UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 maja 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. odmówił A. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzekła, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy do 30.04.2016 r. a data powstania niezdolności do pracy to 13.08.2012 r. Wobec tego, że łączny okres ubezpieczenia wnioskodawcy wyniósł 23 lata, 5 miesięcy i 9 dni oraz, że niezdolność do pracy nie powstała w żadnym z okresów wymienionych w art. 57 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów, organ rentowy odmówił przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. (decyzja k. 141 akt ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji wnioskodawca złożył do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 15 czerwca 2015 r. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do spornego świadczenia. Ubezpieczony wskazał, że spełnia warunek wystąpienia niezdolności do pracy w ciągu 18 miesięcy od daty ustania ostatniego zatrudnienia. Według skarżącego określenie przez lekarza orzecznika ZUS, że niezdolność do pracy powstała w dniu 13 sierpnia 2012 r. jest bezpodstawne. Według ubezpieczonego określenie daty początkowej powstania takiego schorzenia jakim jest niewydolność nerek jest trudne, jednakże określenie jej na dzień 14.08.2012 r., kiedy to został on przeniesiony z oddziału wewnętrznego do oddziału nefrologicznego Szpitala w K. jest bezpodstawne. Konieczność przebywania przez chorego na w/w oddziale była przede wszystkim spowodowana przewlekłym złym stanem zdrowia. W związku z tym wskazanie początkowego terminu powstania schorzenia na dzień 14.08.2012 r. nie jest prawidłowe. Wnioskodawca podkreślił, że z zaświadczenia dr n. med. B. H. z dnia 4 grudnia 2013 r. wynika, że postawienie rozpoznania przewlekłej choroby nerek wymaga spełnienia jednego z dwóch kryteriów obejmujących: cechy uszkodzenia nerek utrzymujące się przez okres 3 lub więcej miesięcy, będące strukturalnymi lub funkcjonalnymi zaburzeniami nerek ze zmniejszonym lub prawidłowym GFR, manifestującymi się zmianami patologicznymi w obrębie nerek lub markerami uszkodzenia ich struktur stwierdzanymi pod postacią zaburzeń we krwi lub moczu albo w badaniach obrazowych. Rozpoznanie schyłkowej niewydolności nerek wskazuje, że proces chorobowy prawdopodobnie nastąpił przed kilku laty. Ponadto wnioskodawca wskazał, że w karcie informacyjnej leczenia szpitalnego z dnia 24.08.2012 r. wskazano ciężkość i przewlekłość procesu chorobowego, znacznie przekraczającą normę laboratoryjną. Z uwagi na powyższe, według odwołującego się, niezdolność do pracy powstała znacznie wcześniej przed dniem 14.08.2012 r. (odwołanie k. 2 – 6)

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 11 - 14)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił co następuje:

A. K. urodził się w dniu (...) (bezsporne)

Ubezpieczony legitymuje się wykształceniem podstawowym, pracował jako odlewnik, pracownik fizyczny. Nie pracuje od 2010 r. (świadectwa pracy w aktach ZUS, zaświadczenie dotyczące przebiegu ubezpieczenia w Polsce k. 55 akt ZUS)

W okresie od 24.11.2009 r. do 23.11.2010 r. wnioskodawca był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna i pobierał z tego tytułu zasiłek. (zaświadczenie k. 16 akt ZUS)

W dniu 10 grudnia 2012 r. wnioskodawca złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. (wniosek k. 1 – 4 akt ZUS)

A. K. w dniu 26 marca 2013 r. został zbadany przez Lekarza Orzecznika ZUS, który rozpoznał u badanego schyłkową niewydolność nerek nieznanej etiologii w trakcie hemodializ, nadciśnienie tętnicze wtórne, niedokrwistość wtórną, wtórną nadczynność przytarczyc, stan po usunięciu polipów ucha lewego w przeszłości z niedosłuchem lewostronnym – proteza aparatem słuchowym i uznał, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy do 30.04.2015 r. Data powstania całkowitej niezdolności do pracy to 14.08.2012 r. (opinia i orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS w dokumentacji medycznej k. 12- 13 w aktach ZUS i k. 71 akt rentowych)

Decyzją z dnia 2 października 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. (decyzja k. 47 akt ZUS)

W wyniku odwołania się od tej decyzji w terminie, w dniu 14 maja 2014 r. wnioskodawca złożył do akt pismo - sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia. ( sprzeciw k. 55 akt o sygn. VIII U 1043/14)

Sąd Okręgowy w Łodzi postanowieniem z dnia 21 maja 2014 r. uchylił decyzję z dnia 2 października 2013 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez ZUS, uznając zasadność wniosku ubezpieczonego o rozpoznanie sprzeciwu. (postanowienie SO w Łodzi z dnia 21.05.2014 r. k. 129 akt ZUS)

W wyniku powyższych czynności Komisja Lekarska w dniu 31 marca 2015 r. zbadała wnioskodawcę, rozpoznając u niego schyłkową niewydolność nerek w okresie przewlekłej hemodializoterapii, niedokrwistość i nadciśnienie tętnicze wtórne wyrównane i uznał, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy do 30.04.2016 r. Data powstania całkowitej niezdolności do pracy to 13.08.2012 r. (opinia i orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS k. 14 - 15 dokumentacji medycznej w aktach ZUS i k. 138 akt ZUS).

Wskutek ponownego odwołanie się ubezpieczonego do Sądu Okręgowego w Łodzi, w dniu 13 listopada 2015 r. wnioskodawca został zbadany przez biegłego sądowego lekarza nefrologa dr n. med. R. L., który rozpoznał u niego schyłkową niewydolność nerek o nieustalonej etiologii, ale najprawdopodobniej w przebiegu przewlekłego kłębuszkowego zapalenia nerek oraz nadciśnienie tętnicze i uznał, że wnioskodawca był całkowicie niezdolny do pracy co najmniej od dnia 13 sierpnia 2012 r. Już w dacie przyjęcia do Szpitala w K. w dniu 13.08.2012 r. u ubezpieczonego stwierdzono wysokie stężenia kreatyniny i mocznika co wskazywało na ciężką chorobę nerek. Po wykonaniu innych dodatkowych badań rozpoznani u niego przewlekłą chorobę nerek w piątym stadium, którą często określa się terminem schyłkowa niewydolność nerek. W przeszłości nazywano ten okres jako „krańcowa niewydolność nerek”, gdyż jest ostatnim, najbardziej zaawansowanym etapem choroby nerek, który przed erą dializoterapii zawsze kończył się śmiercią chorego. Tylko wdrożenie leczenia nerkozastępczego w formie hemodializ, dializ otrzewnowych lub przeszczepu nerki może utrzymać chorego człowieka przy życiu. Bez wyników dodatkowych badań i innej dokumentacji medycznej sprzed 13.08.2012 r. nie jest możliwe ustalenie dokładnej daty powstania całkowitej niezdolności do pracy, ale z całą pewnością już wcześniej A. K. był całkowicie niezdolny do pracy. Do pewnego momentu każda przewlekła choroba nerek przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Często objawy są niecharakterystyczne lub maskowane przez chorobę podstawową. Wnioskodawca podał, że około 2 miesiące przed zgłoszeniem się do lekarza POZ w dniu 13.08.2012 r. zaczął odczuwać osłabienie i brak siły. Jest to objaw kliniczny pogorszenia się morfologii krwi, a dokładniej pojawienia się istotnej niedokrwistości. Anemia objawia się brakiem tolerancji wysiłku fizycznego. Pośrednim dowodem niedokrwistości nawet kilka miesięcy przed 13.08.2012 r. jest głęboka niedokrwistość stwierdzona w pierwszym dniu hospitalizacji. Aby doszło do takiego nasilenia niedokrwistości w przewlekłej chorobie nerek, przy braku krwawienia musi upłynąć kilka (kilkanaście) miesięcy czasu. Powyższe wskazuje, że A. K. chorował na nerki nie krócej niż od początku 2012 r. a tym samym należy uznać, że przynajmniej od początku 2012 r. był on co najmniej częściowo niezdolny do pracy. Bardzo niskie wartości hemakrytu czy hemoglobiny nie są jedynymi dowodami przewlekłości choroby nerek u wnioskodawcy. O długotrwałości tej choroby świadczą też zaburzenia gospodarki wapniowo – fosforanowej. Kolejnym dowodem jest wynik badania USG jamy brzusznej, w którym stwierdzono zmniejszenie się rozmiarów obu nerek na skutek przewlekłego włóknienia i zmian degeneracyjnych. Aby doszło do podobnych zmian musi upłynąć kolejnych kilka miesięcy. Aby pojawiły się takie objawy kliniczne choroby i tak zaawansowane zaburzenia w wynikach badań dodatkowych jak u ubezpieczonego w dniu 13.08.2012 r. potrzeba co najmniej kilka miesięcy czasu. Natomiast nie ma danych na to, aby przed 23.05.2012 r. ubezpieczony był całkowicie niezdolny do pracy. Obecna całkowita niezdolność do pracy jest niezdolnością okresową do dnia 30.04.2016 r. Największą poprawę stanu zdrowia chorego ze schyłkową niewydolnością nerek osiąga się w ciągu kilku – kilkunastu tygodni od momentu włączenia do programu leczenia nerkozastępczego, po czym osiąga się fazę plateau, czyli uzyskuje się optymalnie dobry stan zdrowia. Jednak po kilku – kilkunastu latach dochodzi do pogorszenia się stanu zdrowia każdego chorego. To pogorszenie wynika z pojawiania się odległych powikłań długotrwałej niewydolności nerek, chorób towarzyszących i dializoterapii. Nerki wnioskodawcy już nigdy nie podejmą normalnego działania. Tylko udany przeszczep nerki może uwolnić wnioskodawcę od konieczności poddawania się leczeniu hemodializami. (opinia biegłego nefrologa k. 33 – 37, pisemna opinia uzupełniająca k. 54 - 55)

W dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę, tj. w okresie od 01.01.2002 r. do 31.10.2011 r. wnioskodawca posiada łącznie 6 lat, 9 miesięcy i 1 dzień okresów składkowych i nieskładkowych. Łączny udowodniony okres ubezpieczenia wynosi 23 lata, 9 miesięcy i 9 dni okresów składkowych. Ponadto niezdolność do pracy powstała w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia (niezdolność powstała w dniu 01.01.2012 r. a ubezpieczenie ustało w dniu 23.11.2010 r.). (okoliczność przyznana przez ZUS k. 49, wykaz okresów składkowych i nieskładkowych k. 50 akt ZUS

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie w szczególności o dokumentację załączoną do akt sprawy, akt rentowych ubezpieczonego A. K., w tym dokumentację medyczną ubezpieczonego oraz o wydaną w sprawie opinie biegłego lekarza sądowego nefrologa dr n. med. R. L..

Opinia biegłego lekarza jest wiarygodna i sporządzona przez biegłego o specjalności właściwej z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca, a także w oparciu o analizę pełniej dokumentacji lekarskiej z przebiegu choroby i leczenia A. K. oraz o bezpośrednie badanie odwołującego się. Biegły w sposób wyczerpujący określił jednostki chorobowe jakie występują u wnioskodawcy i ocenił ich znaczenie dla zdolności do pracy. Biegły nefrolog uznał, że wnioskodawca jest co najmniej częściowo niezdolny do pracy nie później niż od dnia 01.01.2012 r. a całkowicie co najmniej od dnia 13.08.2012 r. do dnia 30.04.2016 r.

Zdaniem Sądu, opinia biegłego nefrologa jest rzetelna, wyczerpująca i sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot a wynikające z niej wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione.

Biegły nefrolog uzupełnił swoją opinię w dniu 13 lutego 2016 r. i wyjaśnił w rzetelny sposób podstawy swojej opinii oraz udzielił odpowiedzi na wszystkie pytania pełnomocnika wnioskodawcy.

Podkreślić należy też, że w piśmie procesowym z dnia 21 grudnia 2015 r. Zastępca Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS zgodził się z opinią biegłego nefrologa uwzględniając charakter i przebieg schorzenia oraz stopień zaawansowania objawów w momencie rozpoznania choroby.

Sąd Okręgowy uznał zatem w pełni wartość dowodową wszechstronnej opinii biegłego nefrologa oraz podzielił jako przekonywujące, wnioski wypływające z jej treści.

Sąd oddalił wniosek organu rentowego o odroczenie terminu rozprawy celem zajęcia stanowiska przez Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS, gdyż zmierzałby on tylko i wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania. Jak wyżej wskazano już w piśmie procesowym z dnia 21.12.2015 r. Zastępca Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS zajął stanowisko w sprawie mając na względzie treść opinii biegłego nefrologa a następnie w piśmie z dnia 12.01.2016 r. organ rentowy wyjaśnił wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Podkreślić przy tym należy, że w późniejszej pisemnej opinii uzupełniającej biegły nefrolog podtrzymał swoją wcześniejszą opinię.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i przeprowadzonej wyżej oceny dowodów Sąd uznał, że odwołanie wnioskodawcy A. K. jest zasadne.

Stosownie do art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu,
który spełni łącznie następujące warunki:

⚫: jest niezdolny do pracy całkowicie lub częściowo,
⚫: ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy

oraz niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

2. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W myśl art. 5 ust. 1. ustawy emerytalnej przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, następujące okresy:

1)składkowe, o których mowa w art. 6;

2)nieskładkowe, o których mowa w art. 7.

Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. (ust. 2)

Zgodnie z art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 cytowanej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Stosownie do treści obowiązującego od dnia 23 września 2011 r. art. 58 ust. 4 dodanego ustawą z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2011 nr 187 poz. 1112), przepisu ust. 2 art. 58 ustawy emerytalnej nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Z uwagi na powyższe straciła aktualność uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006r. ( sygn. akt I UZP 5/05, OSNP 2006r. Nr 19-20, poz.305), zgodnie z treścią, której art.57 ust.2 ustawy stanowi samodzielną podstawę przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, całkowicie niezdolnemu do niej ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, bez konieczności wykazywania, przewidzianego w art.58 ust.2 ustawy 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed złożeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. W obecnym stanie prawnym dopiero wykazanie się przez będącego mężczyzną ubezpieczonego, całkowicie niezdolnego do pracy, okresem składkowym w rozmiarze co najmniej 30 lat (co najmniej 25 lat kobieta), zwalnia ubiegającego się o świadczenie rentowe z konieczności wykazywania legitymowania się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w rozumieniu art.57 ust.1 pkt 2 w zw. z art.58 ust.1 pkt 5 i ust.2 ustawy. (vide: wyrok SA w Katowicach z dnia 7 października 2013 r., sygn. akt III AUa 2327/12, opubl. LEX nr 1381372)

Ustalenia dokonane w toku postępowania uzasadniają zmianę zaskarżonej decyzji i stanowią podstawę do przyznania A. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Bezspornym było, że wnioskodawca jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 w/w ustawy. Wynika to z orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, Komisji Lekarskiej ZUS a następnie z opinii biegłego sądowego nefrologa dr n. med. R. L..

Ponadto także, w świetle opinii biegłego nefrologa, którą ZUS w pełni podzielił (k. 48), niezdolność do pracy u wnioskodawcy powstała już w dniu 01.01.2012 r., a więc przed upływem 18 miesięcy od ustania ostatniego okresu ubezpieczenia (23.11.2010 r.).

Ponadto ubezpieczony w 10 – leciu przed dniem złożenia wniosku o rentę, tj. w okresie od 01.01.2002 r. do 31.10.2011 r. legitymuje się też wymaganym 5 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym. (okoliczność przyznana przez organ rentowy k. 49) `

Natomiast stosownie do opinii biegłego nefrologa całkowita niezdolność do pracy u A. K. powstała co najmniej dniu 13.08.2012 r. a więc przed dniem złożenia wniosku o rentę.

Ponownie przypomnieć należy, ze już w dacie przyjęcia do Szpitala w K. w dniu 13.08.2012 r. u ubezpieczonego stwierdzono wysokie stężenia kreatyniny i mocznika co wskazywało na ciężką chorobę nerek. Po wykonaniu innych dodatkowych badań rozpoznano u niego przewlekłą chorobę nerek w 5 stadium, którą często określa się terminem schyłkowa niewydolność nerek jest to ostatni, najbardziej zaawansowany etap choroby nerek, który przed erą dializoterapii zawsze kończył się śmiercią chorego. Do pewnego momentu każda przewlekła choroba nerek przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Często objawy są niecharakterystyczne lub maskowane przez chorobę podstawową. Wnioskodawca podał, że około dwa miesiące przed zgłoszeniem się do lekarza POZ w dniu 13.08.2012 r. zaczął odczuwać osłabienie i brak siły. Taki jest objaw kliniczny pogorszenia się morfologii krwi, a dokładniej pojawienia się istotnej niedokrwistości. Anemia objawia się brakiem tolerancji wysiłku fizycznego. Pośrednim dowodem niedokrwistości nawet kilka miesięcy przed 13.08.2012 r. jest głęboka niedokrwistość stwierdzona w pierwszym dniu hospitalizacji. Aby doszło do takiego nasilenia niedokrwistości w przewlekłej chorobie nerek, przy braku krwawienia musi upłynąć kilka (kilkanaście) miesięcy czasu. Powyższe wskazuje, że A. K. chorował na nerki nie krócej niż od początku 2012 r. a tym samym należy uznać, że przynajmniej od początku 2012 r. był on niezdolny do pracy. Bardzo niskie wartości hemakrytu czy hemoglobiny nie są jedynymi dowodami przewlekłości choroby nerek u wnioskodawcy. O długotrwałości tej choroby świadczą też zaburzenia gospodarki wapniowo – fosforanowej. Kolejnym dowodem jest wynik badania USG jamy brzusznej, w którym stwierdzono zmniejszenie się rozmiarów obu nerek na skutek przewlekłego włóknienia i zmian degeneracyjnych. Aby doszło do podobnych zmian musi upłynąć kolejnych kilka miesięcy. Aby pojawiły się takie objawy kliniczne choroby i tak zaawansowane zaburzenia w wynikach badań dodatkowych jak u ubezpieczonego w dniu 13.08.2012 r. potrzeba co najmniej kilka miesięcy czasu.

Uwzględniając powyższą opinię biegłego nefrologa Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca jest niezdolny do pracy od miesiąca złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy, tj. od 1 grudnia 2012 r. do dnia 30 kwietnia 2016 r.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając zatem na względzie wymienione wyżej okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi, uznając odwołanie wnioskodawcy za zasadne na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W. z dnia 5 maja 2015 r. w ten sposób, że przyznał A. K. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 grudnia 2012 r., tj. od miesiąca złożenia wniosku o świadczenie do dnia 30 kwietnia 2016 r. (zgodnie z opinią biegłego nefrologa dr n. med. R. L.)

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu, wypożyczając akta rentowe.