UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 maja 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił wnioskodawcy A. K. (1) prawa do emerytury z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się w dniu 7 czerwca 2013r. W odwołaniu wniósł o zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych okresu pracy od dnia 19 lutego 1975r. do 22 listopada 1975r. w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w R. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ładowności powyżej 3,5 tony;

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. K. (1), urodzony w dniu (...), złożył w dniu 9 maja 2013r. wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-2 akt ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat 3 miesiące i 15 dni, w tym 14 lat, 5 miesięcy i 13 dni pracy w szczególnych warunkach.

(dowód: decyzja z dnia 19 maja 2013r. – k. 24 akt ZUS)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. nie zaliczył wnioskodawcy jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu od dnia 19 lutego 1975r. do 22 listopada 1975r. w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w R. na stanowisku kierowcy.

(okoliczność bezsporna - odpowiedź organu rentowego na odwołanie wnioskodawcy k. 4 – 5 akt sprawy)

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, od 1 maja 2011r. nie pracuje, jest osobą bezrobotną.

(dowód: wniosek o emeryturę- 1-5 akt ZUS)

A. K. (1) od dnia 19 lutego 1975r. do dnia 22 listopada 1975r. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w R. na stanowisku kierowcy. W tym okresie wnioskodawca opuścił bez usprawiedliwienia 18 dni pracy. Wnioskodawca w okresie od dnia 21 lutego 1974r. posiadał prawo jazdy kategorii A, B i C ważne do dnia 10 stycznia 1979r.

(dowód: świadectwo pracy z 22 listopada 1975. – k. 1 akt osobowych, zaświadczenie z dnia 4 listopada 1975r. – k. 9 akt osobowych, odpis prawa jazdy – k. 14 akt osobowych, umowa o pracę z dnia 19 lutego 1975r. – k. 16 akt osobowych )

W okresie zatrudnienia w Wojewódzkiej Spółdzielni (...)w R.wnioskodawca pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony. W Wojewódzkiej Spółdzielni (...)w R.były tylko duże samochody ciężarowe. Wnioskodawca jeździł cały czas samochodem ciężarowym S. (...), S. (...)lub J.. Samochodami ciężarowymi S. (...)i (...)wnioskodawca przewoził artykuły spożywcze i przemysłowe do sklepów prowadzonych przez Gminną Spółdzielnię na terenie powiatu (...). Natomiast samochodem J.woził węgiel lub sztuczne nawozy. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, minimum 8 godzin dziennie.

(dowód: zeznania wnioskodawcy- k. 22 odwrót akt, zeznania świadka A. K. (2) – k. 22 odwrót akt, zeznania świadka M. P. – k. 22 odwrót akt)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem OFE.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Podnoszona zatem przez organ rentowy okoliczność nie dysponowania przez skarżącego świadectwem pracy w szczególnych warunkach, nie przesądza jeszcze, że wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresie zatrudnienia w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w R. od 19 lutego 1975r. do 22 listopada 1975r. Sąd oparł się na zeznaniach świadków: A. K. (2) i M. P. oraz zeznaniach wnioskodawcy.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w R. był bowiem niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. Stało się tak dlatego, że z dokumentów w postaci świadectwa pracy oraz umowy o pracę potwierdzających zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie wynika jedynie, że był on zatrudniony na stanowisku kierowcy. Okoliczność nieprecyzyjnego określenia stanowiska pracy w w/w dokumentach polegającego na nie wskazaniu kierowcą jakich pojazdów był ubezpieczony, nie oznacza – jak chce organ rentowy – że wnioskodawca nie był kierowcą samochodów ciężarowych o ciężarze całkowity ponad 3,5 tony.

Fakt pracy wnioskodawcy w spornym okresie na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym ponad 3,5 tony wynika ze spójnych w swej treści zeznań świadków A. K. (2)i M. P.. Przesłuchani świadkowie w spornym okresie pracowali razem z wnioskodawcą, a zatem dysponują bezpośrednią i wiarygodną wiedzą na temat wykonywanych przez niego obowiązków pracowniczych, a także warunków, w jakich praca była świadczona. A. K. (2)była wówczas dyspozytorką ruchu, zajmowała się wystawianiem kart drogowych dla kierowców, w tym także dla wnioskodawcy. Miała zatem wiedzę zarówno na temat rodzaju prowadzonych przez niego pojazdów jak i przewożonego towaru oraz tras przejazdu i godzin pracy. Z kolei M. P.był tak samo jak wnioskodawca kierowcą samochodów ciężarowych o ładowności powyżej 3,5 tony. Z własnego doświadczenia wiedział zatem jakimi samochodami jeździli zatrudnieni w firmie kierowcy oraz co i gdzie przewozili. Zeznania świadków oraz wnioskodawcy są logiczne i wzajemnie ze sobą korespondują, dlatego zostały w całości przez Sąd podzielone. Wynika z nich, iż A. K. (1)w całym okresie swojego zatrudnienia w Wojewódzkiej Spółdzielni (...)w R.pracował jako kierowca tylko i wyłącznie samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. W firmie bowiem – jak zeznali świadkowie - nie było samochodów ciężarowych o ładowności poniżej 3,5 tony. Wnioskodawca nie mógł zatem pracować na samochodach ciężarowych o ładowności poniżej 3,5 tony, bo takich samochodów po prostu tam nie było. Wnioskodawca nie miał też innych obowiązków pracowniczych poza obowiązkami kierowcy. Wnioskodawca jeździł samochodem ciężarowym S. (...)i S. (...)oraz samochodem ciężarowym J.. Samochodami tymi przewoził artykuły spożywcze i przemysłowe do sklepów oraz węgiel i nawozy sztuczne na ternie (...).

Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania jakiegokolwiek dowodu podważającego wiarygodność dowodów zgłoszonych przez skarżącego .

W świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego nie budzi zatem żadnych wątpliwości, że wnioskodawca faktycznie wykonywał w spornym okresie od 19 lutego 1975r. do 22 listopada 1975r. w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w R. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymienione w Wykazie A, Dziale VIII pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, tj. prace na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Po zaliczeniu wnioskodawcy do uznanego przez organ rentowy okresu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 14 lat 5 miesięcy i 13 dni , okresu od 19 lutego 1975r. do 22 listopada 1975r., pomniejszonego o nieusprawiedliwione nieobecności w pracy w tym okresie w maksymalnej liczbie 18 dni ( 9 miesięcy zatrudnienia x 2 dni nieobecności w każdym miesiącu –co wynika z zaświadczenia z dnia 4 listopada 1975r. – k. 9 akt osobowych ) A. K. (1) legitymuje się wymaganym 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki, to jest ukończył 60 lat, a jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł ponad 25 lat, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Z uwagi na to, że skarżący spełnił ostatni warunek, od którego ustawodawca uzależnia prawo do emerytury z dniem osiągnięcia wieku emerytalnego, co nastąpiło z dniem(...). , z tym dniem nabył on prawo do emerytury.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE