Sygn. akt. |
VIII Ga 311/15 |
WYROKW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ |
Dnia 4 marca 2016r. |
|||
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy w składzie: |
|||
Przewodniczący |
SSO Marek Tauer |
||
Protokolant |
Karolina Glazik |
||
po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2016r. w Bydgoszczy |
|||
na rozprawie |
|||
sprawy z powództwa: S. R. |
|||
przeciwko: (...) Spółce Akcyjnej w W. |
|||
o zapłatę |
|||
na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 12 października 2015r. sygn. akt VIII GC 571/15 upr. 1. zmienia zaskarżony wyrok: - w punkcie I (pierwszym), że zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.266,95 zł (trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt sześć złotych 95/100) z odsetkami ustawowymi od dnia 16 listopada 2011r. do dnia 31 grudnia 2015r., a od dnia 1 stycznia 2016r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia zapłaty, - w punkcie II (drugim), że zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 717 zł (siedemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu; 2. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 400 zł (czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania za instancję odwoławczą; 3. nakazuje zwrócić powodowi ze Skarbu Państwa Oddziału Finansowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 64 zł (sześćdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu nadpłaconej opłaty sądowej. |
|||
VIII Ga 311/15
Powód – S. R., prowadzący działalność gospodarczą pod nazw (...) żądał zasądzenia od pozwanego (...) S.A. kwoty 3.266,95 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do 16 listopada 2011 r. do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą (...)udzielił swojemu synowi R. R. (1) wadliwej porady z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych. Poinformował go, że może zgłaszać do ubezpieczeń społecznych tylko te okresy, w których rzeczywiści będzie wykonywał czynności w ramach działalności gospodarczej a pozostałe okresy będą wówczas traktowane jako zawieszenie prowadzonej działalności gospodarczej. Powód podał, że R. R. (1) dostosował się do tej porady i dokonywał zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych tylko tych okresów, w których faktycznie wykonywał działalność gospodarczą a w pozostałych okresach dokonywał zgłoszenia zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. W toku kontroli (...) uznał działania R. R. (1) za niezgodne z obowiązującymi przepisami. W dniu 20.11.2010r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku, rozpoznając odwołania R. R. (1) orzekł, że działania R. R. (1), polegające na zgłoszeniu do (...) jedynie tych okresów, w świadczył on usługi na rzecz swoich klientów, były niezgodne z obowiązującymi przepisami. Treść tego rozstrzygnięcia potwierdziła wadliwość porady prawnej udzielonej przez powoda. Skutkiem takiej interpretacji przepisów w majątku R. R. (1) powstała szkoda wynosząca 6.624,95 zł. Kwota ta odpowiada wysokości naliczonych przez organ składek na ubezpieczenie społeczne.
Powód wskazał, że w czasie udzielania porady synowi posiadał obowiązkowe ubezpieczenie z tytułu OC. Umowa została zawarta 12.04.2002r.
Powód wskazał ponadto, że w dniu 04.06.2011r. dokonał oficjalnego zgłoszenia szkody swojemu ówczesnemu ubezpieczycielowi tj. (...) S.A. W dniu 16.11.2011 r. zakład ubezpieczeń wypłacił odszkodowanie wynoszące 3.358 zł. Powód wskazał, że kwota odszkodowania nie rekompensowała w całości poniesionej szkody, obejmowała bowiem wyłącznie odsetki naliczone od nieterminowo uregulowanych składek na ubezpieczenie społeczne. Powód podał, ze odwoływał się od tej decyzji ubezpieczyciela, ale jego decyzja nie uległa zmianie.
Powód podniósł również, że pozwany na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. połączył się z (...) SA , przejmując cały majątek tej spółki.
W odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, że szkoda wystąpiła w mieniu R. R. (1), wobec czego S. R. nie przysługuje legitymacja czynna w niniejszym procesie. Nadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia, wskazując, że R. R. (1) otrzymał zawiadomienie o decyzji (...) w dniu 20.03.2008r. Pozwany podniósł, że termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych wynosi 3 lata, wobec czego przedawnienie nastąpiło z dniem 20.03.2011r. Nadto pozwany powołał się na treść art. 361 k.c. i wskazał, że jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania jedynie za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Pozwany podniósł, że nie można uznać, że szkoda odpowiada wysokości uiszczonych składek, skoro są one obowiązkowe dla każdego przedsiębiorcy.
Wyrokiem z dnia 12 października 2015 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu.
Sąd Rejonowy ustalił, że strony prowadzą działalność gospodarczą i w dniu 18.10.2012r. na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. pozwany połączył się z (...) SA , przejmując cały majątek tej spółki.
W okresie od 13.04.2002r. do 13.04.2003 r. powód był ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej podmiotów prowadzących doradztwo podatkowe w (...) S.A.
Od 1 września 2002r. syn powoda - R. R. (1) wykonywał pozarolniczą działalność gospodarczą. Przy rozpoczęciu działalności przez syna powód poradził mu, że winien dokonywać zgłoszeń do (...) jedynie w okresach faktycznego wykonywania czynności w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W okresie od rozpoczęcia prowadzenia działalności do 31 sierpnia 2006r. R. R. (1) dokonał 14 zgłoszeń do (...). Zgłoszeń dokonywał w okresach, kiedy posiadał zlecenia do wykonania. W pozostałym okresie uczył się i pozostawał na utrzymaniu rodziców i wówczas informował (...) o zawieszeniu działalności.
Decyzją z dnia 20 marca 2008 r. (...) Oddział w B. ustalił, że R. R. (1) wykonywał w okresie od 1 września 2002 r. działalność gospodarczą w systemie ciągłym i w tym czasie podlegał ubezpieczeniu społecznemu (tj. emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu) z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w okresach od 01.20.2002r. do 31 stycznia 2005r i od 01 listopada 2005r. do 31 sierpnia 2006r.
R. R. (1) odwołał się od decyzji (...) do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy, który wyrokiem z dnia 21 stycznia 2010 r. oddalił to odwołanie.
W dniu 30 listopada 2010 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku po rozpoznaniu apelacji R. R. (1), utrzymał w mocy orzeczenie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.
W okresie od 23.06.2011 r. do 03.02.2012r. S. R. uregulował za swojego syna w całości należność wobec (...) obejmującą składki na ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie społeczne i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz odsetki od tych należności w zakresie dotyczącym składek za okres od 01.10.2002r. do 13.04.2003r.
W dniu 4 czerwca 2011 r. powód zgłosił ubezpieczycielowi – (...) SA szkodę powstałą w okresie od 01.10.2002r. do 13.04.2003r w wysokości 6.624,95 zł. wskazując, że żądana kwota obejmuje składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości łącznej 3266,95 zł raz odsetki od tych należności w wysokości 3.358 zł.
W dniu 16.11.2011r. (...) SA wypłaciło R. R. (1) odszkodowanie w kwocie 3.358 zł, odpowiadające odsetkom od zaległości względem (...).
W dniu 11 maja 2012 r. powód odwołał się od powyższej decyzji. W piśmie z dnia 19.06.2012 r. (...) SA podtrzymała dotychczasowe stanowisko co do wysokości odszkodowania.
W dniu 28 listopada 2013r. powód wezwał (...) SA do podjęcia próby ugodowej. W toku rozprawy w dniu 31 marca 2014r. strony nie doszły jednak do porozumienia.
W dniu 16.12.2014r. powód ponownie wezwał (...) SA w W. do zapłaty kwoty 3.266,95 zł.
W dniu 28.01.2015r. pozwany po dokonaniu ponownej analizy tej sprawy oświadczył, że nie widzi podstaw do zmiany stanowiska co do wysokości przyznanego odszkodowania.
Sąd dokonał powyższych ustaleń faktycznych na podstawie okoliczności bezspornych, i dokumentów prywatnych, które uznał za wiarygodne i nie budzące wątpliwości.
Sąd Rejonowy w całości dał wiarę zeznaniom świadka R. R. (1) oraz zeznaniom powoda oraz reprezentanta powoda, albowiem były jasne, spójne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, a także korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym ujawnionym w sprawie.
Sąd Rejonowy zważył, że w niniejszej sprawie powód dochodził odszkodowania, którego wysokość odpowiadała wysokości składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i FGŚP, naliczonych dla jego syna przez (...) w okresie od 01.10.2002r. do 13.04.2003r.
Powód wskazywał, że w tym okresie był ubezpieczony z tytułu OC w (...) SA, której majątek przejęła w całości pozwana.
W toku sprawy pozwany nie kwestionował faktu, że syn powoda został obciążony przez (...) składkami w tej wysokości ani okoliczności, że powód we wskazanym okresie był ubezpieczony w (...) SA. Podniósł jednak, że powód nie jest legitymowany czynnie do dochodzenia przedmiotowego roszczenia oraz, że nastąpiło jego przedawnienie. Wywodził również, że szkoda w mieniu poszkodowanego została w całości naprawiona poprzez wypłatę kwoty 3.358 zł.
W ocenie Sądu Rejonowego powodowi przysługiwała legitymacja do dochodzenia roszczenia, którego dotyczy pozew. Sąd Rejonowy wskazał, iż bezspornym w niniejszej sprawie było, że powód zawarł z ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Nie był kwestionowany również fakt, że powód udzielił swojemu synowi wadliwej porady prawnej, która skutkowała powstaniem po jego stronie szkody związanej w naliczeniem przez (...) zaległych składek oraz odsetek za cały okres prowadzonej działalności gospodarczej. Powód udowodnił, że w okresie od czerwca 2011 r. do lutego 2012 r. spłacił całe zadłużenie swego syna wobec (...) zarówno w zakresie należności głównych jak i odsetek.
Zgodnie z treścią art. 518 § 1 pkt 1 k.c. osoba trzecia, która spłaca wierzyciela , nabywa spłacona wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi. Powód wykazał , że spłacił w całości synowi kwotę odpowiadającą podnoszonym przez niego roszczeniom odszkodowawczym. Jednocześnie był za tę szkodę odpowiedzialny osobiście, choć R. R. (1) przysługiwało również roszczenie względem ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania. W tej sytuacji Sąd Rejonowy uznał, że powód wykazał w tej sprawie, że przysługuje mu legitymacja do wytoczenia powództwa w tej sprawie.
Sąd Rejonowy nie uwzględnił również zarzutu pozwanego, iż roszczenie powoda uległo przedawnieniu.
Sąd Rejonowy podzielił natomiast stanowisko pozwanego w zakresie, w jakim pozwany podnosił, że jego odpowiedzialność ograniczała się do kwoty 3.358 zł, którą w ramach odszkodowania wypłacono.
W oparciu o dane przedstawione przez powoda i nie kwestionowane przez pozwanego Sąd Rejonowy ustalił, że za okres, w którym powód był ubezpieczony w (...) SA tj. od 01.10.2002r. do 13.04.2003r. (...) obciążył R. R. (1) kwotą łączną 6.624,95 zł. Na sumę tę składały się zaległe składki na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i FGŚP w kwocie 3.266,95 zł i odsetki za opóźnienie w zapłacie tych należności w kwocie 3.358 zł. Pozwana wypłaciła odszkodowanie obejmujące wskazane wyżej odsetki a odmówiła wypłaty dalszej kwoty obejmującej wskazane wyżej składki. W ocenie Sądu Rejonowego stanowisko pozwanej zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z treścią art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Brzmienie tego przepisu opiera się na teorii przyczynowości adekwatnej, zgodnie z którą odpowiedzialność podmiotu zobowiązanego do naprawienia szkody ogranicza się do zwykłych następstw danej przyczyny. W związku z brzmieniem tego przepisu sąd winien najpierw zbadać, czy w ogóle pomiędzy kolejnymi faktami istnieją obiektywne powiązania w znaczeniu warunku sine qua non. O ile takie powiązania zostaną ustalone sąd bada, czy wspomniane powiązania można traktować jako „normalne” tj. typowe lub oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy. Ocena, czy skutek jest normalny, powinna być oparta na całokształcie okoliczności sprawy i wynikać z zasad doświadczenia życiowego, a w razie potrzeby – z zasad wiedzy naukowej, specjalnej.
Przenosząc te rozważania na grunt tej sprawy Sąd Rejonowy wskazał, że powód domagając się wypłaty odszkodowania w kwocie odpowiadającej wysokości uregulowanych składek winien wykazać, że gdyby nie wadliwa porada, to R. R. (1) nie miałby obowiązku zapłaty tych składek (warunek sine qua non).
Powód usiłował dowodzić tej okoliczności podając, że gdyby wiedział, w jaki sposób (...) interpretuje przepisy o przerwie w działalności gospodarczej, to doradziłby synowi wyrejestrowanie prowadzonej działalności w okresach braku aktywności. Argument ten nie przekonał jednak Sądu Rejonowego.
Bezspornym w niniejszej sprawie było, że R. R. (1) w okresie od 01.10.2002r. do 13.04.2003r. miał zarejestrowaną działalność gospodarczą, natomiast dokonywał zgłoszeń w (...) jedynie w dniach, w których świadczył usługi w ramach tej działalności. Z treści wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku wynika, że zgłoszeń takich dokonał:
- w okresie od 30.10.2002 r. do 31.10.2002r.
- w okresie od 29.11.2002 r. do 30.11.2002 r.
- w okresie od 27.12.2002 r. do 31.12.2002r.
Podkreślić należy, że zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 i 13 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 20 marca 2008 r. (decyzja (...)) za przerwę w wykonywaniu działalności, pozwalającą na zaniechanie zapłaty składek, uznaje się okresy faktycznego całkowitego zaprzestania prowadzenia działalności. Okresy te należy odróżnić od takich sytuacji, gdy w działalności gospodarczej występują chwilowe przerwy w wykonywaniu czynności związanych z działalnością gospodarczą, związane np. z oczekiwaniem na kolejne zlecenia, poszukiwaniem zleceń, czy odpoczynkiem. Dodatkowo podkreślić należy, że zgodnie z treścią art. 2 ustawy z 23.12.1988 o działalności gospodarczej (obowiązującej do 21.08.2004r. i art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej działalność gospodarcza jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Nie budzi również wątpliwości na gruncie obu tych ustaw, że stan prowadzenia działalności gospodarczej nie jest bezpośrednio związany z faktem jej zarejestrowania. Wpis do ewidencji podmiotów prowadzących działalność gospodarczą ma bowiem znaczenie jedynie deklaratoryjne. W treści wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego, ustalono, że R.
R. w okresach od 01.10.2002r. do 31.01.2005r. i od 01.11.2005r. do 31.08.2006r. faktycznie w sposób ciągły wykonywał działalność gospodarczą. W toku niniejszej sprawy powód nie podważył tego ustalenia. W tej sytuacji nawet, gdyby
R. R. (1) dokonywał wyrejestrowania prowadzonej działalności z ewidencji, to nadal byłby zobowiązany do zapłaty składek do (...). Obowiązek ich zapłaty nie dotyczy bowiem jedynie podmiotów zarejestrowanych, ale wszystkich osób, które działalność gospodarczą prowadzą. W tej sytuacji w ocenie sądu powód nie wykazał, iż istnieje związek przyczynowy pomiędzy wadliwą poradą udzieloną R. R. (1) a faktem, że był zobowiązany do zapłaty składek. Ten obowiązek wynikał bowiem dla niego wprost z obowiązujących przepisów.
Nadto przeciwko uwzględnieniu powództwa w tej sprawie przemawia brzmienie art. 824 (1) § 1 k.c. zgodnie z którym , o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Powód w tej sprawie domaga się zasądzenia od ubezpieczyciela kwoty odpowiadającej uiszczonym składkom na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i FGŚP. Uwzględnienie tego żądania prowadziłoby do sytuacji, w której ubezpieczyciel uregulowałby składki za R. R. (1), które następnie (w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne) byłyby lokowane na jego indywidualnym koncie w (...). Wysokość tych składek warunkowałaby w przyszłości wysokość otrzymanej emerytury. Oczywistym jest zatem, że zasądzenie żądanego odszkodowania prowadziłby do sytuacji, że poszkodowany byłby bezpodstawnie wzbogacony.
Kierując się tą argumentacją Sąd Rejonowy oddalił powództwo.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.
Apelację od powyższego wyroku złożył powód.
Zaskarżając wyrok w całości wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 3.266,95 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16.11.2014 r.
do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych za obie instancje. Ewentualnie powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy VIII Wydziałowi Gospodarczemu do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach procesu za obie instancje. Powód wniósł o przeprowadzenie rozprawy.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:
- art. 361 § 1 k.c. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie
sprowadzające się do uznania, iż pomiędzy wadliwie udzieloną poradą prawną przez powoda R. R. (1) skutkującą powstaniem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za cały okres prowadzenia przez R. R. (1) działalności gospodarczej tj. od 01.10.2002 r. do 13.04.2003 r. nie zachodzi normalny związek przyczynowo skutkowy w modelu adekwatnego związku przyczynowo skutkowego rozumianego jako warunek
sine ąua non, a w związku z tym odpowiedzialność pozwanego nie obejmuje sumy składek za ten okres w kwocie 3.266,95 zł;
- art. 361 § 2 k .c. w zw. art. 824 1 § 1 k.c. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na uznaniu, iż odpowiedzialność pozwanego ogranicza się tylko do kwoty 3.358 zł obejmującej sumę odsetek od zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne, podczas gdy w zgodnie z przywołanym przepisem naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, a które w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz ustaleń sądu obejmują spłatę przez powoda w imieniu i na rzecz R. R. (1) składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości 3.266,95 zł oraz odsetek za zwłokę w kwocie 3.358,00 zł tj. łączną kwotę 6.624,95 zł, co w konsekwencji doprowadziło sąd do błędnego przekonania, że uwzględnienie powództwa oznaczałoby przyznanie kwoty przewyższającej wartość poniesionej szkody i niezastosowania przepisu art. 824 1 § 1 k.c. ;
2. naruszenie przepisów prawa procesowego mające wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia tj.:
- art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów oraz zastąpieniu jej zasadą dowolnej oceny dowodów sprowadzającej się do uznania za nieprzekonującego sądu I instancji argumentu powoda, zgodnie z którym, gdyby wiedział w jaki sposób (...) interpretuje przepisy to doradziłby R. R. (1) wyrejestrowanie działalności gospodarczej z ubezpieczeń, podczas gdy z zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, któremu sąd w całości dał wiarę wynika, że gdyby R. R. (1) otrzymał od powoda rzetelną poradę prawną to jego postępowanie polegające na zgłaszaniu do ubezpieczeń tylko tych okresów, w których wykonywał zlecenia na podstawie zawartych umów została by zaniechana, a prowadzona działalność zostałaby wyrejestrowana z ubezpieczeń i jednocześnie z organu ewidencyjnego ;
- 328 § 2 k.p.c. polegające na braku wskazania w uzasadnieniu zaskarżanego wyroku orzecznictwa, poglądów przedstawicieli doktryny prawniczej oraz dowodów dostarczonych przez strony procesu, które przemawiałyby za oddaleniem powództwa, a ponadto uzasadniały stanowisko sądu który odmówił wiarygodności argumentacji powoda, zgodnie z którą gdyby wiedział w jaki sposób (...) interpretuje przepisy to doradziłby R. R. (1) wyrejestrowanie działalności gospodarczej z ubezpieczeń, a ponadto na braku wskazania, z przytoczeniem konkretnych przepisów, orzecznictwa oraz poglądów doktryny prawniczej, przyczyn, dla których sąd I instancji uznał, iż odpowiedzialność pozwanego ograniczała się tylko do odsetek za zwłokę od nieterminowo spłaconych składek na ubezpieczenie społeczne ;
W ramach naruszenia przepisów prawa procesowego powód ponadto zarzucił zaskarżonemu wyrokowi sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego
polegającego na uznaniu z jednej strony, za wiarygodne, spójne, logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym dowodów w postaci zeznań świadka i dowodu z przesłuchania powoda, które dodatkowo korespondowały z treścią pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a z drugiej na odmowie przyznania wiarygodności argumentacji powoda o istnieniu związku przyczynowo skutkowego pomiędzy szkodą a wadliwie udzielona poradą prawną.
W uzasadnieniu apelacji powód zwrócił uwagę, iż w toku procesu podnosił, iż w następstwie wadliwej porady prawnej, która została potwierdzona w toku postępowania sądowego zakończonego wydaniem wyroku przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku R. R. (1) był obowiązany do uiszczenia składek bez względu na zgłoszenie czasowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej. Gdyby porada prawna była prawidłowa to R. R. (1) nie zgłaszałby czasowej przerwy w wykonaniu działalności a zrezygnowałby w ogóle z prowadzenia działalności gospodarczej i nie byłby zobowiązany do opłacenia składek z tego tytułu ponieważ nie zaistniałyby podstawy prawne do powstania tego generalnego obowiązku. Powód wskazał również, że w okolicznościach sprawy pozwany w postępowaniu likwidacyjnym uznał i wypłacił roszczenie obejmujące odsetki za zwłokę a tym samym potwierdził związek przyczynowo skutkowy. Powód podniósł, że zgromadzony materiał dowodowy potwierdził szkodę jaką poniósł w kwocie 6.624,95 zł. obejmującą sumę składek na ubezpieczenie społeczne w okresie 01.10.2002 r. do 13.04.2003 r. oraz odsetek za zwłokę. Tą kwotę powód zapłacił w imieniu i na rzecz R. R. (1) i z tym momentem uzyskał statut poszkodowanego. Wypłacone w tej wysokości odszkodowanie odpowiadałoby poniesionej szkodzie, szkody tej by nie przewyższało i nie doprowadziłoby do wzbogacenia. Uzasadniając zarzut przekroczenia swobodnej oceny dowodów powód podkreślił, ze ocena dowodów winna być dokonana zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego czy logicznego rozumowania. Powód wskazał, że gdyby powód wiedział jaki jest stan prawny w chwili, w której udzielał porady prawnej to
doradziłby swojemu synowi R. R. (1) wyrejestrowanie działalności gospodarczej należy odnieść się do przyczyn i celu udzielenia porady prawnej. Logiczny i zarazem zgodny z zasadami doświadczenia życiowego jest wniosek, że kierunek (treść) wadliwej porady prawnej z jakiej skorzystał R. R. (1) zmierzał z jego strony do zmniejszenia obciążenia finansowego związanego z obowiązkiem uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne, tym bardziej, że działalność gospodarcza przez niego prowadzona była zajęciem dodatkowym w okresie studiów nie przynoszącym wysokich dochodów. Zamiarem R. R. (1) - jak się okazało niezgodnym z obowiązującym prawem - było doprowadzenie do sytuacji, aby składki na ubezpieczenie społeczne uiszczać tylko za okresy, w których faktycznie wykonywał konkretne czynności w ramach umów zlecenia które zawierał ze swoimi kontrahentami, a nie za cały okres prowadzonej działalności gospodarczej. Logicznym jest więc, a ponadto zgodnym z zasadami doświadczenia życiowego wniosek, że gdyby R. R. (1) tudzież udzielający mu porady prawnej powód wiedział, że takie działanie nie przełoży się na zmniejszenie obciążeń publicznoprawnych z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, a (...) interpretuje przepisy w sposób niekorzystny dla ubezpieczonych to R. R. (1) zaprzestałby prowadzenia działalności gospodarczej w ogóle i nie byłby zobowiązany do uiszczania składek.
W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. W pierwszej kolejności pozwany podniósł, że nie zgadza się z poglądem Sądu Rejonowego, że dopiero z dniem uprawomocnienia się wyroku z dnia 30.11..2010 r. Sądu Apelacyjnego w Gdańsku dowiedział się o wysokości szkody i osoby odpowiedzialnej. Niezależnie od tego, umknęło uwadze Sadu I instancji, że zgodnie z art. 442 k.c. w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
Zdaniem pozwanego już tylko z tej przyczyny powództwo winno zostać oddalone. Pozwany podzielił stanowisko Sądu I instancji
co do ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela jedynie do szkody wywołanej uiszczeniem odsetek od nieterminowego uiszczenia składek. Zdaniem pozwanego Sąd I instancji słusznie podniósł, że powód otrzymując odszkodowanie za składki ubezpieczeniowe, które i tak musiał uiścić zostałby bezpodstawnie wzbogacony.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Apelację powoda należało uznać za uzasadnioną.
Należy przyznać rację apelującemu, że dokonana przez Sąd Rejonowy ocena dowodów prowadząca do ustalenia, że wadliwa porada prawna nie miała wpływu na obowiązek uiszczenia składek było dowolna. W sprawie powód zeznał, że gdyby wiedział jaki jest stan prawny to doradziłby swemu synowi R. R. (1) aby wyrejestrował działalność gospodarczą. Zeznania te są zgodne z zeznaniami R. R. (1). Zamiarem R. R. (1) było doprowadzenie do sytuacji, aby składki na ubezpieczenie społeczne uiszczać tylko za okres w którym faktycznie wykonywał konkretne zlecenia ramach zawartych umów, a nie za cały okres prowadzonej działalności
gospodarczej. Przy ocenie całej tej sytuacji istotne jest, że działalność gospodarcza R. R. (1) była zajęciem dodatkowym w okresie studiów. Logicznym i zgodnym z zasadami
doświadczenia życiowego jest więc wniosek, że gdyby R. R. (1) oraz powód wiedział, że udzielona porada prawna nie
spowoduje wstrzymania składek to zaprzestałby prowadzenia działalności gospodarczej czy też działalności tej by w ogóle nie podejmował. W tym też zakresie oceniając zgromadzone dowody Sąd Rejonowy naruszył art. 233 § k.p.c. Naruszenie tego przepisu miało bezpośredni wpływ na wynik sprawy i zgodnie z art. 505 9 § 1 2) k.p.c. mogło stanowić zarzut apelacyjny.
Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż w niniejszej sprawie brak było przesłanek do uznania, że dochodzone roszczenie nie uległo przedawnieniu. W niniejszej sprawie powód w dniu 4.06.2011 r. zgłosił szkodę do
ubezpieczyciela. Zgłoszenie nastąpiło po wydanym przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku w dniu 30.11.2010 r. wyroku. W tym momencie roszczenie nie było przedawnione bowiem trzyletni termin z art. 819 § 1 k.c. rozpoczął bieg z datą wyroku S.A. w Gdańsku. W tej dacie na co słusznie zwrócił uwagę Sąd I instancji R. R. (1) uzyskał pewność, że porada prawna udzielona przez powoda była błędna i w tym momencie poznał ostateczną wysokość składek i odsetek, które był zobowiązany zapłacić. W tym miejscu wypada nadmienić, że ubezpieczyciel wypłacił część odszkodowania i nie podnosił zarzutu przedawnienia. Z chwilą wydania decyzji szkodowej, co nastąpiło w dniu 16.11.2011 r., bieg przedawnienia rozpoczął się od nowa ( art. 819 § 4 k.p.c.). Trzyletni termin upływał więc w dniu 16.11.2014 r. Jednakże w dniu 28.11.2013 r. powód złożył w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. W tym też dniu termin przedawnienia zaczął biec od nowa (art.123 § 1 k.c., art. 124 § 1 k.c.), a więc termin przedawnienia upływał 28.11.2016 r. Skoro z niniejszym pozwem powód wystąpił w dniu 19.03.2015, to nie można przyjąć, że dochodzone roszczenie było przedawnione.
W sprawie powód jako odpowiedzialny za szkodę wypłacił odszkodowanie bezpośrednio R. R. (1) i z tym momentem uzyskał statut poszkodowanego. Szkoda jaką powód poniósł odpowiada sumie pieniężnej wypłaconej poszkodowanemu. Jest to kwota w łącznej wysokości 6.624,95 zł. i właśnie taką kwotę powód winien uzyskać od ubezpieczyciela jako odszkodowanie.
Mając na uwadze zasadę kompensacyjnego charakteru tego
odszkodowania to zaległe składki w kwocie 3.266,95 zł. również stanowiły szkodę bowiem pozostawały w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczeniową. W przypadku bowiem tej konkretnej składki następstwem obowiązku jej zapłaty było prowadzenie działalności gospodarczej, która nie zostałaby podjęta gdyby udzielona porada prawna odpowiadała obowiązującemu stanowi prawnemu.
W niniejszej sprawie powód wyrównania szkody dochodzi od ubezpieczyciela. Zgodnie z art. 824 1 § 1 kpc o ile nie
umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Przy czym, szkoda ta musi mieć wymiar rzeczywisty. Jak, bowiem wyjaśnił S.N w wyroku z 22.02.1978r w sprawie III CR 27/78, OSNCP 1978r., z.12, poz. 234 odpowiedzialność odszkodowawcza ubezpieczyciela nie może wykraczać poza rzeczywisty rozmiar szkody.
Jak zostało w sprawie ustalone powód w chwili wypłacenia R. R. (1) odszkodowania w kwocie 6.624,95 zł. poniósł w tej wysokości i zgodnie z art.361 § 2 k.c pozwany winien szkodę w tej wysokości naprawić.
Za niezasadny uznać należało zarzut naruszenia prawa procesowego, tj. art. 328 § 2 kpc w sposób wskazany w apelacji. W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się jednolicie, że uzasadnienie wyroku wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane i jest sporządzane już po wydaniu wyroku. Zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. W konsekwencji zarzut naruszenia art. 328 § 2 kpc może być usprawiedliwiony tylko w tych
wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu pierwszej instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do
niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego, a więc w przypadku, gdy rażące naruszenie zasad sporządzenia uzasadnienia przez sąd pierwszej instancji powoduje niemożność
kontroli instancyjnej orzeczenia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2010 r., II UK 148/09, Lex nr 577847, z dnia 18 października 2011 r. II UK 51/11, OSNP 2012/21-22/267, z dnia 19 marca 2012 r., II UK 162/11, Lex nr 1171001, z dnia 16 października 2009 r., I UK 129/09, Lex nr 558286; z dnia 8 czerwca 2010 r., I PK 29/10, Lex nr 599519).
W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja nie zachodziła. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawierało wszelkie wymagane elementy konstrukcyjne, w szczególności wskazanie istotnych dla rozstrzygnięcia faktów, które sąd uznał za udowodnione i dowodów, na których oparł swoje rozstrzygnięcie oraz wskazanie i wyjaśnienie zastosowanych przepisów prawnych, co pozwalało na kontrolę prawidłowości rozstrzygnięcia w postępowaniu odwoławczym. Zamieszczenia w uzasadnieniu wyroku przytoczenie stanowisk przedstawicieli doktryny czy też orzecznictwa nie jest w polskim systemie prawnym elementem uzasadnienia wyroku. Uzasadnienie wyroku winno zawierać część historyczną, przytoczenie ustalonego przez sąd stanu faktycznego, omówienie podstawy prawnej wyroku. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku te elementy zawiera.
Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy zmienił na podstawie art. 386 § 1 kpc zaskarżony wyrok i stosownie do art.362 § 2 k.c w zw. z. art.824 1 § 1 k.c zasądził od pozwanego na rzecz powoda żądaną przez powoda kwotę 3.266,95 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 marca 2013 r. do dnia zapłaty.(art.481 k.c., art. 817 k.c.) O kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego orzeczono na mocy art. art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 98 kpc.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na mocy art. 98 kpc