UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 października 2015 roku w sprawie z powództwa (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. przeciwko P. S. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zarzucając mu obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.:

1.  art. 339 § 2 koc. poprzez nieprzyjęcie przez Sąd pierwszej instancji za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie, mimo iż podane przez powoda twierdzenia nie budzą wątpliwości o kwalifikowanym charakterze, czyli wątpliwości uzasadnionych, podczas gdy przedmiotowe twierdzenia znajdują logiczne i prawdopodobne poparcie w przytoczonych dowodach w postaci umowy o przyznanie limitu kredytowego z dnia 17.06.2009 r. o numerze (...), Umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 roku wraz z załącznikiem dotyczącym listy wierzytelności stanowiących przedmiot umowy przelewu, bankowego tytułu egzekucyjnego o numerze (...) oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 12 kwietnia 2012 roku o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w sprawie o sygn. akt I Co 298/12;

2.  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 129 § 1 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędne uznanie, że dokumenty złożone przez powoda są niewystarczające do udowodnienia roszczenia, gdyż zostały złożone w kopiach, w sytuacji, gdy przed rozprawą powód nie był zobowiązany do przedłożenia oryginałów, a złożone dokumenty nie były kwestionowane przez pozwanego;

3.  art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c., polegającą na dowolnej, sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, ocenie materiału dowodowego przejawiającej się w uznaniu, że:

a)  powód nie udowodnił, by przysługiwała mu względem pozwanego wierzytelność w dochodzonej pozwem wysokości, jak też legitymacja procesowa czynna do jej dochodzenia, podczas gdy z przedstawionej przez dokumentacji tj. umowy o przyznanie limitu kredytowego o numerze (...), Umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 roku wraz z załącznikiem dotyczącym listy wierzytelność, stanowiących przedmiot umowy przelewu, bankowego tytułu egzekucyjnego o numerze (...) oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 12 kwietnia 2012 roku o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, wynika istnienie oraz wysokość roszczenia, a także legitymacja procesowa czynna powoda;

b)  twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczone w pozwie budzą uzasadnione wątpliwości, podczas gdy z przedstawionych przez powoda dowodów wynika istnienie, wysokość oraz wymagalność dochodzonego przez powoda roszczenia, wobec powyższego twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczone w pozwie nie budzą uzasadnionej wątpliwości i jako takie winny być przez sąd uznane za prawdziwe, w szczególności wobec faktu, iż pozwany nie stawił się na rozprawie oraz nie zajął stanowiska w sprawie;

1.  art. 248 k.p.c. w związku z 227 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i niezobowiązanie powoda do przedstawienia usuwających wątpliwości Sądu dowodów na okoliczność wysokości dochodzonej pozwem kwoty i dopiero w przypadku niewykonania przez powoda wymienionego obowiązku procesowego dotyczącego przedstawienia omawianej dokumentacji zastosowanie sankcji określonej w art. 6 k.c. pozwalającej na uznanie nieudowodnienia roszczenia co do wysokości.

W oparciu o wskazane zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości przez zasądzenie od pozwanego P. S. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W., kwoty 4 377,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 20.03.2015 roku do dnia zapłaty; zasądzenie od pozwanego P. S. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W., zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie przed Sądem I instancji; zasądzenie od P. S. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W., zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie apelacyjne, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji; pozostawienie Sądowi I instancji rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych, za postępowanie przed Sądem I instancji; pozostawienie Sądowi I instancji rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych, za postępowanie apelacyjne.

Powód wniósł także o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu w postaci: Doświadczonego za zgodność z oryginałem odpisu umowy o przyznanie limitu kredytowego o numerze (...) z dnia 17.06.2009 roku na okoliczność istnienia zasadności i wysokości roszczenia powoda; poświadczonego za zgodność z oryginałem odpisu bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...), na okoliczność zasadności, wymagalności oraz wysokości roszczenia powoda; )oświadczonego za zgodność z oryginałem odpisu postanowienia Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej, Wydziału Cywilnego z dnia 12 kwietnia 2012 roku, sygn. akt I Co 298/12 o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...), na okoliczność zasadności roszczenia powoda oraz wysokości roszczenia w zakresie kosztów, wskazując, iż składał wnioski o przeprowadzenie dowodów z powyższych dokumentów jednakże Sąd nie uwzględnił przedmiotowych dowodów w swoich ustaleniach. Wniósł także o przeprowadzenie dowodu z załącznika do umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 roku, przekazanego nabywcy w wersji elektronicznej, na okoliczność zasadności. Wysokości oraz wymagalności roszczenia powoda.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu w całości.

W pierwszej kolejności Sąd II instancji, kierując się dyspozycją art. 350 § 3 k.p.c. sprostował z urzędu oczywistą omyłkę pisarską zaistniałą w wyroku Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 16 października 2015 roku sygn. akt I C 502/15 w ten sposób, iż w komparycji po słowach (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Fundusz Inwestycyjnego Zamkniętego w” nakazał dopisać słowo (...).

Niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym i z tego względu zgodnie z przepisem art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku tego sądu powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia i w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w treści uzasadnienia.

W tym stanie rzeczy stwierdzić zatem trzeba, że, wbrew zapatrywaniom skarżącego, rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest prawidłowe i zapadło z poszanowaniem art. 339 § 2 k.p.c. Wskazać w tym miejscu należy, że przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego - domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości. Jednocześnie zaś wymaga podkreślenia, że przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Wprowadzone przez przepis art. 339 § 2 k.p.c. swoiste domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy nie zwalnia powoda od przytoczenia faktów, które są niezbędne do dokonania subsumcji materialnoprawnej, stanowiącej faktyczną i materialnoprawną podstawę wyroku. Sąd obowiązany jest bowiem, nawet przy uznaniu twierdzeń powoda za prawdziwe, dokonać prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach, z punktu widzenia prawa materialnego; stanowisko takie nie budzi wątpliwości w nauce prawa, znalazło także wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki: z dnia 15 września 1967 r. - III CRN 175/97, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 142; z dnia 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, Prok.i Pr.-wkł. 1999/9/30). Innymi słowy, sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 września 2013 roku, I ACa 494/13, Lex numer 1378705).

Podkreślić zatem jeszcze raz należy, że wyrok zaoczny nie w każdym przypadku musi być wyrokiem uwzględniającym powództwo. Dyspozycja wskazanego przepisu wskazuje bowiem wyraźnie, że sąd orzekający może przyjąć za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, jedynie wtedy, gdy nie budzą one uzasadnionych wątpliwości i nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W realiach niniejszej sprawy o oddaleniu powództwa zadecydowało nieudowodnienie przez powoda zarówno istnienia, jak i wysokości zobowiązania. Wbrew stanowisku apelującego materiał dowodowy nie był miarodajny do uwzględnienia powództwa. Analiza akt niniejszej sprawy nie pozwala odmówić słuszności stanowisku Sądu Rejonowego, że twierdzenia powoda o faktach w tej sprawie budzą uzasadnione wątpliwości. Powód przedłożył bowiem jedynie umowę przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 wraz z częściowym załącznikiem do umowy, z której wynika jedynie, iż z dniem jej zawarcia strona powodowa nabyła wierzytelności przysługujące pierwotnemu wierzycielowi wobec pozwanego z tytułu umowy kredytowej numer (...). W aktach sprawy brak jest natomiast nie tylko umowy, ale także regulaminu lub innych dokumentów wskazujących na istnienie i wysokość zobowiązania, zasad obciążania pozwanego dochodzoną kwotą przez pierwotnego wierzyciela, daty wymagalności świadczenia, sposobu i okresu wyliczenia odsetek.

W tym stanie rzeczy uzasadnione wątpliwości rodzi już fakt, że powódka, ograniczyła się w tej sprawie wyłącznie do podniesienia twierdzeń o faktach, a nie przedstawiła wystarczających dowodów na ich poparcie, w tym choćby nawet umowy pożyczki z pierwotnym wierzycielem. Jednocześnie pozostałe przedłożone przez stronę dokumenty zostały złożone w kserokopiach (które nie zostały poświadczone przez pełnomocnika za zgodność z oryginałem), które nie posiadają waloru dokumentów o których mowa w art. 244 k.p.c. i art. 245 k.p.c. Kopie dokumentów niepoświadczone za zgodność z oryginałem nie są dowodami z dokumentów, gdyż nie stanowią ich odpisów w rozumieniu procedury cywilnej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 1994 r., III CZP 37/94, OSNC 1994, nr 11, poz. 206). Stanowią one jeden ze środków dowodowych, przy pomocy których strona może udowodnić fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Zatem nie są one pozbawione mocy dowodowej i dowody te, jak każde inne, podlegają ocenie sądu na podstawie art. 233 k.p.c. Niemniej jednak ich ocena nie pozwalała na rozstrzygniecie zgodnie z żądaniem pozwu. O ile również Sąd Rejonowy mógł, zgodnie z art. 129 § 4 k.p.c., zażądać od powoda przedłożenia wskazanych dokumentów w oryginale, to po pierwsze nie miał takiego obowiązku, a jednocześnie brak było podstaw do takiego zobowiązania powoda, albowiem ich przedłożenie nie wpłynęłoby na ocenę zasadności powództwa. Powód nie przedstawił bowiem żadnego wiarygodnego dokumentu potwierdzającego istnienie zobowiązania i jego ewentualnej wysokości. Niewątpliwie z umowy sprzedaży wierzytelności wynika jedynie, iż z dniem jej zawarcia strona powodowa nabyła wierzytelności przysługujące pierwotnemu wierzycielowi wobec pozwanego z tytułu umowy kredytowej numer (...). W aktach sprawy brak jest natomiast nie tylko umowy, na podstawie której jego zdaniem pozwany otrzymał świadczenie pieniężne w określonej wysokości i w oparciu o którą następnie powstało zadłużenie pozwanego, ale także regulaminu lub innych dokumentów wskazujących na istnienie i wysokość zobowiązania, zasad obciążania pozwanego dochodzoną kwotą przez pierwotnego wierzyciela, daty wymagalności świadczenia, sposobu i okresu wyliczenia odsetek. Sąd słusznie przy tym uznał, iż z załączonych do akt dokumentów nie można również stwierdzić, czy pozwany posiadał w ogóle jakiekolwiek nieuregulowane zadłużenie wobec pierwotnego wierzyciela. Nie dołączono bowiem do pozwu żadnych dowodów wpłaty konkretnych sum pieniężnych na rzecz pozwanego, ewentualnych wezwań do zapłaty, czy też innych dokumentów, które potwierdzałyby nieuregulowanie przez pozwanego jego zobowiązania oraz ustalić wartość zadłużenia. Sąd Okręgowy powyższą ocenę Sądu I instancji w pełni podziela i nie dostrzega w tym zakresie żadnych nieprawidłowości.

Zważyć zatem należy, że dyspozycja art. 339 § 2 k.p.c. nie oznacza, że powód zwolniony jest w całości od obowiązku przedstawienia dowodów na okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. Przepis art. 339 § 2 k.p.c. łagodzi bowiem jedynie rygory procesowe w zakresie kwestii uznania określonej okoliczności za udowodnioną, nie oznacza jednak, że powód może w ogóle nie przedstawić jakichkolwiek dowodów które choćby uprawdopodabniały jego twierdzenia o faktach i uzyskać wyrok korzystny dla siebie.

Brak było również jakichkolwiek podstaw do zobowiązania powoda do przedstawienia usuwających wątpliwości Sądu dowodów, a tym samym uzasadniających jego roszczenie. W obecnie obowiązującym stanie prawnym to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzenia w celu uzupełnienia bądź wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, opubl. OSNC Nr 6-7/1997 poz. 76). Sąd odwoławczy uważa, że to obowiązkiem powoda, zwłaszcza reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika, było wykazanie zasadności dochodzonego roszczenia. Nadto nie sposób nie zauważyć, że wskazany w zarzucie przepis art. 248 k.p.c. łączony z art. 227 k.p.c. kierowany jest do stron procesu i osób trzecich, i na te podmioty nakłada stosowne obowiązki. Nie nakłada zaś obowiązków na sąd. Dlatego też choćby z tej przyczyny Sąd Rejonowy przepisu tego naruszyć nie mógł.

W ocenie Sądu Okręgowego nie zachodziły żadne przesłanki do uwzględnienia prezentowanych w apelacji wniosków dowodowych, które należało ocenić jako spóźnione (art. 381 k.p.c.). Wskazać bowiem należy, że wykorzystanie przez sąd apelacyjny uprawnienia przewidzianego w art. 381 k.p.c. może wchodzić w rachubę tylko co do faktów i dowodów, które nie uległy prekluzji w pierwszej instancji (Tadeusz Żyznowski, Komentarz do art.843 Kodeksu postępowania cywilnego – LEX ). Strona powoda w żaden sposób nie wykazała, by potrzeba powołania wskazanych dowodów powstała później. Z oczywistych względów fakt zapoznania się z uzasadnieniem niekorzystnego dla powoda orzeczenia nie może stanowić usprawiedliwienia dla spóźnionego przedstawienia dowodów.

Mając na uwadze powyższe Sad Okręgowy na podstawie art. 505 ¹² §3 k.p.c. oddalił apelację.