UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił M. D. przyznania prawa do emerytury, gdyż wnioskodawca nie udokumentował 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł M. D. domagając się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

M. D. urodzony (...) w dniu (...) roku złożył wniosek o emeryturę. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Przed organem rentowym udowodnił 26 lat, 9 miesięcy i 27 dni okresów składkowych i nieskładkowych (okoliczności bezsporne).

Wnioskodawca w okresie od dnia 1 października 1970 roku do dnia 30 września 1990 roku był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni Pracy Usług (...) w L. na stanowiskach uczeń zegarmistrz, zegarmistrz, i zegarmistrz-kierownik zakładu oraz jubiler (świadectwo pracy – akta osobowe – k. 14). Wnioskodawca w dniu (...) roku został przyjęty do pracy w charakterze ucznia w zawodzie zegarmistrzowskim (umowa o pracę – ao). Po odbyciu okresu próbnego z dniem (...) roku zatrudniono go na okres szkolenia 36 miesięczny w charakterze ucznia zawodu (umowa – ao). W dniu (...) roku wnioskodawca uzyskał tytuł robotnika wykwalifikowanego w zawodzie zegarmistrz (zaświadczenie – ao). Od dnia(...) roku rozpoczął odbywanie zasadniczej służby wojskowej (odpis powołania – ao). Z dniem (...) roku, po odbyciu zasadniczej służby wojskowej w dniu(...) roku powrócił do pracy na stanowisku zegarmistrza (angaż – ao). Od dnia 30 grudnia 1976 roku wnioskodawca był członkiem spółdzielni (arkusz weryfikacyjny – ao). Od dnia 1 stycznia 1979 roku wnioskodawca został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy jako zegarmistrz-kierownik zakładu w Zakładzie Usługowym nr (...) przez Spółdzielnię (umowa o pracę – ao). Od dnia 15 października 1987 roku został przeniesiony do innego zakładu usługowego nr (...) z zachowaniem dotychczasowego stanowiska (umowa o pracę – ao). Od dnia 1 maja 1988 roku był to zakład(...) (angaż – ao). Od dnia 1 kwietnia 1989 roku stanowisko pracy zmieniono na jubiler (umowa o pracę – ao). Zajmował je do dnia 30 września 1990 roku (świadectwo pracy – ao).

Wnioskodawca jako członek spółdzielni od dnia 30 grudnia 1976 roku wykonywał pracę zegarmistrza a następnie jubilera. Rozliczał się ze spółdzielnią w ramach zryczałtowanego rozrachunku. Pieniądze, które zarobił zatrzymywał dla siebie, a do spółdzielni odprowadzał stały ryczałt. Okresowo wynagrodzenie było wypłacane przez spółdzielnię. Wnioskodawca nie wykonywał czynności jubilera. Te przekazywał do zrealizowania swojemu bratu, z którym oddzielnie się rozliczał (zeznania M. D. – k. 20v-21).

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie powołanych dowodów. Akta osobowe wnioskodawcy ze Spółdzielni Pracy Usług (...) zostały wystawione przez pracodawcę i były autentyczne. Nie były kwestionowane przez strony. Sąd uznał je za wiarygodne w całości.

Zeznania wnioskodawcy były zgodne z tymi dokumentami. Wnioskodawca potwierdził fakt bycia członkiem spółdzielni. Opisał sposób rozliczania się ze spółdzielnią, zajmowane stanowiska oraz wykonywane czynności. W świetle zasad doświadczenia życiowego zeznania te należało uznać za wiarygodne. Były szczere, spontaniczne i pozbawione sprzeczności.

W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na zaliczenie wnioskodawcy 15 lat pracy w warunkach szczególnych na stanowisku zegarmistrza. W pierwszej kolejności należy podnieść, że nie może zostać zaliczony okres praktycznej nauki zawodu. W okresie tym praca nie była bowiem wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawca uczęszczał bowiem na zajęcia. Jak wskazał było to przez okres 2 lat. W dalszym okresie także okres odbywania zasadniczej służby wojskowej nie może zostać zaliczony do pracy w warunkach szczególnych od dnia(...) roku, gdyż zaliczeniu podlega tylko służba odbywana do dnia (...)roku. Wreszcie należy wskazać, że za pracę w warunkach szczególnych nie można uznać pracy świadczonej w oparciu o spółdzielczy stosunek pracy – w sytuacji, gdy pracodawcą jest spółdzielnia, a pracownik jest jej członkiem. Tylko stosunek oparty o umowę o pracę, nie mającą charakteru spółdzielczej umowy o pracę podlega uznaniu za pracę świadczoną w warunkach szczególnych. Z tego względu należy uznać, że okres około roku w trakcie odbywania praktycznej nauki zawodu od dnia(...) roku jest niewystarczający, gdyż nie wynosi 15 lat.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.), mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Od 1 stycznia 2013 roku nie jest wymagane rozwiązanie stosunku pracy przez ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Według art. 32. ust. 2 za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 4 stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Jednocześnie przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego wnioskodawca nie udowodnił stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze ponad 15 lat. Tym samym nie spełnia on wymaganych przesłanek do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku. Odwołanie jako niezasadne należało zatem oddalić.

W tym stanie rzeczy, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE