Sygn. akt II Ca 239/16
Dnia 28 kwietnia 2016r.
Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący SSO Aleksandra Żurawska
Protokolant Bogusława Mierzwa
po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016r. w Świdnicy
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) w G.
przeciwko C. L.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy
z dnia 5 stycznia 2016 r. sygn. akt I C 2393/15
uchyla zaskarżony wyrok w pkt I i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Świdnicy do ponownego rozpoznania.
Sygn. akt II Ca 239/16
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 stycznia 2016 r., Sąd Rejonowy w pkt I utrzymał w całości w mocy wyrok zaoczny Sądu Rejonowego z dnia 21 lipca 2015 r., wydany w sprawie o sygn. IX C 1724/14, zaś w pkt II dokonał sprostowania w wskazanym pkt I ww. wyroku, poprzez wpisanie „06 lutego 2014r.,” w miejsce: „06 lutego 25014r.”.
W apelacji od powyższego wyroku, pozwany wnosząc o jego zmianę i oddalenie powództwa, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, zaskarżając go w całości podniósł zarzut przedawnienia oraz zarzut potrącenia roszczenia z tytułu ubezpieczenia umowy pożyczki.
Sąd Okręgowy zważył:
Apelacja podlegała uwzględnieniu wobec nierozpoznania przez Sąd Rejonowy istoty sprawy.
Zauważyć bowiem należy, że we wniesionym środku zaskarżenia pozwany podniósł zarzut potrącenia swojej wierzytelności z dochodzonym przez stronę powodową roszczeniem, który ma wynikać z tytułu umowy ubezpieczenia kredytu. Zgodnie z art. 499 kc, potrącenie następuje przez jednostronną czynność prawną jednego z wzajemnych wierzycieli, a jej skutkiem jest wygaśnięcie wierzytelności obu stron do wysokości wierzytelności niższej, z chwilą kiedy potrącenie stało się możliwe. Odróżnić przy tym należy czynność prawną potrącenia, czyli zdarzenia regulowanego prawem materialnym od zarzutu powołanego przez stronę w procesie.
Jak wskazuje się w orzecznictwie, gdy toczy się postępowanie sądowe o określoną wierzytelność, nie jest wykluczonym jej skuteczne potrącenie w jakiejkolwiek jego fazie. Zatem, gdy materialnoprawny skutek potrącenia / a więc złożenie stosownego oświadczenia / nastąpi po wydaniu wyroku przez Sąd pierwszej instancji, lecz jeszcze przed jego uprawomocnieniem, zarzut procesowy potrącenia nie jest oparty na okolicznościach i dowodach, które strona mogła powołać na wcześniejszym etapie postępowania, a więc nie może znaleźć zastosowania art. 381 kpc / zob. wyrok SN z 9 października 2003 r., V CK 319/02, wyd./el. Lex nr 82267 /. Taka sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, gdzie pozwany dopiero wraz z wniesioną apelacją przedłożył oświadczenie o potrąceniu wierzytelności / k. 128 /. Gdy w tym zakresie, ze względu na czas dokonania tej czynności, Sąd Rejonowy nie dokonał żadnych ustaleń, koniecznym było uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Jednocześnie za powyższym rozstrzygnięciem przemawiało również podniesienie przez skarżącego w apelacji zarzutu przedawnienia, który podobnie nie był poddawany ocenie w toku postępowania pierwszoinstancyjnego. Zdaniem pozwanego, skoro wypowiedzenie kredytu nastąpiło z dniem 21 kwietnia 2009 r., nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu miało miejsce 21 października 2010 roku, a strona powodowa nabyła wierzytelność we wrześniu 2013 roku, zaś pozew wniosła dopiero pod koniec stycznia 2014 r., to nastąpiło to upływie terminu przedawnienia określonego w art. 118 kc.
Zatem przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Rejonowy w oparciu o dotychczas zgromadzony materiał dowodowy oraz ten zaoferowany przez strony postępowania, zobowiązany będzie do poczynienia ustaleń we wskazanych wyżej kierunkach. W szczególności i w pierwszej kolejności ustali, czy skutecznie podniesiony został przez pozwanego zarzut przedawnienia, a dopiero w razie negatywnej oceny w tym zakresie, oceni skuteczność podniesionego zarzutu potrącenia. Odnosząc się zatem do wszystkich okoliczności podniesionych w apelacji oraz odpowiedzi na apelację, Sąd pierwszej instancji ustali, czy pozwanemu przysługuje wymagalna wierzytelność w stosunku do powoda / oraz w jakiej wysokości / nadająca się do potrącenia. Dopiero po przeprowadzeniu tych czynności możliwym będzie wydanie orzeczenia merytorycznego w sprawie.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 kpc, uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Świdnicy do ponownego rozpoznania.
Uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego sporządzone zostało w myśl treści art. 503 13 § 2 kpc, zgodnie z którym powinno ono zawierać jedynie, w sytuacji braku przeprowadzenia przez sąd drugiej instancji postępowania dowodowego, wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.