UZASADNIENIE

W dniu 25 sierpnia 2015 roku powód M. K. wniósł pozew przeciwko ČESKA (...) w P. (Czechy) domagając się zapłaty 5.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu i kosztami postępowania. Uzasadniając podniósł, że w dniu 9 grudnia 2014 roku doszło do kolizji, w której uszkodzeniu uległ należący do poszkodowanej M. T. pojazd marki C. o nr rej (...). Sprawca szkody posiadał polisę OC u pozwanej. Poszkodowana wskutek utraty środka transportu na czas naprawy uszkodzonego pojazdu, zawarła z powodem, w dniu 16 grudnia 2014 roku, umowę najmu pojazdu zastępczego. Dobową stawkę najmu ustalono na kwotę 200 zł brutto. Najem pojazdu zakończył się w dniu 9 stycznia 2015 roku, a koszt najmu wyniósł 5.000 zł. Pomimo zgłoszenia szkody z tego tytułu, pozwana nie ustosunkowała się do wezwania do zapłaty odszkodowania.

W złożonej w dniu 23 września 2015 roku odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Argumentując przyznała, że udzieliła ochrony ubezpieczeniowej sprawcy szkody. Odmówiła jednak uznania roszczenia z uwagi na fakt, że szkoda została jej zgłoszona dopiero w dniu 8 stycznia 2015 rok, zaś do oględzin pojazd został jej udostępniony w dniu 10 stycznia 2015 roku, a zatem już po okresie najmu pojazdu zastępczego. Pozwana podkreśliła, że nie może ponosić odpowiedzialności za okres wynajmu pojazdu przed zgłoszeniem szkody. Niezależnie od powyższego zakwestionowała czas najmu pojazdu zastępczego i wysokość ustalonego czynszu.

Sprawa podlegała rozpoznaniu w postępowaniu zwykłym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 9 grudnia 2014 roku doszło do kolizji w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki C. o nr rej. (...), należący do poszkodowanej M. T.. Sprawca kolizji legitymował się umową ubezpieczenia zawartą z pozwaną.

bezsporne, a nadto dowód:

-: dokumenty stanowiące akta szkody – płyta CD k. 25,
-: dowód rejestracyjny, k. 40-41
-: karta pojazdu, k. 42
-: zeznania świadka M. T., k. 34-35,

Poszkodowana niezwłocznie po zdarzeniu zgłosiła szkodę ubezpieczycielowi z tytułu zawartej umowy autocasco (AC) i wówczas otrzymała pojazd zastępczy. Po około tygodniu ubezpieczyciel poszkodowanej nakazał zwrot wydanego wcześniej pojazdu zastępczego i polecił, żeby szkodę zgłosić do ubezpieczyciela sprawcy – pozwanej – wstępującej na rynku pod firmą (...).

Poszkodowana zwróciła się do powoda M. K., którego zidentyfikowała po oznaczeniu firmy, jako przedstawiciela ubezpieczyciela sprawcy szkody (P.) – w celu wynajęcia pojazdu zastępczego.

dowód:

-: zeznania świadka M. T., k. 34-35,

W dniu 16 grudnia 2014 roku poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) o nr rej. (...). Dobową stawkę najmu ustalono na kwotę 200 zł brutto. Pojazd zastępczy był pozwanej niezbędny dla realizacji celów prowadzonej działalności gospodarczej. Tego samego dnia poszkodowana upoważniła powoda do odbioru należnego jej odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

dowód:

-: umowa najmu pojazdu zastępczego, k. 7v,
-: protokół wydania pojazdu, k. 8,
-: oświadczenie, k. 9v,
-: upoważnienie, k. 10
-: zeznania świadka M. T., k. 34-35.

W dniu 9 stycznia 2015 roku powód poinformował poszkodowaną o konieczności zwrotu pojazdu zastępczego oraz wyjaśnił, że dalsze korzystanie z pojazdu jest możliwe wyłącznie w przypadku, kiedy koszt najmu pojazdu zastępczego zostanie pokryty bezpośrednio przez poszkodowaną. Tego samego dnia poszkodowana zwróciła pojazd zastępczy. Po 9 stycznia 2015 roku pozwana nie wynajęła innego pojazdu zastępczego. Korzystała z komunikacji miejskiej, taksówek i grzecznościowego udostepnienia auta przez rodzinę.

W gospodarstwie domowym M. T. w okresie szkody nie było innego sprawnego pojazdu. Znajdujący się w jej posiadaniu samochód kolekcjonerski M. (auto ponad 30 letnie) z przyczyn technicznych pozostawał unieruchomiony.

dowód:

-: protokół zdawczy, k. 8v,
-: zeznania świadka M. T., k. 34-35.

W dniu 8 stycznia 2015 roku poszkodowana zgłosiła pozwanej fakt wystąpienia szkody, spowodowanej zdarzeniem z dnia 9 grudnia 2014 roku. Pierwsze oględziny pojazdu zostały przeprowadzone w dniu 9 stycznia 2015 roku, a następne w dniach 11 oraz 18 lutego 2015 roku.

Naprawa samochodu zakończyła się w dniu 27 lutego 2015 roku.

dowód:

-: zgłoszenie szkody, k. 24, kalkulacje napraw opracowane po oględzinach uszkodzonego samochodu stanowiące elektroniczne akta szkody – płyta CD k. 25.

W dniu 9 stycznia 2015 roku poszkodowana zawarła z powodem umowę cesji wierzytelności przysługującej jej wobec pozwanej tytułem kosztów wynajmu pojazdu zastępczego.

dowód:

-: umowa cesji wierzytelności, k. 10v

W dniu 20 stycznia 2015 roku powód wystawił poszkodowanej fakturę VAT na kwotę 5.000 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego przez 25 dni, przy uwzględnieniu ustalonej umową stawki dobowej najmu w wysokości 200 zł brutto. Powód na podstawie zawartej z poszkodowana umowy cesji wierzytelności zgłosił pozwanej fakt wystąpienia szkody z tego tytułu

dowód:

-: pismo, k. 7.
-: faktura VAT, k. 9,

Poszkodowana zleciła wykonanie naprawy pojazdu J. B., prowadzącemu warsztat naprawczy. Naprawa trwała do 27 lutego 2015 roku, kiedy to przeprowadzono badanie techniczne.

dowód:

-: dokumenty stanowiące akta szkody, - płyta CD k. 25,
-: zeznania świadka M. T., k. 34-35,

Pismem z dnia 23 lutego 2015 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty należności w wysokości 5.000 zł tytułem zwrotu najmu pojazdu zastępczego.

dowód:

-: wezwanie do zapłaty, k. 6,6v

Na skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwana, uznając swoją odpowiedzialność za sprawcę szkody, przyznała poszkodowanej odszkodowanie z tytułu kosztów związanych z naprawą pojazdu w wysokości 13.078,51 zł, która to kwota zgodnie z udzielonym upoważnieniem została przekazana bezpośrednio na rachunek wykonującego naprawę.

dowód:

-: dokumenty stanowiące akta szkody – płyta CD, k. 25,

Stawki najmu pojazdu zastępczego, odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego wynajmowanego w opcji bez limitu kilometrów, przy uwzględnieniu pełnego zakresu ubezpieczenia z wykupionym udziałem własnym wynosiły od 120 zł do 200 zł (netto) i 150 zł do 250 zł brutto.

Technologiczny czas naprawy auta wynosił 4 dni, a czas rzeczywisty 49 dni. Uzasadniony okres wynajmu auta zastępczego wynosił 50 dni.

Czas potrzebny do sprowadzenia części zamiennych oryginalnych mógł wynieść od 5 dni do 2 miesięcy.

dowód:

-: opinia biegłego sądowego J. L., k. 47-52.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo okazało się uzasadnione w całości.

Podstawę prawną roszczenia stanowi przepis art. 822 § 1 k.c. Stosownie do jego treści przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W okolicznościach sprawy nie była kwestionowana odpowiedzialność pozwanej z uwagi na udzielenie przez nią ochrony ubezpieczeniowej sprawcy szkody komunikacyjnej. Także bezsporna pozostawała legitymacja powoda do wystąpienia z żądaniem, która opierała się na umowie przelewu wierzytelności zawartej z poszkodowaną w kolizji drogowej M. T..

Spór zasadzał się wokół kwestii zasadności obciążenia pozwanej kosztami najmu auta zastępczego w wysokości powoływanej przez powoda, skoro zgłoszenie szkody nastąpiło miesiąc po kolizji drogowej i de facto po zakończeniu użytkowania samochodu zastępczego. Nadto pozwana kwestionowała wysokość stawki czynszu, która w jej przekonaniu powinna zostać ustalona w niższej wysokości niż wskazana w umowie najmu.

Rozważając okoliczności sprawy dotyczące uzasadnionej wysokości kosztów najmu auta zastępczego należy dostrzec, że okres najmu tego pojazdu był determinowany czynnościami postępowania likwidacji szkody prowadzonymi przez ubezpieczyciela, przebiegiem czynności polegających na zamówieniu i dostarczeniu części wykorzystywanych przy naprawie i technologicznym czasem samej naprawy. Ustalenie tych okoliczności wymagało wiadomości specjalnych i wobec odpowiednich wniosków procesowych powoda zostało powierzone biegłemu sądowemu, który sporządził opinię pisemną.

Biegły z odpowiednią dla charakteru sprawy wnikliwością uwzględnił wynikający z ustalonych, a przy tym niespornych zdarzeń, przebieg i chronologię czynności prowadzonych przez pozwaną w ramach postępowania likwidacyjnego. Prawidłowo zidentyfikował daty opracowania przez pozwaną kalkulacji naprawy pojazdu. Było to istotne o tyle, że dopiero po dostarczeniu tych dokumentów możliwym było podjęcie dalszych czynności polegających na zamówieniu części. Prowadząc w powyższym zakresie ustalenia biegły dostrzegł także przerwy w pracy zakładu dokonującego naprawy.

Sporządzona przez biegłego opinia podejmuje przedstawione mu kwestie stosownie do zlecenia Sądu. Opinia jest rzetelna, bazuje bowiem na danych źródłowych dotyczących wysokości czynszu za najem pojazdów zastępczych, a przy tym wnikliwość jej wniosków jest pochodną posiadanego przez biegłego doświadczenia zawodowego oraz wiadomości specjalnych. Wnioskom opinii nie sprzeciwiają się zasady doświadczenia życiowego, reguły logicznego rozumowania, ani ogólna znajomość realiów gospodarczych charakterystycznych dla rynku usług najmu pojazdów zastępczych. Nie sposób również pominąć, że zastrzeżenia zgłoszone przez pozwaną dotyczyły wyłącznie kwestii jej odpowiedzialności w związku ze zgłoszeniem jej szkody po zakończeniu już najmu auta zastępczego.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy należy dostrzec, że uszkodzony samochód wskutek zdarzenia komunikacyjnego nie nadawał się do eksploatacji. Okoliczność ta wynika ze stanowiącej akta szkody dokumentacji zdjęciowej oraz opinii biegłego sądowego (k. 49 akt). B. uszkodzonego samochodu trwała do 27 lutego 2015 roku.

W tym kontekście zarzuty pozwanej byłyby uzasadnione, gdyby wykazała, że wskutek niezgłoszenia jej szkody bezpośrednio po jej wystąpieniu doszło do przedłużenia się okresu, w którym poszkodowana nie mogła korzystać z pojazdu samochodowego. Dla takiej konstatacji brak podstaw na gruncie zaoferowanego materiału dowodowego.

Pozwana traci z pola widzenia przebieg czynności postępowania likwidacyjnego i czas, który został na nie poświęcony. Zgłoszenie szkody pozwanej nastąpiło w dniu 8 stycznia 2015 roku. Jednakże jak wynika z opracowywanych przez pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego dokumentów prowadziła ona parokrotne jego oględziny. Ostatnie w dniu 18 lutego 2015 roku, a zatem po upływie 42 dni od zgłoszenia jej szkody.

Nie ma dowodów na to, a ciężar ich przeprowadzenia spoczywał na pozwanej, że gdyby poszkodowana zgłosiła jej szkodę niezwłocznie po jej wystąpieniu, to czynności postępowania likwidacyjnego zostałyby przeprowadzone sprawniej, w krótszym terminie i tym samym okres pozbawienia M. T. samochodu nie byłby tak długi. Gdyby nawet poszkodowana zgłosiła pozwanej szkodę zamiast własnemu ubezpieczycielowi autocasco, a zatem w dniu 9 grudnia 2014 r., to mając na uwadze czas trwania czynności likwidacyjnych prowadzonych przez ubezpieczyciela nie doszłoby do ich zakończenia przed 9 stycznia 2015 roku (9 grudnia 2014 + 42 dni). Ponownie dostrzec należy, że poszkodowana w tym okresie nie mogła eksploatować swojego samochodu.

M. T. korzystała z pojazdu wynajętego jej przez powoda począwszy od 16 grudnia 2014 roku (protokół wydania auta – k. 8), a to dlatego, że w okresie poprzedzającym korzystała z pojazdu zastępczego w ramach ubezpieczenia autocasco. Poszkodowana wyjaśniła z jakich przyczyn musiała zaprzestać użytkowania auta zastępczego na koszt ubezpieczyciela autocasco. Jej wyjaśnienie w tym zakresie pozostają racjonalne. Z niekwestionowanych zeznań poszkodowanej wynika również, że pojazd był jej potrzebny do prowadzenia aktywności zawodowej oraz realizacji spraw życia codziennego. Najem został zakończony w dniu 9 stycznia 2015 roku (protokół zdawczy – k. 8v). na gruncie zgromadzonych w sprawie dowodów brak jest podstaw do ustalenia, że zgłoszenie szkody pozwanej przed 8 stycznia 2015 roku doprowadziłby do skrócenia uzasadnionego okresu najmu samochodu zastępczego, ani że poszkodowana korzystała z tego auta bezzasadnie.

Nie jest w świetle rozpoznanych okoliczności sprawy uprawniony wniosek, że skoro poszkodowana nie kontynuowała najmu pojazdu zastępczego po 9 stycznia 2015 roku, pomimo, że jej samochód nie został naprawiony (nastąpiło to 27 lutego 2015 roku), to był jej zbędny także przed 9 stycznia 2015 roku. Poszkodowana wyjaśniła w jaki sposób zapewniła sobie transport po 9 stycznia 2015 roku. Niewątpliwie po 9 stycznia 2015 roku poszkodowana poniosła koszty wybranego rozwiązania w zakresie środków komunikacji. Były to koszty nie tyko w wymiarze finansowym, ale także obejmującym komfort przejazdów i poświęcony na nie czas. Aktualną konsekwencją obranego rozwiązania jest brak roszczeń wobec pozwanej. Nie można jednak na podstawie powyższych okoliczności wywodzić, że poszkodowana w sposób nieuzasadniony korzystała z auta zastępczego od 16 grudnia 2014 roku do 9 stycznia 2015 roku.

Jeśli idzie o wysokość stawki najmu auta zastępczego, to również ta kwestia została poddana weryfikacji na gruncie wiadomości specjalnych w ramach opinii biegłego. Sąd zaakceptował metodykę gromadzenia danych przyjętą przez J. L. jako najbardziej miarodajną dla weryfikacji czynszu najmu pojazdów. W kontekście wniosków biegłego sąd przyjął, że stawka przyjęta w umowie najmu zawartej przez poszkodowaną z powodem (200 zł brutto) nie przekracza stosowanych przez podmioty zajmujące się najmem tego typu pojazdów.

W oparciu o ustaloną przez biegłego stawkę czynszu najmu należało wyliczyć uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego użytkowanego przez okres 25 dni, obejmujący okres od 16 grudnia 2014 roku do 9 stycznia 2015 roku. Iloczyn tych wartości wyznacza kwotę dochodzoną w niniejszym postępowaniu jako należność główną.

Przepis art. 817 § 1 k.c. stanowi, że ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Obowiązek świadczenia pozwanej należy wiązać z datą zawiadomienia jej o pełnym zakresie szkody, a zatem także o kosztach wynikających z najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowaną, co w sposób niewątpliwy nastąpiło w dniu 26 stycznia 2015 roku (data prezentaty pozwanej na piśmie powoda z 19 stycznia 2015 roku - plik nr 20 elektronicznych akt szkody – CD k. 25).

Konstatując należało przyjąć, że świadczenie powinno było nastąpić do 26 lutego 2015 roku. Wobec jego braku w tej dacie pozwana popadła w opóźnienie z dniem następnym i z tego tytułu zobowiązana jest do zapłaty, na podstawie art. 481 § 1 k.c., odsetek ustawowych. Sąd pozostawał jednak związany żądaniem pozwu w powyższym zakresie, w którym odsetek domagano się od daty wytoczenia powództwa tj. 25 sierpnia 2015 roku.

Kierując się wyrażoną w Kodeksie postępowania cywilnego, w zakresie kosztów procesu, zasadą odpowiedzialności za jego wynik oraz mając na uwadze, że powód utrzymał się z żądaniem w całości, na podstawie art. 98 § 1 i 3 tegoż Kodeksu, kosztami tymi obciążono pozwaną. Na koszty poniesione przez powoda składa się: opłata od pozwu w wysokości 250 zł, wykorzystana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego 990,88 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 600 zł.

Z uwagi na powtarzalny charakter sprawy, nieznaczny stopień jej skomplikowania i związany z tym nakład pracy pełnomocnika wynagrodzenie ustalono w stawce minimalnej przewidzianej w § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (T.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 461, poz. 461 ze zm.).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE