Sygn. akt IV K 857/15
Dnia 22 stycznia 2016 roku
Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie w Wydziale IV Karnym
w składzie:
Przewodniczący: SSR Artur Witek
Protokolant: Mariusz Zając
w obecności prokuratora Prokuratury Rejonowej Szczecin - Śródmieście w Szczecinie Moniki Bednarskiej – Kałużnej
po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2016 roku sprawy
R. B.
urodz. (...) w S., syna W. i I. z domu B.
skazanego prawomocnymi wyrokami:
1. Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 29 marca 2012 roku, sygn. akt IV K 123/12 za czyn z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 3 grudnia 2011 roku na kary 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 (trzech) lat oraz 30 (trzydziestu) stawek dziennych grzywny w wysokości po 10 (dziesięć) złotych, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 27 stycznia 2014 roku, sygn. akt IV Ko 1234/13 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności,
2. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 23 kwietnia 2013 roku, sygn. akt IV K 1145/12 za czyn z art. 244 k.k. popełniony w dniu 29 kwietnia 2012 roku na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,
3. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2013 roku, sygn. akt IV K 509/13 za czyn z art. 244 k.k. popełniony w dniu 31 marca 2013 roku na kary 1 (jednego) roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 (dwóch) lat oraz 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych grzywny w wysokości po 10 (dziesięć) złotych, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 18 lipca 2014 roku, sygn. akt IV K 509/13, IV Ko 1024/14 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności,
4. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 4 lutego 2014 roku, sygn. akt IV K 1027/13 za czyn z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 25 lipca 2013 roku na karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności,
5. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 13 października 2014 roku, sygn. akt IV K 640/13 za czyn z art. 244 k.k. popełniony w dniu 27 marca 2013 roku na kary 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 (pięciu) lat oraz 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny w wysokości po 20 (dwadzieścia) złotych,
I. na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k., art. 89 § 1a k.k., w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 roku, łączy kary pozbawienia wolności wymierzone wyrokami Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 23 kwietnia 2013 roku, sygn. akt IV K 1145/12, Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2013 roku, sygn. akt IV K 509/13 oraz Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 13 października 2014 roku, sygn. akt IV K 640/13 i orzeka wobec R. B. karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.
II. Na podstawie art. 572 k.p.k. umarza postępowanie w pozostałej części.
III. Na podstawie art. 577 k.p.k. zalicza skazanemu na poczet orzeczonej kary łącznej okresy rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 28 sierpnia 2013 roku do dnia 31 października 2013 roku oraz od dnia 1 listopada 2013 roku do dnia 13 marca 2014 roku.
IV. Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia skazanego R. B. od zapłaty wydatków poniesionych przez Skarb Państwa.
Sygn. akt IV K 857/15
R. B. został skazany prawomocnymi wyrokami:
1. Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 29 marca 2012 roku, sygn. akt IV K 123/12 za czyn z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 3 grudnia 2011 roku na kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat oraz 30 stawek dziennych grzywny w wysokości po 10 złotych, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 27 stycznia 2014 roku, sygn. akt IV Ko 1234/13 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności,
2. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 23 kwietnia 2013 roku, sygn. akt IV K 1145/12 za czyn z art. 244 k.k. popełniony w dniu 29 kwietnia 2012 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,
3. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2013 roku, sygn. akt IV K 509/13 za czyn z art. 244 k.k. popełniony w dniu 31 marca 2013 roku na kary roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat oraz 80 stawek dziennych grzywny w wysokości po 10 złotych, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 18 lipca 2014 roku, sygn. akt IV K 509/13, IV Ko 1024/14 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności,
4. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 4 lutego 2014 roku, sygn. akt IV K 1027/13 za czyn z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 25 lipca 2013 roku na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności,
5. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 13 października 2014 roku, sygn. akt IV K 640/13 za czyn z art. 244 k.k. popełniony w dniu 27 marca 2013 roku na kary roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat oraz 150 stawek dziennych grzywny w wysokości po 20 złotych.
Dowody: - odpis wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z
dnia 23 kwietnia 2013 roku, sygn. akt IV K 1145/12 – k. 11,
odpis wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 29 marca 2012 roku, sygn. akt IV K 123/12 – k. 19,
odpis postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 27 stycznia 2014r., sygn. akt IV Ko 1234/13 – k. 21-22,
odpis wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 13 października 2014 roku, sygn. akt IV K 640/13 – k. 33,
odpis wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2013 roku, sygn. akt IV K 509/13 – k. 34,
odpis postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 18 lipca 2014 roku, sygn. akt IV K 509/13, IV Ko 1024/14 – k./ 35,
odpis wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 4 lutego 2014 roku, sygn. akt IV K 1027/13 – k. 43,
dane o karalności – k. 6-9.
R. B. ma 28 lat. Jest kawalerem, ojcem dwojga małoletnich dzieci. Aktualnie odbywa karę pozbawienia wolności. Jego zachowanie w trakcie pobytu w jednostce penitencjarnej oceniane jest negatywnie. Skazany nie był nagradzany regulaminowo. Został raz ukarany dyscyplinarnie za wulgarne i agresywne postępowanie. Stara się układać zgodne relacje ze współosadzonymi. Nie zawsze jednak przejawia postawę regulaminową wobec przełożonych. Nie uczestniczy w podkulturze przestępczej. Ukończył program readaptacji społecznej „Krótka interwencja”. Karę odbywa w systemie zwykłym, nie wykazując zainteresowania jego zmianą. Pozostaje bezkrytycznie ustosunkowany do popełnionych przestępstw. W dniu 1 sierpnia 2015 roku na terenie zakładu karnego znajdował się pod wpływem środka psychoaktywnego. W czasie interwencji ratowników medycznych zachowywał się wulgarnie i agresywnie. Swoim postępowaniem naruszył poważenie zasady oraz tryb wykonywania kary pozbawienia wolności, dając zły przykład współosadzonym. Jego postawa skutkowała przeniesieniem do zakładu karnego typu zamkniętego.
Dowody: - protokół wyjaśnień W. B. – k. 60,
- opinia o skazanym – k. 28-29.
Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o zgromadzone dokumenty w postaci odpisów orzeczeń sądowych, danych o karalności i opinii o skazanym. Sąd uznał je za wiarygodne, bowiem sporządziły je uprawnione osoby w odpowiedniej formie. Strony nie kwestionowały ich treści.
R. B. wystąpił o połączenie kar wymierzonych w sprawach oznaczonych sygnaturami IV K 123/12 i IV K 509/13. Sąd na podstawie art. 570 k.k. wziął pod uwagę z urzędu także inne skazania, ponieważ dotyczyły przestępstw pozostającego w zbiegu z przywołanymi we wniosku.
Zgodnie z treścią art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k., w brzmieniu sprzed dnia 1 lipca 2015 roku, połączeniu podlegają kary tego samego rodzaju oraz pozbawienia wolności i ograniczenia wolności orzeczone za czyny, które miały miejsce zanim zapadł pierwszy, chociażby nieprawomocny wyrok, co do któregokolwiek z tych przestępstw. Kara łączna orzekana jest w granicach od najwyższej kary wymierzonej za poszczególne czyny do ich sumy.
R. B. został po raz pierwszy skazany wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 29 marca 2012 roku, sygn. akt IV K 123/12 za występek z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 3 grudnia 2011 roku na kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat oraz 30 stawek dziennych grzywny w wysokości po 10 złotych, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 27 stycznia 2014 roku, sygn. akt IV Ko 1234/13 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności. Przed wydaniem przywołanego orzeczenia nie dopuścił się innych czynów zabronionych. Z tego względu wymierzone nim kary nie podlegają połączeniu z innymi, co skutkowało umorzenie postępowania w tej części.
Kolejny chronologicznie wyroku przeciwko wnioskodawcy zapadł w dniu 23 kwietnia 2013 roku. Na jego mocy został uznany przez Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie w sprawie zarejestrowanej pod numerem IV K 1145/12 za winnego popełnienia przestępstwa, kwalifikowanego na podstawie art. 244 k.k. i skazany na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Przed datą zapadnięcia orzeczenia w I instancji R. B. popełnił także występki, będące przedmiotem później zakończonych postępowań, oznaczonych sygnaturami IV K 509/13 i IV K 640/13. Zostały mu za nie wymierzone kary odpowiednio wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2013r. 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat oraz 80 stawek dziennych grzywny w wysokości po 10 złotych, przy czym wykonanie kary pozbawienia wolności zarządzono, a także Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 13 października 2014 r. w wysokości 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny po 20 złotych. Zastosowane w trzech przywołanych powyżej sprawach tożsame sankcje pozbawienia wolności dały podstawy do orzeczenia kary łącznej w granicach od 1 i 8 miesięcy do 3 lat i 2 miesięcy. Sąd wyznaczył ją na poziomie 2 lat pozbawienia wolności, mając na uwadze z jednej strony dokonanie przez skazanego tożsamych przestępstw, z drugiej zaś fakt dopuszczenia się ich na przestrzeni niemal roku, co świadczyło o prowadzeniu przez niego działalność przestępczej w czasie, który nie można określić krótkim.
Wpływ na wysokość sankcji łącznej miało także negatywnie oceniane zachowanie wnioskodawcy w trakcie odbywania kar pozbawienia wolności. Na jego niekorzyść przemawiała karalność dyscyplinarna w jednostce penitencjarnej, bezkrytyczny stosunek do popełnionych przestępstw i bierna postawa w procesie resocjalizacji. Okoliczności te wykluczają uznanie go za zakończony. Znaczniejsze zmniejszenie wymiaru kary łącznej byłoby nadto sprzeczne z wymogami w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Biorąc pod uwagę dopuszczanie się przez R. B. kilku tożsamych zachowań bezprawnych, a także wielokrotną jego karalność, którą należy rozpatrywać jako szczególnie negatywny czynnik prognostyczny, Sąd doszedł do przekonania o braku przesłanek do poprzestania jedynie na konieczności wykonania sankcji zbliżonej do wymierzonej za jedno przestępstwo.
Połączeniu analizowanych sankcji nie sprzeciwia się fakt, że kara orzeczona w sprawie IV K 640/13, nie ma charakteru bezwzględnego. Według dyspozycji art. 89 § 1a k.k. w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania sąd może w wyroku łącznym orzec karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Przywołany przepis znajduje zastosowanie do czynów popełnionych po dniu 8 czerwca 2010 roku, a więc dacie jego wejścia w życie. Warunek ten został spełniony w niniejszym postępowaniu, gdyż występek, za który orzeczono przywołaną sankcję, miał miejsce w dniu 27 marca 2013 roku.
Poczynione w niniejszej sprawie ustalenia nie dały podstaw do skorzystania przez R. B., z przewidzianej w art. 69 k.k., instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności. Wnioskodawca był pięciokrotnie skazywany za przestępstwa umyślne, w tym tożsame. Nie pozwala to traktować jego zachowań jako zdarzeń incydentalnych. Przyjmowane dotychczas pozytywne prognozy kryminologiczne, wyrażające się stosowaniem środków probacyjnych, dwukrotnie okazały się chybione. Doprowadziło to do konieczności zarządzenia wykonania kar pozbawienia wolności w sprawach IV K 123/12 i IV K 509/13. Świadczy to o nieskuteczności stosowania sankcji o charakterze wolnościowym wobec R. B.. Pomimo ich orzekania, dopuszczał się on kolejnych czynów zabronionych, co dowodzi braku zmiany postawy wobec obowiązującego porządku prawnego. Wyrazem tego jest również jego bezkrytyczny stosunek po popełnionych w przeszłości przestępstw.
Sąd nie dokonał połączenia kar grzywien wymierzonych w postępowaniach zarejestrowanych pod numerami IV K 509/13 i IV K 640/13, ponieważ podstawą ich zastosowania był art. 71 § 1 k.k. Zgodnie zatem z jego § 2, w przypadku zarządzenia wykonania w tych sprawach kar pozbawienia wolności lub ich połączenia i orzeczenia sankcji bezwzględnych, nie podlegają one wykonaniu.
Postępowanie zostało umorzone w części dotyczącej połączenia kary wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 4 lutego 2014 roku, sygn. akt IV K 1027/13, bowiem dotyczyła ona przestępstwa, mającego miejsce w dniu 25 lipca 2013 roku, a więc po wydaniu orzeczeń w sprawach IV K 123/12 i IV k 1145/12, których daty stanowiły granice zbiegów przestępstw.
Przyjęta konstrukcja wyroku łącznego oparta jest na przesłankach określonych w art. 85 k.k. i koresponduje z poglądami powszechnie akceptowanymi w orzecznictwie. Ich wyrazem jest stanowisko przedstawione w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2005r., sygn. I KZP 36/04 (OSNKW 2005/2/13, Biul. SN 2005/2/23, Prok. i Pr. – wkł. 2005/7-8/3, Wokanda 2005/9/9, OSP 2005/12/49), zgodnie z którym „ zawarty w art. 85 k.k. zwrot: „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa”. Nie dopuszcza ono odstępstwa od ustawowej zasady na rzecz innych kompozycji skazań, nawet prowadzących do korzystniejszych rozstrzygnięć dla sprawców czynów zabronionych.
Na poczet kary łącznej zaliczone zostały okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawach, w których orzeczono sankcję nią objęte.
Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił wnioskodawcę od ponoszenia należnych Skarbowi Państwa kosztów, bowiem ich uiszczenia byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na pobyt w zakładzie karnym, ograniczający możliwość podjęcia pracy zarobkowej i brak dochodów, gwarantujących ściągnięcie należności.
W niniejszej sprawie nie uwzględniono przepisów dotyczących kary łącznej, które obowiązują od dnia 1 lipca 2015, ponieważ zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 20 marca 2015 r.) nie stosuje się ich do sankcji prawomocnie orzeczonych przed datą jej wejścia w życie. Regulacja ta w sposób szczególny wskazuje, które z norm są właściwe dla rozstrzygania w przedmiocie instytucji kary łącznej. Tym samym wyłącza zastosowanie ogólnej zasady wyrażonej w art. 4 § 1 k.k., według których należy posługiwać się ustawą względniejszą dla sprawcy.