Sygn. akt I ACz 310/16
Dnia 7 marca 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie, Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSA Anna Kowacz - Braun
Sędziowie: SSA Józef Wąsik (spr.)
SSA Teresa Rak
po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy
z wniosku wierzyciela (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.
przy udziale dłużników J. N. (1), J. N. (2), B. S.
o nadanie klauzuli wykonalności
na skutek zażalenia dłużnika J. N. (2) na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 7 lutego 2006 r., sygn. akt I Co 3/06
postanawia:
1. oddalić zażalenie,
2. zasądzić od J. N. (2) na rzecz wnioskodawcy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.
SSA Teresa Rak SSA Anna Kowacz-Braun SSA Józef Wąsik
Sygn. akt I ACz 310/16
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Krakowie nadał nakazowi zapłaty Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 4 czerwca 2003 r., sygn. akt I Nc 321/03 klauzulę wykonalności na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w S., na którą przeszło uprawnienie wierzyciela Spółdzielczej Kasy - (...) w K. oraz zasądził od dłużników J. N. (1), J. N. (2) i B. S. solidarnie na rzecz wierzyciela (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. kwotę 81 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy podał, iż wnioskodawca przedłożył dokument w postaci umowy przelewu wierzytelności z podpisami urzędowo poświadczonymi wykazujący przejście na niego uprawnienia Spółdzielczej Kasy (...)” w K. na zasadzie art. 788 § 1 k.p.c.
Dłużnik wywiódł zażalenie na powyższe postanowienie, wnosząc o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia oraz zarzucając mu naruszenie art. 510 k.c. oraz art. 788 § 1 k.p.c.
W odpowiedzi na zażalenie wierzyciel wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od dłużnika na rzecz wierzyciela zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego w tym kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu zażaleniowym według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Zażalenie jest bezzasadne i podlega oddaleniu.
Zgodnie z art. 788 § 1 k.p.c., jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Przepis ten umożliwia realizację tytułu egzekucyjnego, jeżeli wymienione w nim osoby nie są wierzycielami lub dłużnikami i na ich miejsce na skutek następstwa prawnego pod tytułem ogólnym lub pod tytułem szczególnym weszły inne podmioty, przy czym możliwość nadania klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego jest uzależniona od spełnienia określonych warunków. Niezbędnym jest między innymi wykazanie przejścia uprawnień. Wykazanie tego faktu leży w gestii wnioskodawcy i następuje poprzez dołączenie do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności dokumentu wykazującego przejście praw na następcę. Dokument taki powinien umożliwiać stwierdzenie, że przejście rzeczywiście nastąpiło, przy czym decyduje każdorazowo treść konkretnego, poddawanego ocenie dokumentu. Ocena ta powinna być prowadzona przy zachowaniu reguł wykładni, a zatem uwzględniać także okoliczności powstania dokumentu i uwarunkowania, w jakich funkcjonuje podmiot, który go wystawił. Powinien to być dokument urzędowy lub prywatny z podpisem urzędowo poświadczonym.
W oparciu o powyższe stwierdzenia należało uznać, że trafnie przyjął Sąd Okręgowy, że dokumenty przedłożone przez wnioskodawcę dawały podstawę do pozytywnego rozpoznania jego wniosku. W dacie wydania zaskarżonego postanowienia istniał już tytuł egzekucyjny, tj. nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 4 czerwca 2003 r., sygn. akt I Nc 321/03, którym nakazano pozwanym J. N. (1), W. O. B. S. i J. N. (2), aby zapłacili solidarnie powodowi Spółdzielczej Kasie (...) w K. kwotę 38.277,94 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwotę 3.109,90 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 2.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Fakt przejścia uprawnienia, wynikający z powyżej opisanego tytułu egzekucyjnego na następcę prawnego Spółdzielczej Kasy (...) w K. - wnioskodawcę (...) sp. z o.o. został zaś wykazany dokumentem w postaci umowy powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 27 stycznia 2005 r. z notarialnie poświadczonymi podpisami. Spełnione zatem zostały przesłanki, przewidziane w art. 788 § 1 k.p.c., warunkujące nadanie klauzuli wykonalności na rzecz wnioskodawcy. W zażaleniu dłużnik podniósł, co prawda zarzuty naruszenia przez Sąd art. 510 k.c. oraz art. 788 § 1 k.p.c., nie mogły one jednak odnieść zamierzonego przez żalącego skutku. Wskazać należało, iż treść przedłożonej przez wnioskodawcę umowy niewątpliwie wskazuje bowiem, iż wierzyciel dokonał bezwarunkowego powierniczego przelewu wierzytelności wynikającej z wskazanego powyżej nakazu zapłaty na rzecz wnioskodawcy, tym samym wykazał on więc przejście obowiązku na swoją rzecz od pierwotnego wierzyciela. Postulowana przez żalącego konieczność badania dodatkowych okoliczności związanych z przyczyną dokonania przedmiotowego rozporządzenia leżała natomiast poza obszarem kognicji sądu w postępowaniu klauzulowym, którego przedmiotem pozostaje tylko formalne badanie, czy na podstawie przedstawionych dokumentów nastąpiło przejście danych uprawnień na podmiot trzeci. Kwestia tego, czy na podstawie przedstawionego dokumentu rzeczywiście doszło do przejścia uprawnień lub obowiązków stanowi natomiast przedmiot postępowania z powództwa wytoczonego na podstawie art. 840 k.p.c. Odnosząc się z kolei do zastrzeżeń żalącego związanych formą przedłożonego dokumentu należy wskazać, iż zgodnie z art. 88 zd. 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (t.j. Dz. U. 2014 r., poz. 64), forma szczególna dokumentu prywatnego z podpisem urzędowo poświadczonym jest dopełniona, gdy podpisy na poświadczonych dokumentach są składane w obecności notariusza. Jeżeli podpis na poświadczonym dokumencie był złożony nie w obecności notariusza, osoba, która podpisała, powinna uznać przed notariuszem złożony podpis za własnoręczny. Okoliczność tę notariusz zaznacza w sporządzonym dokumencie. Cytowany przepis przewiduje dwie alternatywne formy poświadczenia przez notariusza podpisu na dokumencie prywatnym, które są równoważne pod względem skutków. Poświadczenie własnoręczności podpisu może więc odbyć się w dwojaki sposób, albo poprzez złożenie go w obecności notariusza albo też poprzez złożenie przed notariuszem oświadczenia, iż podpis złożony pod danym okazanym notariuszowi dokumentem został złożony przez osobę składającą oświadczenie własnoręcznie. Z tej perspektywy załączony przez wnioskodawcę oryginał umowy wraz z oryginałami poświadczeń notarialnych również nie nasuwał zatem wątpliwości Sądu Apelacyjnego.
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. postanowił zatem jak w sentencji.
Konsekwencją oddalenia zażalenia było rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego. Sąd odwoławczy, stosując normę art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1, art. 397 § 2 i art. 391 § 1 k.p.c., obciążył nimi uczestniczka postępowania. Kwota należna z tego tytułu wnioskodawcy została ustalona na podstawie § 12 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013r., poz. 490 j.t. ze zm.).
SSA Teresa Rak SSA Anna Kowacz-Braun SSA Józef Wąsik