Sygn. akt XI GC 1285/14
S., dnia 14 kwietnia 2016 r.
Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,
w składzie:
Przewodniczący: SSR Aleksandra Wójcik-Wojnowska
Protokolant: Przemysław Badurka
po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2016 r. w Szczecinie na rozprawie
sprawy z powództwa M. N. (1)
przeciwko J. O. (1)
o zapłatę
I. oddala powództwo,
II. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 197 zł (sto dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt XI GC 1285/14
Sprawa rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym.
Pozwem z 20 listopada M. N. (2) wniósł o zasądzenie od J. O. (1) kwoty 510 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu i kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, ze sprzedał pozwanemu cement, za który pozwany nie zapłacił w terminie. Wobec tego powód zmuszony był zlecić windykację należności i poniósł koszt tej windykacji w kwocie dochodzonej pozwem. Roszczenie powoda zostało oparte na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013 r.
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Wskazał, że powód wykonał umowę nienależycie – część cementu została rozsypana, dlatego pozwany wezwał powoda do dokonania korekty faktury. Korekta została wystawiona po kilku miesiącach od dostawy i dostarczona w czerwcu 2014 r. Niezwłocznie po dostarczeniu faktury korekty pozwany zapłacił należność. Wobec tego powód nie nabył praw do naliczania odsetek zgodnie z art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych i o zwrot kosztów windykacji.
Powód w kolejnym piśmie wskazał, że faktura korekta została wystawiona na kwotę uzgodnioną przez strony i dostarczona pozwanemu w kwietniu, natomiast zapłata nastąpiła dopiero w czerwcu, po zleceniu windykacji firmie zewnętrznej.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Pozwany zamówił u powoda 168 worków cementu.
Niesporne
Powód dostarczył pozwanemu cement własnym transportem, przy rozładunku wykonywanym przez pracownika powoda (kierowcę) jedna z palet pękła i worki z cementem się rozsypały. Na palecie znajduje się 56 worków. Około 1/3 worków z tej palety uległa uszkodzeniu, cement wysypał się. Kierowca uzgodnił z pozwanym, że cena za ten cement będzie obniżona. Rozsypany cement został zabrany przez pracowników powoda.
Dowód: zeznania S. M. w części k. 120-121
Zeznania K. (...) k. 84-85
Zeznania pozwanego J. O. k. 85-86
W dniu 28 lutego 2014 r. powód wystawił pozwanemu fakturę za 168 worków z cementem wraz z usługą transportową i rozładunkiem na kwotę 1741,50 zł, z terminem płatności 14.03.2014 r. Pozwany po otrzymaniu tej faktury oczekiwał, że należność zostanie obniżona o cały zniszczony cement, żona pozwanego dzwoniła w tej sprawie do powoda.
Dowód: faktura k. 21
Zeznania K. (...) k. 84-85
Zeznania pozwanego J. O. k. 86-87
W dniu 15 kwietnia 2014 r. powód wystawił korektę do powyższej faktury, obniżając całość należności o 57,12 zł.
Dowód: faktura korekta k. 22
Faktura korekta została dostarczona do pozwanego kilka dni po jej wystawieniu.
Dowód: zeznania S. M. k. 120-121
Zeznania K. (...) k. 84-85
W czerwcu powód zlecił windykację należności firmie (...). Pismem z 23.06.2014 r. firma ta wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 1741,50 zł.
Dowód: wezwanie z potwierdzeniem nadania k. 12-15
Pozwany zapłacił powodowi kwotę 1684,38 zł w dniu 27.06.2014 r.
Dowód: potwierdzenie przelewu k. 16
Powód został obciążony przez firmę (...) fakturą za windykację należności w kwocie 510 zł netto, zapłacił wskazaną należności i wystawił pozwanemu notę na tę sama kwotę z terminem płatności 7 dni.
Dowód: faktura k. 17, potwierdzenie przelewu k. 18, nota k. 19-20
Pismem z 15.10.2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 510 zł.
Dowód: wezwanie k. 23-25
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo jest nieuzasadnione.
Roszczenie powoda zostało oparte na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013 r. w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej z dniem 1 styczni 2016 r. Zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. W przypadku gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie w transakcji handlowej przekroczą kwotę, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych o tę kwotę.
Do przesłanek koniecznych uprawniających do uzyskania uprawnienia dochodzenia odsetek na podstawie art. 10 ust. 1 i 2 ww. ustawy należą, zgodnie z art. 7 ust. 1:
spełnienie swojego świadczenia przez wierzyciela
nieuzyskanie zapłaty przez wierzyciela w terminie określonym w umowie albo w wezwaniu.
W niniejszej sprawie podkreślenia wymaga, że powód nie wykonał swojego zobowiązania należycie i w całości - w trakcie dostawy pozwanemu zamówionego cementu pracownik powoda wysypał całą paletę worków, z których uszkodzeniu uległo ok. 20 worków (żona pozwanego podała ilość 20-30 sztuk, pracownik powoda podał 1/3 z palety, na której mieści się 58 worków, wobec tego ilość uszkodzoną należało ustalić na 20 worków), które po wysypaniu nie nadawały się do wykorzystania zgodnie z ich przeznaczeniem. Pracownik powoda zeznał wprawdzie, że cement mógł być pozbierany przez pozwanego i że doszło do takiego ustalenia, ale w ocenie Sądu ta część zeznań świadka nie zasługuje na wiarę. Pozwany nie miał żadnych powodów, by samodzielnie zbierać cement rozsypany, oddzielać go od piasku czy ziemi. Taki towar staje się towarem niepełnowartościowym, ponadto z zeznań żony pozwanego wynika, iż cement wysypany został posprzątany i zabrany przez kierowcę powoda. Wobec tego trzeba przyjąć, że powód nie wykonał swojego zobowiązania zgodnie z jego treścią, nie zostało dostarczonych co najmniej 20 worków, których cena to 10 zł za sztukę (zgodnie z fakturą). Wobec tego cena na fakturze powinna być obniżona nie o 57 zł, lecz o 200 zł. Takiego obniżenia oczekiwał pozwany i miał do tego prawo.
Zgodnie z art. 548 § 1 kodeksu cywilnego z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy. Z uwagi na wykonanie transportu przez pracownika powoda do wydania rzeczy sprzedanej i jednocześnie przejścia niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy doszło dopiero w momencie rozładunku zamówionego towaru na miejsce wyznaczone przez pozwanego. Wobec powyższego odpowiedzialność za uszkodzenie ok. 20 zamówionych worków cementów i za nienależyte wykonanie zobowiązania ponosi powód.
Powyższe rozważania prowadzą do konkluzji, że nie doszło do spełnienia jednej z przesłanek koniecznych uprawniających do dochodzenia przez powoda zwrotu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności - spełnienia swojego świadczenia przez wierzyciela. Jedynie w przypadku spełnienia w sposób należyty i pełny świadczenia przez wierzyciela nabywa on uprawnienie do dochodzenia odsetek na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy a także uprawnienie do dochodzenia zwrotu kosztów windykacji należności na podstawie art. 10 ww. ustawy. Nie może być bowiem tak, że dłużnik ma płacić w całości zgodnie z umową za towar niedostarczony. Tymczasem faktura powoda opiewała na wartość wyższą niż wartość towaru dostarczonego, także po wystawieniu korekty. W żaden sposób nie pomniejszono też należności za transport, mimo niewątpliwie nienależytego wykonania umowy i dostarczenia mniejszej ilości cementu, niż zamówiony.
Niezależnie od powyższego należy wskazać na niewspółmierność podjętych przez powoda kroków do wartość niezapłaconego świadczenia. Po zmianie, dokonanej w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych od dnia 1 stycznia 2016 r., art. 10 ust. 2 ustawy brzmi: Oprócz kwoty, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę. Wprawdzie przepis nie miał takiego brzmienia w czasie, którego sprawa dotyczy, niemniej jednak sposób dokonanej zmiany legislacyjnej powinien rzutować na ocenę, czy przy żądaniu zwrotu kosztów windykacji nie dochodzi do nadużycia prawa (art. 5 k.c.). Przy uwzględnieniu, że faktura powinna opiewać na ok. 1500 zł, powód zlecił windykację firmie, która za swoje usługi pobiera opłatę nie mniejszą niż 510 zł, a więc 1/3 wartości całego niezapłaconego świadczenia. Pozwany bezpośrednio po stwierdzeniu wad zamówionego towaru wezwał powoda do dokonania korekty wystawionej faktury VAT w taki sposób, aby pomniejszona została kwota do zapłacenia za cement o wartości tego towaru, który nie został wydany pozwanemu. Powód wystawił fakturę korygującą na kwotę nie odpowiadającą wartości towaru uszkodzonego. Zatem powód naruszył obowiązek lojalności i uczciwości kupieckiej, o czym świadczy również skierowanie do windykacji całej należności z pierwotnej faktury (potwierdza to treść wezwania pochodzącego od firmy (...)). Wprawdzie pozwany nie zapłacił należności bezpośrednio po dostarczeniu mu faktury korekty (co, zgodnie z zeznaniami żony pozwanego, musiało nastąpić kilka dni po jej wystawieniu), ale pozwanemu nie sposób czynić z tego zarzutu, skoro korekta nie odpowiadała wartości towaru dostarczonego. Można zatem zakładać, że gdyby powód pomniejszył należność o całą wartość towaru uszkodzonego, zapłata nastąpiłaby bez dalszej zwłoki, a kierowanie sprawy do windykacji nie byłoby konieczne.
Z uwagi na powyższe powództwo zostało oddalone.
Rozstrzygnięcie o kosztach znajduje uzasadnienie w treści art. 98 k.p.c. Pozwany wygrał proces, toteż przyznano mu wynagrodzenie pełnomocnika z opłatą skarbową (197 zł, stosownie do § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych).
1. (...)
2. (...)
3. (...)