Sygn. akt III AUa 840/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Jolanta Hawryszko

Sędziowie:

SSA Zofia Rybicka - Szkibiel (spr.)

SSA Anna Polak

Protokolant:

St. sekr. sąd. Elżbieta Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2013 r. w Szczecinie

sprawy J. Ć.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 21 września 2012 r. sygn. akt IV U 473/12

oddala apelację.

SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Jolanta Hawryszko SSA Anna Polak

Sygn. akt III AUa 840/12

UZASADNIENIE

Ubezpieczony J. Ć. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. z dnia 24 czerwca 2003r. zarzucając nieprawidłowe wyliczenie wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy i w konsekwencji zastosowanie niewłaściwej kwoty bazowej do obliczenia wysokości emerytury.

Wniósł też odwołanie od decyzji z 23 marca 2012r. domagając się przeliczenia emerytury w związku ukończeniem 65 lat w dniu 14 listopada 2008r. i zastosowanie przepisów, które w tym okresie obowiązywały.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o odrzucenie dowołania od decyzji z 24 czerwca 2003r. na podstawie 477 ( 9) § 3 k.p.c. z uwagi na przekroczenie terminu do wniesienia odwołania określonego w art. 477 ( 9) § 1 k.p.c. Wniósł też o oddalenie odwołania od decyzji z 23 marca 2012r.

Wyrokiem z d nia 21 września 2012 roku Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił odwołanie od decyzji z dnia 24 czerwca 2003r. oraz oddalił odwołanie od decyzji z dnia 23 marca 2012 roku ustalając, że ubezpieczony J. Ć., urodzony (...), od 17 marca 1993r. był uprawniony do renty inwalidzkiej trzeciej grupy. Podstawa wymiaru renty była ustalona w oparciu o podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie z 4 lat kalendarzowych od stycznia 1980r. do grudnia 1983r. Ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 140,78%. Od 01 września 1997r. powyższa renta przekształciła się z mocy prawa w rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Decyzją z 24 czerwca 2003r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Ubezpieczony otrzymał powyższą decyzje w czerwcu 2003r.

Dnia 25 lutego 2004r. ubezpieczony wniósł o przyznanie prawa do emerytury. We wniosku o emeryturę wskazał, aby za podstawę wymiaru emerytury przyjąć podstawę wymiaru wcześniej przyznanej renty. Decyzją z 04 marca 2004r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od 01 lutego 2004r. Za podstawę wymiaru świadczenia przyjął podstawę wymiaru wcześniej przyznanej renty z tytułu niezdolności do pracy w wysokości uwzględniającej wszystkie kolejne waloryzacje, przypadające w okresie po ustaleniu prawa do renty. Ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 140,78%. Do ustalenia składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej przyjął kwotę bazową obowiązującą w dniu 01 lutego 2004r., wynoszącą 1.862,62 zł.

Dnia 30 listopada 2006r. ubezpieczony wniósł o przeliczenie i ustalenie nowej podstawy wymiaru emerytury według aktualnego stanu prawnego z kolejnych 10 lat wybranych z 20 lat przed przyznaniem świadczenia. Do wniosku dołączył oryginał zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu i świadectwa pracy. Decyzją z 22 grudnia 2006r. organ rentowy przeliczył emeryturę ubezpieczonego. Za podstawę wymiaru świadczenia przyjął podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1984-1993. Ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 103,86%. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i wysokości emerytury w części socjalnej przyjął kwotę bazową obowiązującą w dniu 1 lutego 2004r. wynoszącą 1.862,62 zł.

Dnia 21.03.2007r. ubezpieczony wniósł o wydanie na zasadzie art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych decyzji w przedmiocie emerytury ubezpieczonego na podstawie kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę uwzględnieniem składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej. Organ rentowy w piśmie z 29.03.2007r. wyjaśnił ubezpieczonemu, że decyzja ustalająca wysokość emerytury z uwzględnieniem obliczenia 24% od kwoty bazowej, obowiązującej w dniu nabycia prawa do emerytury została wydana w dniu 04.03.2004r. i organ rentowy nie ma podstaw do wydania ponownej decyzji.

W dniu 06.06.2007r. ubezpieczony wniósł odwołanie w związku z niewydaniem decyzji przez organ rentowy przez okres dwóch miesięcy i o orzeczenie, że ubezpieczonemu przysługuje emerytura z uwzględnieniem kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę z uwzględnieniem składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej oraz o zobowiązanie organu rentowego do przeliczenia emerytury ubezpieczonego z kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę z uwzględnieniem składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z 27.09.2007r. umorzył postępowanie w sprawie a wniosek ubezpieczonego w przedmiocie wydania decyzji przez organ rentowy dotyczącej przeliczenia emerytury z uwzględnieniem w całości kwoty bazowej z daty wydania decyzji o przyznaniu emerytury przekazał do rozpoznania organowi rentowemu. Decyzją z 23.10.2007r. organ rentowy wykonując postanowienie Sądu Okręgowego z 27.09.2007r. w sprawie przeliczenia emerytury z uwzględnieniem w całości kwoty bazowej z dnia 01.02.2004r. na podstawie art.114 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił ponownego ustalenia wysokości emerytury w związku z wcześniejszą realizacją wniosku w tej samej sprawie decyzją z 22.12.2006r. Ubezpieczony wniósł odwołanie od powyższej decyzji zarzucając organowi rentowemu nieuwzględnienie przy wyliczaniu emerytury wynagrodzeń z lat 1974-1979. W toku procesu organ rentowy wyliczył, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony z uwzględnieniem wynagrodzeń z lat 1974-1979 wynikających z umów o prace i angaży jest niższy od dotychczas ustalonego. Na rozprawie w dniu 12.05.2008r. ubezpieczony cofnął odwołanie. W związku z tym Sąd Okręgowy postanowieniem z 12.05.2008r, umorzył postępowanie w sprawie.

Dnia 25.05.2009r. ubezpieczony zgłosił wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia podstawy wymiaru, od której ostatnio obliczono świadczenie. Decyzją z 29.05.2009r. organ rentowy odmówił ponownego przeliczenia ostatniej podstawy wymiaru emerytury, ponieważ do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego przyjęto wyłącznie lata z udokumentowaną wysokością uzyskanego wynagrodzenia wyższego od wynagrodzenia minimalnego, gdyż podstawa wymiaru została obliczona z uwzględnieniem najkorzystniejszych wynagrodzeń.

Kolejną decyzją z 29.05.2009r. organ rentowy w związku ze złożonym wnioskiem przeliczył ponownie emeryturę i ustalił, że świadczenie pozostanie bez zmian. Organ rentowy wskazał, że po przeliczeniu podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzenia z:

- 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 93,43% przy obecnym 103,86%,

- z 10 kolejnych lat kalendarzowych z ostatniego 20-lecia, licząc wstecz od miesiąca zgłoszenia wniosku o przeliczenie wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 46,19%. Ubezpieczony złożył odwołanie od powyższej decyzji odmawiającej mu przeliczenia podstawy wymiaru emerytury i wniósł o uznanie ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury na podstawie przedstawionych umów o pracę określających wysokość wynagrodzeń bądź alternatywnie ponownego obliczenia podstawy wymiaru emerytury przy zastosowaniu podstawy wymiaru renty w wysokości 140,78%, jako dla niego najkorzystniejszej. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń wyrokiem z 12.08.2009r. oddalił odwołanie uznając, że w świetle art. 111 ustawy emerytalno-rentowej nie możliwości ponownego ustalania podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego tj. przyjęcia wskaźnika wyliczonego z czterech lat 1980-1983 w wysokości 140,78%. Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2009r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego. W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że wydana przez organ rentowy decyzja odmawiająca ponownego przeliczenia ostatniej podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego jest prawidłowa.

Dnia 06 marca 2012r. ubezpieczony wniósł o ponowne przeliczenie emerytury - renty przyjmując za podstawę wymiaru renty w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie ustalenia prawa do renty. Domagał się obliczenia i dodania do podstawy wymiaru emerytury 24% części renty od kwoty bazowej obowiązującej w dacie przyznania renty drugiej grupy. Powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z 11 września 1998r. IIIZP 21/98, która mówi, że przy naliczeniu wysokości świadczenia należy przyjąć kwotę bazową która stanowiła podstawę wyliczenia renty według III grupy inwalidów. Domagał się nadto, powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z 25 października 2002r. III UZP 7/02 ustalenia składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej, od kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę, tj. 04 marca 2004r. Ponadto wniósł w związku z nabytymi prawami i wcześniejszym przejściem na emeryturę o ponowne przeliczenie emerytury po ukończeniu 14 listopada 2008r. 65 lat.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z dnia 23 marca 2012r. przyznał ubezpieczonemu emeryturę z tytułu kończenia wieku 65 lat poczynając od 01 marca 2012r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Za podstawę wymiaru świadczenia przyjął podstawę wymiaru wcześniej przyznanej emerytury w wysokości uwzględniającej wszystkie kolejne waloryzacje, przypadające w okresie po ustaleniu prawa do emerytury, ponieważ po nabyciu uprawnień do poprzedniego świadczenia ubezpieczony nie podlegał ubezpieczeniu przez okres 30 miesięcy. Ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 103,86%. Do ustalenia składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej przyjął kwotę bazową obowiązującą w dniu 01.02.2004r. wynoszącą 1.862,62 zł.

Po ustaleniu powyższego stanu faktycznego Sąd Okręgowy w oparciu o treść art. 477 9 § 1 i 3 k.p.c. wskazał, że odwołanie od decyzji 24 czerwca 2003r. podlegało odrzuceniu. Ubezpieczony J. Ć. wniósł odwołanie od w/w decyzji, którą jak przyznał otrzymał w czerwcu 2003r., dopiero 05 kwietnia 2012r., tj. z blisko 9-letnim przekroczeniem terminu do jego wniesienia. W ocenie Sądu pierwszej instancji, przekroczenie to jest rażąco nadmierne i nie może znaleźć żadnego usprawiedliwienia.

Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że w odwołaniu od decyzji z 23 marca 2012r. ubezpieczony J. Ć. domagał się, przywołując uchwałę Sądu Najwyższego z 25 października 2002r. III UZP 7/02, ustalenia składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej, od kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę, tj. 4 marca 2004r. Ponadto wniósł w związku z nabytymi prawami i wcześniejszym przejściem na emeryturę o ponowne przeliczenie emerytury po ukończeniu 14 listopada 2008r. 65 lat. W ocenie Sądu meriti żądanie ubezpieczonego ustalenia składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej, od kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę, tj. 4 marca 2004r. jest o tyle niezasadne, że już zostało zaspokojone decyzją z 4 marca 2004r. Ubezpieczony wniósł o przyznanie wcześniejszej emerytury w dniu 25 lutego 2004r. We wniosku o emeryturę wskazał, aby za podstawę wymiaru emerytury przyjąć podstawę wymiaru wcześniej przyznanej renty. Decyzją z 4 marca 2004r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od 1 lutego 2004r. Za podstawę wymiaru świadczenia przyjął podstawę wymiaru wcześniej przyznanej renty z tytułu niezdolności do pracy w wysokości uwzględniającej wszystkie kolejne waloryzacje, przypadające w okresie po ustaleniu prawa do renty. Ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 140,78%. Do ustalenia składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej przyjął kwotę bazową obowiązującą w dniu 1 lutego 2004r., wynoszącą 1.862,62 zł. Kwota bazowa w takiej wysokości obowiązywała od 1 marca 2003r. i uległa zmianie od 1 marca 2004r. - nowa jej wysokość wynosiła od tego dnia 1.829,24 zł. W przypadku ubezpieczonego datą decydującą o wysokości kwoty bazowej, która powinna być przyjęta do ustalenia części socjalnej emerytury była data zgłoszenia wniosku o emeryturę, gdyż od tego miesiąca organ rentowy podjął wypłatę świadczenia. Jak wynika z powyższego w dacie zgłoszenia wniosku (25 marca 2004r.) obowiązywała na mocy art. 19 ustawy emerytalnej kwota bazowa wynosząca 1.862,62 zł i ta sama kwota obowiązywała w dacie nabycia prawa do emerytury tj. ukończenia wieku emerytalnego tj. w dniu 14 listopada 2003r. Nie było natomiast podstaw do przyjęcia nowej kwoty bazowej także do ustalenia podstawy wymiaru emerytury.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt ustawy emerytalnej podstawa wymiaru emerytury osoby, która miała wcześniej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy może być ustalona alternatywnie - stosownie do żądania osoby uprawnionej - albo jako podstawa wymiaru renty w wysokości uwzględniającej rewaloryzację i wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty, albo jako podstawa wymiaru ustalona na nowo w myśl art. 15. Ubezpieczony we wniosku o emeryturę zażądał przyjęcia za podstawę wymiaru emerytury podstawy wymiaru wcześniej przyznanej renty. Stosownie do jego żądania organ rentowy za podstawę wymiaru świadczenia przyjął podstawę wymiaru wcześniej przyznanej renty z tytułu niezdolności do pracy w wysokości uwzględniającej wszystkie kolejne waloryzacje, przypadające w okresie po ustaleniu prawa do renty. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony w oparciu o podstawę składki na ubezpieczenie z 4 lat kalendarzowych od stycznia 1980r. do grudnia 1983r. pozostał bez zmian i wyniósł 140,78%, bez zmian pozostała też kwota bazowa służąca do obliczenia podstawy wymiaru (666,96 zł), a wysokość podstawy wymiaru uległa zmianie jedynie na skutek uwzględnienia kolejnych waloryzacji przypadających w okresie po ustaleniu prawa do renty. Zastosowanie nowej kwoty bazowej możliwe było jedynie w przypadku ustalenia podstawy wymiaru emerytury na nowo na podstawie przepisu art. 15 ustawy emerytalnej, o co ubezpieczony w tym czasie nie wnosił. Ustalenie podstawy wymiaru emerytury na nowo na podstawie przepisu art. 15 ust. 1 ustawy emerytalnej wymagało ustalenia nowego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury według zasad określonych w tym przepisie - wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony w oparciu o podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie z 4 lat kalendarzowych od stycznia 1980r. do grudnia 1983r. w wysokości 140,78%, nie mógłby mieć zastosowania. Ubezpieczony wniósł o ustalenie postawy wymiaru emerytury na nowo dopiero 30 listopada 2006r. domagając się ustalenia nowej podstawy wymiaru emerytury według aktualnego stanu prawnego z kolejnych 10 lat wybranych z 20 lat przed przyznaniem świadczenia. Do wniosku dołączył oryginały zaświadczeń o zatrudnieniu wynagrodzeniu i świadectwa pracy. Decyzją z 22 grudnia 2006r. organ rentowy przeliczył emeryturę ubezpieczonego. Za podstawę wymiaru świadczenia przyjął podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1984-1995 Ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 103,86%. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i wysokości emerytury w części socjalnej przyjął kwotę bazową obowiązującą w dniu 1 lutego 2004r. wynoszącą 1.862,62 zł. Pomimo ustalenia niższego niż dotychczasowy wskaźnika wysokości podstawy wymiaru zastosowanie od ustalenia podstawy wymiaru kwoty bazowej wynoszącej 1.862,62 zł poskutkowało ustaleniem świadczenia w wyższej wysokości.

W ocenie Sądu Okręgowego brak też jest możliwości zastosowania do obliczenia emerytury kwoty bazowej obowiązującej na dzień ukończenia przez ubezpieczonego wieku 65 lat, tj. na dzień 14 listopada 2008r. Sąd po przytoczeniu treści art. 53 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wskazał, że aktualną kwotę bazową przyjmuje się tylko wówczas, gdy ubezpieczony po nabyciu uprawnień do świadczenia (renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury), podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. Poza sporem pozostaje fakt, że ubezpieczony po nabyciu uprawnień do wcześniejszej emerytury nie podlegał przez co najmniej 30 miesięcy w/w ubezpieczeniom.

Z tych motywów, Sąd Okręgowy uznał działania organ rentowego związane z zastosowaniem do ustalenia emerytury kwoty bazowej wynoszącej 1.862,62 zł za prawidłowe, zgodne żądaniami ubezpieczonego i obowiązującymi w tym zakresie przepisami, a odwołanie od decyzji z 23 marca 2012r. za nieuzasadnione.

Z powyższym wyrokiem w całości nie zgodził się J. Ć., wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o ponowne przeliczenie emerytury w oparciu o weryfikację renty drugiej grupy z całkowitą niezdolnością do pracy, wliczając do wysokości renty składnik wynoszący 24% kwoty bazowej, ustalenie wysokości tak zweryfikowanej renty podstawą wymiaru emerytury, która uwzględnia rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty, ponowne przeliczenie wcześniejszej emerytury w związku z ukończeniem 65 lat życia, bądź przedstawienie Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego czy wydana decyzja drugiej grupy z całkowitą niezdolnością do pracy w dniu 24 czerwca 2003 roku się przedawniła z uwagi na przekroczenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji oraz czy zachowuje uprawnienia do ponownego przeliczenia wcześniejszej emerytury z tytułu ukończenia 65 lat życia. W uzasadnieniu apelacji ubezpieczony, poza przedstawieniem zarzutów stawianych zaskarżonemu rozstrzygnięciu, stanowiących powielenie w większości wniosków zawartych w odwołaniu, zakwestionował również odmowę ustanowienia na jego rzecz pełnomocnika z urzędu.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja ubezpieczonego jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy w sposób bardzo staranny i prawidłowy ustalił stan faktyczny w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, zaś w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił też błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, albowiem prawidłowo zinterpretował i zastosował odpowiednie przepisy prawa. Sąd Apelacyjny podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego i przyjmuje je za własne, nie widząc potrzeby ich całościowego powtarzania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776 oraz z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 233/09, lex nr 585720 i z dnia 24 września 2009 r., II PK 58/09, Lex nr 558303).

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zawartego w punkcie pierwszym wyroku Sądu Okręgowego rozstrzygnięcia w przedmiocie odrzucenia odwołania od decyzji z dnia 24 czerwca 2003 roku zaakcentować należy, że Sąd pierwszej instancji w sposób bardzo dokładny, szczegółowy i przejrzysty przedstawił chronologię kolejno rozpoznawanych wniosków i przyznawanych ubezpieczonemu świadczeń oraz wydawanych decyzji organu rentowego i w konsekwencji prawidłowo uznał, że odwołanie ubezpieczonego od decyzji 24 czerwca 2003 roku, podlegało odrzuceniu na podstawie art. 477 9 § 3 k.p.c. jako spóźnione.

Przechodząc do kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia w przedmiocie oddalenia odwołania od decyzji z dnia 23 marca 2012 roku, podkreślić należy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy przez sąd wyznacza decyzja organu rentowego od której wniesiono odwołanie (postanowienie Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2010 r. o sygn. akt II UZ 49/09, LEX 583831). Przedmiotem niniejszej sprawy w analizowanym zakresie było ustalenie uprawnień ubezpieczonego do przyznania mu emerytury z tytułu ukończenia wieku 65 lat, bowiem taki był zakres zaskarżonej decyzji, wydanej wskutek rozpoznania wniosku z dnia 6 marca 2012 roku.

Sąd Apelacyjny podzielił ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i wyciągnięte na tej podstawie przez Sąd I instancji wnioski sprowadzające się do stwierdzenia, że decyzja organu rentowego z dnia 23 marca 2012r. o przyznaniu ubezpieczonemu emerytury z tytułu ukończenia wieku 65 lat poczynając od 01 marca 2012r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, w której za podstawę wymiaru świadczenia przyjął podstawę wymiaru wcześniej przyznanej emerytury w wysokości uwzględniającej wszystkie kolejne waloryzacje, przypadające w okresie po ustaleniu prawa do emerytury, ponieważ po nabyciu uprawnień do poprzedniego świadczenia ubezpieczony nie podlegał ubezpieczeniu przez okres 30 miesięcy, natomiast do ustalenia składnika emerytury wynoszącego 24% kwoty bazowej przyjął kwotę bazową obowiązującą w dniu 01.02.2004r. wynoszącą 1.862,62 zł - była prawidłowa.

Sąd Okręgowy trafnie wskazał, że do ustalenia wysokości świadczenia, do którego prawo powstało pod rządem ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) stosuje się zasady określone w tej ustawie. Zasady ustalania podstawy wymiaru określone są w art. 15 tej ustawy. Zgodnie z jej art. 21 ust. 1 podstawa wymiaru emerytury osoby, która miała wcześniej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy może być ustalona alternatywnie, stosownie do żądania osoby uprawnionej - albo jako podstawa wymiaru renty w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty albo jako podstawa wymiaru ustalona na nowo w myśl art. 15. Z bezspornych ustaleń wynika, że ubezpieczony we wniosku z dnia 25 lutego 2004 roku o emeryturę wskazał aby za podstawę wymiaru emerytury przyjąć podstawę wymiary wcześniej przyznanej renty. Zgodnie z tym wnioskiem – jak ustalił Sąd Okręgowy - decyzją z 4 marca 2004 roku organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od 1 lutego 2004 roku.

Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje ten pogląd, bowiem nie ma podstaw faktycznych i prawnych do zastosowania nowej kwoty bazowej przy wyliczeniu podstawy wymiaru, czego domagał się ubezpieczony.

W świetle powyższych rozważań wskazać należy, że wbrew zarzutom apelującego, Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy przyjął, że w przypadku ubezpieczonego datą decydującą o wysokości kwoty bazowej, która powinna być przyjęta do ustalenia części socjalnej emerytury była data zgłoszenia wniosku o emeryturę, gdyż od tego miesiąca organ rentowy podjął wypłatę świadczenia. Nie było natomiast podstaw do przyjęcia nowej kwoty bazowej także do ustalenia podstawy wymiaru emerytury. Z tego względu brak jest podstaw do uwzględnienie okresu pobieranej renty. Brak jest również podstaw do obliczenia emerytury od kwoty bazowej obowiązującej na dzień ukończenia przez ubezpieczonego wieku 65 lat tj. na dzień 14 listopada 2008 roku.

Sąd pierwszej instancji w sposób trafny wyjaśnił, że skoro odwołujący, po nabyciu uprawnień do wcześniejszej emerytury nie podlegał przez co najmniej 30 miesięcy w/w ubezpieczeniom, to do wyliczenia wysokości jego świadczenia emerytalnego, nie znajduje zastosowania art. 53 ust. 3 ww. ustawy, w związku z czym nie zachodzi konieczność powtarzania tej argumentacji. Słuszność powyższych rozważań znajduje potwierdzenie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 roku, OSNP 2010/5-6/72).

Wbrew twierdzeniom apelującego, w sprawie nie zaistniały poważne wątpliwości w rozumieniu art. 390 § 1 k.p.c. uzasadniające przedstawienie Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego przez Sąd drugiej instancji.

Niezasadny był również zarzut dotyczący odmowy ustanowienia dla ubezpieczonego pełnomocnika urzędu. Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił, że w rozpoznawanej sprawie nie zachodził taka potrzeba. Zdaniem Sądu Apelacyjnego z przeciwną argumentacją ubezpieczonego, która jawi się jako polemiczna, nie można się zgodzić.

Powyższe skutkowało oddaleniem apelacji ubezpieczonego jako bezzasadnej na podstawie art. 385 k.p.c.

SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Jolanta Hawryszko SSA Anna Polak