UZASADNIENIE

Powodowie solidarni Z. C. i A. C., domagali się uznania za bezskuteczną w stosunku do powodów czynności zbycia przedsiębiorstwa, zawartej przez pozwanego P. S. (1), jako nabywcą z dłużnikiem powodów M. O. (1), jako zbywcą. Wnieśli również o solidarne zasądzenie kosztów procesu na ich rzecz. Podali, że w nabycie składników majątkowych przedsiębiorstwo nastąpiło w momencie, gdy dłużnik posiadał zadłużenie w wysokości około 90 000 zł, a niniejsze nabycie nastąpiło na rzecz pracownika M. P. (1) S.. Wskutek dokonania czynności pozwany uzyskał korzyść majątkową, a majątek dłużnika został uszczuplony. Powodowie wyraźnie zaakcentowali, że pozwany wiedział o złej sytuacji finansowej, jak i stanu zadłużenia wobec powodów.

W odpowiedzi na pozew pozwany P. S. (1) wniósł o oddalenie powództwa i zasadzenie kosztów procesu. Wskazał, że nabycie środków trwałych, wykorzystywanych przez M. O. (1) przy prowadzeniu działalności gospodarczej nie stanowiło zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ k.c. Pozwany motywował swe stanowisko, tym, że nie odniósł korzyści majątkowej, bowiem uiścił na rzecz zbywcy cenę rynkową .

Zaskarżonym wyrokiem z dnia Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił powództwo, zasądził solidarnie od powodów na rzecz pozwanego kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, ustalił wartość przedmiotu sporu na kwotę 37 827 zł oraz zobowiązał solidarnie powodów do uzupełnienia brakującej części opłaty.

Sąd Rejonowy ustalił, że powodowie posiadali wierzytelności wobec M. O. (1) w kwocie należności głównej 84 677,49 zł Pomiędzy pozwanym a M. O. (1) zostały zawarte umowy sprzedaży towarów, a sprzedaż nie stanowiła sprzedaży przedsiębiorstwa. Umowa sprzedaży cechowała się ekwiwalentnością świadczeń i pozwany nie uzyskał korzyści majątkowej Nadto pozwany nie posiadał informacji o sytuacji majątkowej M. O. (1) oraz nie pozostawał z nim w stałych stosunkach gospodarczych. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy uznał, że strona powodowa nie wykazała, by czynności prawne z pozwanym dokonane zostały ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli i nie wykazano, by osoba trzecia miała tego świadomość. Powodowie nie przedstawili dokumentów świadczących o sytuacji finansowej dłużnika, w okresie w którym zawarte zostały umowy sprzedaży z pozwanym. Nie udowodniono także okoliczności, aby pozwany pozostawał z nim w bliskich stosunkach.

W apelacji strona powodowa zaskarżyła przedmiotowy wyrok w całości, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na wynik sprawy, obrazę prawa materialnego, polegającą na błędnej wykładni i niewłaściwym zastosowaniu art. 527 k.c. oraz naruszenie przepisów postępowania (art. 233 k.p.c., art. 227 k.p.c.) poprzez brak wszechstronnego rozważenia w sprawie materiału dowodowego poprzez pominięcie w orzekaniu środków dowodowych przestawionych przez powodów (w tym zeznań świadków – pracowników pozwanego), jak i dokumentów rejestrowych oraz zeznań P. S. i M. O. w toku postępowania przygotowawczego o przestępstwo z art. 300 k.k.. Wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, a także zasądzenie kosztów postępowania zarówno pierwszoinstancyjnego, jak przed sądem II instancji.

W uzasadnieniu powodowie wskazali, że pismem z dnia 14 października 2014 roku powództwo zostało ograniczone do uznania za bezskuteczne wszelkich umów obejmujących przedmioty i prawa majątkowe, należące do M. P. (2), iż pomiędzy M. O. (1) a pozwanym istniały powiązania gospodarcze i finansowe. Ponadto w ocenie powodów obraza prawa materialnego miała przejawiać się poprzez błędną wykładnię korzyści majątkowej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacje powodów nie może odnieść skutku, gdyż wyrok Sądu I instancji jest słuszny, odpowiada prawu i został wydany na podstawie gruntownie przeprowadzonego postępowania dowodowego. Na podstawie zgromadzonych dowodów Sąd Rejonowy wyciągnął właściwe wnioski, bez przekraczania granic swobodnej oceny dowodów wyznaczonych normą art. 233 k.p.c.

Ustosunkowując się do twierdzeń powodów zawartych w apelacji, a mających wpływ na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy, wskazać należy, że Sąd Okręgowy nie podzielił prezentowanej tam argumentacji, dlatego też ich apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy zważył, że ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem i jednocześnie uprawnieniem Sądu orzekającego, rozstrzygającego kwestie sporne w warunkach niezawisłości i na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Samo przekonanie strony o innej niż przyjął to Sąd I instancji wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie nie jest wystarczające do uznania, iż Sąd naruszył wyrażoną w art. 233 kpc zasadę swobodnej oceny dowodów. W swoich orzeczeniach Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdzał, że „jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 kpc i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona” (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002r., sygn. akt IV CKN 1316/00 oraz sygn. akt II CKN 817/00, niepubl.).

Takich naruszeń Sąd Odwoławczy nie stwierdził, przeciwnie w pełni podzielił ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy stwierdzając, iż ocena ta jest bezstronna, racjonalna i wszechstronna, a także iż w żadnym zakresie nie narusza zasad określonych w art. 233 kpc.

Sąd Rejonowy analizując wszechstronnie zeznania świadków oraz pozwanego, jednoznacznie stwierdził, że pozwany P. S. (1) był pracownikiem dłużnika powodów M. O. (1), jednak nie zajmował się sprawami finansowymi i nie wiedział o jego złej sytuacji finansowej. Pozwany był u niego kierownikiem robót i jego zadaniem było nadzorowanie wykonywanych prac. Pozwany ze zbywcą nie utrzymywał stosunków przyjacielskich. Towary zostały sprzedane pozwanemu ponieważ nikt nie dał M. O. (1) lepszej ceny.

Zgodnie z art. 527 § 1 k.c. gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Materialnoprawnymi przesłankami uznania czynności za bezskuteczną są zatem: 1) przysługiwanie stronie powodowej określonej wierzytelności pieniężnej, 2) dokonanie przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela czynności prawnej, wskutek której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, 3) działanie przez dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli oraz 4) wiedza osoby trzeciej lub możliwość dowiedzenia się przez tą osobę przy zachowaniu należytej staranności o działaniu dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Wskazane przesłanki muszą być spełnione łącznie. Ocena zasadności skargi pauliańskiej winna zostać dokonana przez pryzmat świadomości działania z pokrzywdzeniem wierzycieli. Wystarczające jest istnienia po stronie dłużnika i pozwanego świadomości, iż dana czynności skutkować będzie potencjalnie pokrzywdzeniem wierzycieli lub wyłączeniem możliwości zaspokojenia dla ogółu wierzycieli.

Tych okoliczności powodowie nie wykazali, pomimo tego, że to na nich spoczywał ciężar dowody w tym zakresie ( art. 6 kc). Nie wykazali oni, że pozwany wiedział o trudnej sytuacji majątkowej ich dłużnika, a tym samym , ze pozwany i ich dłużnik dokonując transakcji działali ze świadomością ich pokrzywdzenia. Ponadto, pozwany zapłacił za zakupione towary. M. O. (1) uzyskał ekwiwalent wartości zbytych ruchomości, który niewątpliwie wszedł do jego majątku. Powodowi nie wykazali, że pozwany na skutek zakupu towarów od ich dłużnika odniósł korzyść majątkową ze szkodą dla wypłacalności ich dłużnika.

O słuszności stanowiska Sądu I instancji świadczy ponadto „modyfikacja” przez powodów stanowiska procesowego w toku postępowania. Dopiero w toku tego postępowania, kiedy powodowie uświadomili sobie pewne luki swojego materiału dowodowego, zaczęli wskazywać na między innymi stosunek bliskości między zbywcą a nabywcą, co oczywiście miałoby znaczenie w świetle domniemania ustawowego. Jednakże nawet w tym zakresie należy przyjąć, że powodowie nie udźwignęli ciężaru dowodowego (art. 6 kc).

Ze względu na powyższe Sąd oddalił apelację powodów i orzekł , jak w sentencji na podstawie przepisu art. 385 k.p.c.

Ponieważ powodowie przegrali apelację w całości Sąd obciążył ich solidarnie kosztami postępowania. Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego oparto na przepisie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 108 kpc. Na koszty poniesione przez pozwanego w toku postępowania apelacyjnego wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego w kwocie 1200 zł stosownie do § 5 pkt 6 w zw. z § 12 ust 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163 poz. 1349 z późn. zm.).

SSO Iwona Wańczura SSO Lesław Zieliński SSR (del) Małgorzata Popiół

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE