WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący:	SSO Sylwana Wirth (spr.)
Sędziowie:	SSO Mariusz Górski SSO Agnieszka Połyniak
Protokolant:	Magdalena Telesz

przy udziale Julity Podlewskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2015 r.

sprawy

1.  M. B.

syna M. i W. z domu D.

urodzonego (...) w W.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k, i art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

2.  M. M.

syna Z. i J. z domu P.

urodzonego (...) w W.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

3.  P. P.

syna H. i I. z domu G.

urodzonego (...) w P.

oskarżonego z art.286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

4.  M. P.

córki Z. i J. z domu P.

urodzonej (...) w W.

oskarżonej z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

z dnia 20 marca 2015 r. sygnatura akt III K 1008/14

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. z Kancelarii Adwokackiej w Ś. 516, 60 złotych tytułem kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu M. B. z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  wydatki związane z postępowaniem odwoławczym zalicza na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt IV Ka 456/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w Wałbrzychu uznał oskarżonego M. B. za winnego tego, że:

I.  w dniu 31 maja 2014 roku w S. woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. M., po uprzednim podrobieniu zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach poprzez jego wypisanie, a następnie przekazanie M. M., który po uprzednim wprowadzeniu w błąd uprawnionego przedstawiciela C. (...), co do faktu zatrudnienia w Firmie Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w B. i osiąganych z tego tytułu dochodach w wysokości 1600 złotych brutto oraz co do zamiaru wywiązania się z warunków umowy, poprzez zawarcie umowy kredytowej przez M. M. o nr (...) na zakup telewizora L. marki T. wraz z gwarancją i złożeniu nieprawdziwego oświadczenia o zatrudnieniu w podanej firmie i okazaniu stwierdzającego nieprawdę zaświadczenia o zatrudnieniu, mających istotne znaczenie dla uzyskania kredytu, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2370,75 złotych na szkodę C. (...) we W.;

II.  w dniu 1 czerwca 2014 roku w S., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z P. P., po uprzednim podrobieniu zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach, poprzez jego wypisanie a następnie przekazanie P. P., który po uprzednim wprowadzeniu w błąd uprawnionego przedstawiciela C. (...) co do faktu zatrudnienia w Firmie Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w B. i osiąganych z tego tytułu dochodach w wysokości 1841,70 złotych oraz co do zamiaru wywiązania się z warunków umowy, poprzez zawarcie umowy kredytowej przez M. M. nr (...) na zakup telewizora L. (...) marki S. wraz z gwarancją oraz kablem HDMI i złożeniu nieprawdziwego oświadczenia o zatrudnieniu w podanej firmie i okazaniu stwierdzającego nieprawdę zaświadczenia o zatrudnieniu, mających istotne znaczenie dla uzyskania kredytu, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 7365,53 złotych na szkodę C. (...) we W.

to jest popełnienia występków z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to przyjmując, że zostały popełnione ciągiem – na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 § 1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Tego M. B. uznał za winnego tego, że w dniu 2 czerwca 2014 roku w W., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. P., po uprzednim podrobieniu zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach poprzez jego wypisanie, a następnie przekazanie M. P., która po uprzednim wprowadzeniu w błąd pracownika salonu (...), co do faktu zatrudnienia w Firmie Handlowo-Usługowej (...) z siedziba w B. i osiąganych z tego tytułu dochodach oraz wywiązania się z warunków umowy, zawarła umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych o nr (...) z comiesięcznym abonamentem w wysokości 160 złotych i w ramach tej umowy otrzymała telefon komórkowy marki S. (...) o wartości 1800,48 złotych poza promocją, czym doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem na szkodę (...) spółka akcyjna z siedzibą w (...), to jest popełnienia czynu z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 91 § 2 kk Sąd połączył kary pozbawienia wolności wymierzone M. B. w punktach I i II części dyspozytywnej wyroku i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.

Tymże wyrokiem, Sąd uznał oskarżonego M. M. za winnego tego, że w dniu 31 maja 2014 roku w S., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. B., po uprzednim wprowadzeniu w błąd uprawnionego przedstawiciela C. (...), co do faktu zatrudnienia w Firmie Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w B. i osiąganych z tego tytułu dochodach w wysokości 1600 złotych brutto oraz co do zamiaru wywiązania się z warunków kredytu wynikających z umowy zawartej na jego nazwisko o nr (...) na zakup telewizora L. marki T. wraz z gwarancją i złożeniu nieprawdziwego oświadczenia o zatrudnieniu w podanej firmie i okazaniu stwierdzającego nieprawdę zaświadczenia o zatrudnieniu, mających istotne znaczenia dla uzyskaniu kredytu, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2370,75 złotych na szkodę C. (...) we W., to jest popełnienia czynu z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności.

Oskarżonego P. P. uznał sąd za winnego tego, że w dniu 1 czerwca 2014 roku w S., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. B., po uprzednim wprowadzeniu w błąd uprawnionego przedstawiciela C. (...) co do faktu zatrudnienia w Firmie Handlowo-Usługowej (...) z siedziba w B. i osiąganych z tego tytułu dochodach w wysokości 1841,70 złotych oraz co do zamiaru wywiązania się z warunków umowy, poprzez zawarcie umowy kredytowej na swoje nazwisko o nr (...) na zakup telewizora L. (...) marki S. wraz z gwarancją oraz kablem HDMI i po złożeniu nieprawdziwego oświadczenia o zatrudnieniu mających istotne znaczenie dla uzyskania kredytu, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 7365,53 złotych na szkodę C. (...) we W., to jest popełnienia występku z art. 286 § 1 kki art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to, na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności.

Oskarżoną M. P. uznał Sąd za winną tego, że w dniu 2 czerwca 2014 roku w W., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. B. po uprzednim wprowadzeniu w błąd pracownika salonu (...), co do faktu zatrudnienia w Firmie Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w B. i osiąganych z tego tytułu dochodach oraz zamiaru wywiązania się z warunków umowy, zawarła umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych o nr (...) z comiesięcznym abonamentem w wysokości 160 złotych, w ramach której otrzymała telefon komórkowy marki S. (...) o wartości 1800,48 złotych poza promocją, czym doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w podanej wysokości na szkodę (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W., to jest popełnienia czynu z art. 286 § 1 kk i za to, na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył jej karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 69 § 1, 70 § 1 pkt 1 kk zawiesił sąd warunkowo wykonanie orzeczonej wobec M. B. kary łącznej pozbawienia wolności tytułem próby na okres lat 5 (pięciu).

Na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk zawiesił warunkowo wykonanie orzeczonej wobec M. M. kary pozbawienia wolności na okres próby 4 (czterech) lat.

Na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk zawiesił warunkowo wykonanie orzeczonych wobec P. P. i M. P. kar pozbawienia wolności na okres próby – każdorazowo – 2 (dwóch) lat.

Na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązał M. B. i M. M. do naprawienia, solidarnie, szkody wyrządzonej przestępstwami opisanymi w punktach: I i IV części wstępnej wyroku, poprzez zapłatę 2370,75 (dwa tysiące trzysta siedemdziesiąt 75/100) złotych na rzecz (...) Bank (...) spółki akcyjnej we W. w terminie 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy, licząc od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązał M. B. i P. P. do naprawienia, solidarnie, szkody wyrządzonej przestępstwami opisanymi w punktach: III i V części wstępnej wyroku, poprzez zapłatę 7365,53 (siedem tysięcy trzysta sześćdziesiąt pięć złotych 53/100) złotych na rzecz (...) Bank (...) spółki akcyjnej we W. w terminie 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy, licząc od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązał M. B. i M. P.do naprawienia, solidarnie, szkody wyrządzonej przestępstwami opisanymi w punktach: II i VI części wstępnej wyroku, poprzez zapłatę 1800, 48 (tysiąc osiemset 48/100) złotych na rzecz (...) spółki akcyjnej w W. w terminie 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy, licząc od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Orzekł sąd ponadto o kosztach sądowych.

Wyrok powyższy zaskarżony został apelacją prokuratora w części dotyczącej orzeczenia obowiązku naprawienia szkody przez oskarżonych.

Powołując się na treść art. 438 pkt 3 kpk apelujący wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych mających znaczenie dla rozstrzygnięcia a polegającym na niesłusznym orzeczeniu solidarnego naprawienia szkody od wszystkich skazanych bez uwzględnienia stopnia ich zawinienia oraz osiągniętych korzyści nadto indywidualnego charakteru obowiązku, w sytuacji, gdy z okoliczności sprawy wynika, że M. B. pełnił wiodącą rolę w przestępnym przedsięwzięciu wyrażającą się w jego zaplanowaniu, przygotowaniu oraz zrealizowaniu przy pomocy pozostałych oskarżonych, oraz był w przeważającej mierze beneficjentem uzyskanej w ten sposób korzyści majątkowej, a pozostałym współsprawcom przekazywał jedynie niewielkie sumy pieniędzy, a tym samym obowiązek naprawienia szkody powinien być adekwatny do osiągniętych zysków i orzeczony przy uwzględnieniu indywidualnego charakteru środka probacyjnego i wniósł o zmianę wyroku i orzeczenie wobec M. B. obowiązku naprawienia szkody przy przyjęciu proporcji 2/3 wysokości szkody a w przypadku pozostałych oskarżonych przy przyjęciu proporcji 1/3 wysokości szkody.

Sąd okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek rację ma skarżący kwestionując prawidłowość rozstrzygnięcia w zaskarżonym wyroku o solidarnym obowiązku naprawienia szkody.

Sąd odwoławczy nie podziela bowiem zapatrywania sądu I instancji o możliwości orzeczenia obowiązku naprawienia szkody w trybie art. 72 § 2 kk, na zasadzie odpowiedzialności solidarnej.

Nałożenie na skazanego obowiązku naprawienia szkody w ramach warunkowego zawieszenia wykonania kary, ma mieć charakter osobistego obciążenia skazanego.

Nie można zatem obowiązku naprawienia szkody nałożyć na skazanych solidarnie.

„Postawa skazanego wobec nałożonych obowiązków stanowi bowiem jedno z istotnych kryteriów oceny przebiegu okresu próby, a tym samym przesłankę ewentualnej decyzji o zarządzeniu wykonania zawieszonej mu kary (…). W związku z tym wykonania obowiązku nałożonego na skazanego nie można uzależniać od zachowania się innej osoby skazanej, gdyż uniemożliwia to należytą ocenę postawy tego skazanego wobec obowiązku, który ciąży na nim osobiście” (wyrok SN z 3 lutego 1998 r. V KKN 56/97).

Niezależnie od tego, sąd odwoławczy zauważa, że w niniejszej sprawie osoby uprawnione do działania w imieniu pokrzywdzonych instytucji złożyły wnioski o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwami (k. 286, 297), wobec czego orzeczenie zawarte w zaskarżonym wyroku o obowiązku naprawienia szkody, winno być oparte na art. 46 § 1 kk a nie na art. 72 § 2 kk. Okoliczności powyższych nie zauważył Sąd Rejonowy jak również apelujący prokurator, który ograniczył się do zakwestionowania solidarnego zobowiązania do naprawienia szkody w ramach art. 72 § 2 kk.

Taki zakres i kierunek apelacji uniemożliwił sądowi odwoławczemu korektę wyroku, poprzez orzeczenie środka karnego z art. 46 § 1 kk w miejsce obowiązku z art. 72 § 2 kk, jako, że ten środek karny ma pierwszeństwo przed obowiązkiem naprawienia szkody.

Co więcej wobec zaskarżenia wyroku na korzyść oskarżonych M. M., M. P. i P. P., niemożliwa była zmiana zaskarżonego wyroku w sposób wskazany w apelacji, gdyż nie można obecnie przyjąć, że orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w częściach ułamkowych byłoby dla oskarżonych korzystniejsze aniżeli przyjęta w wyroku konstrukcja zobowiązania solidarnego, a to choćby z uwagi na treść art. 441 kodeksu cywilnego.

W tym stanie rzeczy, zaskarżony wyrok – jakkolwiek wadliwy w zaskarżonej części – utrzymano w mocy, albowiem jego zmiana, zważywszy na zarzut apelacyjny, okazała się niemożliwa, tak jak uchylenie wyroku – z uwagi na treść art. 443 kpk.