UZASADNIENIE

Powódka S. C. wystąpiła przeciwko Gminie M. S. z pozwem o zapłatę kwoty 6.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia doręczenia pozwu pozwanej do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy moralne i cierpienia fizyczne będące następstwem upadku z dnia 7 sierpnia 2013 r. oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż w dniu 7 sierpnia 2013 r. w godzinach porannych upadła na nierównościach chodnika w pobliżu ul. (...) w S. w wyniku czego doznała uszkodzenia III palca prawej ręki. W związku z silnym bólem udała się do lekarza gdzie udzielono jej pierwszej pomocy. Następnie w związku z doznanym urazem w dniach 8 – 9 sierpnia przebywała w Szpitalu Wojewódzkim im. (...) L. R. w S., gdzie wykonano repozycję i zespolenie stawu (...) palca drutem K.. Wypadek zdezorganizował życie powódki, która pomimo intensywnej rehabilitacji i kilkumiesięcznego leczenia nie wróciła do pełni zdrowia. W trakcie leczenia ponosiła koszty zakupu lekarstw, koszty dojazdów na rehabilitację. Będąc przy tym osobą praworęczną, nie była w stanie samodzielnie funkcjonować i wykonywać podstawowych czynności życia codziennego. Wymagała pomocy osób trzecich. Nieruchomość oznaczona nr geodezyjnym (...) dla której w Sądzie Rejonowym w Suwałkach jest urządzona księga wieczysta KW nr (...) na której doszło do upadku, jest drogą publicznie dostępną i stanowi własność Gminy S.. Odpowiedzialność pozwanej wynika z ustawy art. 7 Ustawy o samorządzie gminnym i powiatowym oraz przepisów ustaw z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane i z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Wedle tychże przepisów obowiązkiem właściciela nieruchomości, w tym odpowiedzialnego za stan publicznie dostępnych chodników było zagwarantowanie bezpieczeństwa pieszych poruszających się po terenie nieruchomości. Powódka zaistniałą szkodę zgłosiła pozwanemu, który poinformował o braku polisy o odpowiedzialności cywilnej oraz o odmowie przyjęcia gwarancyjnej odpowiedzialności za skutki zdarzenia. W jego ocenie nie istnieje podstawa faktyczna i prawna do wypłaty odszkodowania na rzecz powódki.

Pozwana Gmina M. S. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Pozwana nie kwestionowała, iż przedmiotowa nieruchomość jest jej własnością, iż stan chodnika jest zły, jak również swej odpowiedzialności. W ocenie pozwanej zachodzą wątpliwości. co do twierdzeń powódki odnośnie przyczyny zdarzenia. Dodatkowo pozwana wskazała na możliwość przyczynienia się powódki do powstania szkody, albowiem mieszkając w bloku przy ul. (...) zapewne widziała wcześniej, że chodnik pod klatką nie jest w najlepszym stanie technicznym. Niezachowanie przez nią należytej staranności mogło przyczynić się do powstania szkody. Dodatkowo pozwana podniosła, iż wysokość zgłoszonego roszczenia jest wygórowana i nieadekwatna do stopnia uszkodzenia ciała i doznanych cierpień.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 7 sierpnia 2013 r. w S. S. C., po wyjściu z klatki schodowej z bloku położonego w S. przy ul. (...), na skutek nierówności na urządzonym przez blokiem chodniku upadła. Na skutek tego zdarzenia doznała szkodzenia trzeciego palca prawej ręki (dowód: zeznania świadków K. M. k. 97 – 97 v i U. C. k. 97v – 98)

W miejscu w którym S. C. upadała, jest urządzony chodnik. Znajduje się on na działce oznaczonej nr geodezyjnym (...) dla której w Sądzie Rejonowym w Suwałkach jest urządzona księga wieczysta KW nr (...), jest publicznie dostępny i stanowi własność Gminy M. S. (bezsporne dodatkowo wydruk księgi wieczystej k. 21 – 33)

Bezpośrednio po wypadku S. C. zgłosiła się do lekarza rodzinnego, który zlecając wykonanie rtg, skierował ją do poradni ortopedycznej. W (...) w S. założono unieruchomienie gipsowe tzw. szynę i wystawiono skierowanie do Oddziału Ortopedii. Następnie S. C. w związku z doznanym urazem była hospitalizowana w Oddziale O.-Urazowym Wojewódzkiego Szpitala im. (...) L. R. w S. z rozpoznaniem: uszkodzenie ścięgna prostownika palca III ręki prawej. W trakcie pobytu w szpitalu 8 sierpnia 2013 r. u S. C. wykonano repozycję - zespolenie stawu (...) palca III prawej ręki drutem K. Dalsze leczenie S. C. kontynuowała w Poradni (...) Urazowo – Ortopedycznej w S., gdzie systematycznie zgłaszała się na wyznaczane terminy wizyt kontrolnych. W trakcie wizyty w dniu 20 września 2013 r. zdjęto szynę i usunięto drut stabilizujący staw (...). S. C. w dalszym ciągu pozostawała pod opieką wskazanej poradni. W trakcie wizyty w dniu 13 grudnia 2013 r. odnotowując koniec leczenia, stwierdzono nieznaczny deficyt wyprostu palca III ręki prawej. (dowód: dokumentacja medyczna k. 37 - k. 44)

Obrażenia ciała, jakich S. C. doznała w wyniku upadku z dnia 7 sierpnia 2013 roku, spowodowały u niej bóle i cierpienia psychiczne. Bezpośrednio po urazie przez okres 7 dni przyjmowała środki przeciwbólowe. W dalszym okresie leki przeciwbólowe przyjmowała okresowo, głównie na noc. Ból był najbardziej nasilony w okresie unieruchomienia ręki. W dalszym okresie dolegliwości uległy zmniejszeniu, jednakże utrzymywały się – głównie w okolicy śródręcza. Aktualnie na skutek wypadku z dnia 7 sierpnia 2013 r. S. C. stwierdza się poszerzone obrysy stawu (...) palca III ręki prawej, jego bolesność uciskową oraz nieznaczny deficyt wyprostu czynnego paliczka dalszego, a także zaburzenia czucia dotyku na opuszce. Powyższe skutki upadku mają charakter trwały. Trwały uszczerbek na zdrowiu S. C. wedle zasad określonych przepisami Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U nr 234 poz. 1974) wyniósł 4 %. Aktualnie proces leczenia został zakończony i S. C. nie wymaga dalszego leczenia. Funkcja ruchowa palca III prawej ręki jest dobra i nie powoduje istotnego ograniczenia czynności dnia codziennego. Tym niemniej skutki w postaci poszerzonego obrysów stawu (...) palca III ręki prawej, jego bolesność uciskowa, nieznaczny deficyt wyprostu czynnego paliczka dalszego, a także zaburzenia czucia dotyku na opuszce - z uwagi na ich trwały charakter - powodują, iż przywrócenie stanu jak sprzed wypadku jest raczej niemożliwe. Posiadane przez S. C. schorzenia w postaci zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego nie wpłynęło na stwierdzone u niej dysfunkcje w obrębie palca III ręki prawej. (dowód: opinia - zasadnicza i uzupełniające k. 123-133,154-155, 174).

W następstwie zdarzenia S. C., w okresie unieruchomienia kończyny górnej, miała utrudnione wykonywanie wielu czynności dnia codziennego, zawłaszcza wymagających precyzji i siły obu rąk. Wymagała pomocy przy wykonywaniu czynności wymagających zaangażowania obu dłoni - zwłaszcza, że niesprawność dotyczyła kończyny dominującej – a w szczególności wykonywanie czynności domowych, ubieraniu się. W tym okresie pomoc jej zapewnili córka, syn oraz mąż. Aktualnie jest osobą sprawną i samodzielną. Przed upadkiem na chodniku S. C. przebywała na emeryturze i zajmowała się domem. (dowód: zeznania świadków K. M. k. 97 – 97 v i U. C. k. 97v – 98)

Sąd zważył, co następuje :

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawało, iż pozwana – co do zasady – ponosi względem powódki odpowiedzialność za skutki upadku na chodniku w dniu 7 sierpnia 2013 r. Okoliczności powyższej pozwana zresztą nie kwestionowała. Zdaniem Sądu odpowiedzialność pozwanej za zaistniałe zdarzenie rozpatrywać należało w kontekście art. 417 kc w związku przepisami ustaw z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 roku, nr 236, poz. 2008 ze zm.), z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 tekst jednol.) oraz z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami(Dz.U. z 2015 r. poz. 782 tekst jednol).

Treść żądania zgłoszonego przez powódkę wskazywała, iż w związku ze zdarzeniem z dnia 7 sierpnia 2013 roku przypisuje ona pozwanej odpowiedzialność w zakresie roszczenia o zadośćuczynienie. Po ustaleniu odpowiedzialności pozwanej względem w/w rzeczą Sądu stało się więc rozstrzygnięcie, czy żądanie powódki zasługuje na uwzględnienie, a jeżeli tak – to w jakiej części.

Zgodnie z art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie o jakim mowa w art. 445 kc ma przede wszystkim na celu naprawienie krzywd wyrządzonych deliktem oraz złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych - zarówno tych już doznanych, jak też tych mogących wystąpić w przyszłości. Przy czym nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu mogą usprawiedliwiać przyznanie zadośćuczynienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie V CKN 909/00, LEX 56027).

Natomiast wysokość zadośćuczynienia winna kształtować się na poziomie umożliwiającym spełnienie jego podstawowej funkcji kompensacyjnej – a zatem powinna ona uwzględniać wszystkie okoliczności zdarzenia wpływające na rozmiar doznanych krzywd oraz prezentować realnie odczuwalną dla pokrzywdzonego wartość ekonomiczną. Określenie wysokości zadośćuczynienia powinno się opierać na obiektywnych i sprawdzalnych kryteriach, przy uwzględnieniu jednak indywidualnej sytuacji stron (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2002 r. w sprawie IV CKN 1266/00, LEX nr 80272).

Na okoliczność ustalenia obrażeń, charakteru i intensywności cierpień jakich doznała powódka na skutek upadku w dniu 7 sierpnia 2013 roku, jak przebiegał proces jej leczenia, a w szczególności ile razy korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych, i czy w dalszym ciągu będą one konieczne, jakie leczenie przeszła, jakie utrudnienia upadek spowodował w życiu codziennym i zawodowym, jakie są następstwa schorzeń których doznała S. C. i czy mają one charakter trwały, rokowań na przyszłość oraz określenia stopnia uszczerbku na zdrowiu powódki w związku z wypadkiem z dnia 07.08.2013r. i ma on charakter trwały, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii.

Stan zdrowia powódki oraz konsekwencje zdarzenia z dnia 7 sierpnia 2013 r. został szczegółowo już opisany w części ustaleniowej uzasadnienia, dlatego też ponowne ich przedstawianie uznać należy za zbyteczne. Należy jednak przypomnieć, iż wedle biegłego w związku ze zdarzeniem z dnia 7 sierpnia 2013 r. powódka doznała uszczerbku na zdrowiu w wysokości 4 %. Z uwagi na fakt, iż w związku z tym zdarzeniem, unieruchomiona została kończyna dominująca, wykonywanie przez nią czynności życia codziennego, stało się bardzo problematyczne. Trudności te potęgował ból, który z upływem czasu ustępował i aktualnie ogranicza się tylko do bolesności uciskowej. Na skutek wypadku z dnia 7 sierpnia 2013 r. u S. C. stwierdzono poszerzone obrysy stawu (...) palca III ręki prawej, oraz nieznaczny deficyt wyprostu czynnego paliczka dalszego, a także zaburzenia czucia dotyku na opuszce. Podkreślić należy, iż powyższe skutki upadku mają charakter trwały powrót do stanu sprzed wypadku wydaje się mało prawdopodobne. Trwały uszczerbek na zdrowiu S. C. - zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U nr 234 poz. 1974) - wyniósł 4 %. Faktem jest, iż aktualnie proces leczenia został zakończony i S. C. nie wymaga dalszego leczenia. Funkcja ruchowa palca III prawej ręki jest dobra i nie powoduje istotnego ograniczenia czynności dnia codziennego. Tym niemniej skutki w postaci poszerzonego obrysów stawu (...) palca III ręki prawej, jego bolesność uciskowa, nieznaczny deficyt wyprostu czynnego paliczka dalszego, a także zaburzenia czucia dotyku na opuszce z uwagi na ich trwały charakter powodują, iż przywrócenie stanu jak sprzed wypadku jest raczej niemożliwe. Opinię biegłego Sąd podzielił w całej rozciągłości albowiem cechowała je zupełność, wnikliwość i skrupulatność. Przy jej sporządzaniu biegły wykazał się fachowością, należytą znajomością badanych zagadnień. W uzupełniających opiniach biegły odniósł się do wszystkich zastrzeżeń zgłaszanych przez stronę pozwaną. Biegły szczegółowo opisał stan zdrowia powódki, posiadane przez nią jednostki chorobowe – ze szczegółowym wskazaniem skutków upadku z dnia 7 sierpnia 2013 r. oraz zaznaczeniem i opisem trwałych skutków naruszenia sprawności organizmu. Biegły podtrzymał stanowisko co do wysokości trwałego uszczerbku na zdrowiu, należycie uzasadniając swoje stanowisko. W opinii uzupełniającej wyjaśniająco podał również, iż posiadane przez S. C. schorzenia w postaci zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego nie wpłynęło na stwierdzone u niej dysfunkcje w obrębie palca III ręki prawej. Z uwagi na powyższe Sąd uznał, iż wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegło jest zbędny.

Dodatkowo Poza sferą typowo „uszkodzeniową”, powódka doznała też w związku ze zdarzeniem z dnia 7 sierpnia 2013. szkód w sferze psychicznej. Sfery tej nie można, zdaniem Sądu, ani pominąć ani bagatelizować oceniając zasadność roszczenia o zadośćuczynienie. (...) psychiczne człowieka stanowi bowiem podstawę prawidłowego jego funkcjonowania w rodzinie, życiu zawodowym czy ogólnie rzecz biorąc - życiu społecznym. Wszelkie jego zachwiania rodzą zatem dla człowieka ujemne konsekwencje nie tylko medyczne, ale też we wszystkich innych przejawach jego dotychczasowej aktywności życiowej. S. C. – z uwagi na fakt, iż doznała uszkodzenia dominującej kończyny górnej – doznała ogromnego ograniczenia w dotychczasowej aktywności. Przez okres unieruchomienia nie mogła wykonywać prawą ręką praktycznie żadnych czynności. Czynności wymagające precyzji i siły obu rąk sprawiały jej duże problemy. Powyższe jest o tyle istotne, iż niesprawność dotyczyła kończyny dominującej. Powódka wymagała pomocy przy wykonywaniu czynności domowych oraz osobistych tj. ubieranie się. W tym okresie pomoc jej zapewnili córka, syn oraz mąż. Przypomnieć należy, iż przed zaistnieniem przedmiotowego zdarzenia nie cierpiała na żadne poważne schorzenia. Natomiast w wyniku z darzenia z dnia 7 sierpnia 2013 r. z jednym dniem stała się osobą wymagającą pomocy.

Końcowo należy wskazać, iż Sąd oddalił wniosek strony powodowej o przesłuchanie powódki w charakterze strony. Zgodnie z treścią art. 299 kpc jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może dopuścić dowód z przesłuchania stron. W ocenie Sądu opisana w tym przepisie sytuacja nie wystąpiła w niniejszej sprawie. Skutki upadku S. C. w dniu 7 sierpnia 2013 r. na stan jej, zostały wyczerpująco przedstawione przez biegłego w opinii (zasadniczej i uzupełniających), dokumentacji lekarskiej oraz świadka U. C.. Zaś z wyjaśnień informacyjnych powódki złożonych w toku oględzin w dniu 21 sierpnia 2014 r. nie wynikało, by skutki tegoż zdarzenia miały szerszy zakres. Uznając zatem, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający dla rozstrzygnięcia sprawy, Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie powódki w charakterze strony.

Uwzględniając wszystkie powyższe okoliczności roszczenie powódki z tytułu zadośćuczynienia należało ocenić jako usprawiedliwione. Sąd uznał przy tym, iż rozmiar roszczeń zgłoszonych w pozwie nie jest wygórowany i należne S. C. świadczenie wynosi 6.000,00 zł, dlatego też orzeczono jak w pkt I wyroku. Należności odsetkowe od kwoty zasądzonego zadośćuczynienia zasądzono od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu.

O kosztach procesu (pkt II wyroku) orzeczono zgodnie z art.98 kpc w zw. z § 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.). Powódka wygrała niniejszy proces w całości, dlatego też pozwany winien jej zwrócić poniesione przez nią koszty na które złożyła się opłata od pozwu w kwocie 300,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 1.217,00 zł oraz zaliczka ma poczet wydatków związanych z opinią biegłego w kwocie 300,00 zł.

O brakujących w sprawie kosztach sądowych (pkt VI wyroku) sąd rozstrzygnął w oparciu o art. 113 ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) w zw. z art. 100 kpc, przy czym odnośnie obciążenia tymi kosztami strony pozwanej w pełni aktualne pozostają uwagi poczynione w akapicie poprzednim. Na orzeczoną kwotę złożyło się wynagrodzenie biegłego w wysokości 755,01 zł, wypłacone tymczasowo z budżetu Skarbu Państwa.

SSR Izabela Sadłowska