UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 25 lutego 2015 roku powódka P. K. reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych Instytutu Centrum (...) w Ł. oraz Gminy M. T. renty z tytułu utraty zdolności do pracy zarobkowej w kwocie 2 900 zł miesięcznie płatnej do dnia 1 każdego miesiąca poczynając od 1 stycznia 2015 roku z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi zapłaty, a także o zasądzenie kosztów procesu w tym zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Powódka wskazała, iż na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie (...)i wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie (...)została zasądzona od pozwanych na rzecz powódki renta na potrzeby rehabilitacji, leczenia i kosztów przejazdu na uczelnię. W dniu 22 grudnia 2014 roku powódka ukończyła studia na Uniwersytecie Medycznym w Ł. i jest magistrem biotechnologii medycznej. Powódka wskazała, iż pracując mogłaby zarobić około 3 000 zł miesięcznie brutto, co wynika z poziomu płac w tym zawodzie.

(pozew – k. 2)

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 kwietnia 2015 roku pozwany Instytut Centrum (...) w Ł. reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Pozwany instytut podniósł, iż powódka nie wykazała w żaden sposób zmiany stosunków, które mogłyby wpływać na podwyższenie renty. Pozwany instytut wskazał, iż okoliczność zakończenia edukacji nie ma wpływu na zmianę sytuacji osobistej i majątkowej powódki w stosunku do ostatniego podwyższenia renty. Pozwany instytut podniósł, iż powódka ponosi obecnie nawet niższe koszty utrzymania gdyż zdeaktualizowały się koszty dojazdu na uczelnię, parkingu i koszty pomocy naukowych. Powódka nie wykazała przy tym, aby fakt ukończenia nauki w szkole wyższej spowodował podwyższenie innych kosztów. Pozwany instytut wskazał ponadto, iż nie ma żadnych podstaw do stwierdzenia, że powódka zostałaby zatrudniona za wynagrodzeniem 3 000 zł brutto miesięcznie, w szczególności mając na uwadze, iż byłaby to pierwsza praca powódki. Pozwany instytut podniósł również to, iż powódka otrzymuje świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości około 1 000 zł miesięcznie, co po zsumowaniu z aktualnie otrzymywaną rentą od pozwanych w wysokości 2 190 zł daje kwotę wyższą niż wskazywanie przez powódkę wynagrodzenie za pracę, które według niej mogłaby uzyskiwać. Ponadto pozwany instytut z ostrożności procesowej, w przypadku uznania podstaw do podwyższenia renty, wskazał iż żądanie powódki uznać należy za nadmiernie wygórowane.

(odpowiedź na pozew – k. 17 – 24)

W odpowiedzi na pozew z dnia 6 maja 2015 roku pozwana Gmina M. T. reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej gminy zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana gmina wskazała, iż spodziewany przez stronę powodową zarobek 3 000 zł brutto miesięcznie, po dokonaniu potrąceń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia chorobowego oraz zaliczki na podatek dochodowy, daje kwotę 2 156, 72 zł. Wskazana suma nie przekracza wysokości renty wypłacanej obecnie przez pozwanych. Pozwana gmina wskazała również, iż na wysokość wynagrodzenia konkretnego pracownika wpływ ma nie tylko samo wykształcenie, ale także szereg innych czynników, jak chociażby doświadczenie zawodowe czy dodatkowe umiejętności przydatne z punktu widzenia pracodawcy.

(odpowiedź na pozew – k. 39 – 40)

W piśmie procesowym z dnia 13 lipca 2015 roku (data wpływu do Sądu) pełnomocnik powódki wskazał, iż wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi została zasądzona od pozwanych renta wyrównawcza z tytułu zwiększonych potrzeb powódki (leczniczych, opiekuńczych, rehabilitacji i transportu) podwyższoną wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 5 grudnia 2013 roku w sprawie II C 870/12, przy czym orzekając o tej rencie sądy pomniejszyły ją o kwotę renty wypłacanej powódce przez ZUS, tak więc przedmiotem orzekania przez sądy nie była renta z tytułu całkowitej utraty możliwości zarobkowych. Ponadto pełnomocnik powódka wskazał, iż na wypadek gdyby Sąd uznał, że renta z tytułu utraty zdolności do pracy jako żądanie odrębne nie może być zasądzone to alternatywnie wnosi o podwyższenie renty orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia w sprawie II C 870/12 z kwoty 2190 zł do kwoty 5090 zł miesięcznie poczynając od 1 stycznia 2015 roku z pozostawieniem bez zmian pozostałych warunków płatności. Pełnomocnik powódki wskazał ponadto, iż renta winna być zasądzona w kwocie brutto tak jak wynagrodzenie za pracę, a nie jak twierdzą pozwani netto po potrąceniu należnych świadczeń. Z kwoty brutto winny być bowiem odprowadzane zgodnie z obowiązującymi przepisami: podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenia społeczne, ponieważ renta ma spełniać funkcję wynagrodzenia jakie uzyskiwałaby powódka gdyby pracowała.

(pismo procesowe – k. 60 – 61)

Do chwili zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

(protokoły rozprawy – k. 134 – 137, 192 – 194)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka w roku szkolnym 2002/2003 byłą uczennicą VI klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w T.. Na zajęciach wychowania fizycznego wykonywała przewroty w przód na parkiecie bez zabezpieczenia materacem czy matą w wyniku czego doznała złamania kręgosłupa szyjnego. W dniu 27 lutego 2003 roku powódka została przyjęta do Instytutu Centrum (...) w Ł., gdzie przeprowadzono u niej trzy operacje kręgosłupa. W dniu przyjęcia do szpitala powódka poruszała się samodzielnie, przed pierwszą operacją nie miała udostępnionego wózka inwalidzkiego. W dniu 4 marca 2003 roku przeprowadzono u powódki pierwszą operację . Kiedy powódka obudziła się po operacji stwierdziła, iż nic nie czuje od piersi w dół. Po tym zabiegu wystąpiło u powódki pełne porażenie kończyn dolnych i częściowy niedowład kończyn górnych. Powódka opuściła szpital na wózku inwalidzkim.

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2008 roku wydanym w sprawie (...)Sąd Okręgowy w Łodzi między innymi zasądził na rzecz P. K. solidarnie od Gminy M. T. oraz Instytutu Centrum (...) w Ł. rentę wyrównawczą za okres od 1 kwietnia 2008 roku i na przyszłość w kwocie 1 636 zł płatną do każdego 10 –tego dnia kolejnego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat. Ponadto Sąd Okręgowy ustalił solidarną odpowiedzialność pozwanych Gminy M. T. oraz Instytutu Centrum (...) w Ł. za skutki jakie mogą ujawnić się u powódki w przyszłości i pozostawać będą w związku z wypadkiem jakiego doznała powódka w trakcie zajęć dydaktycznych realizowanych przez jednostkę organizacyjną systemu oświaty – Szkołę Podstawową Nr (...) w T. w styczniu 2003 roku oraz leczeniem powódki w Instytucie Centrum (...) w Ł., które miało miejsce w roku 2003. Na zasądzoną przez Sąd Okręgowy rentę składały się koszty leczenia, opieki, rehabilitacji i transportu. Wysokość zasądzonej renty uwzględniała otrzymywane przez powódkę świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 781 zł miesięcznie.

Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2013 roku wydanym w sprawie (...) Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi podwyższył rentę wyrównawczą zasądzoną solidarnie od Gminy M. T. oraz Instytutu Centrum (...) w Ł. na rzecz P. K. z kwoty 1636 zł do kwoty 2790 zł miesięcznie począwszy od dnia 16 listopada 2012 roku do dnia 31 maja 2013 roku, oraz do kwoty 2190 zł miesięcznie począwszy od dnia 1 czerwca 2013 roku i na przyszłość. Podwyższenie renty nastąpiło w związku ze zwiększeniem ponoszonych przez powódkę kosztów opieki, rehabilitacji oraz transportu. Wysokość zasądzonej renty uwzględniała otrzymywane przez powódkę świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 1055, 12 zł miesięcznie.

(dowód: kserokopia wyroku Sądu Rejonowego wraz z uzasadnieniem – k. 62 – 71; kserokopia wyroku Sądu Okręgowego wraz z uzasadnieniem – k. 72 – 112)

W wyniku zdarzeń z 2003 roku powódka doznała 90 % trwałego uszczerbku na zdrowiu – uszkodzenia rdzenia kręgowego (niedowład kończyn dolnych umożliwiający poruszanie się za pomocą dwóch lasek) – 70 % + uszkodzenie rdzenia kręgowego (zaburzenia czucia) – 15 % + urazowe zespoły korzonkowe szyjne – 5 %. Leczenie rehabilitacyjne powódki musi być realizowane nieprzerwanie do końca życia powódki. Wykluczona jest możliwość poprawy stanu zdrowia powódki nawet po długotrwałej rehabilitacji.

(pisemne opinie uzupełniające biegłej R. S. – k. 511 – 512 i 532 – 533 akt sprawy I C 1053/05)

Powódka porusza się przy pomocy dwóch kul łokciowych. Chód z jedną kulą lub bez ich użycia jest niemożliwy gdyż powódka nie jest w stanie kontrolować ustawienia miednicy w płaszczyźnie czołowej podczas chodu (wynika to z osłabienia mięśni w obręczy biodrowej), a także nie może ustabilizować stóp ze względu na porażenie prostowników stóp obustronne. Uszkodzenie układu nerwowego ma charakter trwały i nieodwracalny – niezależny od możliwej niewielkiej poprawy wynikającej z systematycznego wykonywania ćwiczeń.

(dowód: opinia biegłego W. R. – k. 618 – 621 akt sprawy I C 1053/05)

W dniu 22 grudnia 2014 roku powódka P. K. ukończyła 2 letnie stacjonarne studia drugiego stopnia na kierunku biotechnologia, specjalność: biotechnologia medyczna na Wydziale Nauk Biomedycznych i (...) Podyplomowego (...) w Ł. uzyskując tytuł zawodowy magistra. Powódka uzyskała ostateczny wynik ukończenia studiów „ponad dobry (4.29)”. Językiem wykładowym oraz egzaminów na ukończonych przez powódkę studiach był język angielski. Uzyskane przez powódkę wykształcenie uprawnia ją do podejmowania pracy w przemyśle biotechnologicznym, farmaceutycznym i w przemysłach pokrewnych oraz w laboratoriach badawczych, kontrolnych i diagnostycznych.

(dowód: zaświadczenie – k. 7, dyplom – k. 113 – 114, suplement do dyplomu – k. 115 – 122)

W okresie od 14 lipca 2014 roku do 13 października 2014 roku powódka P. K. odbywała staż w (...) Spółce Akcyjnej – Centrum (...) w Ł.. Jak wynika z opinii sporządzonej przez opiekuna praktyki powódka w trakcie odbywania stażu wykazywała się olbrzymim zaangażowaniem i nierzadko była stawiana jako przykład. Jest osobą niezwykle ambitną i szybko przyswaja niezbędną do wykonywania powierzonych zadań wiedzę. Wywiązywanie się przez powódkę z powierzonych obowiązków oraz jakość przedstawianych i raportowanych wyników analiz spełniało oczekiwania i wymagania spółki stawiane nowym pracownikom na stanowisku Pracownik Kontroli Jakości. Ze względu na problemy zdrowotne powódka zmuszona była zrezygnować z kontynuacji stażu.

(dowód: raport – k. 147 – 149; historia choroby – k. 150 – 153; zwolnienie lekarskie – k. 154; pismo – k. 155; zaświadczenie – k. 156)

Koleżanka powódki ze studiów – (...) – która ma identyczne jak powódka wykształcenie i która wraz z powódką odbywała staż w spółce (...), po jego zakończeniu została zatrudniona w tej firmie na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem w wysokości 3 000 zł brutto miesięcznie. Minimalne wynagrodzenie jakie uzyskiwały osoby zatrudnione przez spółkę (...), z wykształceniem i doświadczeniem identycznym do tego jakie posiada powódka, wynosiło 2 900 zł brutto. Osoba zatrudniona w spółce (...) na stanowisku farmakologa otrzymywała w 2014 roku wynagrodzenie w wysokości 2 800 zł brutto miesięcznie. Natomiast osoba zatrudniona na stanowisku młodszy specjalista biotechnolog otrzymywała w 2015 roku wynagrodzenie w wysokości 3 000 zł brutto miesięcznie.

(dowód: zeznania świadka M. O. – k. 136 – 137; zeznania powódki – k. 193 – 194; kserokopie umów o pracę – k. 8 - 9)

Powódka otrzymuje świadczenia z Zakładu (...) w łącznej wysokości 1107, 62 zł netto miesięcznie.

(dowód: decyzja ZUS – k. 126; zeznania powódki – k. 193 – 194)

Zgodnie z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS powódka jest niezdolna do pracy oraz do samodzielnej egzystencji do 30 listopada 2017 roku.

(orzeczenia lekarza orzecznika ZUS – k. 157 – 158)

Powódka do chwili obecnej odbywa intensywną rehabilitację (3 razy w tygodniu – indywidualna, jeden raz w tygodniu masaż kręgosłupa, 2 razy w tygodniu basen). Obie otrzymywane dotychczas renty (otrzymywaną od pozwanych oraz z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych) powódka przeznacza w całości na koszty rehabilitacji, opieki, zakup leków oraz na dojazdy. Powódka dotychczas pozostawała na utrzymaniu rodziców.

(dowód: zeznania powódki – k. 193 – 194)

Sąd ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie na podstawie dowodów przytoczonych powyżej. Sąd uznał za wiarygodne zeznania powódki oraz świadka M. O. w zakresie możliwego do osiągnięcia wynagrodzenia za pracę przez osobę posiadającą wykształcenie i doświadczenie identyczne jak powódka. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż zeznania te w pełni ze sobą korespondują. Z zeznań świadka M. O. wynika, iż po ukończeniu stażu w spółce (...) została ona tam zatrudniona za wynagrodzeniem w wysokości 3 000 zł brutto miesięcznie. Natomiast z zeznań powódki wynika, iż po odbyciu przedmiotowego stażu mogłaby ona zostać zatrudniona za wynagrodzeniem wynoszącym co najmniej 2 900 zł brutto miesięcznie. Co więcej z zeznań świadka i powódki nie wynika w żadnej mierze chęć przedstawienia możliwości uzyskiwania bardzo wysokich wynagrodzeń w ich zawodzie. Wręcz przeciwnie, świadek M. O. zeznała, iż uważa, że wynagrodzenie w (...) firmach jest zbliżone do tego jakie oferuje (...) firma (...), pomimo dość powszechnie panującego przeświadczenia o wyższych (a nawet dużo wyższych) zarobkach możliwych do uzyskania w W. w porównaniu z Ł.. Ponadto dowody z zeznań świadka M. O. i powódki korespondują z dowodami z dokumentów w postaci kserokopii umów o pracę z których wynika, iż osoby zatrudnione w spółce (...) uzyskiwały wynagrodzenie w wysokości 2 800 – 3 000 zł brutto miesięcznie. Wreszcie wskazać należy, iż z zasad doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania wynika, iż uzyskiwanie wynagrodzenia w kwocie około 3 000 zł brutto miesięcznie przez osobę posiadającą wykształcenie magisterskie i która przed rozpoczęciem zatrudnienia odbyła z pozytywnym wynikiem staż w danej firmie jest jak najbardziej realne, w żadnym wypadku nie może być natomiast uznane za rażąco wygórowane, nieosiągalne dla przeciętnego absolwenta wyższych studiów magisterskich.

Sąd uznał ponadto za wiarygodne zeznania powódki, iż w dalszym ciągu odbywa ona intensywną rehabilitację oraz ponosi z tego tytułu znaczne koszty. Zeznania te bowiem w pełni korespondują z opiniami biegłych R. S. oraz W. R. z których wynika, iż wykluczona jest możliwość poprawy stanu zdrowia powódki, a celem niepogorszenia się stanu zdrowia powódka zmuszona będzie do końca życia odbywać intensywną rehabilitację.

Sąd uznał za wiarygodne i stanowiące podstawę ustalonego stanu faktycznego dowody z dokumentów w postaci kserokopii umów o pracę. Wprawdzie umowy te dotyczą innego rodzaju stanowiska pracy niż te na którym powódka odbywała staż, co było podnoszone przez stronę pozwaną, jednakże należy zauważyć, iż zgodnie ze wskazanymi w suplemencie do dyplomu informacjami o uprawnieniach posiadacza dyplomu stwierdzić należy, iż powódka posiadała kwalifikacje zawodowe również do wykonywania pracy na stanowiskach wskazanych w kserokopiach umów o pracę. Wysokość wynagrodzenia wskazana w tychże umowach o pracę jest natomiast zbieżna z wysokością wynagrodzenia wskazywaną w zeznaniach powódki i świadka M. O., stąd również w tym zakresie Sąd uznał dowody z kserokopii umów o pracę za wiarygodne i stanowiące jedną z podstaw ustalonego stanu faktycznego.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne również dowody z obu wyżej wskazanych opinii biegłych. Wprawdzie wydane zostały one przed wieloma laty, jednakże opinie obu biegłych zgodnie stwierdzają, iż doznany przez powódkę uszczerbek ma charakter trwały i nieodwracalny. Brak jest przy tym jakichkolwiek dowodów mogących świadczyć o tym, iż wbrew kategorycznemu stwierdzeniu biegłych stan zdrowia powódki uległ obecnie znaczącej poprawie. Wręcz przeciwnie, z wydanych w dniu 16 listopada 2015 roku orzeczeń lekarza orzecznika ZUS wynika, iż powódka jest całkowicie niezdolna do pracy oraz samodzielnej egzystencji. Z dokumentów tych jednoznacznie wynika zatem, iż nie doszło do nadzwyczajnej poprawy stanu zdrowia powódki, w związku z powyższym opinie obu wskazanych biegłych uznać należy za zachowujące aktualność oraz zasługujące na walor wiarygodności.

Sąd uznał za wiarygodne również pozostałe dowody z dokumentów oraz ich kserokopie – ich autentyczność nie była bowiem kwestionowana przez żadną ze stron, nie budziła również wątpliwości Sądu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 444 § 1 zdanie pierwsze k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Natomiast zgodnie z art. 444 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Natomiast stosownie do art. 907 § 2 k.c. jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.

Solidarna odpowiedzialność pozwanych za ujawnione u powódki skutki pozostające w związku z wypadkiem jakiego doznała powódka w trakcie zajęć dydaktycznych realizowanych przez jednostkę organizacyjną systemu oświaty – Szkołę Podstawową Nr (...) w T. w styczniu 2003 roku oraz leczeniem powódki w Instytucie Centrum (...) w Ł., które miało miejsce w roku 2003 została ustalona w prawomocnym wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 3 grudnia 2008 roku w sprawie I C 1053/05, którym inne sądy (w tym Sąd rozpoznający niniejszą sprawę) pozostają związane (art. 365 § 1 k.p.c.)

Niezdolność do pracy zarobkowej i wynikająca stąd utrata dochodu przez powódkę pozostaje w związku z wyżej wskazanymi zdarzeniami, za które pozwani ponoszą solidarną odpowiedzialność. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż powódka doznając 90 % trwałego uszczerbku na zdrowiu, będąc uznana za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji oraz otrzymując zwolnienie lekarskie w trakcie odbywanego stażu nie jest w stanie podjąć zatrudnienia w wyuczonym zawodzie ze względu na stan zdrowia będący negatywnym następstwem wskazanych w wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi zdarzeń z 2003 roku. Niezasadny jest natomiast zarzut strony pozwanej, iż z uwagi na stwierdzoną przez lekarza orzecznika ZUS całkowitą niezdolność do pracy powódki jedynie do listopada 2017 roku, po tym terminie powódka może odzyskać zdolność do pracy zarobkowej. W pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie ze stanem faktycznym ustalonym na podstawie opinii biegłych powódka doznała trwałego, nieodwracalnego uszczerbku na zdrowiu. Mając na względzie dość powszechnie stosowaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych praktykę cyklicznego stwierdzania niezdolności do pracy na czas oznaczony stwierdzić należy, iż przedmiotowe orzeczenie lekarza orzecznika ZUS nie może podważać ustalenia, iż wykluczona jest możliwość poprawy stanu zdrowia powódki, a tym samym odzyskanie przez nią, chociażby częściowe, zdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Niezależnie od powyższego, nawet opierając się wyłącznie na orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS stwierdzającym całkowitą niezdolność powódki do pracy do listopada 2017 roku, stwierdzić należy, iż aktualnie niezdolność ta bez wątpienia występuje, a w razie zmiany okoliczności w tym zakresie („zmiany stosunków”) po listopadzie 2017 roku strona pozwana będzie mogła dochodzić obniżenia renty na podstawie art. 907 § 2 k.c.

Nie ulega również wątpliwości, iż od momentu podwyższenia renty wyrównawczej przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi wyrokiem z dnia 5 grudnia 2013 roku w sprawie II C 870/12 nastąpiła „zmiana stosunków” o której mowa w art. 907 § 2 k.c., będąca konieczną przesłanką uzasadniającą podwyższenie renty wyrównawczej. Należy bowiem zauważyć, iż dotychczas zasądzona renta przez Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie I C 1053/05, a następnie podwyższona przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie II C 870/12 obejmowała jedynie koszty związane ze zwiększonymi potrzebami powódki w związku ze zdarzeniami szkodzącymi (tj. koszty leczenia, rehabilitacji, opieki i transportu). Tymczasem w niniejszej sprawie powódka dochodzi podwyższenia renty z uwagi na utracone dochody w związku z całkowitą utratą zdolności do pracy zarobkowej. Ponadto w związku z zakończeniem edukacji (uzyskaniem tytułu magistra) nastąpił w życiu powódki etap, w którym podlegałaby ona usamodzielnieniu się, gdyby nie uszczerbek na zdrowiu powstały w związku ze zdarzeniami szkodzącymi i uniemożliwiający jej podjęcie pracy zarobkowej. Należy bowiem zauważyć, iż do końca 2014 roku powódka pomimo uzyskania pełnoletności kontynuowała swoją edukację, w związku z czym pozostawała na utrzymaniu rodziców. Natomiast w momencie ukończenia studiów magisterskich w grudniu 2014 roku, powódka znalazła się na tym etapie życia, w którym w zwykłych warunkach podlegałaby usamodzielnieniu się (przede wszystkim poprzez podjęcie pracy zarobkowej). Jednakże z uwagi na stan zdrowia będący następstwem zdarzeń szkodzących z 2003 roku powódka nie jest w stanie podjąć pracy zarobkowej. W związku z powyższym bez wątpienia powódka doznała szkody w postaci utraconych dochodów.

W związku z powyższym kwestią wymagającą ustalenia jest wysokość dochodów jakie powódka mogłaby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono jej szkody (tj. gdyby nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku ze zdarzeniami szkodzącymi z 2003 roku). W tym miejscu należy zwrócić szczególną uwagę na to, iż powódka ukończyła z pozytywnym wynikiem wyższe studia magisterskie odbywające się w języku angielskim, rozpoczęła odbywanie stażu mającego na celu zdobycie podstawowego doświadczenia zawodowego, a ponadto - co równie istotne – powódka podchodziła z wielkim zaangażowaniem do swoich obowiązków w trakcie odbywanego stażu, wykonywała te obowiązki w sposób sumienny i w pełni poprawny, uzyskała pozytywne rekomendacje co do możliwości zatrudnienia w firmie w której odbywała staż. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż powódka bez wątpienia dochowała należytej staranności w dążeniu do usamodzielnienia się, zdobycia odpowiedniego wykształcenia i kwalifikacji oraz podjęciu pracy zarobkowej w wyuczonym zawodzie. Jak to już zostało wskazane Sąd ustalił, iż wynagrodzenie w wysokości 2900 zł brutto byłoby dla powódki w pełni osiągalne, gdyby nie jej stan zdrowia uniemożliwiający podjęcie zatrudnienia. W tym miejscu należy odnieść się do argumentów strony pozwanej, iż nie ma pewności czy powódka znalazłaby zatrudnienie, a jeżeli nawet powódce by się to udało – to niekoniecznie za wynagrodzeniem wskazywanym przez powódkę (2 900 zł brutto). W tym miejscu należy wyraźnie podkreślić, iż powódka, pomimo konieczności poruszania się za pomocą dwóch kul oraz odbywania w sposób ciągły intensywnej rehabilitacji, zdołała ukończyć z pozytywnym wynikiem wyższe studia magisterskie oraz podjąć się z ogromnym zaangażowaniem stażu mającego na celu zdobycie podstawowego doświadczenia zawodowego. W związku z powyższym nie sposób dojść do wniosku, iż gdyby powódka była osobą zdrową i w pełni sprawną (gdyby jej szkody nie wyrządzono) to z takim zaangażowaniem i determinacją w zdobyciu wykształcenia oraz doświadczenia zawodowego miałaby poważne trudności ze znalezieniem zatrudnienia w wyuczonym zawodzie. Nie sposób bowiem podzielić poglądu prezentowanego przez stronę pozwaną, iż osoba mająca wyższe wykształcenie magisterskie, biegle władająca językiem angielskim (w tym także językiem specjalistycznym, zawodowym) oraz zdobywająca podstawowe doświadczenie zawodowe w ramach stażu byłaby w sposób trwały „skazana” na bezrobocie. Nawet przy uwzględnieniu występowania pewnych trudności na rynku pracy, nie sposób dojść do podobnego wniosku. Przyjęcie poglądu prezentowanego przez stronę pozwaną oznaczałoby w praktyce całkowite wyłączenie możliwości ubiegania się o rentę z tytułu całkowitej utraty zdolności do pracy zarobkowej (utraconych dochodów) przez osobę która w chwili wystąpienia zdarzenia szkodzącego była małoletnia. Niezależnie bowiem od uzyskanego przez daną osobę wykształcenia, znajomości języków obcych, odbytych stażów zawodowych itp. zawsze można byłoby stwierdzić, iż z uwagi na trudną sytuację na rynku pracy brak jest pewności co do możliwości uzyskania zatrudnienia przez daną osobę. Przyjęcie takiego poglądu, jako rażąco krzywdzącego dla osób które w chwili wystąpienia zdarzenia szkodzącego były małoletnie, należy uznać za niedopuszczalne. W związku z powyższym ustalając możliwość uzyskania zatrudnienia przez takiego poszkodowanego należy się kierować przeciętną, zazwyczaj występującą możliwością podjęcia pracy przez osobę o określonym wykształceniu, posiadającą określone kwalifikacje (w tym znajomość języków obcych) itp. W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę posiadane przez powódkę wykształcenie i kwalifikacje zawodowe, a także mając na względzie jej ponad przeciętną determinację w dążeniu do uzyskania wykształcenia i doświadczenia zawodowego, nie ulega żadnym wątpliwościom możliwość podjęcia przez powódkę pracy w wyuczonym zawodzie za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej zazwyczaj uzyskiwanemu wynagrodzeniu przez absolwentów danego kierunku studiów. Jak wynika z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego sprawy uzyskiwanie przez „przeciętnego” absolwenta danego kierunku studiów wynagrodzenia w wysokości około 2 900 zł brutto miesięcznie było w pełni realne i osiągalne.

Nie zasługuje również na uwzględnienie stanowisko strony pozwanej jakoby wynagrodzenie wskazywane przez powódkę było osiągalne jedynie dla osób posiadających bogate doświadczenie i kwalifikacje zawodowe. Należy bowiem zauważyć, iż już sama wysokość wynagrodzenia 2 900 zł brutto (tj. niewiele ponad 2000 zł netto) miesięcznie jednoznacznie wskazuje na to, iż nie jest to wynagrodzenie dla wysoko kwalifikowanego specjalisty. Ponadto z ustalonego stanu faktycznego jednoznacznie wynika, iż jest to wysokość wynagrodzenia możliwa do osiągnięcia przez absolwenta studiów, nie posiadającego doświadczenia zawodowego.

Za całkowicie niezasadne należy uznać argumenty strony pozwanej, iż dotychczas zasądzona renta wyrównawcza w wysokości 2190 zł, po doliczeniu renty uzyskiwanej przez powódkę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w całości pokrywają wskazywaną przez powódkę utratę dochodów w postaci wynagrodzenia w wysokości 2 900 zł brutto. Należy bowiem zauważyć, iż dotychczas zasądzona renta wyrównawcza obejmuje jedynie koszty zwiększonych potrzeb powódki (leczniczych, rehabilitacyjnych, opieki i transportu), a nie obejmuje w żadnej mierze utraconych przez powódkę zarobków, stąd też wniosek strony pozwanej o uwzględnienie wysokości dotychczas zasądzonej renty wyrównawczej przy określaniu wysokości utraconych przez powódkę zarobków uznać należy za całkowite niezrozumienie przedmiotu niniejszego procesu. Podobnie odnieść się należy do zarzutu strony pozwanej, iż powódka nie wykazała aby fakt ukończenia nauki szkoły wyższej spowodował podwyższenie ponoszonych przez nią kosztów. Należy bowiem zauważyć, iż w niniejszym postępowaniu powódka nie żąda podwyższenia renty z tytułu zwiększenia wydatków (z tytułu zwiększonych potrzeb), lecz z tytułu utraconych dochodów (w związku z całkowitą utratą zdolności do pracy zarobkowej).

Nie zasługiwał również na uwzględnienie podnoszony przez stronę pozwaną zarzut, iż w związku z zakończeniem edukacji przez powódkę zmniejszeniu uległy niektóre z ponoszonych przez nią wydatków. Należy bowiem zauważyć, iż przedmiot procesu zostaje określony przez powoda w pozwie nie tylko poprzez wskazanie żądania, ale również poprzez wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających to żądanie (tzw. podstawa faktyczna powództwa). W związku z tym, iż w niniejszej sprawie podstawę faktyczną powództwa stanowi okoliczność utraconych przez powódkę dochodów, podnoszone przez stronę pozwaną zarzuty dotyczące zmniejszenia ponoszonych przez powódkę wydatków w sposób oczywisty wykraczają poza podstawę faktyczną powództwa i w związku z tym nie może być rozpatrywana (a tym bardziej uwzględniania) w niniejszym postępowaniu. Kwestia ta może podlegać rozpatrzeniu przez Sąd jedynie w drodze powództwa wytoczonego przez pozwanych przeciwko powódce o obniżenie renty wyrównawczej.

Powódka dochodziła podwyższenia renty o kwotę 2 900 zł miesięcznie (względnie zasądzenia „odrębnej” renty w wysokości 2 900 zł miesięcznie). Po sprecyzowaniu w piśmie procesowym z dnia 13 lipca 2015 roku podstawy faktycznej żądania powódki wynika, iż wyżej wskazanej kwoty dochodziła ona w związku z tym, iż utraciła dochody (wynagrodzenie za pracę) w wysokości 2 900 zł brutto miesięcznie. Należy jednakże stwierdzić, iż niezasadne jest dochodzenie renty odpowiadającej kwocie brutto utraconego wynagrodzenia, lecz kwoty netto tego wynagrodzenia – to jest kwoty jaką powódka realnie otrzymywałaby od pracodawcy, posługując się potoczną terminologią „do ręki”. Należy przy tym zauważyć, iż wbrew twierdzeniom powódki odszkodowania w postaci renty otrzymanej na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz. U. z 2012 r., poz. 361). Renta „cywilna” nie jest również objęta ubezpieczeniem zdrowotnym, co wynika z braku objęcia osób ją pobierających zamkniętym katalogiem podmiotów podlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – Dz. U. z 2015 r., poz. 581). W szczególności art. 66 ust. 1 pkt. 16 w/w ustawy stanowiący, iż obowiązkowi ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają emeryci i renciści nie obejmuje tym ubezpieczeniem osób pobierających rentę „cywilną”, ponieważ z art. 75 ust. 1 w/w ustawy wynika, iż chodzi wyłącznie o emerytury i renty wypłacane przez Zakład (...) lub inny organ rentowy, a nie o renty zasądzone na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Sąd dostrzega przy tym, iż z uwagi na charakter ubezpieczenia zdrowotnego, w sytuacji gdyby powódka nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu, to rozważyć należałoby konieczność uwzględnienia ewentualnego ponoszenia przez powódkę kosztów objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym. W niniejszej sprawie problem ten jednakże nie występuje z uwagi na to, iż powódka objęta jest obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym w związku z pobieraniem renty wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto należy wskazać, iż renta „cywilna” nie jest objęta również obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, co wynika z braku objęcia osób ją pobierających zamkniętym katalogiem podmiotów podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym (art. 6, 11 i 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – Dz. U. z 2015 r., poz. 121). Mając na uwadze powyższe okoliczności stwierdzić należy, iż podstawę ustalania wysokości renty z tytułu całkowitej utraty zdolności do pracy zarobkowej (utraconych dochodów) stanowi kwota netto możliwego do uzyskania przez powódkę wynagrodzenia, gdyby jej szkody nie wyrządzono. W związku z powyższym wskazać należy w tym miejscu, iż wynagrodzenie w wysokości 2 900 zł brutto po odjęciu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wynosi 2 087, 91 zł (2 088 zł).

Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa, ustalając wysokość renty wyrównawczej Sąd jest obowiązany uwzględnić wysokość świadczeń otrzymywanych przez poszkodowanego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (względnie innych organów rentowych). Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie II C 870/12 podwyższając rentę wyrównawczą do kwoty 2190 zł (od 1 czerwca 2013 roku i na przyszłość) uwzględnił otrzymywane przez powódkę świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 1055 zł. Obecnie powódka uzyskuje świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 1107,62 zł ( (...)) netto. W związku z powyższym określając kwotę o jaką miesięcznie należało podwyższyć rentę wyrównawczą od kwoty utraconego wynagrodzenia netto (2 088 zł) należało odjąć różnicę (podwyżkę) w wysokości świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych otrzymywanych obecnie przez powódkę z wysokością tych świadczeń otrzymywanych przez powódkę w chwili ustalania wysokości renty w sprawie II C 870/12 (tj. (...) = 53 zł) W związku z powyższym wysokość o jaką należało podwyższyć rentę wyrównawczą wynosiła 2035 zł (2 088 – 53). Mając powyższe na uwadze Sąd podwyższył rentę wyrównawczą z kwoty 2190 zł miesięcznie do kwoty 4225 zł miesięcznie. W pozostałym zakresie powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

W tym miejscu wskazać należy, iż mając na uwadze alternatywnie sformułowane żądanie pozwu (zasądzenie „odrębnej” renty albo podwyższenie dotychczasowej) oraz niejednolitą w tej mierze praktykę orzeczniczą Sąd musiał dokonać wyboru: podwyższenia renty dotychczasowej o kwotę 2035 zł miesięcznie albo zasądzenia „odrębnej” renty w wysokości 2035 zł miesięcznie. W niniejszej sprawie, ze względów praktycznych, Sąd zdecydował się na pierwsze z wyżej wskazanych rozwiązań, to jest podwyższenie renty dotychczasowej. Nie wdając się w spory doktrynalne wskazujące na słuszność jednego lub drugiego rozwiązania, wskazać należy, iż w niniejszej sprawie zasądzenie odrębnej renty mogłoby stwarzać znaczne problemy praktyczne w przyszłości. Należy bowiem zauważyć, iż w niniejszej sprawie Sąd zobowiązany był uwzględnić wyższą niż dotychczas wysokość świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W związku z powyższym w przypadku zasądzenia odrębnej renty z tytułu utraty dochodów sprawiałoby w przyszłości znaczne problemy praktyczne w przypadku żądania w przyszłości zmiany wysokości jednej lub obu rent. W przypadku kolejnych zmian wysokości świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (co jest bardzo prawdopodobne z uwagi na coroczną waloryzację świadczeń) problematyczne byłoby w takiej sytuacji ustalenie przy której z zasądzonych rent „cywilnych” i w jakich proporcjach należałoby uwzględniać zmianę wysokości świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Z uwagi na chęć uniknięcia w przyszłości tego rodzaju problemów Sąd uznał za celowe podwyższenie dotychczasowej renty. Ponadto rację ma powódka podnosząc, że ustawodawca w art. 444§2 kc nie wyodrębnia rodzajów rent (w zależności od tego, czy renta związana jest z utratą zdolności do pracy zarobkowej, zwiększeniem się potrzeb, czy zmniejszeniem widoków powodzenia na przyszłość), lecz stanowi o rencie w ogóle. Trzeba także wskazać, że w razie wystąpienia w przyszłości innej zmiany stosunków, niż wyżej opisana, konstrukcja renty powstała wskutek wydania niniejszego orzeczenia, w żadnym stopniu nie utrudnia stronom żądania zmiany jej składników, czy wysokości, gdyż z orzeczeń wynika dokładnie, jakie elementy i w jakich wysokościach renta obejmuje oraz o jakie składniki została ona pomniejszona.

W niniejszej sprawie powódka dochodziła podwyższenia renty o kwotę 2 900 zł miesięcznie (to jest do kwoty 5090 zł miesięcznie) względnie zasądzenia „odrębnej” renty w wysokości 2 900 zł miesięcznie – w obu przypadkach od 1 stycznia 2015 roku i na przyszłość. Sąd podwyższył rentę wyrównawczą o kwotę 2035 zł miesięcznie (to jest do kwoty 4225 zł miesięcznie) od 1 stycznia 2015 roku i na przyszłość, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż powódka wygrała niniejszą sprawę w 70 %, a przegrała w 30 %. W związku z powyższym Sąd uznał za zasadne rozliczenie kosztów procesu zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozdzielenia (art. 100 zdanie pierwsze k.p.c.) Powódka poniosła koszty procesu w wysokości 4 157 zł (opłata od pozwu – 1 740 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 2 400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł). Pozwani natomiast ponieśli koszty procesu w wysokości 4817 zł (wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego instytutu – 2 400 zł, wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej gminy – 2 400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł). Łącznie koszty wyniosły 8974 zł, z czego powódka winna ponieść 30% tj. 2692,20 zł, a poniosła o 1464,80 zł więcej, w związku z czym Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki taką kwotę tytułem zwrotu kosztów procesu. Podstawę prawną solidarnego zasądzenia kosztów procesu stanowi art. 105 § 2 zdanie pierwsze k.p.c.) Natomiast podstawę prawną określającą wysokość wynagrodzenia pełnomocników stron stanowią § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zmianami) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zmianami).

Ponadto w toku procesu Skarb Państwa – Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi pokrył tymczasowo wydatki w wysokości 51 zł tytułem zwrotu należności świadka (k. 142) W związku z powyższym koszty te winny ponieść strony w stosunku w jakim przegrały sprawę – powódka w 30 % - tj. kwota 15, 30 zł, a pozwani solidarnie w 70 % - tj. kwota 35, 70 zł. W związku z powyższym Sąd nakazał ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z roszczenia zasądzonego na rzecz powódki kwotę 15, 30 zł tytułem pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków (art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz w zw. z art. 100 zdanie pierwsze k.p.c.). Ponadto Sąd obciążył solidarnie pozwanych na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotą 35, 70 zł tytułem pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków (art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz w zw. z art. 100 zdanie pierwsze i art. 105 § 2 zdanie pierwsze k.p.c.)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE