UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 czerwca 2014 roku ZUS Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu Z. M. prawa do emerytury pomostowej argumentując, iż nie udowodnił on minimum 15 lat pracy w szczególnych warunkach (uwzględniono jedynie 12 lat, 6 miesięcy i 17 dni takiej pracy).

Decyzją z dnia 25 lipca 2014 ZUS Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu Z. M. prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym argumentując, iż nie udowodnił on minimum 15 lat pracy w szczególnych warunkach (uwzględniono jedynie 5 lat i 1 miesiąc).

Od obu decyzji odwołał się ubezpieczony podnosząc, iż nie zgadza się z tymi decyzjami, gdyż ZUS odmówił mu prawa do emerytury, ponieważ nie miał świadectw pracy w warunkach szczególnych w Zakładach (...), P. w M.. Ma wpisane zajmowane stanowisko kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony, pracował tam od 12 listopada 1984r., do 28 lutego 1991r.

W odpowiedziach na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i w obu odpowiedziach na odwołanie wskazał, że nie sposób było zaliczyć, jako pracę w szczególnych warunkach okresu od 12 listopada 1984r., do 28.02.1991r., w Przedsiębiorstwie (...) w K., ponieważ brak jest świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, natomiast ze zwykłego świadectwa pracy wynika, że ubezpieczony był kierowcą samochodu powyżej 3,5 tony.

W pismach z dnia 01 grudnia 2014 roku, organ rentowy wskazał, że do stażu pracy w szczególnych warunkach przy ustalaniu uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym zaliczono ubezpieczonemu okres od 01 grudnia 1975r., do 31 maja 1976r., czyli 6 miesięcy, to jest okres pracy zatrudnienia w I. w I. oraz okres od 10 kwietnia 1980r., do 09 listopada 1984r., czyli 4 lata, 7 miesięcy, czyli okres zatrudnienia w (...) w I.. Łącznie zaliczono, zatem 5 lat i 1 miesiąc. Natomiast do stażu pracy w szczególnych warunkach przy ustalaniu uprawnień do emerytury pomostowej zaliczono okresy od 01 grudnia 1975r., do 31 maja 1976r., - 6 miesięcy pracy w I. w I., oraz od 10 kwietnia 1980r., do 09 listopada 1984r., - 4 lata i 7 miesięcy pracy w (...) w I., wreszcie okres od 01 czerwca 2006r., do 28 maja 2014r., 7 lat 5 miesięcy i 17 dni, po wyłączeniu okresów nieskładkowych - łącznie 12 lat, 6 miesięcy i 17 dni.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Bydgoszczy zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z dnia 26 czerwca 2014 roku w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu Z. M. prawo do emerytury pomostowej od dnia 29 maja 2014 roku (pkt 1), stwierdził, że ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (pkt 2), oddalił odwołanie od decyzji z dnia 25 lipca 2014r. odmywającej żądania przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym (pkt 3), zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego Z. M. kwotę 120 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego (pkt 4). Podstawą rozstrzygnięcia Sąd I instancji uczynił następujące ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne:

Ubezpieczony Z. M. w okresie od 12 listopada 1984r., do 28 lutego 1991r., był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w K. w pełnym wymiarze czasu pacy na stanowisku kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony. Praca ubezpieczonego polegała na dowożeniu pracowników z Zakładu Pracy (...), samochodem ciężarowym marki S. przystosowanym do przewozu osób do pracy i z pracy. W godzinach pomiędzy rozwiezieniem ludzi ubezpieczony przewoził samochodem ciężarowym marki S., tak zwanym skrzyniowcem, materiały oraz sprzęt na poszczególne budowy obsługiwał na, obsługiwane przez M.. W okresie od 01 września 1972r., do 31 lipca 1975r., ubezpieczony pozostawał zatrudniony w (...) na stanowisku ślusarza-mechanika maszyn budowlanych, w międzyczasie odbył służbę wojskową, zajmował się w tym zakładzie naprawami bieżącymi, remontami, obsługując w tym zakresie poszczególne wydziały zakładu, to jest ślusarnię, stolarnię, blacharnię, zbrojownię, węzeł betoniarski. Na przykład wymieniał uszczelki przy siłownikach, naprawiał gilotyny do cięcia blachy, giętaki, suwnice, wymieniał części w łożyskach, osiach i wykonywał inne tego typu czynności ślusarskie. W okresie od 01 maja 1996r., do 13 października 1998r., ubezpieczony pracował w Spółce Cywilnej (...), na stanowisku kierowcy mechanika. Zakład zajmował się wykonywaniem instalacji c.o., hydrauliki i tym podobnych, między innymi ubezpieczony jeździł samochodem ciężarowym powyżej 3,5 tony marki A., przewożąc rury, grzejniki, kotły i inny sprzęt związany z hydrauliką.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych ubezpieczonego z wszystkich wskazanych wyżej trzech zakładów pracy, a posiłkowo w oparciu o zeznania świadków, z którymi, co do zasady koresponduje treść zgromadzonych dokumentów. Wyjątkiem są tu twierdzenia świadków M. W. i R. B. (1), jakoby w Spółce (...) ubezpieczony wykonywał wyłącznie prace kierowcy samochodu ciężarowego. Przeczy im, bowiem zarówno umowa o pracę, jak i świadectwo pracy, w którym wskazano jednoznacznie na zajmowane przez niego stanowisko kierowcy mechanika, a nie kierowcy. Odwołanie zasługiwało, zatem na uwzględnienie jedynie w części dotyczącej prawa do emerytury pomostowej, stosownie do treści art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 o emeryturach pomostowych.

Wydając zaskarżoną decyzję organ rentowy zakwestionował jedynie spełnienie przez ubezpieczonego wymogu posiadania, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Nie zaliczył mu, bowiem ubezpieczonemu pracy na stanowisku kierowcy w M.. Tymczasem z dokumentacji pracowniczej ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K., czyli w okresie od listopada 1984r., do lutego 1991r., znajdujących się w jego aktach osobowych i korespondujących z nią zeznań ubezpieczonego oraz świadków, wynika niezbicie, iż w czasie tym wykonywał on prace kwalifikowane, jako wykonywane w warunkach szczególnych, to jest prace wymienione w poz. 2 działu VIII wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 07 lutego 1983r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, to jest pracy kierowcy samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Ubezpieczony jeździł, bowiem tak zwanym Osinobusem, czyli samochodem ciężarowym marki S. o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony przystosowanym do przewozu osób, rozwożąc pracowników na budowę lub zwożąc ich z budów, a pomiędzy rozwiezieniem i zwiezieniem pracowników jeździł samochodem ciężarowym marki S., tak zwanym skrzyniowcem, dowożąc i przewożąc sprzęt budowlany na budowy obsługiwane przez M.. Po doliczeniu tego okresu, czyli łącznie 6 i pół roku, ubezpieczony legitymuje się ponad 18-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach, bowiem w przypadku emerytury pomostowej organ rentowy uznał ponad 12 lat plus 6 i pół roku, czyli ponad 18 lat pracy w takich warunkach.

Nie zasługiwało natomiast na uwzględnienie zdaniem Sądu Okręgowego odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania ubezpieczonemu emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Sąd Okręgowy stwierdził, iż bezpodstawnym jest domaganie się przez stronę odwołującą uznania za pracę w szczególnych warunkach zatrudnienia ubezpieczonego w (...), na stanowisku ślusarza, czy też mechanika maszyn budowlanych, albowiem z zeznań samego ubezpieczonego, jak i świadków, wynika, iż ubezpieczony wykonywał w okresie tego zatrudnienia naprawy i remonty na wielu wydziałach funkcjonujących u pracodawcy, nie tylko na tych, na których wykonywane były, jako podstawowe prace kwalifikowane, jako wykonywane w warunkach szczególnych. Oprócz bowiem betoniarni czy, czy węzła betoniarskiego, czy też pomieszczeń, w których działały suwnice ubezpieczony obsługiwał pod kątem bieżącego usuwania awarii oraz konserwacji, czyli utrzymania ruchu, również stolarnie, ślusarnie i blacharnie. Tymczasem, aby jego prace kwalifikować, jako te wymienione w dziale XIV pod poz. 25 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z 1983 roku - bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, musiałby on stale wykonywać pracę na wydziałach, na których jako podstawowe są wykonywane prace w szczególnych warunkach. Do takich należą na przykład prace betoniarskie, czy przy obsłudze suwnic. Brak jednocześnie podstaw do uwzględnienia w stażu pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach okresu jego zatrudnienia w spółce (...).

Twierdzenia, tak ubezpieczonego, jak i zawnioskowanych przezeń świadków, co do rzekomego stałego wykonywania pracy kierowcy samochodu ciężarowego pozostają w oczywistej sprzeczności z treścią dokumentów pracowniczych jego akt osobowych. W tychże, bowiem wyraźnie wskazano i to zarówno na początku zatrudnienia, bo w umowie o pracę, jak i na jego końcu - w świadectwie pracy, iż ubezpieczony wykonywał pracę mechanika kierowcy. A zatem pracę kierowcy pojazdów ciężarowego A. stanowiły jedynie część jego obowiązków, pozostałe natomiast stanowiły obowiązki mechanika. Tu można jedynie domniemywać wobec uchylania się świadków od przyznania okoliczności wykonywania również innych prac, iż część czasu pracy ubezpieczonego stanowiły czynności mechanika, w znajdujących się na terenie firmy zakładach produkcyjnych produkujących wkłady kominkowe i inne elementy.

Jedynie zaś ustalenie, ku czemu nie ma podstaw, iż ubezpieczony stale jeździł na A. uzasadniałoby przyjęcie, iż jako wykonujący pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, dział VIII prace w transporcie poz. 2, prace te podlegałyby zaliczeniu do prac w szczególnych warunkach. Po zaliczeniu, zatem nawet okresu zatrudnienia ubezpieczonego w M. nadal nie spełnia on warunków posiadania na dzień 01 stycznia 1999r., minimum 15 lat pracy w szczególnych warunkach, łącznie legitymuje się, bowiem 5-letnim okresem pracy uwzględnionym przez ZUS plus 8 lat pracy w M..

Sąd I Instancji nie znalazł przesłanek do stwierdzenia odpowiedzialności ZUS za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji, bowiem biorąc pod uwagę stopień sformalizowania postępowania przed organem rentowym oraz brak świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach, konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego przed Sądem. O kosztach pełnomocnika Sąd Okręgowy orzekł według stosownego rozporządzenia, mając na uwadze nakład pracy pełnomocnika oraz charakter sprawy przyznał wynagrodzenie w wysokości dwukrotności stawki minimalnej.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wywiódł ubezpieczony Z. M. zaskarżając powyższe rozstrzygniecie w pkt 3 zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 184, art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 3 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez przyjęcie, że ubezpieczony nie legitymuje się, co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Powołując się na powyższą podstawę apelacji ubezpieczony wnosił o: zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 3 i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku od dnia 25 lipca 2014r., ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania a także o zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz ubezpieczonego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Apelujący podnosił, iż po analizie zebranego w sprawie materiału dowodowego ubezpieczony nie znalazł podstaw by podzielić stanowisko Sądu I instancji wyrażone w wyroku w punkcie 3. Ubezpieczony argumentował, iż zawnioskowani świadkowie M. W. - brygadzista i R. B. (2) - monter instalacji sanitarnych na okoliczność wykonywania przez ubezpieczonego Z. M. pracy w szczególnych warunkach w (...) Spółce Cywilnej na rozprawie w dniu 16 marca 2015r. będąc dwukrotnie przesłuchanymi wyraźnie podali, że ubezpieczony jeździł A., pracował, jako kierowca, pracował na pełnym etacie. Jak zeznał świadek R. B. (2) zawsze rano się widzieliśmy, co dzień, a jak był na budowie to, co drugi dzień jak przywoził materiał. On jeździł z jednej budowy na drugą. Na rozprawie w dniu 30 września 2015 roku ww. świadkowie potwierdzili, że ubezpieczony wykonywał jedynie prace kierowcy, w Spółce nie było Warsztatu Samochodowego.

Ubezpieczony na rozprawie w dniu 16 marca 2015r. podał, że w (...) jeździł samochodem ciężarowym, woził rury, piece, wszystko związane z hydrauliką, jeździł A. - samochodem ciężarowym o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Na rozprawie w dniu 29 lipca 2015r., ubezpieczony podał, że w N. pracował tylko, jako kierowca, wpisano mu w umowie o pracę, za namową sekretarki zatrudnionej w (...) M. B. stanowisko kierowca mechanik, aby miał dodatkowe ubranie. Były warsztaty, oni robili wkłady kominowe i przygotowania do rurociągów a on to wywoził na budowę.

Apelujący wskazał, iż wymienieni wyżej świadkowie są zgodni, co do charakteru zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Spółce Cywilnej tj., że był zatrudniony w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Ich zeznania są spójne, tworzą logiczną całość i korespondują z zeznaniami ubezpieczonego. Z tego powodu ubezpieczony nie wnioskował o przesłuchanie w charakterze świadka M. B. zatrudnionej w Biurze (...) ul, (...), (...)-(...) I. na okoliczność charakteru jego zatrudnienia w (...) Spółce Cywilnej. Fakt, że ubezpieczony pracował w (...) Spółce Cywilnej, jak kierowca samochodu ciężarowego potwierdzi również świadek T. N. zam. (...)/1, (...)-(...) I.. W tej sytuacji celowym byłoby przesłuchanie w charakterze świadka M. B. i T. N., na adres podany wyżej, na okoliczność charakteru zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Spółce Cywilnej i o to ubezpieczony wnosił.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie, nie zawierała, bowiem motywów, powodujących konieczność ingerencji w rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, nie wywierała także konieczności uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Na wstępie wskazać należy, że stosownie do treści art. 378 § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, a zatem przedmiotem sporu w niniejszej sprawie na etapie postępowania apelacyjnego jest jedynie kwestia, czy ubezpieczonemu Z. M. przysługiwało prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

We wskazanym zakresie Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c. Co do zasady orzeczenie Sądu I instancji zostało uznane przez Sąd odwoławczy za prawidłowe, gdyż ubezpieczony Z. M. nie spełniał wymogów do przyznania dochodzonego świadczenia w obniżonym wieku, lecz w ocenie Sądu Apelacyjnego zaliczeniu do okresu pracy w warunkach szczególnych nie powinien podlegać okres pracy w Przedsiębiorstwie (...) w K., co pozostawało bez wpływu na trafność rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

Zasadność żądania ubezpieczonego należało ocenić w oparciu o przepis art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej dalej ustawą rentową (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1440) i przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (t.j. Dz. U. z 1983, nr 8, poz. 43).

Przepis art. 184 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Unormowanie z ust. 2 tego art. brzmi, iż emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

W art. 32 ust. 1 ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3. Ust. 2 ww. przepisu stwierdza, iż dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Natomiast art. 32 ust 4. posiada formułę, iż wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Chodzi w tym przypadku o przywoływane już rozporządzenie RM, wydane na podstawie art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267). W uchwale SN (7) z dnia 13.02.2002r. (III ZP 30/01, OSNAPiUS 2002, Nr 10, poz. 243) stwierdzono, że zawarte w art. 32 ust. 4 rozporządzenia odesłanie do przepisów dotychczasowych, sankcjonujących obowiązywanie rozporządzenia, można odnosić tylko do określenia wieku emerytalnego, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na których osobom wykonującym te prace przysługuje prawo do emerytury. Zachowały, zatem moc przepisy § 4–8a rozporządzenia określające wiek emerytalny i okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, przepisy § 9–15 rozporządzenia określające wiek emerytalny i warunki przechodzenia na emeryturę osób zatrudnionych w szczególnym charakterze, a ponadto przepis § 3 rozporządzenie określający ogólny wymagany okres zatrudnienia oraz przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W rozpoznawanej sprawie nie budziło wątpliwości osiągnięcie przez ubezpieczonego Z. M. określonego wieku emerytalnego, jak i ogólnego stażu zatrudnienia. Spór między stronami dotyczył wyłącznie spełnienia przez ubezpieczonego warunku wynikającego z przepisu art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 przywołanego wyżej rozporządzenia RM, a mianowicie legitymowania się okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 15 lat.

Sąd Okręgowy przyjął, iż ubezpieczony decyzję pozwanego organu rentowego winien był w postępowaniu przed Sądem nie tylko podważyć, ale również, nie ograniczając się do polemiki, wskazać na okoliczności i fakty znajdujące oparcie w materiale dowodowym, z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych z jego stanowiskiem reprezentowanym w odwołaniu od decyzji. Domaganie się przeprowadzenia postępowania dowodowego w postaci dowodu z przesłuchania świadków: M. B. oraz T. N. nie zasługiwało na uwzględnienie. Mając na względzie regulację art. 381 k.p.c. Sąd Apelacyjny pominął ww. dowody, gdyż ubezpieczony był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika i mógł je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Sąd odwoławczy stwierdza, iż argumentacja, jakoby wcześniej nie dążono do powołania ww. świadków, gdyż w ocenie skarżącego zeznania innych świadków w sprawie były spójne i tworzyły logiczną całość z zeznaniami ubezpieczonego nie można utożsamiać z koniecznością powołania tego dowodu na późniejszym etapie. Zgodnie z art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. to na stronach postępowania ciąży obowiązek wskazywania dowód dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Zaznaczyć trzeba, że postępowanie sądowe ma charakter kontradyktoryjny, a sąd, co do zasady nie może zastępować strony w wykonywaniu przez nią podstawowych czynności procesowych. Ciężar dowodu w przedmiotowej sprawie spoczywał właśnie na skarżących, którzy dowody na poparcie swoich tez powinni złożyć w postępowaniu przed Sądem I instancji. Odwołujący skarżąc decyzję ZUS, zaprzeczając twierdzeniom organu rentowego, który na podstawie przeprowadzonego postępowania kontrolnego dokonał niekorzystnych dla niego ustaleń, winien w postępowaniu przed sądem nie tylko podważyć trafność poczynionych w ten sposób ustaleń dotyczących obowiązku ubezpieczeń społecznych, ale również wskazać na okoliczności i fakty znajdujące oparcie w materiale dowodowym, z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych z ich stanowiskiem reprezentowanym w odwołaniu od decyzji. Zatem na etapie postępowania sądowo-odwoławczego to nie organ ma udowadniać prawidłowość wydanej przez siebie decyzji, lecz strona ma udowodnić, że wskazane przez tą stronę w odwołaniu okoliczności faktycznie miały miejsce. Powyższa reguła oznacza także, że brak inicjatywy dowodowej strony odwołującej się lub niedostateczne wykazanie zasadności jej stanowiska, co do zasady skutkować będzie oddaleniem odwołania.

Sąd I instancji zważył, iż dokumentacja zawarta w aktach osobowych nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, czy ubezpieczony, przez co najmniej 15 lat wykonywał pracę w szczególnych warunkach. I jest to w ocenie Sadu Apelacyjnego konstatacja prawidłowa. Kluczowy dla rozstrzygnięcia był okres pracy Z. M. w okresie od 01 maja 1996r., do 13 października 1998r., w Spółce Cywilnej (...), na stanowisku kierowcy - mechanika. Trafnie w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji uznał, iż pracę kierowcy pojazdów ciężarowego A. stanowiła jedynie część obowiązków ubezpieczonego, gdyż pełnił on także obowiązki mechanika. Jednoznacznie wynika to także z podpisanej przez ubezpieczonego Z. M. umowy o pracę, zawartą w dniu 01 maja 1996r., jak i potwierdzone zostało w świadectwie pracy z dnia 13 października 1998r. Ustalenia dokonane przez Sąd Okręgowy nie pozwalały uznać pracy wykonywanej przez ubezpieczonego, jako wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia RM.

Warunkiem uznania za pracę w warunkach szczególnych jest wykonywanie pracy stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) na stanowisku wymienionym w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2007r., III UK 27/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 325; z dnia 19 września 2007r., III UK 38/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 329; z dnia 06 grudnia 2007r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 22 stycznia 2008r., I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75 i z dnia 24 marca 2009r., I PK 194/08, LEX nr 528152 oraz z dnia 01 czerwca 2010r., II UK 21/10, LEX nr 619638). Skoro tak, to nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika.

Na marginesie Sąd Apelacyjny stwierdza, iż po przeanalizowaniu akt sprawy zaliczeniu ubezpieczonemu Z. M. do stażu pracy nie powinien zostać zaliczony okres pracy w Przedsiębiorstwie (...) w K.. W aktach osobowych ubezpieczonego (k. 8) z ww. Przedsiębiorstwa wynika, iż ubezpieczony jeździł zarówno (...), jak i (...), który do pojazdów o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, zaliczony być nie może. W odwołaniu od kary nagany, zawartym w dokumentacji osobowej, ubezpieczony wyjaśnia, czym się zajmował, opisuje, jak jeździł oraz jakimi pojazdami. Uznanie, zatem okresu pracy w M., jako pracy w warunkach szczególnych należało w ocenie Sądu Apelacyjnego uznać za wysoce wątpliwe.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny, orzekł na podstawie art. 385 k.p.c., jak w sentencji wyroku.

SSA Grażyna Czyżak SSA Barbara Mazur SSA Iwona Krzeczowska – Lasoń

WYROK

UZASADNIENIE