UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 września 2014r., znak (...) - (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że A. K. (1) jako członek zarządu GRUPA (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania tejże spółki z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za lipiec 2010 r., za okres od września 2010 r. do lutego 2011 r. oraz marzec 2012 r. na łączną kwotę 546.087,22 zł, w tym z tytułu składek na FUS w kwocie 242.542,08 zł (za okres 07/2010 r., od 09/2010 r. do 02/2011 r., 03/2012 r.), składek na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 88684,52 zł (za okres od 10/2010 r. do 02/2011 r., 03/2012 r.), składek na (...) w kwocie 43050,62 zł (za okres 07/2010 r., od 09/2010 r. do 02/2011 r., 03/2012 r.) oraz odsetek za zwłokę naliczonych od należności głównej na dzień 5.09.2014 r. w łącznej kwocie 171810,00 zł.

A. K. (1) odwołał się od powyższej decyzji, zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie braku jego odpowiedzialności za wskazane w niej zobowiązania spółki GRUPA (...). W uzasadnieniu wskazał, iż stosownie do treści art. 116 ordynacji podatkowej złożył wniosek o ogłoszenie upadłości spółki we właściwym czasie. Podniósł, iż główną przyczyną problemów finansowych spółki było drastyczne załamanie się w 2009 r. rynku pracy w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej wynikające z globalnego kryzysu gospodarczego. Podkreślił przy tym, że już w 2009 r. spółka rozpoczęła działania restrukturyzacyjne mające na celu w szczególności ograniczenie kosztów działalności oraz utrzymanie najbardziej wartościowego zespołu, bez którego spółka nie mogłaby pozyskiwać i realizować zleceń. Powzięte działania nie dały pożądanego efektu w postaci szybkiego zwiększenia przychodów ze sprzedaży netto, pozwalających na odwrócenie negatywnego trendu. W 2010 r. w dalszym ciągu panowały niesprzyjające okoliczności na rynku pracy, co skutecznie powstrzymywało kontrahentów od zamawiania usług spółki i nie pozwalało na ustabilizowanie wyników finansowych, wpływając negatywnie na dalsze wyniki bilansowe, osiągane w 2010 r. Dalej odwołujący wskazał, że spółka prowadziła dalszą działalność głównie dzięki umowie kredytu w rachunku bieżącym (...) (kwota kredytu 340.000,00 zł), zawartej w dniu 31.07.2009 r. z bankiem (...) SA na okres 12 miesięcy oraz umowie kredytu obrotowego nieodnawialnego w walucie polskiej (kwota kredytu 100.000 zł), zawartej w dniu 6.08.2009 r. z bankiem (...) SA na okres 3 lat. W dniu 28.07.2020 r. spółka złożyła w banku (...) SA wniosek o przedłużenie umowy kredytu na rachunku bieżącym o okres 3 miesięcy, co zostało pozytywnie ocenione przez bank i umożliwiło podpisanie aneksu nr (...) do umowy kredytu na rachunku bieżącym, przedłużającego kredyt do dnia 30.11.2010 r. Mimo prób spółki, mających na celu dalsze przedłużenie kredytu w rachunku bieżącym oraz mimo zabezpieczenia spłaty kredytu hipoteką na nieruchomości należącej do osoby trzeciej w dniu 22.10.2010 r. spółka otrzymała decyzję odmowną. W dniu 30.11.2010 r. spółka złożyła wniosek o zawarcie ugody z bankiem (...) SA w celu restrukturyzacji zadłużenia i wypracowania realnych możliwości spłaty zadłużenia, jednak do dnia złożenia wniosku o upadłość ugody takiej nie zwarto. Odwołujący nadto wskazał, iż w dniu 25.06.2010 r. spółka złożyła w urzędzie skarbowym wniosek o rozłożenie na raty zapłaty podatku od towarów i usług za maj 2010 r. w kwocie 61271 zł. Na podstawie decyzji Naczelnika II Urzędu Skarbowego w S. z dnia 24.08.2010 r. spółka przystąpiła do układu ratalnego, rozkładając płatności zaległego podatku na 6 miesięcznych rat, począwszy od 31.08.2010 r. Spółka do 31.10.2010 r. regulowała zobowiązania wynikające z układu ratalnego. Czwarta rata została wpłacona po terminie i łączna kwota spłaconych rat wyniosła 40559,12 zł. Oprócz rozmów z Urzędem skarbowym spółka podjęła również korespondencję z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, w ramach której ZUS wyznaczył spółce warunki i daty płatności poszczególnych składek. W dniu 15.11.2010 r. spółka złożyła w ZUS wniosek o możliwość odroczenia terminu płatności składek, w stosunku do którego ZUS się nie ustosunkował. Skarżący podniósł, iż w dniu 14.12.2010 r. z uwagi na zaistnienie przesłanek z ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, tj. z uwagi na niewypłacalność spółki złożył wniosek o ogłoszenie upadłości spółki. Postanowieniem z dnia 23 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie ogłosił upadłość GRUPA (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. obejmującą likwidację majątku spółki. W toku postępowania upadłościowego doszło do częściowego zaspokojenia wierzytelności ZUS. Zdaniem odwołującego z powyższego wynika, że dopełnił wszelkich czynności jako członek zarządu i we właściwym czasie złożył wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, nadto będąc członkiem zarządu spółki dopełnił wszelkich czynności mających na celu zapobieżenie ogłoszenia upadłości i umożliwienia prowadzenia dalszej działalności, jak i zaspokojenia wszystkich wierzycieli spółki.

W odpowiedzi na odwołanie organ wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Pełnomocnik organu rentowego wskazał, że zaistniały przesłanki uzasadniające sięgnięcie do majątku członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialności na zasadzie art. 116 par. 1 ordynacji podatkowej, gdyż przeprowadzona egzekucja w toku postępowania upadłościowego okazała się być tylko częściowo skuteczna, postępowanie zostało zakończone przed całkowitym zaspokojeniem wierzycieli. Zaprzestanie płacenia długów miało charakter trwały. Odwołujący się nie wskazał żadnego majątku spółki, z którego organ rentowy mógłby zaspokoić swoje wierzytelności.

Na rozprawie w dniu 25 lutego 2015 r. pełnomocnik odwołującego się dodatkowo wniósł o zasądzenie na rzecz odwołującego się kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy w Szczecinie XVII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 18 stycznia 2005r. wpisał do rejestru przedsiębiorców KRS pod nr KRS (...) podmiot o nazwie: GRUPA (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (wcześniej działającą pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.), powstałą w oparciu o umowę spółki z dnia 10 listopada 2004 r., z zarządem w osobie A. K. (1). A. K. (1) był ujawniony w rejestrze jako prezes jednoosobowego zarządu spółki do dnia 22 listopada 2005 r. W okresie od 22 listopada 2005 r. do 12 lipca 2006 r. jako prezes zarządu spółki w rejestrze wpisana była J. K.. Następnie prezesem zarządu spółki ponownie został A. K. (1), który funkcję tę pełnił od czerwca 2006 r. do końca funkcjonowania spółki.

Spółka była agencją rekrutacyjną pełniącą usługi w zakresie doradztwa personalnego i leasingu pracowniczego. Przedmiot działalności spółki określono jako działalność związaną z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników oraz działalność związaną z rekrutacją i udostępnianiem pracowników na rzecz krajowych i zagranicznych pracodawców. Spółka zbudowała również wartość niematerialną i prawną jaką jest autorski system informatyczny.

Spółka współpracowała z wieloma kontrahentami.

Działalność spółki GRUPA (...) była silnie uzależniona od stanu koniunktury gospodarczej.

Niesporne, a nadto dowody:

- odpis pełny KRS – w aktach ZUS;

- pismo A. K. z 28.10.2013 r. w aktach ZUS;

- umowa spółki - akt notarialny z 10.11.2004 r. rep A nr 6442/2004 – koperta k. 92 akt sprawy;

- zeznania A. K. (1) w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 112-114, 119-120 akt sprawy.

Kryzys ekonomiczny występujący w krajach europejskich w latach 2008-2009 r. doprowadził w roku 2009 do utraty płynności (...) spółki GRUPA (...).

Rachunek zysków i strat sporządzony dla spółki na dzień 31.12.2009 r. wykazał stratę 372.275,28 zł (przychody netto osiągane przez spółkę ze sprzedaży wyniosły 1.306.966,18 zł przy kosztach 1.757.616,59 zł). Na dzień 31 grudnia 2009 roku suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 892.100,02 zł, zaś suma zobowiązań 1.163.899,98 (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 206.932,34 zł).

W roku 2010 koniunktura lekko się poprawiła, zwiększył się zakres zleceń od kontrahentów, z którymi spółka współpracowała, w konsekwencji spółka zwiększyła zatrudnienie z 60 osób do 200 osób. Większość tych osób była zatrudniona w charakterze pracowników tymczasowych. 30-40 osób było stałymi pracownikami spółki zatrudnionymi na stanowiskach administracyjnych, jako rekruterzy, osoby pozyskujące nowych klientów, koordynatorzy do spraw projektów.

W ciągu pierwszych trzech kwartałów 2010 r. w bilansach spółka wykazywała zysk, jednocześnie jednak utrzymał się stan nadwyżki wymagalnych zobowiązań ponad wartość majątku dłużnika (niedobór majątkowy).

W dniu 29 kwietnia 2010 r. został sporządzony bilans oraz rachunek zysków i strat na dzień 31 marca 2010 r., który wykazał dochód spółki 7.876,55 zł (przychody netto osiągane przez spółkę ze sprzedaży wyniosły 667.218,87 zł przy kosztach 659.342,32 zł). Jednocześnie wykazano występowanie niedoboru majątkowego. Na dzień 31 marca 2010 roku suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 595364,98 zł, zaś suma zobowiązań 859288,39 zł (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 300673,41 zł, zaś z tytułu kredytów 373408,90 zł).

W dniu 22 lipca 2010 r. został sporządzony bilans oraz rachunek zysków i strat spółki na dzień 30 czerwca 2010 r., który wykazał dochód 75565,10 zł (przychody netto osiągane przez spółkę ze sprzedaży wyniosły 1832957,89 zł przy kosztach 1756627,38 zł). Jednocześnie suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 935896,58 zł, zaś suma zobowiązań 1132131,44 zł (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 558827,48 zł, zaś z tytułu kredytów 261482,80 zł).

W dniu 20 października 2010 r. został sporządzony bilans oraz rachunek zysków i strat spółki na dzień 30 września 2010 r., który wykazał dochód 92048,73 zł (przychody netto osiągane przez spółkę ze sprzedaży wyniosły 3162657,36 zł przy kosztach 3063599,76 zł). Jednocześnie suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 1225225,84 zł, zaś suma zobowiązań 1404977,07 zł (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 750707,90 zł, zaś z tytułu kredytów (...),43).

Rachunek zysków i strat za rok 2010 (sporządzony na dzień 31.12.2010r.) wykazał stratę 557.671,51 zł (na dzień 31 grudnia 2010 roku przychody netto osiągane przez spółkę ze sprzedaży wyniosły 3.793.607,45 zł przy kosztach 4.340.132,41 zł). Na dzień 31 grudnia 2010 roku suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 501.516,44 zł, zaś suma zobowiązań 1.331.887,62 zł (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 867.681,70 zł).

Dowody:

- zeznania A. K. (1) w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 112-114, 119-120 akt sprawy;

- zeznania świadka A. Z. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 115-117 akt sprawy;

- zeznania świadka M. P. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 117-118v akt sprawy;

- dokumentacja z akt rejestrowych spółki w kopercie k. 92 akt sprawy: rachunek zysków i strat na dzień 31.12.2010 r., bilans na dzień 31.12.2010 r.;

- dokumentacja finansowa w kopercie k. 230 akt sprawy: rachunek zysków i strat i bilans na dzień 31.03.2010 r., rachunek zysków i strat i bilans na dzień 30.06.2010 r., rachunek zysków i strat i bilans na dzień 30.09.2010 r.

W dniu 31 lipca 2009 r. spółka GRUPA (...), w której imieniu działał A. K. zaciągnęła w banku (...) SA kredyt na rachunku bieżącym w kwocie 340.000 zł na okres 12 miesięcy. W dniu 6 sierpnia 2009 r. dodatkowo zaciągnęła kredyt obrotowy nieodnawialny w kwocie 100.000 zł na okres 3 lat.

W dniu 28 lipca 2010 r. spółka złożyła w (...) SA podanie o przedłużenie umowy kredytu na rachunku bieżącym o okres 3 miesięcy, na co bank wyraził zgodę, podpisując ze spółką aneks nr (...) do umowy kredytu na rachunku bieżącym, przedłużający kredyt do dnia 30 listopada 2010 r. Kolejna próba dalszego przedłużenia kredytu nie powiodła się - w dniu 22 października 2010 r. bank odmówił spółce dalszego przedłużenia umowy kredytu.

W dniu 30 listopada 2010 r. spółka złożyła wniosek o zawarcie ugody z bankiem (...) SA w celu restrukturyzacji zadłużenia. Do dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (14 grudnia 2010 r.) wniosek ten nie został rozpatrzony.

Od dnia 1 grudnia 2010 r. kredyt na rachunku bieżącym spółki stal się wymagalny.

Niesporne, a nadto dowody:

- wniosek o zawarcie umowy ugody – k. 15v-16v akt sprawy;

- zeznania A. K. (1) w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 112-114, 119-120 akt sprawy;

- zeznania świadka A. Z. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 115-117 akt sprawy;

- zeznania świadka M. P. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 117-118v akt sprawy.

Ze względu na trudności z regulowaniem bieżących zobowiązań publicznoprawnych w dniu 25 czerwca 2010 r. GRUPA (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. złożyła w Urzędzie Skarbowym wniosek o rozłożenie na raty zapłaty podatku od towarów i usług za maj 2010 r. w kwocie 61.271 zł.

Decyzją z dnia 24 sierpnia 2010r. Naczelnik II Urzędu Skarbowego w S. postanowił rozłożyć zapłatę podatku od towarów i usług za maj 2010 r. na 6 rat, płatnych począwszy od 31 sierpnia 2010 r.

Spółka nie wykonała całego układu ratalnego. W terminie wpłaciła trzy pierwsze raty. Czwarta rata została wpłacona po terminie, co spowodowało zerwanie układu ratalnego. Łącznie spółka zapłaciła podatek w kwocie 40.559,12 zł.

Niesporne, a nadto dowody:

- decyzja Naczelnika II Urzędu Skarbowego z 24.08.2010 r. – k. 52-54 akt sprawy;

- zeznania A. K. (1) w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 112-114, 119-120 akt sprawy;

- zeznania świadka A. Z. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 115-117 akt sprawy;

- zeznania świadka M. P. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 117-118v akt sprawy.

Dodatkowo, w związku z trudnościami w terminowym regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne, spółka GRUPA (...) podejmowała rozmowy z przedstawicielami ZUS dotyczące możliwości zawarcia układu ratalnego.

Pierwszy wniosek do ZUS o rozłożenie na raty zobowiązań z tytułu składek złożono w dniu 17 lutego 2009 r. (dotyczył on składek za okres 01-02/2009). Organ rentowy przychylił się do tego wniosku i w dniu 21 maja 2009 r. zawarł ze spółka umowę o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek w ogólnej kwocie 23016,02 zł. Spłatę zadłużenia rozłożono na 6 rat, płatnych od 15.06.2009 r. do 15.11.2009 r. Spółka uregulowała należności objęte tym układem ratalnym.

Kolejny wniosek o rozłożenie zobowiązań spółki na raty został złożony w ZUS w dniu 19 lutego 2010 r. Spółka wniosła o rozłożenie na raty zaległości z tytułu składek za okres od 11-12/2009 r. oraz 02/2010 r. w łącznej kwocie 52.145,05 zł.

Organ rentowy poinformował spółkę, że rozpatrzenie prośby o rozłożenie zaległości na raty uwarunkowane jest opłaceniem składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W lutym 2010 r. spółka opłaciła składkę warunkową na ubezpieczenie społeczne w wysokości 19,52% podstawy wraz z odsetkami oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne z odsetkami za 11/2009 r.

W dniu 4 marca 2010 r. do ZUS wpłynął wniosek spółki o wydłużenie okresu spłaty składki warunkowej za 12/2009 r. do dnia 31.03.2010 r., na co organ rentowy wyraził zgodę.

W marcu 2010 r. spółka opłaciła składkę warunkową na ubezpieczenie społeczne w wysokości 19,52% podstawy wymiaru wraz z odsetkami oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne z odsetkami za 12/2009 r.

Pismem z dnia 21 kwietnia 2010 r. organ rentowy poinformował spółkę, że rozpatrzenie prośby o rozłożenie zaległości na raty uwarunkowane jest dodatkowo opłaceniem składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego w wysokości 19,52% podstawy wymiaru składki za 02/2010 r. plus odsetki za zwłokę do dnia zapłaty oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 09/2009 do 02/2010 r. plus odsetki za zwłokę do dnia zapłaty. Zobowiązano spółkę do dostarczenia dowodów wpłat w terminie do 30.04.2010 r. Dodatkowo zobowiązano spółkę do dostarczenia wymienionych w piśmie dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia wniosku

W dniu 29 kwietnia 2010 r. do ZUS wpłynął wniosek spółki o wydłużenie okresu spłaty składki warunkowej za 02/2010 r. do dnia 17.05.2010 r., na co organ rentowy wyraził zgodę.

Pismem z dnia 13 maja 2010 r. spółka poinformowała ZUS o opłaceniu składek warunkowych za (...).

Pismem z dnia 18 maja 2010 r. organ rentowy poinformował spółkę, że wniosek o układ ratalny z 19.02.2010 r. pozostał bez rozpoznania z uwagi na niedostarczenie niezbędnego do rozpoznania wniosku kompletu dokumentów.

W dniu 26 maja 2010 r. spółka złożyła w ZUS wniosek o rozłożenie na raty zaległości z tytułu składek za 04/2010 r. w łącznej kwocie 79169,73 zł. W dniu 24 czerwca 2010 r. spółka złożyła wniosek o włączenie składek za 05.2010 r. w kwocie 56135,78 zł do układu ratalnego.

W dniu 17 czerwca 2010 r. spółka wycofała wniosek o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek za 04/2010 r. i 05.2010 r., wskazując że składki te zostały opłacone.

Jednocześnie w dniu 17 czerwca 2010 r. złożyła wniosek o rozłożenie na raty należności z tytułu składek za lipiec 2010 roku w kwocie 112.790,48 zł.

Organ rentowy poinformował spółkę, że rozpatrzenie prośby o rozłożenie zaległości na raty uwarunkowane jest opłaceniem wskazanych należności do dnia 30.09.2010 r.

W dniu 30 września 2010 r. do ZUS wpłynął wniosek spółki o wydłużenie okresu spłaty składki warunkowej za 07/2010 r. do dnia 14.10.2010 r., na co organ rentowy wyraził zgodę.

Spółka opłaciła składkę warunkową oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne za 07.2010 wraz z odsetkami.

W dniu 18 października 2010 r. spółka złożyła dodatkowo wniosek o włączenie do układu ratalnego należności z tytułu składek za (...) w kwocie 120263,20 zł.

Organ rentowy pismem z dnia 3.11.2010 r. poinformował spółkę, że rozpatrzenie prośby o rozłożenie zaległości na raty uwarunkowane jest opłaceniem wskazanych należności do dnia 9.11.2010 r. oraz złożeniem wskazanych w tym piśmie dokumentów.

W dniu 16 listopada 2010 r. spółka złożyła wniosek o rozłożenie na raty należności z tytułu składek za (...) w kwocie 115311,16 zł.

W dniu 14 stycznia 2011 r. spółka, powołując się na rozmowę telefoniczną z przedstawicielem ZUS, złożyła wniosek o anulowanie wcześniejszych wniosków o rozłożenie na raty należności z tytułu składek za 07/2010 r., za 09/2010 r. i za 10/2010 r. Jednocześnie zwróciła się z nowym wnioskiem o rozłożenie na raty należności z tytułu składek za (...) w kwocie 112.790,48 zł, za (...) w kwocie 120.263,20 zł oraz za (...) w kwocie 115.311,16 zł.

Wobec niedostarczenia do ZUS wymaganych dokumentów (do których złożenia zobowiązano spółkę pismem z dnia 25.01.2011 r.) organ rentowy pozostawił wniosek o układ ratalny z dnia 14.01.2011 r. bez rozpatrzenia.

Niesporne, a nadto dowody:

- dokumentacja w aktach ZUS dotycząca wniosków spółki o układy ratalne, w szczególności wniosek o układ ratalny z 17.02.2009r., umowa o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek z dnia 21.05.2009r., wniosek o układ ratalny z 19.02.2010r., wniosek spółki z 1.03.2010r., pismo ZUS z 8.03.2010 r., pismo spółki z 24.03.2010r., pismo ZUS z 21.04.2010r., pismo spółki z 27.04.2010 r., pismo ZUS z 10.05.2010r., pismo spółki z 13.05.2010 r., pismo ZUS z 18.05.2010 r., wniosek o układ ratalny z 26.05.2010r., pismo spółki z 24.06.2010r., pismo spółki z 17.08.2010r., wniosek o układ ratalny z 17.08.2010r. , pismo spółki z 17.09.2010r., pismo spółki z 30.09.2010r., pismo ZUS z 8.10.2010r., wniosek z 18.10.2010r., wniosek z 16.11.2010r., wnioski z 14.01.2011r.

- zeznania A. K. (1) w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 112-114, 119-120 akt sprawy;

- zeznania świadka A. Z. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 115-117 akt sprawy;

- zeznania świadka M. P. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 117-118v akt sprawy.

GRUPA (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie opłaciła należnych składek ZUS za lipiec 2010 r. oraz za okres od września 2010 r. do lutego 2011 r., a także za marzec 2012 r. Zadłużenie spółki wobec ZUS na dzień 27.08.2014 r. wynosiło łącznie kwotę 546.087,22 zł, na którą składały się:

1. należność główna w kwocie 374.277,22 zł, w tym

- z tytułu składek na FUS za okres za okres 07/2010 r., od 09/2010 r. do 02/2011 r., 03/2012 r. w kwocie 242542,08 zł,

- składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 10/2010 r. do 02/2011 r., 03/2012r. w kwocie 88684,52 zł

- składek na (...) za okres 07/2010 r., od 09/2010 r. do 02/2011 r., 03/2012 r. w kwocie 43050,62 zł;

2. odsetki za zwłokę naliczone od należności głównej na dzień 35.09.2014r. wyniosły 171810,00 zł.

Niesporne, a nadto dowód: stany należności płatnika na dzień 27.08.2014 r. w aktach kontroli ZUS.

W dniu 14 grudnia 2010 r. A. K. (1) złożył w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...) spółki GRUPA (...).

Postanowieniem z dnia 9 lutego 2011 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie Wydział XII Gospodarczy w sprawie o sygn. akt XII GUp 2/11 XII GU 59/10, ogłosił upadłość spółki GRUPA (...) obejmującą likwidację majątku dłużnika.

Syndyk zlikwidował cały majątek upadłego, w skład którego wchodziły ruchomości w postaci pojazdów samochodowych, mebli biurowych, sprzętu biurowego i elektronicznego itp., a nadto kilkanaście wierzytelności oraz środki pieniężne.

W dniu 28 października 2011 r. syndyk złożył częściowy plan podziału funduszów masy zgodnie z którym zaspokojenie wierzytelności w kategorii II wyniosło 30% tj. 111.940,05 zł. Plan ten został zatwierdzony postanowieniem z dnia 19 stycznia 2012 r., a następnie wykonany przez syndyka. Nadto w dniu 18 marca 2013 r. syndyk złożył ostateczny plan podziałów funduszów masy, zgodnie z którym nastąpiło dalsze zaspokojenie wierzytelności w kategorii II o kolejne 4,3% tj. 11.557,91 zł. Plan ten został zatwierdzony postanowieniem z dnia 6 czerwca 2013 r., a następnie wykonany przez syndyka.

Postanowieniem z dnia 23 lipca 2013 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie Wydział XII Gospodarczy stwierdził zakończenie postępowania upadłościowego spółki GRUPA (...) w upadłości likwidacyjnej (sygn. akt XII GUp 2/11).

Niesporne, a nadto dowody:

- dokumentacja w aktach sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie sygn. akt XII GU 147/10, w szczególności: wniosek z 14.12.2010 r. – k. 2-7, postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 9.02.2011 r. – k. 259-263;

- dokumentacja w aktach sprawy Sądu Rejonowego Szczecin Centrum w S. sygn. akt XII GUp 2/11, w szczególności: pismo syndyka z 27.10.2011 r. – k. 300-302; postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 19.01.2012 r. – k. 356, pismo syndyka z 15.03.2013 r. – k. 525-527, postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 6.06.2013 r. – k. 562, postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 23.07.2012 r. – k. 586-587;

- dokumentacja z akt rejestrowych w kopercie k. 92 akt sprawy: postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 9.02.2011 r. sygn. akt XII GU 147/10;

- zeznania A. K. (1) w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 112-114, 119-120 akt sprawy;

- zeznania świadka A. Z. w wersji elektronicznej oraz transkrypcja – k. 115-117 akt sprawy.

W chwili ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku spółka posiadała wierzytelności opiewające na łączną kwotę 92.400 zł oraz 1.111,09 Euro (w tym ok. 40-50 tych wierzytelności były wierzytelnościami ściągalnymi), ruchomości (w postaci wyposażenia biura, środków transportu itp.) o wartości szacunkowej ok. 100.000 zł, środki pieniężne w kwocie ok. 132.000 zł, autorski system wspierający realizację usług o wartości szacunkowej 0.00 zł. Spółka nie posiadała nieruchomości, akcji, obligacji, papierów wartościowych czy udziałów w innych spółkach.

W chwili ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku spółka posiadała 47 wierzycieli. Najstarsze zobowiązanie dłużnika pochodziło z lutego 2010 r. (zobowiązanie podatkowe PIT 4 z 22 lutego 2010 r. wobec Urzędu Skarbowego), kolejne pochodziły z drugiego półrocza 2010 r. Łączna kwota zobowiązań spółki na dzień ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku spółki wyniosła 1.327.900 zł. Zobowiązania te w przeważającej części były wymagalne. Część wierzycieli wystąpiła przeciwko spółce na drogę postępowania sądowego uzyskując tytuły egzekucyjne. Na koniec listopada 2010 r. strata z prowadzonej działalności gospodarczej wyniosła 391.547,99 zł.

Dowód: dokumentacja w aktach sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie sygn. akt XII GU 147/10, w szczególności: wniosek z 14.12.2010 r. – k. 2-7, postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 9.02.2011 r. – k. 259-263.

Organ rentowy w postępowaniu upadłościowym dotyczącym spółki GRUPA (...) w dniu 15 marca 2011 r. zgłosił do masy upadłości wierzytelność w wysokości 501.764,99 zł (w kategorii II – 367.815,39 zł z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres 07/2010, 09/2010 – (...), odsetek od składek oraz kosztów upomnień, w kategorii III – 133.949,60 zł – z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 10.2010 r. do 01.2011 r., z tytułu składek na FGŚP za okres 07/2010, 09/2010- (...), odsetek od składek oraz kosztów upomnień).

W ramach postępowania upadłościowego ZUS nie odzyskał wszystkich zgłoszonych do masy należności. W planie podziału funduszów masy upadłości przyjęto jako uznaną sumę wierzytelności 501.764,99 zł (w kategorii II – 367.815,39 zł, w kategorii III – 133.949,60 zł) zaś przypadającą z podziału: w kategorii II - 110344,62 zł, a następnie dodatkowo 11.199,98 zł.

Niesporne, a nadto dowody:

- zgłoszenie wierzytelności do masy upadłości z 15.03.2011 r. - w aktach ZUS;

- przelew z 3.02.2012 r. - w aktach ZUS;

- dokumentacja w aktach sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie sygn. akt XII GUp 2/11, w szczególności: pismo syndyka z 27.10.2011 r. – k. 300-302; postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 19.01.2012 r. – k. 356, pismo syndyka z 15.03.2013 r. – k. 525-527, postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 6.06.2013 r. – k. 562, postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 23.07.2012 r. – k. 586-587.

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dopiero w dniu 14.12.2010 r. było spóźnione.

Już w roku 2009 wystąpił niedobór majątkowy w aktywach spółki, stanowiący samoistną podstawę niewypłacalności rodzącej konieczność złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Na dzień 31 grudnia 2009 roku suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 892.100,02 zł, zaś suma zobowiązań 1.163.899,98 (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 206.932,34 zł). Stan niedoboru majątkowego utrzymywał się w spółce także przez cały 2010 r.

Wiedzę o występowaniu w spółce stanu niedoboru majątkowego (w ujęciu zarówno wartości bilansowych jak i ekonomicznych/rynkowych) A. K. (1) powziął najpóźniej w dniu 30 kwietnia 2010 r. (tj. w terminie złożenia zeznania rocznego CIT).

Dowody:

- opinia biegłego z zakresu ekonomiki i rachunkowości – k. 138-217 akt sprawy, opinia uzupełniająca – k. 245-262 akt sprawy;

- dokumentacja z akt rejestrowych w kopercie k. 92 akt sprawy: rachunek zysków i strat na dzień 31.12.2010 r., bilans na dzień 31.12.2010 r.,

A. K. (1) nie wskazał majątku spółki, z którego możliwe byłoby zaspokojenie wierzytelności organu rentowego.

Niesporne

Pismem z dnia 17 października 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. zawiadomił A. K. (1) o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia odpowiedzialności, o której mowa w art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 19997 roku Ordynacja podatkowa w zw. z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych za zobowiązania spółki GRUPA (...) z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy i fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. A. K. zobowiązano do wskazania mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości spółki, wyjaśnienia czy został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości spółki oraz o wskazanie okresu pełnienia funkcji w zarządzie spółki.

Pismem z dnia 7 listopada 2013 roku organ rentowy poinformował A. K. (1) o zakończeniu postępowania wyjaśniającego, jednocześnie pouczył ich o treści art. 10 § 1 k.p.a.

Niesporne, a nadto dowody:

- pismo z 17.10.2013 r. - w aktach ZUS;

- pismo z 7.11.2013 r. - w aktach ZUS.

A. K. (1) w roku 2009 był ponadto prezesem innej spółki - (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. (założonej przez niego w dniu 3 grudnia 2007 r.), której przedmiot działalności był tożsamy z przedmiotem działalności spółki GRUPA (...).

Spółka (...) w 2009 r. miała trudności finansowe w związku z kryzysem gospodarczym jaki dotknął wówczas kraje europejskie. Od marca 2009 r. zaprzestała regulowania wymagalnych zobowiązań z tytułu składek wobec (...) Oddział w S. oraz wobec Urzędu Skarbowego w S. z tytułu zobowiązań podatkowych. W okresie pogłębiających się trudności (...) spółki (...) A. K. (1), jako członek jej zarządu, podjął działania ukierunkowane na zapobieżenie upadłości spółki. Spółka prowadziła rozmowy dotyczące zwiększenia zakresu zleceń, podjęła działania celem wprowadzenia autorskiego systemu internetowego mającego wspierać rekrutację w agencjach ratingowych, podejmowała działania w celu pozyskania nowych klientów. Nadto w dniu 22 stycznia 2009 r. A. K. wystąpił do Urzędu Skarbowego z wnioskiem o rozłożenie na raty zapłaty podatku od towarów i usług za IV kwartał 2008 r. (na co decyzją z dnia 10 marca 2009 r. Naczelnik II Urzędu Skarbowego w S. wyraził zgodę). W marcu 2009 r. złożył też w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o rozłożenie bieżących należności składkowych na raty, z uwagi na trudną sytuację finansową. Rozpatrzenie prośby o rozłożenie zaległości składkowych na raty zostało uwarunkowane opłaceniem do dnia 10 czerwca 2009 r. składek za luty i marzec 2009 r. wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 76.667,14 zł. Ponieważ do dnia 12 czerwca 2009 r. nie dokonano wpłaty wyżej określonej kwoty, organ rentowy nie uwzględnił wniosku o rozłożenie należności z tytułu składek na raty, o czym poinformował spółkę pismem z dnia 15 czerwca 2009r.

Po decyzji odmownej A. K. w dniu 22 czerwca 2009 r. wystąpił z wnioskiem o niepodejmowanie przez ZUS działań egzekucyjnych przez okres 3 miesięcy. Nadto zwrócił się do Urzędu Skarbowego o odroczenie do dnia 25 sierpnia 2009 r. zapłaty zaległego podatku od towarów i usług za kwiecień 2009 r.

Pismem z dnia 12 sierpnia 2009 r. ZUS poinformował spółkę o niewyrażeniu zgody na niepodejmowanie działań egzekucyjnych

Decyzją z dnia 5 sierpnia 2009 r. Naczelnik II Urzędu Skarbowego w S. odmówił odroczenia do dnia 25 sierpnia 2009 r. zapłaty zaległego podatku od towarów i usług za kwiecień 2009 r. w kwocie 11.986 zł.

W dniu 20 sierpnia 2009 r. A. K. (1) złożył w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...) obejmującej likwidację majątku spółki.

Postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie XII Wydziału Gospodarczego z dnia 27 sierpnia 2009 r. w sprawie o sygn. akt XII GU 156/09 (...) Sp. z o.o. w S. postawiona została w stan upadłości obejmującej likwidację majątku. W chwili ogłoszenia upadłości (...) spółka (...)” posiadała zobowiązania wobec 10 wierzycieli opiewające na łączną kwotę ok. 370.000 zł. Na majątek dłużnika składały się ruchomości (o wartości szacunkowej ok. 33700 zł), program komputerowy o wartości 1900 zł, środki pieniężne w kwocie ok. 9499,26 zł i 126,57 Euro, wierzytelności wobec 3 podmiotów na łączną kwotę 41603,42 zł i 903,72 Euro. Na koniec lipca 2009 r. aktywa spółki wynosiły 139192,89 zł, zobowiązania – 391556,83 zł. W ramach postępowania upadłościowego organ rentowy nie odzyskał zgłoszonych do masy upadłości należności (w wysokości 185.709,78 zł). Postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2011 r. Sąd stwierdził zakończenie postępowania upadłościowego (...) sp. z o.o.

Decyzją z dnia 10 maja 2012 r. znak (...) - (...)076- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że A. K. (1) jako członek zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. odpowiada solidarnie ze spółką całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego do sierpnia 2009 r. łącznie w wysokości 254.978,72 zł.

A. K. (1) odwołał się od tej decyzji do Sądu.

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015 r. sygn. akt VI U 2450/12 Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż A. K. (1) jako członek zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. nie odpowiada za zobowiązania wymienionej spółki z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego 2009 roku do sierpnia 2009 roku.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie VI U 2450/12 uznał, że wprawdzie wniosek o ogłoszenie upadłości był w przypadku spółki (...) spóźniony (ustalono, że obydwie postaci niewypłacalności jako przesłanki upadłości w przypadku spółki (...) wystąpiły w I półroczu 2009 r., z tym, że w sposób wyraźny i dający się udokumentować jako pierwsza w dniu 31 marca 2009 r. wystąpiła niewypłacalność polegająca na nadwyżce zobowiązań ponad wartość majątku spółki, zaś wniosek o upadłość likwidacyjną złożono w sądzie dopiero w dniu 20 sierpnia 2009 r.), jednakże w ocenie sądu nastąpiło to bez winy A. K.. Sąd uznał, że podejmowane przez A. K. (1) przed złożeniem wniosku o upadłość spółki (...) działania zmierzające do zapobieżenia upadłości spółki, należy ocenić pozytywnie, jako racjonalne, adekwatne do możliwości zarządu i dające podstawy do zakładania, iż mogą one przynieść oczekiwane rezultaty. Sąd w uzasadnieniu wyroku zaakcentował, że spółka cały czas prowadziła rozmowy dotyczące zwiększenia zakresu zleceń, podjęła działania celem wprowadzenia autorskiego systemu internetowego mającego wspierać rekrutację w agencjach ratingowych, podejmowała działania w celu pozyskania nowych klientów, przy jednoczesnej próbie prolongowania spłaty zaległości wobec ZUS i Urzędu Skarbowego. Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło w dniu 20 sierpnia 2009 r. bezpośrednio po otrzymaniu przez spółkę pisma urzędu skarbowego o odmowie odroczenia terminu płatności zaległego podatku i pisma ZUS z dnia 15 sierpnia 2009 r. w sprawnie odmowy odroczenia terminu do wszczęcia egzekucji zaległości składkowych. Sąd Okręgowy przyjął w związku z powyższym, iż do czasu otrzymania przez spółkę (...) pisma ZUS z dnia 15 czerwca 2009r. A. K. (1) mógł zasadnie przypuszczać, że stan niewypłacalności płatniczej, czyli stan nieregulowania wymagalnych zobowiązań jest stanem przejściowym, a nie stanem trwałym.

Powyższy wyrok nie jest prawomocny; organ rentowy wywiódł od niego apelację, która do dnia zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie nie została rozpoznana.

Dowody:

- dokumentacja w aktach sprawy Sądu Okręgowego w Szczecinie sygn. akt VIU 2450/12: wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...) z 20.08.2009 r. – k. 5-8, odpis KRS spółki (...) - k.9-15, decyzja US z 05.08.2009r. k. 53-55, decyzja US z 10.03.2009r. k. 56-59, pismo ZUS z 15.06.2009r. k. 62, wniosek z 22.06.2009r. k. 63-64, postanowienie Sądu Rejonowego – S.-Centrum w S. z dnia 27.08.2009 r. sygn. akt XIIGU 156/09 – k. 66-69, wniosek z 11.03.2009r. k. 253-253v, pismo ZUS z 15.04.2009r. k. 249v-250, pismo ZUS z 15.04.2009r. k. 251-252, pismo ZUS z 16.04.2009r. k. 251, wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 29.04.2015 r. sygn. akt VI U 2450/12 wraz z uzasadnieniem – k. 345, 351-359;

- dokumentacja w aktach sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie XII GU 156/09: wniosek z 20.08.2009r. k. 2-5, postanowienie z dnia 27.08.2009 r. – k. 66-69;

- dokumentacja w aktach sprawy Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie XII GUp 104/09:U 156/09, w szczególności: postanowienie z 22/04.2011 r. – k. 369-370.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2015r., poz. 613 ze zm.) za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)nie wykazał, że:

a)we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1, obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (art. 118 § 2).

Powyższe przepisy stosuje się również do byłego członka zarządu (art. 118 § 4).

Na mocy art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, powołana regulacja ma zastosowanie do składek na ubezpieczenie społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Subsydiarna odpowiedzialność członka zarządu spółki – w rozumieniu powołanego art. 116 Ordynacji podatkowej – może się zaktualizować, gdy istnieją zobowiązania spółki i egzekucja tychże zobowiązań wobec spółki okazała się bezskuteczna. W przedmiotowej sprawie na organie rentowym spoczywał więc ciężar udowodnienia, że spółka, za którą obecnie subsydiarną odpowiedzialność ponieść ma odwołujący się A. K. (1) zalega wobec ZUS z płatnościami z tytułu składek, że zobowiązania te powstały w okresie kiedy odwołujący się pełnił funkcję członka zarządu spółki oraz że egzekucja tych należności z majątku spółki okazała się bezskuteczna. Dopiero po wykazaniu tych okoliczności istnieją podstawy do badania – w granicach wniosków dowodowych odwołującego się – czy zachodzą przesłanki wyłączające odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki: po pierwsze, we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości; po drugie, niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez ich winy; po trzecie, wskazano mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zobowiązań spółki w znacznej części.

Ustalenia faktyczne w przedmiotowej sprawie dokonane zostały w oparciu o zaoferowany przez strony materiał dowodowy, na który złożyły się zarówno dowody z dokumentów, jak i zeznania świadków M. G., M. P. i A. Z. oraz zeznania przesłuchanego w charakterze strony A. K. (1). Autentyczność dokumentów nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości sądu. Zostały one sporządzone w sposób zgodny z przepisami prawa, przez uprawnione do tego osoby, w ramach ich kompetencji, stąd też sąd ocenił je jako wiarygodne. Podobnie ocenił sąd zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz zeznania A. K., były one bowiem ze sobą zbieżne, znalazły odzwierciedlenie w złożonych przez odwołującego dowodach z dokumentów i nie ujawniły się żadne okoliczności, które mogłyby pozwolić poddać w wątpliwość prawdziwość twierdzeń świadków i strony. Należy też zaznaczyć, że ostatecznie zeznania świadek M. G. okazały się nieprzydatne dla rozstrzygnięcia, gdyż nie miała ona bezpośredniej wiedzy na temat sytuacji finansowej spółki w latach 2009-2010, skoro w tym czasie korzystała ze zwolnienia lekarskiego, a następnie urlopu macierzyńskiego. Za w pełni miarodajną uznał sąd także wydaną w niniejszej sprawie opinię biegłego z zakresu ekonomii i rachunkowości P. W., której wnioski zostały przez biegłego rzetelnie i logicznie umotywowane, korespondują one ponadto z dostępnym biegłemu materiałem źródłowym. Opinia została sporządzona przez osobę dysponującą fachowym przygotowaniem merytorycznym oraz wieloletnim doświadczeniem zawodowym. Poza tym tok rozumowania biegłego i wyciągnięte przez niego konkluzje zostały przedstawione w sposób kompletny, logicznie spójny i jasny, a przez to w pełni dla sądu weryfikowalny przy uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania i wskazań wiedzy.

W ocenie sądu zgromadzony w sprawie materiał dowody potwierdził prawidłowość ustaleń organu rentowego będących podstawą wydania zaskarżonej w sprawie decyzji.

Materiał ten okazał się wystarczający dla ustalenia wysokości zadłużenia spółki z tytułu zaległych składek (odpowiedzialność spółki względem ZUS nie budziła wątpliwości sądu ani co do zasady, ani co do wysokości) oraz stwierdzenia odpowiedzialności odwołującego za zobowiązania spółki z okresu sprawowania przez niego funkcji jedynego członka jej zarządu. A. K. nie kwestionował zresztą faktu, iż we wskazanym w decyzji okresie spółka nie regulowała należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwotach wskazanych w zaskarżonej decyzji. Poza sporem pozostawała również kwestia bezskuteczności egzekucji – w ramach toczącego się postępowania upadłościowego organ rentowy, który w dniu 15 marca 2011 r. zgłosił do masy upadłości wierzytelność w wysokości 501.764,99 zł (w kategorii II – 367.815,39 zł z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres 07/2010, 09/2010 – (...), odsetek od składek oraz kosztów upomnień, w kategorii III – 133.949,60 zł – z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 10.2010 r. do 01.2011 r., z tytułu składek na FGŚP za okres 07/2010, 09/2010- (...), odsetek od składek oraz kosztów upomnień), uzyskał wyłącznie częściowe zaspokojenie swojego roszczenia. Majątek masy upadłości wystarczył bowiem wyłącznie na wypłatę części należności: w pierwszej transzy kwoty 110344,62 zł, a następnie dodatkowo 11.199,98 zł.

W analizowanym postępowaniu zbadania wymagała zatem wyłącznie kwestia, czy A. K. (1) – w oparciu o cytowany przepis art. 116 Ordynacji podatkowej (o.p.) – mógł uwolnić się odpowiedzialności za zobowiązania spółki ze względu na to, że: po pierwsze, we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, po drugie, że ewentualnie niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie nastąpiło bez jego winy; po trzecie, że wskazano mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zobowiązań spółki w znacznej części.

Skoro bezsporne było, iż A. K. (1) nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja zaległości z tytułu składek byłaby możliwa, zatem przedmiotem oceny mogły być jedynie dwie pierwsze wskazane wyżej przesłanki zwolnienia od odpowiedzialności.

Przepis art. 116 § 1 o.p. określając moment zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości posługuje się elastycznym i niedookreślonym zwrotem "właściwy czas". Użycie przez ustawodawcę takiego określenia i brak odesłania wprost do przepisów Prawa upadłościowego nie jest przypadkowe i oznacza, że oceny, czy złożenie wniosku o upadłość nastąpiło we właściwym czasie należy dokonywać w okolicznościach indywidualnego przypadku, biorąc pod uwagę, iż powinno to nastąpić w takim momencie, aby chronić zagrożone interesy wierzycieli, tak żeby po ogłoszeniu upadłości mieli oni możliwość uzyskania równomiernego, choćby tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki, a nadto z uwzględnieniem celu, jakiemu uregulowanie zawarte w powołanym przepisie ma służyć, a którym jest ochrona należności publicznoprawnych. Niemniej jednak - w ocenie sądu - ustalenie czy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki został zgłoszony w odpowiednim czasie wymaga uwzględnienia przepisów regulujących podstawy oraz terminy do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy, tj. ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2015 r. poz. 233, dalej: "pun"). Zgodnie z regulacją art. 10 pun upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny, przy czym w myśl art. 11 tej ustawy dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a dłużnika będącego osobą prawną uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Stosownie natomiast do treści przepisu art. 21 pun reprezentant dłużnika będącego osobą prawną jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.

Jak już wyżej wskazano wniosek o ogłoszenie upadłości winien być zgłoszony w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa ogłoszenia upadłości, tj. w terminie dwóch tygodni od dnia powstania stanu niewypłacalności – zaprzestania regulowania wymagalnych zobowiązań, bądź powstania stanu nadwyżki wymagalnych zobowiązań ponad wartość majątku dłużnika. Przyjmuje się przy tym powszechnie, iż pierwsza z wymienionych przesłanek spełniona zostaje dopiero wówczas, gdy nieregulowanie wymagalnych zobowiązań pieniężnych ma charakter ciągły, trwały. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 stycznia 2011 r. (V CSK 211/10 , LEX nr 738136 ) wskazał, iż krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów wskutek przejściowych trudności nie jest podstawą ogłoszenia upadłości, gdyż o niewypłacalności w rozumieniu art. 11 ust. 1 prawa upadłościowego można mówić dopiero wtedy, gdy dłużnik z braku środków przez dłuższy czas nie wykonuje przeważającej części swoich zobowiązań. Przez trwałe zaprzestanie płacenia długów należy więc rozumieć sytuację, gdy dłużnik z braku środków płatniczych nie płaci swoich wymagalnych długów, stan taki ma charakter ciągły, a przyczyny niewykonywania wymagalnych zobowiązań nie kwalifikują się do uznania ich za przyczyny krótkotrwałe, przejściowe, przemijające. W innych zaś orzeczeniach Sąd Najwyższy wskazywał, iż czasem właściwym na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości jest czas, gdy wprawdzie dłużnik spłaca jeszcze niektóre długi, ale wiadomo już, że ze względu na brak środków nie będzie mógł zaspokoić wszystkich swoich wierzycieli. Czasem właściwym nie jest więc dopiero czas, gdy dłużnik przestał już całkowicie spłacać swoje długi i nie ma majątku na ich zaspokojenie (tak m.in. wyroki Sądu Najwyższego z 6 czerwca 1997 r., III CKN 65/97, z dnia 11 października 2000 r., III CKN 252/00 oraz z 13 marca 2009 r., II CSK 543/08).

W ocenie sądu orzekającego w niniejszej sprawie zgromadzony materiał dowodowy, w szczególności dokumenty finansowe spółki za lata 2009-2010 (rachunki zysków i strat, bilanse) oraz sporządzona przez biegłego z zakresu ekonomiki i rachunkowości przedsiębiorstw opinia pozwoliły na ustalenie, że w przypadku spółki GRUPA (...) już w I kwartale 2010 r. spełnione zostały obie przesłanki do ogłoszenia upadłości (przy czym obowiązek złożenia wniosku występuje już w sytuacji choćby jednej z tych przesłanek).

Po pierwsze, z niezakwestionowanej przez odwołującego się dokumentacji finansowej spółki wynika jednoznacznie, że w 2009 r. kapitały własne spółki ukształtowały się na poziomie ujemnym – spółka posiadała tzw. „niedobór majątkowy” (nadwyżkę zobowiązań nad wartością aktywów). Na dzień 31 grudnia 2009 roku suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 892.100,02 zł, zaś suma zobowiązań 1.163.899,98 (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 206.932,34 zł). W 2010 r. kondycja finansowa spółki w tym zakresie nie uległa poprawie. Na dzień 31 marca 2010 roku suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 595364,98 zł, zaś suma zobowiązań 859288,39 zł (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 300673,41 zł, zaś z tytułu kredytów 373408,90 zł). Na dzień 30 czerwca 2010 r. suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 935896,58 zł, zaś suma zobowiązań 1132131,44 zł (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 558827,48 zł, zaś z tytułu kredytów 261482,80 zł). Na dzień 30 września 2010 r. suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 1225225,84 zł, zaś suma zobowiązań 1404977,07 zł (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 750707,90 zł, zaś z tytułu kredytów (...),43). Na dzień 31 grudnia 2010 roku suma bilansowa aktywów spółki zamknęła się kwotą 501.516,44 zł, zaś suma zobowiązań 1.331.887,62 zł (w tym z tytułu podatków, dotacji, ceł i ZUS 867.681,70 zł).

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził również i to, że spółka w 2010 r. zaprzestała regulować niektóre swoje zobowiązania. Na dzień 14.12.2010 r. spółka posiadała 47 wierzycieli, przy czym najstarsze jej zobowiązanie pochodziło z lutego 2010 r. (zobowiązanie podatkowe PIT 4 z 22 lutego 2010 r. wobec Urzędu Skarbowego), zaś kolejne - z drugiego półrocza 2010 r. Łączna kwota zobowiązań spółki na dzień ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku spółki wyniosła 1.327.900 zł. Zobowiązania te w przeważającej części były wymagalne.

Mając na uwadze powyższe, należało przyjąć, że w przypadku spółki GRUPA (...) ustawowy 14-dniowy termin dla zarządu spółki na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości – upłynął najpóźniej w dniu 14 maja 2010 r. Sąd w zakresie przyjętego terminu na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w pełni podzielił opinię biegłego z rachunkowości. Biegły wyjaśnił bowiem w tym zakresie, że wiedzę o występowaniu w spółce stanu niedoboru majątkowego (którego wystąpienie jest w przypadku spółki wystarczającą przesłanką do stwierdzenia niewypłacalności), A. K. (1) powziął najpóźniej w dniu 30 kwietnia 2010 r. , tj. w terminie złożenia zeznania rocznego CIT. Ponieważ zarząd spółki wniosek o upadłość likwidacyjną złożył w sądzie w dniu 14 grudnia 2010 r., to wynika z tego, że wniosek ten był spóźniony o 7 miesięcy.

Sąd dostrzegł przy tym, iż odwołujący się próbował uwolnić się od odpowiedzialności, wskazując że jego zdaniem złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w grudniu 2010 r. nie było spóźnione, gdyż we wcześniejszych miesiącach nie było podstaw do niepokoju o kondycję finansową spółki. W tym zakresie wskazał, że spółka w 2010 r. osiągała znaczne przychody i wypracowywała zysk ze swojej działalności, nadto regulowała większość zobowiązań. Argumentacja okazała się jednak nieprzekonująca.

Z przedłożonej dokumentacji finansowej rzeczywiście wynika, że działalność spółki w okresie od 1 stycznia do 30 września 2010 r. przynosiła dochody. Na dzień 31 marca 2010 r. przychody netto osiągane przez spółkę ze sprzedaży wyniosły 667.218,87 zł przy kosztach 4659680,84 zł (zysk 7876,55 zł). Na dzień 30 czerwca 2010 r. wykazano dochód 75565,10 zł (przychody netto osiągane przez spółkę ze sprzedaży wyniosły 1832957,89 zł przy kosztach 1756627,38 zł), zaś na dzień 30 września 2010 r., wykazano dochód 92048,73zł (przychody netto osiągane przez spółkę ze sprzedaży wyniosły 3162657,36 zł przy kosztach 3063599,76 zł). Z materiału dowodowego wynika również, że spółka regulowała większość swoich zobowiązań związanych z bieżącymi potrzebami, w tym koszty bieżące, wynagrodzenia dla pracowników (które to koszty najbardziej obciążały spółkę finansowo i wpływały na utratę jej płynności finansowej). Trudności finansowe spółki dotyczyły przede wszystkim bieżącego regulowania należności wobec ZUS (spółka od początku 2010 r. występowała do ZUS z wnioskami o rozłożenie spłaty kolejnych należności na raty, o odroczenie płatności składek).

W tym miejscu podkreślenia jednak wymaga, że w przypadku spółek samodzielną przesłanką uzasadniającą ogłoszenia upadłości jest ujawnienie się ujemnych kapitałów (nadwyżki wielkości zobowiązań ponad wartość majątku). W sprawie niespornym zaś było, że kapitały własne spółki nieprzerwanie od 2009 r. kształtowały się na poziomie ujemnym – spółka posiadała tzw. „niedobór majątkowy” (nadwyżkę zobowiązań nad wartością aktywów).

Niezależnie od powyższego, mając na uwadze argumentację odwołującego się wskazać można, że dla określenia, czy dłużnik jest niewypłacalny, nieistotne jest, czy nie wykonuje wszystkich zobowiązań pieniężnych czy też tylko niektórych z nich. Brak jest podstaw do uznania, że koszty związane z bieżącymi potrzebami, w tym koszty bieżące, wynagrodzenia dla pracowników oraz spłata innych długów publicznoprawnych mają charakter priorytetowy przed należnościami na rzecz Funduszy. Obowiązek uiszczania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (zwłaszcza tych które są współfinansowane przez pracowników) jest istotnym składnikiem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej. Oznacza to, że w procedurze planowania wydatków związanych z działalnością gospodarczą podmioty prowadzące tę działalność, powinny uwzględniać także konieczność posiadania środków na opłacenie należnych składek na ubezpieczenia społeczne. Planowanie wydatków bez uwzględnienia należności względem ZUS, jest naruszeniem równoważności w traktowaniu swoich powinności finansowych. Nieistotny też jest rozmiar niewykonywanych przez dłużnika zobowiązań. Nawet niewykonywanie zobowiązań o niewielkiej wartości oznacza jego niewypłacalność w rozumieniu art. 11. Co najwyżej można w takim przypadku oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 12.

Dla określenia stanu niewypłacalności w przepisach ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze bez znaczenia jest również wielkość przychodów, jak i osiąganie bieżących zysków. Jak już wyżej wskazano, spółki stają się niewypłacalne wtedy, gdy ich zobowiązania przekroczą wartość ich aktywów. Taka regulacja jest uzasadniona konsekwencjami prawnymi ogłoszenia upadłości oraz przeprowadzenia postępowania upadłościowego wobec osób prawnych, jak również wspomnianych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, ale posiadających zdolność prawną. Po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego obejmującego ich likwidację podmioty te kończą swój byt (por. np. art. 85, 98, 148, 289, 477 k.s.h.). Dlatego też dla ochrony praw wierzycieli osób prawnych oraz wspomnianych jednostek organizacyjnych niezbędne jest, by zadłużenie tych podmiotów nie przekraczało wartości ich aktywów. W przeciwnym wypadku wierzyciele nie mogliby zostać zaspokojeni z ich majątku w postępowaniu upadłościowym.

Sąd nie podzielił również argumentacji odwołującego się, który próbując wykazać, że w analizowanym przypadku nie doszło po jego stronie do opóźnienia w złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki GRUPA (...), powołał się na fakt podjęcia w 2009 i 2010 r. szeregu działań mających na celu zapobieżenie upadłości spółki, których podjęcie zdaniem skarżącego usprawiedliwiać miało jego przekonanie o tym, że sytuacja finansowa spółki ulegnie poprawie. Mając na uwadze argumentację odwołującego się w tym zakresie, po pierwsze podkreślenia wymaga, że członek zarządu nie może się uwolnić od odpowiedzialności za zaległe zobowiązania składkowe nawet wskazując na sensowne działania podjęte w celu poprawy rentowności spółki, jeśli nie przyniosły one oczekiwanych efektów. W orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtował się pogląd, zgodnie z którym nie można odmówić członkowi zarządu prawa do podjęcia ryzyka i niezgłoszenia wniosku o upadłość mimo wystąpienia stosownych ku temu przesłanek ustawowych w sytuacji, gdy według jego oceny uda się opanować sytuację finansową i w konsekwencji spłacić całość zobowiązań. Jednak jeśli zarządzający spółką takie ryzyko podejmuje, to musi to czynić ze świadomością odpowiedzialności z tym związanej i liczyć się z tym, że w przypadku dokonania błędnej oceny sytuacji rodzącej w konsekwencji choćby częściową niemożność zaspokojenia długów przez spółkę, to on sam będzie musiał ponieść subsydiarną odpowiedzialność finansową (por. wyroki WSA w Krakowie: z dnia 7 maja 2014 r., I SA/KR 399/14, z dnia 28 lutego 2014 r., I SA/KR 30/14, z dnia 12 grudnia 2013 r., I SA/KR (...), z dnia 5 września 2013 r., I SA/KR 609/13, czy też z dnia 13 marca 2012 r., I SA/KR 127/12). Słusznie bowiem w tym zakresie przyjmuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, że prowadząc działalność w trudnej sytuacji gospodarczej, jak również podejmując działania naprawcze mające na celu ratowanie spółki, organ zarządczy podejmuje działania należące do kategorii tzw. ryzyka gospodarczego, a zatem powinien liczyć się z koniecznością ogłoszenia upadłości spółki w sytuacji, gdy podejmowane działania nie przyniosą zamierzonego rezultatu lub poniesieniem odpowiedzialności za nagromadzone długi (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 7 maja 2014 r., I SA/PO 970/13). Nie stanowi zatem przesłanki egzoneracyjnej z art. 116 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej przygotowanie programu naprawczego (np. propozycja sprzedaży części przedsiębiorstwa spółki, czy pozyskania inwestora strategicznego), który nie został zrealizowany w szczególności, gdy spółka nie dysponuje żadnymi środkami, które w rzeczywistości przyczyniłyby się do naprawy jej finansów (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 31 maja 2010 r., I SA/GL 423/10, czy też wyrok WSA w Szczecinie z dnia 20 sierpnia 2008 r., I SA/SZ 192/08).

Stanowisko zaprezentowane w powyższych judykatach jest również spójne z poglądami prezentowanymi przez Sąd Najwyższy przykładowo w wyroku z dnia 5 lipca 2011r. (I UK 422/10), w którym przyjęto, że subiektywne przekonanie członka zarządu, że mimo niepłacenia długów spółce uda się jeszcze poprawić kondycję, a więc przekonanie, że niespłacanie długów jest spowodowane przejściowymi trudnościami, nie ma znaczenia dla oceny przesłanki egzoneracyjnej członka zarządu od odpowiedzialności, jeżeli nie jest poparte obiektywnymi faktami uzasadniającymi ocenę, że spółka rzeczywiście miała szanse, w możliwym do przewidzenia, krótkim czasie, uzyskać środki na spłatę długów, co uzasadniałoby wstrzymanie się z wnioskiem o upadłość (por. także analogiczne stanowisko zawarte w wyroku NSA z dnia 29 listopada 2012 r., (...) 721/11).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że odwołujący się nie wykazał, że jego przekonanie co do tego, że sytuacja finansowa spółki w 2010 r. rzeczywiście ulegnie poprawie było obiektywnie uzasadnione. Rodzaj prowadzonej działalności spółki związanej z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników oraz z rekrutacją i udostępnianiem pracowników na rzecz krajowych i zagranicznych pracodawców, brak znaczącego majątku trwałego, rodzaj generowanych kosztów, a także utrzymujące się w dłuższym okresie niekorzystne warunki na rynku pracy tworzyły niekorzystną sytuację dla kondycji finansowej spółki. Co prawda A. K. (1) w celu zapobieżenia upadłości spółki w dniu 31 lipca 2009 r. zaciągnął w banku (...) SA kredyt na rachunku bieżącym w kwocie 340.000 zł na okres 12 miesięcy, po czym w dniu 6 sierpnia 2009 r. dodatkowo zaciągnął kredyt obrotowy nieodnawialny w kwocie 100.000 zł na okres 3 lat, a w dniu 28 lipca 2010 r. złożył w (...) SA podanie o przedłużenie umowy kredytu na rachunku bieżącym o okres 3 miesięcy, na co bank wyraził zgodę i podpisał ze spółką aneks nr (...) do umowy kredytu na rachunku bieżącym, przedłużający kredyt do dnia 30 listopada 2010 r. Dodatkowo w dniu 25 czerwca 2010r. spółka GRUPA (...) złożyła w Urzędzie Skarbowym wniosek o rozłożenie na raty zapłaty podatku od towarów i usług za maj 2010 r. w kwocie 61.271 zł, na co Naczelnik II Urzędu Skarbowego wyraził zgodę, rozkładając zapłatę podatku od towarów i usług za maj 2010r. na 6 rat, płatnych począwszy od 31 sierpnia 2010r. Nadto w związku z trudnościami w terminowym regulowaniu składek spółka GRUPA (...) podjęła rozmowy z przedstawicielami ZUS odnośnie możliwości zawarcia układu ratalnego na spłatę zobowiązań. Z powyższych okoliczności odwołujący się wywodził brak winy w niezłożeniu wniosku o upadłość spółki wcześniej niż w grudniu 2010 r., wskazując że taka konieczność pojawiła się w momencie niewyrażenia przez bank zgody na przedłużenie kredytu. Sąd nie widzi jednak możliwości wyprowadzenia takiego wniosku z powyższych faktów.

Zdaniem sądu wprawdzie opisane wyżej działania A. K. (1) co do zasady można byłoby ocenić jako racjonalnie i potencjalnie zmierzające do zapobieżenia upadłości spółki, to jednak przy ich ocenie nie można było tracić z pola widzenia tego, że A. K. (1) wcześniej - w 2009 r. - był również prezesem innej spółki - (...) (założonej przez niego w dniu 3 grudnia 2007 r.) której przedmiot działalności był tożsamy z przedmiotem działalności spółki GRUPA (...). Spółka (...) w roku 2009 – podobnie jak spółka GRUPA (...) w roku 2010 - miała trudności finansowe w związku z kryzysem gospodarczym. W okresie pogłębiających się trudności (...) spółki (...) A. K. (1), jako członek zarządu spółki podjął tożsame jak w niniejszej sprawie działania ukierunkowane na zapobieżenie upadłości spółki. Działania te nie przyniosły spodziewanego efektu, w związku z czym A. K. w dniu 20 sierpnia 2009r. złożył w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...), obejmującej likwidację majątku spółki.

Mając na uwadze powyższe sąd uznał, że w niniejszej sprawie, kiedy w kolejnym roku, w innej kierowanej przez A. K. spółce o tożsamym profilu działalności, doszło do analogicznej utraty płynności finansowej, koniecznym było uznanie, że A. K. mógł (i powinien) liczyć się z tym, że podobnie jak w przypadku spółki (...) podjęte próby zapobieżenia upadłości spółki GRUPA (...) mogą nie przynieść oczekiwanego rezultatu. Nie można było bowiem tracić z pola widzenia tego, że odwołującego należało traktować w tym zakresie jako profesjonalistę (niejako zawodowego prezesa spółek działających w branży pośrednictwa pracy), od którego należało oczekiwać odpowiedniego w związku z tym stopnia staranności.

Nie uszło przy tym uwadze sądu, że także odnośnie do okresu, kiedy A. K. był prezesem spółki (...) organ rentowy przeprowadził postępowanie dotyczące jego potencjalnej odpowiedzialności za zobowiązania tejże spółki z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego 2009 roku do sierpnia 2009 roku. Postępowanie w tej sprawie toczyło się także przed tutejszym sądem, który wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015 r. wydanym w sprawie o sygn. akt VIU 2450/12 zmienił wydaną przez ZUS w tym zakresie decyzję, stwierdzając iż A. K. (1) jako członek zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. nie odpowiada za zobowiązania wymienionej spółki z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego 2009 roku do sierpnia 2009 roku. Sąd orzekający w tamtej sprawie uznał, że wprawdzie wniosek o ogłoszenie upadłości był w przypadku spółki (...) spóźniony (ustalono, że obydwie postaci niewypłacalności jako przesłanki upadłości w przypadku spółki (...) wystąpiły w I półroczu 2009r., z tym, że w sposób wyraźny i dający się udokumentować jako pierwsza w dniu 31 marca 2009 r. wystąpiła niewypłacalność polegająca na nadwyżce zobowiązań ponad wartość majątku spółki, zaś wniosek o upadłość likwidacyjną złożono w sądzie dopiero w dniu 20 sierpnia 2009 r.), jednakże w ocenie sądu nastąpiło to bez winy A. K.. Sąd uznał, że podejmowane przez A. K. (1) przed złożeniem wniosku o upadłość spółki (...) działania zmierzające do zapobieżenia upadłości spółki, należało ocenić pozytywnie, jako racjonalne, adekwatne do możliwości zarządu i dające podstawy do zakładania, iż mogą one przynieść oczekiwane rezultaty. W uzasadnieniu wyroku zaakcentował ponadto, że spółka cały czas prowadziła rozmowy dotyczące zwiększenia zakresu zleceń, podjęła działania celem wprowadzenia autorskiego systemu internetowego mającego wspierać rekrutację w agencjach ratingowych, podejmowała działania w celu pozyskania nowych klientów, przy jednoczesnej próbie prolongowania spłaty zaległości wobec ZUS i Urzędu Skarbowego. Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło w dniu 20 sierpnia 2009 r. bezpośrednio po otrzymaniu przez spółkę pisma urzędu skarbowego o odmowie odroczenia terminu płatności zaległego podatku i pisma ZUS z dnia 15 sierpnia 2009 r. w sprawnie odmowy odroczenia terminu do wszczęcia egzekucji zaległości składkowych. Sąd Okręgowy przyjął, iż do czasu otrzymania przez spółkę (...) pisma ZUS z dnia 15 czerwca 2009 r. A. K. (1) mógł zasadnie przypuszczać, że stan niewypłacalności płatniczej, czyli stan nieregulowania wymagalnych zobowiązań jest stanem przejściowym, a nie stanem trwałym.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie znalazł podstaw do dokonania podobnej oceny działań A. K. w odniesieniu do spółki GRUPA (...). Odwołujący nie powoływał się wprawdzie w niniejszej sprawie na istnienie tej właśnie przesłanki egzoneracyjnej (braku winy), jednak w tym zakresie – w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy – sąd postanowił ocenić ją z urzędu. Doszedł jednak do przekonania, że o ile za pierwszym razem – tj. w przypadku spółki (...) - można było przyjąć, że A. K. mógł zasadnie przypuszczać, iż w wyniku podjętych przez niego wówczas działań spółka (...) odzyska płynność finansową, o tyle wniosek taki jest nieuzasadniony w okolicznościach niniejszej sprawy, tj. w sytuacji kiedy rok później kolejna kierowana przez A. K. agencja rekrutacyjna, pełniąca usługi w zakresie doradztwa personalnego i leasingu pracowniczego, utraciła płynność finansową w związku z przedłużającym się kryzysem na rynku europejskim. W ocenie sądu, biorąc pod uwagę doświadczenie z poprzedniego roku, A. K. powinien był bowiem, działając jako prezes spółki Grupa (...) liczyć się z tym, że podjęcie tożsamych jak poprzednio działań w celu zapobieżenia upadłości kolejnego podmiotu, może nie przynieść – podobnie jak poprzednio - oczekiwanych efektów.

Mając na uwadze powyższe należało zatem stwierdzić, że niezłożenie przez odwołującego się wniosku o upadłość we właściwym czasie nie było przez niego niezawinione, gdyż w toczącym się postępowaniu nie wykazano obiektywnych okoliczności przemawiających za uwolnieniem od odpowiedzialności, a działania mające na celu uniknięcie upadłości spółki były podejmowane w ramach ryzyka prowadzonej działalności gospodarczej i nie oznaczają braku winy członka zarządu w niezłożeniu we właściwym czasie wniosku o upadłość spółki.

W analizowanym postępowaniu niespornym było, że A. K. przynajmniej od 30 kwietnia 2010 r. miał pełną świadomość, że suma długów spółki przewyższa rzeczywistą wartość aktywów jej majątku, w takiej sytuacji ciążył na nim wynikający z przepisów Prawa upadłościowego obowiązek złożenia w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości. W konsekwencji fakt podejmowania przez spółkę działań mających na celu poprawę sytuacji ekonomicznej, m. in. poprzez zaciągnięcie kredytów bankowych, podjęcie próby zawarcia układu z ZUS oraz Urzędem Skarbowym nie stanowił podstawy do uwolnienia się odwołującego się od odpowiedzialności za zaległość wobec ZUS. Postawa skarżącego, który uważał, że warto podjąć próbę ratowania spółki przed likwidacją, mimo obiektywnego braku płynności finansowej, nie może usprawiedliwiać zaniechania złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Trudna sytuacja na rynku, utrata płynności finansowej powinny bowiem zdyscyplinować członka zarządu do podjęcia stosownych działań.

Na zakończenie trzeba podkreślić, iż sąd nie dostrzegł potrzeby dodatkowego uzupełniania materiału dowodowego, w tym przeprowadzania dowodów z opinii innego biegłego z zakresu rachunkowości. Sąd zwrócił uwagę, iż każda z dwóch przyczyn upadłości ma samodzielny charakter, to znaczy iż ujawnienia się ujemnych kapitałów (nadwyżki wielkości zobowiązań ponad wartość majątku) już uzasadnia ogłoszenie upadłości niezależnie od tego czy przedsiębiorca trwale zaprzestał płacenia długów (vide: postanowienie SN z dnia 19 grudnia 2002 r. V CKN 342/01, LEX nr 75360). W sprawie niespornym było, że kapitały własne spółki w nieprzerwanie od 2009 r. kształtowały się na poziomie ujemnym – spółka posiadała tzw. „niedobór majątkowy” (nadwyżkę zobowiązań nad wartością aktywów), co samo w sobie stanowiło podstawę do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, ewentualnie do wszczęcia sądowego postępowania układowego.

Wobec powyższego, w oparciu o przepis art. 477¹⁴§ 1 k.p.c., w punkcie I wyroku sąd oddalił odwołanie.

O kosztach procesu orzeczono w myśl zasady z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na koszty, jakie odwołujący się w związku z przegraniem sprawy winna zwrócić organowi rentowemu, złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika, ustalone zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.) na kwotę 7200 zł.

Przewodnicząca:	SSO Monika Miller-Młyńska
Protokolant:	Michał Maśnik

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE