UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28.07.2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w

G. przyznał ubezpieczonej B. S. prawo do emerytury od dnia 24.03.2014r., tj. od dnia nabycia uprawnień do świadczenia, oraz ustalając łączny staż ubezpieczeniowym w wymiarze 2 lat 9 miesięcy i 29 dni okresów składkowych oraz 11 miesięcy 10 dni okresów nieskładkowych.

W odwołaniu od decyzji organu rentowego ubezpieczona podniosła, że organ rentowy bezpodstawnie nie uwzględnił jej do okresu ubezpieczenia zatrudnienia 18.09.1972 r. - 30.09.1973 r., 1.10.1973 r. - 30.09.1975 r. i 2.08.1993 r. - 31.01.1994 r. Nadto, błędnie został zaliczony okres nieskładkowy z tytułu sprawowania opieki nad dwójką dzieci w wymiarze 11 miesięcy i 10 dni, podczas, gdy powinno to być 6 lat.

Mając na uwadze powyższą argumentację, ubezpieczona wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i uwzględnienie powyższych okresów do stażu ubezpieczeniowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o zawieszenie postępowania, ewentualnie o oddalenie odwołania. Organ podniósł, że przedmiotem sporu jest wniosek ubezpieczonej o uwzględnienie okresu ubezpieczenia od 18.09.l972 r. do 30.09.l973 r. i od 01.10.1973r. do 30.09.1975 r. w (...) oraz od 02.08.1993 r. do 31.01. 1994 r. w (...). W wyniku rozpatrzenia tego wniosku organ rentowy w spornej decyzji przyznał prawo do emerytury od 24.03.2014 r. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił: 2 lata 9 miesięcy i 29 dni okresów składkowych oraz ograniczone do 1/3 udowodnionych okresów składkowych - okresy nieskładkowe w wysokości 11 miesięcy i 10 dni . W decyzji wskazano, że do okresu ubezpieczenia nie uwzględniono okresu od 18.09.l972 r. do 30.09.l973 r. i od 1.10.1973 r. do 30.09.1975 r. oraz od 2.08.1993 r. do 31.01. 1994 r. z uwagi na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie. W wyniku analizy odwołania organ rentowy podjął czynności zmierzające do odszukania akt świadczenia, o które ubezpieczona ubiegała się w Inspektoracie w M. obecnie Oddział w P.. Po otrzymaniu akt, zgodnie z pismem (...) Referatu Świadczeń E.-Rentowych w S. z dnia 22.08.2014 r. organ rentowy dokona weryfikacji okresu składkowego i nieskładkowego .

W toku postępowania sądowego, pismem z dnia 9.09.2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o umorzenie postępowania w zakresie uwzględnienia ubezpieczonej do okresów ubezpieczenia okresów od 1.10.1973r. do 30.08.1975 r. oraz od 2.08.1993r. do 31.01.1994 r., a w pozostałym zakresie o oddalenie odwołania stwierdzając, że otrzymał akta ubezpieczonej dotyczące postępowania w sprawie ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i po ponownej analizie decyzją z dnia 5.09.2014 roku dokonał przeliczenia emerytury ubezpieczonej od 24.03.2014 r. do okresów ubezpieczenia zaliczono okresy od 1.10.1973 r. do 30.08.1975 r. oraz od 2.08.1993r. do 31.01.1994 r.

Jak wskazano w uzasadnieniu decyzji do okresów ubezpieczenia nie uwzględniono opieki nad dziećmi, za który przysługiwał zasiłek pielęgnacyjny dodatkowo w granicach 3 lat na każde dziecko z uwagi na ograniczenie okresu nieskładkowego do 1/ 3 udowodnionego okresu składkowego. Także nie uwzględniono do okresów ubezpieczenia okresu od 18.09.1972 r. do 30.09.1972 r. z tytułu pracy w (...) na podstawie umowy zlecenia na wykonywanie czynności agenta ubezpieczeniowego - jako pośrednik niestały ponieważ na zaświadczeniu z dnia 11.05.1988r. brak jest informacji, że składki na ubezpieczenie zostały opłacone, co znajduje również potwierdzenie w innych dokumentach znajdujących się w aktach ubezpieczonej.

Na rozprawie z dnia 6.11.2014 r. ubezpieczona sprecyzowała swoje roszczenie w ten sposób, że żądała zaliczenia okresu zatrudnienia w (...) w M. od 18.09.1972 r. do 30.09.1973 r. w charakterze pośrednika niestałego.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 6.11.2014.roku oddalił odwołanie.

Sąd I Instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

Ubezpieczona B. S. urodzona (...) zawarła z Państwowym Zakładem (...) – Inspektoratem Powiatowym w M. w dniu 18.09.1972 r. umowę zlecenia na wykonywanie , w charakterze pośrednika niestałego, czynności polegające na:

- zawieraniu w imieniu (...) umów dobrowolnego ubezpieczenia z osobami i jednostkami gospodarki nie uspołecznionej systemem blokowym zleconych przez Inspektorat Powiatowy,

- wznawiania zawartych przez siebie ubezpieczeń, a także zleconych przez (...) do wznowienia,

- inkasowania składek za ubezpieczenia,

- wpłacania zainkasowanych składek do kasy (...) lub na wskazany rachunek w NBP lub (...).

Z ustaleń Sądu I Instancji wynika, że ubezpieczona wykonywała wyżej wskazane czynności osobiście i na własne ryzyko nie będąc skrępowana określonymi godzinami pracy. Otrzymywała wynagrodzenie prowizyjne. Podlegała ubezpieczeniu o ile zawarła z (...) umowę o ubezpieczeniu dobrowolnym. Pracę tę wykonywała od 18.09.1972 r. do 30.9.1973 r.

W oparciu o tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie i wskazując na art. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity opubl. w Dz. U. z 2015 roku, poz. 748, ze zm.) - zwanej ustawą emerytalną – oraz art. 232 k.p.c., podniósł, że to na ubezpieczonej spoczywał ciężar udowodnienia iż w spornym okresie od 18.09.1972 r. do 30.9.1973 r. pozostawała w takim rodzaju zatrudnienia, z jakim było związanie objęcia B. S. ubezpieczeniami społecznymi i opłacania składek. Ubezpieczona jako dowód zatrudnienia wskazała jedynie umowę zlecenia z dnia 18.09.1972 r., lecz z jej treści nie wynikało w jakiej wysokości otrzymywała wynagrodzenie, ani czy podlegała ubezpieczeniu i opłacała składki oraz jaki był wymiar jej czasu pracy. Tym samym w ocenie Sądu Okręgowego, ubezpieczona nie wykazała w sposób wystarczający zasadności jej roszczenia. Sąd Okręgowy tak argumentując na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił więc odwołanie ubezpieczonej.

Apelację od rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego wniosła ubezpieczona. Zaskarżyła wyrok w całości. Skarżąca podniosła, że w spornym okresie pracowała na rzecz (...) w M. za wynagrodzeniem prowizyjnym. Była to praca świadczona przez cały dzień, od rana do wieczora. Ubezpieczona nie mogła korzystać z urlopu, ale poza tymi odmiennościami, wykonywana przez nią praca nie różniła się od takiej, która byłaby realizowana na podstawie umowy o pracę. Nadto, zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy emerytalnej za okresy składkowe uważa się okresy pracy przypadające przed dniem 15.11.1991r., za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne. Tym samym okresami składkowymi są okresy pracy na podstawie umowy zlecenia i umowy agencyjnej.

Wskazując na powyższe, skarżąca wniosła o doliczenie do jej stażu ubezpieczeniowego okresu zatrudnienia od 18.09.1972r. do 30.09.1973r.

W kolejnym piśmie procesowym, wniesionym już po terminie zakreślonym
na złożenie apelacji i podniesienie w jej ramach zarzutów apelacyjnych, ubezpieczona domagała się doliczenia jej okresu opieki nad dziećmi (k.57).

Organ rentowy nie ustosunkował się do treści apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny, mając na uwadze zarzut błędnego ustalenia stanu faktycznego i niezastosowaniem przepisu art. 6 ust. 2 ustawy systemowej, podnosi, że Sąd Okręgowy słusznie przyjął, iż ubezpieczona nie udowodniła w toku postępowania, także sądowego, iż umowa agencyjna z dnia 18.09.1972r., z ustalonym w niej dla ubezpieczonej, jako agenta ubezpieczeniowego, wynagrodzeniem prowizyjnym, stanowiła podstawę do objęcia ubezpieczonej w spornym okresie od 18.09.1972r. do 30.09.1973r. dobrowolnymi ubezpieczeniami społecznymi, a w szczególności ubezpieczeniem emerytalnym, co rodziłoby w takim przypadku obowiązek pobierania i odprowadzania składek. Ubezpieczona oprócz dokumentu w postaci „umowy – zlecenia” z dnia 18.09.1972r. i (k.9) i książeczki ubezpieczeniowej z wpisem, że od 01.10.1973r. (czyli już po spornym okresie) ubezpieczona podjęła zatrudnienie jako pośrednik ubezpieczeniowy (k.34 a, plik III a.e.), w sprawie nie było innych dowodów, w szczególności z dokumentów, potwierdzających tezę apelacji, że ubezpieczona została objęta ubezpieczeniami społecznymi. Wobec wynagrodzenia jedynie prowizyjnego, a zatem zmiennego, brak jest też możliwości ustalenia, od jakich podstaw mogły być ewentualnie odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne. Co więcej, z pisma (...) Centrum (...) z dnia 12.09.2013r. (k. 14, plik III a.e.) wynika, że (...) Spółka akcyjna w W. nie może również wystawić zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7, gdyż nie posiada dokumentacji kadrowo – płacowej. W ocenie Sądu Apelacyjnego, w powyższych okolicznościach brak jest podstaw do przyjęcia i to jedynie na podstawie nieudowodnionych twierdzeń ubezpieczonej, że spełniła wymóg z art. 6 ust. 2 ustawy emerytalnej, skutkujący ustaleniem dla niej dodatkowego okresu składkowego. W konsekwencji słusznie Sąd Okręgowy odmówił również przyjęcia za wykazany dłuższy niż obecnie ustalony okres nieskładkowy z tytułu sprawowania przez ubezpieczoną opieki nad dziećmi, z powodu ograniczenia wynikającego z art.
5 ust. 2 ustawy emerytalnej. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 2 cyt. ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Należy podnieść, że skoro ubezpieczona zaskarżyła decyzję, kwestionują ją jako merytorycznie wadliwą, to powinna był udowodnić w toku postępowania pierwszo instancyjnego, ewentualnie w postępowaniu apelacyjnym, nie tylko fakt zatrudnienia na podstawie umowy agencyjnej, czy zlecenia i świadczenia pracy na tej podstawie jako agent ubezpieczeniowy do dnia 30.09.1973r., ale przede wszystkim, iż z rzeczonym stosunkiem prawnym było związane objęcie B. S. ubezpieczeniami społecznymi i opłacanie za nią składek na ubezpieczenia społeczne. Należy wyjaśnić, że zaskarżenie decyzji organu rentowego nie powoduje zmiany w rozkładzie ciężaru dowodu i to po stronie ubezpieczonej leżała powinność udowodnienia swoich twierdzeń. Zasada kontradyktoryjności i dowodzenia swoich twierdzeń (art. 232 k.p.c.) obowiązuje bowiem również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2008r., sygn. I UK 151/08, LEX nr 518057). To stronom pozostawia się inicjatywę dowodową. Ubezpieczona posiadała możliwość dowodzenia swoich twierdzeń wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi. Miała również sposobność podważenia ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Okręgowy w postępowaniu apelacyjnym, a mimo to poprzestała na polemice, bez wskazania dowodów podważających. Należy wyjaśnić, iż polemiczne stanowisko, bez wykazania zasadności zgłaszanych zastrzeżeń, nie zastępuje dowodu w sprawie. To po stronie skarżącej leży powinność udowodnienia swoich twierdzeń, z których wywodzi skutki prawne.

Reasumując, Sąd Okręgowy dokonał w sprawie prawidłowych ustaleń, w oparciu o posiadany materiał i wyprowadził z niego należycie uzasadnione wnioski, które stały się wystarczającą podstawą do wydania orzeczenia. W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji wyjaśnił w toku procesu wszystkie istotne okoliczności. W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny przyjął poczynione w pierwszej instancji ustalenia faktyczne za własne. Podniesione w apelacji zarzuty okazały się natomiast chybione.

Wskazując na argumenty wyżej podane Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek del. SSO Beata Górska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE