Sygn. akt III AUa 638/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia

SA Elżbieta Czaja (spr.)

Sędziowie:

SA Barbara Hejwowska

SO del. do SA Jacek Chaciński

Protokolant: sekr. sądowy Maciej Mazuryk

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2013 r. w Lublinie

sprawy R. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji wnioskodawcy R. O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 22 maja 2013 r. sygn. akt IV U 847/12

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu
w Siedlcach do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygniecie o kosztach postępowania apelacyjnego.

III AUa 638/13

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 14.09.2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił R. O. prawa do wcześniejszej emerytury motywując brakiem dowodu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przez okres 15 lat. Od decyzji tej odwołanie złożył ubezpieczony R. O. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury, gdyż przez okres ponad 15 lat wykonywał prace w szczególnych warunkach w charakterze spawacza w (...) w P.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska podniósł, że ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat.

Wyrokiem z dnia 22 maja 2013 roku Sąd Okręgowy w Siedlcach oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony R. O. urodzony dnia (...) złożył w dniu 24.08.2012r. wniosek o emeryturę. Organ rentowy uznał za udowodniony staż ubezpieczeniowy R. O. w rozmiarze 29 lat, 6 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Nie uznał żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony w okresie od 01.09.1968 r. do 03.03.1992 r. był zatrudniony w (...) w P.

Od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia 31.07.1971 r. zatrudniony był jako uczeń. Z dniem 01.08.1971 r. otrzymał angaż na stanowisko montera silnikowego - stażysty. W dniu 25.10.1971 r. ubezpieczony został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej, którą ukończył w dniu 30.03.1972 r. W dniu 10 kwietnia 1972 r. został ponownie zatrudniony i otrzymał angaż na stanowisko blacharza samochodowego. W dniu 20.01.1975r. został wytypowany na kurs spawacza gazowego, który ukończył w dniu 26 lipca 1975 r. Od 24.04.1989 r. do 30.09.1989 r. R. O. przebywał na urlopie bezpłatnym w związku z budową domu mieszkalnego. Ponadto korzystał z urlopów bezpłatnych w okresach: od 01.01.1991 r. do 30.09.1991 r., od 03.12.1991 r. do 31.12.1991 r. W ocenie Sądu Okręgowego ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawalnicze w okresach od 27.07.1975 r. do 23.04.1989 r., od 01.10.1989 r. do 31.12.1990 r., od 01.10.1991 r. do 02.12.1991 r. oraz od 01.01.1992 r. do 03.03.1992 r. W sumie okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach wynoszą 14 lat i 4 miesiące. Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania ubezpieczonego , świadków: T. K., T. M., E. P. i H. M., dokumentów, akt ZUS i akt osobowych.

Sąd Okręgowy zważył, że odwołanie nie jest uzasadnione. Zgodnie z art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz.1118 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W ocenie Sądu Okręgowego R. O. nie spełnił powyższych warunków. Udowodnił ponad 25 lat okresów składkowych ale nie udowodnił 15 lat okresów pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów dotychczasowych. Sąd dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego, że w okresie zatrudnienia w (...) w P., po uzyskaniu uprawnień spawacza od dnia 27.07.1975 r. do rozwiązania stosunku pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w charakterze spawacza. Zeznania powoda potwierdzili przesłuchani w sprawie świadkowie, którzy razem z nim pracowali. Sąd uznał ich zeznania za wiarygodne, ponieważ są logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniają. Zeznania te znajdują potwierdzenie w zebranych w sprawie dokumentach, w szczególności w świadectwach pracy, umowach i angażach znajdujących się w aktach osobowych i aktach ZUS.

Jednak, w ocenie Sądu Okręgowego, z okresów pracy w szczególnych warunkach należy wyłączyć okresy przebywania na urlopach bezpłatnych. W okresach tych ubezpieczony nie świadczył pracy, a zatem nie był narażony na czynniki określone w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Okresy korzystania przez ubezpieczonego z urlopów bezpłatnych są udokumentowane w aktach osobowych. Z dokumentów tam zgromadzonych wynika zarówno długość urlopów bezpłatnych jak i cel ich udzielenia. Okresy faktycznego świadczenia pracy w szczególnych warunkach przez R. O. są krótsze niż 15 lat.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na mocy art.477 14 § 1 kpc orzekł jak w wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł wnioskodawca zaskarżając wyrok w całości .

Wyrokowi zarzucił:

- obrazę przepisów prawa procesowego mającą wpływ na treść orzeczenia art. 233 & 1k.p.c. w zw. z art. 316 & 1 k.p.c. polegającą na dowolnym ustaleniu okresu zatrudnienia ubezpieczonego poniżej 15 lat bez prawidłowego rozważenia całokształtu okoliczności sprawy w zakresie faktycznego okresu świadczenia pracy w szczególnych warunkach, , podczas gdy z wnikliwej analizy dowodów dotyczących okresu zatrudnienia Sąd winien ustalić , iż okres faktycznego świadczenia pracy przez ubezpieczonego wynosi 15 lat i 4 miesiące, a nie 14 lat i 4 miesiące – co skutkowało oddaleniem odwołania.

Podnosząc powyższe wniósł w zmianę zaskarżonego wyroku i decyzji organu rentowego i ustalenia R. O. prawa do emerytury od dnia 16 września 2012 roku oraz o zasądzenie na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych .

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest zasadna, jednakże brak podstaw do uwzględnienia wniosku o zmianę wyroku.

Istotą sprawy było ustalenie, czy wnioskodawca, który spełnił przesłanki odnoszące się do ogólnego stażu ubezpieczenia wymaganego przepisem art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U,. Nr 153 z 2009 roku poz.1227) oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, udowodnił wymagany przez przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowego, na podstawie zeznań ubezpieczonego oraz świadków: T. K., T. M., E. P. i H. M. oraz dokumentów w aktach ZUS i akt osobowych uznał, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawalnicze w okresach od 27.07.1975 r. do 23.04.1989 r., od 01.10.1989 r. do 31.12.1990 r., od 01.10.1991 r. do 02.12.1991 r. oraz od 01.01.1992 r. do 03.03.1992 r. Jak słusznie zwraca uwagę skarżący, Sąd Okręgowy błędnie zsumował te okresy, wskazując, że wynoszą one 14 lat i 4 miesiące. Z rachunku matematycznego wynika- 15 lat i 3 miesiące, ale przy przyjęciu pracy w szczególnych warunkach także w okresach po dacie 1 stycznia 1991 roku.

Z uwagi na braki w materiale dowodowym nie jest możliwa weryfikacja pracy w warunkach szczególnych wnioskodawcy po dacie 31 grudnia 1990 roku. Zauważyć przede wszystkim należy, że wystawione świadectwo pracy w warunkach szczególnych wymienia jedynie okres od 1 listopada 1975 do 31 grudnia 1990 roku (świadectwo pracy k. 11 akta ZUS). Na ten okres wnioskodawca powoływał się też w złożonym odwołaniu. Analiza akt osobowych R. O. wskazuje na to, że po ukończeniu kursu spawania świadczył pracę od 27.07.1975 r. do 23.04.1989 roku (13 miesięcy 13 lat 8 miesięcy 28 dni) . Następnie od dnia 24 kwietnia do 1 października 1989 roku przebywał na urlopie bezpłatnym, udzielonym mu na skutek jego podania z dnia 24 kwietnia 1988 roku ( k. 64 akta osobowe). Okres pracy po zakończeniu urlopu bezpłatnego do dnia 31 grudnia 1990 wynosi 1 rok i 3 miesiące , a więc po z sumowaniu okresem poprzednim wynosi 14 lat 11 miesięcy 28 dni.

Wnioskodawca, jedynie ogólnie twierdził, że przez cały okres zatrudnienia, do zakończenia stosunku pracy także u następcy prawnego tj. do dnia 4 marca 1992 roku pracował w warunkach szczególnych jako spawacz.

Na karcie 75 akt osobowych znajduje się podanie wnioskodawcy o urlop okolicznościowy od dnia 2 stycznia następnie (k.76, 77) podania o przedłużenie urlopu ostatecznie do dnia 30 września 1991 roku), a następnie kolejne podanie o udzielenie urlopu od dnia 3 grudnia 1991 do 31 grudnia 1991. Na karcie 79 znajduje się pismo pracodawcy powierzające wnioskodawcy z dniem 1 stycznia 1992 roku obowiązki „bez zmian”’. Nie jest możliwa jednoznaczna weryfikacja dalszych okresów faktycznego zatrudnienia wnioskodawcy i ocena czy pracował w tym czasie w warunkach szczególnych, także w świetle zeznań świadków. Świadkowie T. K. i T. M., jak zeznali pracowali razem z wnioskodawcą w (...)w P. do roku 1991, świadek H. M. pracował do roku 1971, zeznania E. P. również nie pozwalają na jednoznaczną ocenę pracy wnioskodawcy.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy z zachowaniem inicjatywy dowodowej stron i przy uwzględnieniu przedstawionej powyżej motywacji winien uzupełnić postępowanie dowodowe na okoliczność czy wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki do uzyskania emerytury w obniżonym wieku.

Dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Okręgowy dokona analizy dowodów i wyda rozstrzygnięcie co do istoty sprawy.

Z tych względów i na mocy art.386 § 4 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.