...), sprowadzaniu ich za pośrednictwem wyznaczonych „kurierów”, z wykorzystaniem dokumentów i tablic rejestracyjnych innego pojazdu nabytego legalnie, przez terytorium P. na teren B., gdzie były sprzedawane nieustalonym osobom, w ten sposób, że m.in. kontaktował się z osobami „transportującymi” ww. samochody, odbierał je od nich na B., a także organizował im powrót do P., jak również zapewniał przekazanie nieustalonym osobom dokumentów i tablic rejestracyjnych, z wykorzystaniem których kolejne samochody były sprowadzane z N., poprzez P., na B.;
tj. czynu z art. 258§1 ustawy z dnia 06.06.1997 r. Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym do dnia 30.04.2004 r. (powoływanej dalej w tym punkcie jako k.k.) w zw. z art. 4§1 k.k.
i na podstawie art. 17§1 pkt 6) k.p.k. w zw. z art. 101§1 pkt 4) k.k. i art. 102 k.k. umarza postępowanie karne.
C. Na podstawie art. 63§1 k.k. w zw. z art. 4§1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza okres zatrzymania oskarżonego w wymiarze trzech dni, tj. od 19 do 21 kwietnia 2004 r.
D. Zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych i obciąża nimi Skarb Państwa. Kosztami procesu w części związanej z umorzenia postępowania obciąża Skarb Państwa.
sygn. akt III K 169/15
ograniczone do rozstrzygnięć o karze oraz z punktu C. i D. wyroku (art. 423§1a k.p.k.)
Kształtując wymiar kar sąd dostosował je do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego występku i określił w taki sposób, aby nie przekraczały poziomu zawinienia podsądnego, mając na uwadze ich społeczny odbiór oraz cele resocjalizacyjne (art. 53§1 i §2 k.k.).
Działalność w strukturach zorganizowanej przestępczości o charakterze międzynarodowym stanowi poważne zagrożenie nie tylko dla indywidualnego przedmiotu ochrony ujętego w znamionach czynu przypisanego (przestępstwa popełnionego w ramach grupy), ale też dla porządku publicznego oraz bezpieczeństwa państwa i obywateli. R. P. ratyfikowała Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej z dnia 15.11.2000 r. (Dz.U.2005.18.158), której celem jest promowanie współpracy, aby skuteczniej zapobiegać i zwalczać tego rodzaju przestępczość (art. 1). W jej artykule drugim zdefiniowano takie pojęcia jak:
- „zorganizowana grupa przestępcza”, które oznacza posiadającą strukturę grupę składającą się z trzech lub więcej osób, istniejącą przez pewien czas oraz działającą w porozumieniu w celu popełnienia jednego lub więcej poważnych przestępstw określonych na podstawie niniejszej konwencji, dla uzyskania, w sposób bezpośredni lub pośredni, korzyści finansowej lub innej korzyści materialnej;
- „poważne przestępstwo” oznacza zachowanie stanowiące przestępstwo podlegające maksymalnej karze pozbawienia wolności w wysokości co najmniej czterech lat lub karze surowszej;
- „grupa posiadająca strukturę” oznacza grupę, która została utworzona nie w sposób przypadkowy w celu bezpośredniego popełnienia przestępstwa i która nie musi posiadać formalnie określonych ról dla swoich członków, ciągłości członkostwa czy rozwiniętej struktury.
Ten akt prawny ma zastosowanie do zapobiegania oraz ścigania m.in. przestępstw określonych na podstawie jego artykułu 5 oraz „poważnych przestępstw” w rozumieniu artykułu 2, jeżeli przestępstwo ma charakter międzynarodowy oraz jest w nie zaangażowana zorganizowana grupa przestępcza. Przy czym przestępstwo posiada charakter międzynarodowy, jeżeli m.in. zostało popełnione w więcej niż jednym państwie, w jednym państwie, lecz istotna część przygotowań do niego, planowania, kierowania lub kontroli nad nim odbywała się w innym państwie lub zostało popełnione w jednym państwie, lecz była w nie zaangażowana zorganizowana grupa przestępcza prowadząca działalność przestępczą w więcej niż jednym państwie. Polska zobowiązała się ponadto do ustanowienia takich sankcji karnych za czyny wskazane w unormowaniach konwencyjnych, które „uwzględniają wagę takiego przestępstwa” (art. 11 ww. umowy międzynarodowej).
W tej konkretnej sprawie działalność grupy kierowanej przez nieustalonego mężczyznę narodowości(...) o imieniu „Ż.” (nazywano go też pseudonimem „G.”; jego wizerunek jest na k.319 i k.578 akt o sygn. III K 4802/04), posługującego się poświadczającymi nieprawdę dokumentami na dane J. B., godziła przede wszystkim w mienie osób, którym skradziono samochody przemycone przez P. na terytorium B.. Materiał dowodowy przekonuje, że oskarżony pełnił istotną rolę w przestępczym procederze (zob. też jego wyjaśnienia na temat następczego zbywania przyjętych od kurierów aut). Szkodliwość społeczna przypisanych H. P. w ramach czynu ciągłego zachowań wyraża się także w ilości i wartości pochodzących z przestępstw samochodów, realizowanych przez niego czynnościach sprawczych, jak i okresie działalności przestępczej (nie zaniechał jej w efekcie „wpadek” kurierów, gdyż kolejny samochód kupiony na dane M. O., także miał służyć bezprawnym celom – por. zeznania A. W.).
Wymierzając sankcje penalne (izolacyjną i finansową) uwzględniono też nagminność tego rodzaju występków, które wprawdzie obecnie w przygranicznym okręgu sądu są popełniane rzadziej niż jeszcze kilka lat wcześniej, ale w dalszym ciągu stanowią istotny problem kryminologiczny. Sądowa „polityka” karna powinna kształtować świadomość prawną społeczeństwa – być wyrazem tego, że bezprawne działania tego typu spotykają się z należytą reakcją karną.
Sprawca od wielu lat ukrywa się przed polskim wymiarem sprawiedliwości. Również ten element wskazuje na jego uwarunkowania mentalne, tj. poglądy, postawy, przekonania, stosunek do dóbr prawem chronionych, jak i sytemu instytucjonalnego ukierunkowanego na zwalczanie i wyciąganie konsekwencji prawnych przestępczej działalności. Realizacja czynu w ramach zorganizowanych struktur przestępczych wskazuje na świadomy i utrwalony wybór aspołecznej postawy życiowej podsądnego. Jedyną okolicznością łagodzącą była niekaralność sprawcy na datę orzekania.
Kara pozbawienia wolności mogła zostać orzeczona w granicach od roku i miesiąca do 15 lat (art. 65§1 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k.). Cztery lata pozbawienia wolności w realiach tej sprawy (zob. opis czynu przypisanego) nie nosi więc cech „rażącej niewspółmierności”.
Oskarżony czerpał znaczne zyski z bezprawnych działań. Uzasadnionym było więc wymierzenie grzywny. Ma ona za zadanie oddziaływać wychowawczo-prewencyjne. Jest ważna nie tylko z punktu widzenia celów zapobiegawczych i wychowawczych, ale odegrają też istotną rolę z punktu widzenia kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (prewencja generalna). Liczbę stawek dziennych sąd określił m.in. mając na uwadze stopień bezprawia zawartego w zachowaniach (czyn ciągły) H. P. oraz stopień jego zawinienia.
Wysokość stawki dziennej dostosowano do statusu zawodowego i majątkowego, sytuacji rodzinnej, a także możliwości zarobkowych oskarżonego. Uchylone poręczenie, jak i kwota zabezpieczenia, pozwolą na windykację kary finansowej.
Wzgląd na społeczne oddziaływanie kary, jako jeden z jej celów, podyktowany jest potrzebą przekonania społeczeństwa o nieuchronności kary za naruszenie dóbr prawem chronionych i nieopłacalności zamachów na te dobra, wzmożenia poczucia odpowiedzialności, ugruntowania poszanowania prawa i wyrobienia właściwego poczucia sprawiedliwości. Te kryteria spełniają orzeczone kary, których wymiar nie może przecież zależeć od upływu czasu między okresem bezprawnych działań, a datą orzekania – tym bardziej, że było to związane z uchyleniem się sprawcy od odpowiedzialności karnej.
Na poczet kary izolacyjnej na podstawie art. 63§1 k.k. w zw. z art. 4§1 k.k. zaliczono okres zatrzymania oskarżonego w wymiarze trzech dni, tj. od 19 do 21 kwietnia 2004 r. Treść norm Kodeksu karnego regulujących sposób tego zaliczenia, przed nowelizacją, która weszła w życie 1.07.2015 r., była dla oskarżonego korzystniejsza. W świetle obowiązującego obecnie art. 63§5 k.k. zaliczeniu podlegałyby bowiem dwa, a nie trzy dni.
Kierując się dyspozycją art. 624§1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 z późn. zm.) zwolniono oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych. H. P. mieszka za granicą, a na terytorium RP nie posiada żadnego majątku. Obecna jego sytuacja majątkowa nie jest znana. W 2004 r. deklarował dochód na poziomie 300 USD i wskazał na trzy osoby na utrzymaniu (k.494v). W tych okolicznościach - przy uwzględnieniu także trzyletniego okresu przedawnienia (art. 641 k.p.k. i art. 20 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych) - sąd uznał, że zapłata kosztów mogłaby być dla dłużnika zbyt uciążliwa, ich przymusowa windykacja zaś nieskuteczna i orzekł w oparciu o względy słuszności przyjmując, że rozstrzygnięcie wg zasad określonych w art. 627 k.p.k. byłoby niewykonalne.