UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 04 marca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ustalenia R. B. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wskazując, że na dzień 01 stycznia 1999 r. nie osiągnął on wymaganego co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, a jedynie 14 lat, 2 miesiące i 27 dni.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł R. B. kwestionując przyjęcie w postępowaniu administracyjnym, że nie spełnia łącznie wszystkich przesłanek ustalenia mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym oraz podnosząc, iż praktycznie przez cały okres zatrudnienia wykonywał pracę w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoją dotychczasową argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie VII U 872/15 Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy R. B. prawo do emerytury od dnia 13 marca 2015 r. stwierdzając brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

2. zasądza od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

Wnioskodawca urodzony w dniu (...) w okresie od 01 września 1970 r. do dnia 06 maja 1974 r. był uczniem szkoły przyzakładowej, a następnie kierowcą w W.w G.. Od dnia 06 maja 1974 r. do dnia 13 kwietnia 1976 r. odbywał służbę wojskową. Następnie od dnia 18 maja 1976 r. do dnia 15 grudnia 1976 r. pracował na podstawie najpierw okresu próbnego, a następnie umowy o pracę w O. w G.. I następnie od dnia 14 lutego 1977 roku do dnia 14 sierpnia 1991 r. pracował w (...) w G.. Z tego zakładu pracy posiada świadectwo pracy w szczególnych warunkach jako kierowca samochodu powyżej 3,5 tony.

Jako uczeń przyzakładowej szkoły, przyzakładowej szkoły zawodowej dla pracowników W. uczył się w zawodzie mechanik, kierowca pojazdów samochodowych i szkołę tą ukończył w dniu 20 czerwca 1973 roku. Następnie podjął pracę w W. jako kierowca samochodu ciężarowego, dlatego że w tym przedsiębiorstwie komunikacyjnym były tylko samochody ciężarowe powyżej 3,5 tony i wnioskodawca pracował jako kierowca samochodu marki L.. Następnie wnioskodawca odbywał służbę wojskową, gdzie również wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego opancerzonego. I następnie po powrocie z wojska podjął pracę od dnia 18 maja 1976 r. w O. w G. jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony - S.. Zajmował się rozwożeniem mleka. I tam pracował przez okres około 6-ciu miesięcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy oraz w aktach organu rentowego, których prawdziwość i rzetelność nie była kwestionowana przez żadną stronę postępowania. Podstawę ustaleń stanu faktycznego, co do zasady stanowiły także zeznania zatrudnionego razem z ubezpieczonym świadka K. L., który opisał w jakim charakterze wnioskodawca pracował w(...) i czym zajmował się oraz na jakim samochodzie jeździł. Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd Okręgowy oparł się również na przesłuchaniu R. B. w charakterze strony uznając, że jest spójne, przekonujące, zasługujące na walor wiarygodności oraz w zgodzie z dokumentami, które znajdują się w aktach rentowych oraz w aktach sprawy, jak również koresponduje z zeznaniami świadka K. L..

W świetle poczynionych ustaleń Sąd I instancji uznał, że odwołanie skarżącego zasługuje na uwzględnienie ze względu na to, że sporną kwestią w przedmiotowym postępowaniu był jedynie staż pracy w warunkach szczególnych, to znaczy 15 lat okresu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy ustalił, że wnioskodawca udowodnił 14 lat, 2 miesiące i 27 dni.

Zdaniem Sądu Okręgowego na podstawie ustalonego stanu faktycznego należy wnioskodawcy doliczyć do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach okresy zatrudnienia: od ukończenia szkoły przyzakładowej w W. w G. od dnia 20 czerwca 1973 r. do dnia 05 maja 1974 r. i w (...) od dnia 18 maja 1976 r. do dnia 15 grudnia 1976 r., tj. 6 miesięcy i 29 dni, ponieważ z postępowania dowodowego niezbicie wynika, że ubezpieczony wykonywał wówczas pracę kierowcy samochodu ciężarowego. Ponadto okres zasadniczej służby wojskowej, tj. 1 rok i 11 miesięcy.

W ocenie tego Sądu wnioskodawca spełnia sporną przesłankę ustalenia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, ponieważ po doliczeniu tych okresów ma okres zatrudnienia w szczególnych warunkach przekraczający wymagane co najmniej15 lat.

Ogólne zasady nabywania emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.).

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa emerytalna jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W wykazie A rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego – wykazie prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, w dziale VIII „Prace w transporcie i łączności”, pod poz. 2 wymieniono „prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony”.

Zdaniem Sądu I instancji po doliczeniu tych okresów pracy, w których wnioskodawca, co wykazał niezbicie materiał dowodowy oraz przeprowadzone postępowanie dowodowe, wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, spełnia on przesłanki do przyznania mu prawa do emerytury w wieku obniżonym od dnia, kiedy ukończył 60 lat. To znaczy, że spełnił sporną przesłankę z art. 184 ustawy emerytalnej.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

W przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, na podstawie artykułu 118 ust. 1 lit. a ustawy emerytalnej, Sąd ten orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku uznając, że dopiero postępowanie dowodowe przeprowadzone w postępowaniu sądowo-odwoławczym dało miarodajne podstawy do uwzględnienia żądania odwołującego.

O kosztach procesu – kosztach zastępstwa prawnego R. B. w postępowaniu sądowym pierwszo-instancyjnym w niniejszej sprawie, na podstawie art. 98 k.p.c. i przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), orzeczono jak w pkt 2 sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. zaskarżając ten wyrok w pkt l w części dotyczącej przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury od dnia 13 marca 2015 r. oraz w pkt 2, tj. zasądzenia od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kwoty 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zarzucając naruszenie:

1) prawa materialnego, tj. art. 184 w powiązaniu z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.) w zw. z § l, § 2 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), poprzez przyjęcie, że wnioskodawca spełnia wszystkie warunki do przyznania prawa do emerytury oraz

2) prawa procesowego, w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegającym między innymi na dokonaniu błędnej oceny materiału dowodowego oraz przyjęciu, iż wyjaśnienia wnioskodawcy stanowią wystarczający dowód potwierdzający wykonywanie pracy w szczególnych warunkach w W. w G. w okresie od dnia 20 czerwca 1973 r. do dnia 05 maja 1974 r.

W uzasadnieniu tego apelacji skarżący dokonał streszczenia postępowań: administracyjnego i sądowego pierwszo-instancyjnego w niniejszej sprawie, powołał treść przepisów: art. 32 ust. 1 i art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej, § 2 ust. 1 i 2 jak również § 4 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego oraz nie zgodził się z ustaleniami Sądu I instancji co do charakteru pracy R. B. w okresie jego zatrudnienia w W. w G. od dnia 20 czerwca 1973 r. do dnia 05 maja 1974 r. Zakwestionował również zaliczenie do wymaganego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach okresu zasadniczej służby wojskowej ubezpieczonego od dnia 06 maja 1974 r. do dnia 13 kwietnia 1976 r.

Apelujący zgodził się natomiast z ustaleniami tego Sądu co do charakteru pracy wnioskodawcy w okresie jego zatrudnienia w (...) w G. od dnia 18 maja 1976 r. do dnia 15 grudnia 1976 r. (6 miesięcy i 29 dni).

Organ rentowy wskazał, że postępowanie przeprowadzone na okoliczność charakteru pracy w spornych okresach zostało ograniczone jedynie do dokumentacji źródłowej zgromadzonej w aktach emerytalnych oraz zeznań samego zainteresowanego, który z natury rzeczy jest zainteresowany korzystnym wynikiem postępowania.

Organ ten zarzucił, że Sąd Okręgowy nie przeprowadził innego dowodu na okoliczność rodzaju wykonywanej pracy, np. z akt osobowych, czy z zeznań świadków.

Podniósł, że Sąd ten nie ustalił, czy rzeczywiście samochód, którym jeździł wnioskodawca w W. w G. był samochodem o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Samo ustalenie, że był to samochód marki L. jest nie wystarczające, ponieważ nie wszystkie samochody tej marki były samochodami o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyższej 3,5 tony.

Skarżący podkreślił, że Sąd I instancji nie ustalił również, czy praca wykonywana przez ubezpieczonego była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Wprawdzie wnioskodawca zeznał, że pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak nie wiadomo, czy tę pracę wykonywał stale. Z wyjaśnień zainteresowanego wynika, że jego praca polegała na dowożeniu mechaników z działu naprawczego na naprawy torów tramwajowych. Sąd ten nie ustalił, czym zajmował się ubezpieczony w czasie, gdy mechanicy naprawiali te tory.

Ponadto zauważył, że Sąd Okręgowy, wbrew twierdzeniom wnioskodawcy, że pracował na stanowisku kierowcy od października 1973 r., uwzględnił do okresów pracy w szczególnych warunkach okres od dnia 20 czerwca 1973 r. do dnia 05 maja 1974 r.

Apelujący zarzucił, że Sąd ten nie uzasadnił również zaliczenia do okresów pracy w szczególnych warunkach okresu od dnia 06 maja 1974 r. do dnia 13 kwietnia 1976 r., tj. okresu pełnienia zasadniczej służby wojskowej.

Zdaniem organu rentowego ustalenie przez Sąd I instancji, że w tym okresie wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego opancerzonego jest niewystarczające. Organ ten zauważył, że przepisy uprawniające do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dotyczą ubezpieczonych będących pracownikami. Pracownikiem zaś, w myśl art. 2 Kodeksu pracy, jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Zasadnicza służba wojskowa nie jest wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy, a żołnierz zasadniczej służby wojskowej nie jest pracownikiem.

Ponadto apelujący wskazał, że zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. Warunkiem wliczenia służby wojskowej do okresu zatrudnienia jest powrót do zakładu pracy w celu podjęcia zatrudnienia w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby.

Skarżący podał, że powyższy okres został uwzględniony do ogólnego stażu pracy. W myśl natomiast uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2013 r. w sprawie II UZP 6/13 czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. l cytowanej ustawy zalicza się - na warunkach wynikających z tego przepisu- również do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. l ustawy emerytalnej), o ile wnioskodawca po zakończeniu zasadniczej służby wojskowej został zatrudniony w tych samych warunkach przez pracodawcę, u którego był zatrudniony w chwili powołania do służby.

Ze świadectwa pracy z dnia 06 marca 1987 r. wystawionego przezW. w G. (k. 6 plik I), jak i zeznań wnioskodawcy wynika, że nie podjął on pracy w W. w G. po zakończeniu zasadniczej służby wojskowej. Wobec powyższego brak jest podstaw do uwzględnienia okresu służby wojskowej do pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy stanął zatem na stanowisku, że wyniki postępowania dowodowego nie pozwalały na wydanie orzeczenia w takim kształcie, jakie nadał mu Sąd I instancji.

W konkluzji apelacji organ ten wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w pkt l we wskazanej części oraz w pkt 2 i oddalenie odwołania, ewentualnie

2) uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji oraz

3) zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Pismem procesowym z dnia 10 października 2015 r., wniesionym po upływie terminu do złożenia odpowiedzi na apelację, R. B. wniósł m.in. o zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w wysokości podwójnej stawki minimalnej według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie zawiera zarzutów skutkujących uchyleniem lub zmianą wyroku Sądu I instancji.

Z apelacji wynika zarzut naruszenia prawa procesowego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a w konsekwencji poczynienie błędnych ustaleń faktycznych dotyczących charakteru prac wykonywanych przez R. B. w spornym okresie zatrudnienia w W.w G. od dnia 20 czerwca 1973 r. do dnia 05 maja 1974 r.

Skuteczne postawienie zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń ze zgromadzonymi dowodami lub naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, lub nie uwzględnił wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów, jedynie to bowiem może być przeciwstawione uprawnieniu do dokonywania swobodnej oceny dowodów (por. wyrok S.N. z dnia 13 października 2004 r., III CK 245/04, LEX nr 174185).

W ocenie Sądu II instancji skarżący nie zdołał wykazać wadliwości rozumowania Sądu Okręgowego z punktu widzenia zaprezentowanych powyżej kryteriów co niezasadnym czyni zarzut naruszenia prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. i poczynienia ustaleń faktycznych sprzecznych z zebranym materiałem dowodowym.

Sąd Apelacyjny podziela poczynione w postępowaniu sądowym pierwszo-instancyjnym w przedmiotowej sprawie ustalenia faktyczne i przyjmuje je za własne, a zatem nie zachodzi potrzeba ich powtarzania w tym uzasadnieniu (por. wyrok S.N. z dnia 11 czerwca 1999 r., II CKN 391/98, LEX nr 523662).

Istota sporu w niniejszym postępowaniu sprowadza się do oceny, czy ubezpieczony spełnia łącznie wszystkie, wynikające z treści art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm., nazywanej dalej ustawą emerytalną), warunki ustalenia mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, a w szczególności przesłankę w postaci osiągnięcia w dniu wejścia ustawy emerytalnej w życie, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r., wymaganego w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej).

Nie jest natomiast przedmiotem sporu i nie budzi wątpliwości spełnianie pozostałych przesłanek ustalenia mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej.

Ocena kwestii spełniania przesłanki z art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej zależy od odpowiedzi na pytanie, czy okresy zatrudnienia wnioskodawcy: w W. w G. od dnia 20 czerwca 1973 r. do dnia 05 maja 1974 r. i w(...)w G. od dnia 18 maja 1976 r. do dnia 15 grudnia 1976 r., jak również okres zasadniczej służby wojskowej od dnia od dnia 06 maja 1974 r. do dnia 13 kwietnia 1976 r. podlegają zaliczeniu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

R. B. nie przedłożył świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach ani świadectw pracy, w których wskazane wyżej zakłady pracy, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, stwierdziłyby sporne okresy zatrudnienia jako okresy pracy w szczególnych warunkach.

W sądowym postępowaniu odwoławczym fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie mogą być jednak udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego, a do sądu należy ocena ich wiarygodności (por. wyrok S.N. z dnia 02 lutego 1996 r., II URN 3/95, LEX nr 24774).

W związku z powyższym ubezpieczony ma szerokie możliwości udowodnienia faktu świadczenia w spornych okresach zatrudnienia prac w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego stale i w pełnym wymiarze czasu, przy zastosowaniu różnorodnych środków dowodowych.

Z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, czy centralny związek spółdzielczy, w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może – w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych – stanowić negatywną przesłankę dowodową (por. wyrok S.N. z dnia 16 listopada 2010 r., I UK 124/10, LEX nr 707404).

W przypadku ustalenia, że stanowisko pracy ubezpieczonego widniejące na dokumentach dotyczących spornych okresów zatrudnienia, figuruje w wykazie stanowiącym załącznik do właściwego zarządzenia resortowego albo uchwały, zachodziłoby zatem domniemanie faktyczne, że w okresie zatrudnienia na tym stanowisku wykonywał on prace w szczególnych warunkach.

Z przeprowadzonych w sprawie dowodów w postaci: świadectw pracy: z W. w G. z dnia 06 marca 1987 r. (k. 6 akt ren. ZUS, k. 5 akt sprawy) i z (...) w G. z dnia 11 stycznia 1977 r. (k. 8-8v. akt ren. ZUS, k. 9-9v. akt sprawy) oraz legitymacji ubezpieczeniowej (k. 50 akt sprawy) wynika, że w spornych okresach wnioskodawca był zatrudniony na stanowiskach kierowcy.

Stanowiska te nie są wymienione, odpowiednio: w pkt 1-5, poz. 2 „Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych , specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15”, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów”, działu VIII „W transporcie i łączności”, wykazu A, stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 r. w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej oraz w pkt 1-4, poz. 2 „Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15”, działu VIII „W transporcie i łączności”, wykazu A, stanowiącego załącznik nr 1 do uchwały nr 80 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30 czerwca 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości pracy (Biuletyn CZSP nr 15-16, poz. 54).

W odniesieniu do okresów zatrudnienia na tych stanowiskach nie zachodzi zatem domniemanie faktyczne wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Jednakże w oparciu o wszystkie przeprowadzone w sprawie dowody, w tym zeznania świadka K. L. (k. 25 akt sprawy 00:04:04) oraz przesłuchanie w charakterze strony R. B. (k. 26 akt sprawy 00:08:47) w zakresie korespondującym z treścią dokumentów dotyczących spornych okresów zatrudnienia i sporządzonych w tych okresach prawidłowo Sąd I instancji przyjął, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wówczas prace w szczególnych warunkach wymienione w poz. 2 „Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów”, działu VIII „W transporcie i łączności”, wykazu A rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

Sąd II instancji nie podziela natomiast stanowiska Sądu Okręgowego, zgodnie z którym zaliczeniu podlega również okres zasadniczej służby wojskowej wnioskodawcy.

Odnosząc się następnie do okresu zasadniczej służby wojskowej R. B. od dnia 06 maja 1974 r. do dnia 13 kwietnia 1976 r. podzielić należy stanowisko, zgodnie z którym okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (jak w niniejszej sprawie) zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia (por. wyroki S.N.: z dnia 25 lutego 2010 r., II UK 219/09, LEX nr 590248, z dnia 17 maja 2012 r., I UK 399/11, LEX nr 1211140 i z dnia 24 maja 2012 r., II UK 265/11, LEX nr 1227192).

Z przeprowadzonego w niniejszej sprawie postępowania dowodowego wynika, że w ustawowym terminie 30 dni ubezpieczony nie zgłosił swojego powrotu do pracy w dotychczasowym zakładzie pracy, zaś pracę w nowym zakładzie pracy - (...) w G. podjął dopiero w dniu 18 maja 1976 r., a zatem zasadne jest przyjęcie, że nie zachodzą podstawy prawne do zaliczenia okresu tej służby do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego przez przepisy dotychczasowe do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Nieprawidłowo zatem Sąd I instancji uznał, że okres zasadniczej służby wojskowej wnioskodawcy od dnia 06 maja 1974 r. do dnia 13 kwietnia 1976 r. podlega zaliczeniu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Jednocześnie jednak podkreślenia wymaga, że podlegające zaliczeniu do wymaganego do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresy zatrudnienia R. B.: w W. w G. od dnia 20 czerwca 1973 r. do dnia 05 maja 1974 r. (10 miesięcy i 16 dni) oraz w (...) w G. od dnia 18 maja 1976 r. do dnia 15 grudnia 1976 r. (6 miesięcy i 29 dni), liczone razem z okresem uwzględnionym przez organ rentowy (14 lat, 2 miesiące i 27 dni), dają na dzień 01 stycznia 1999 r. łącznie 15 lat, 8 miesięcy i 12 dni pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony spełnia zatem sporną przesłankę ustalenia mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, z art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej.

Wobec spełnienia łącznie wszystkich ustawowych przesłanek z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, zachodzi podstawa prawna do przyznania wnioskodawcy tego świadczenia.

Niezasadny jest podniesiony w apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego, a w szczególności art. 184 w zw. z art. 32 ustawy emerytalnej w zw. z § 1, § 2 i § 4 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

Reasumując stwierdzić należy, że Sąd ten dokonał prawidłowej, zgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, oceny całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego.

Wobec uwzględnienia odwołania R. B. od zaskarżonej decyzji, zasadnie Sąd Okręgowy przyjął, że to organ rentowy jest stroną przegrywającą sprawę w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obowiązany jest zwrócić ubezpieczonemu na jego żądanie koszty procesu w postępowaniu sądowym pierwszo-instancyjnym w niniejszej sprawie, na które stosownie do art. 98 § 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. składa się wynagrodzenie radcy prawnego w wysokości podwójnej stawki minimalnej, wynikającej z przepisów § 2 ust. 1-2 i § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm., nazywanego dalej rozporządzeniem w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 2002 r.).

Wobec powyższego, uznając apelację organu rentowego za bezzasadną, na mocy art. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach procesu – kosztach zastępstwa procesowego poniesionych przez R. B. w postępowaniu apelacyjnym w niniejszej sprawnie, na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 2 ust. 1 i 2, § 11 ust. 2 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 2002 r., stosowanego na podstawie § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804), Sąd ten orzekł jak w pkt II sentencji wyroku.

SSA Maria Sałańska-Szumakowicz SSA Daria Stanek SSA Jerzy Andrzejewski

WYROK

UZASADNIENIE