UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wyrokiem zaocznym z dnia 30 października 2015r. zasądził:

1.  od pozwanego J. W. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. kwotę 9041,74zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 grudnia 2014r. do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  wyrokowi nadał rygor natychmiastowej wykonalności z wyłączeniem punktu 2;

4.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1420zł tytułem stosunkowego rozdzielania kosztów

Pozwem wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym 9 grudnia 2014 roku powód (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W., reprezentowany przez adwokata, domagał się zasądzenia od pozwanego J. W. 9.569,91 zł z ustawowymi odsetkami od 10 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty, tytułem nabytej od pierwotnego wierzyciela wierzytelności z tytułu limitu kredytowego w ramach rachunku bankowego.

Pismem z 3 września 2015 roku powód sprecyzował, że na dochodzoną kwotę składa się między innymi 198 zł opłat windykacyjnych bliżej niesprecyzowanych, 203,14 zł opłat egzekucyjnych oraz 330,17 zł pozostałych opłat, również bliżej niesprecyzowanych, acz wyodrębnionych od 71,03 zł opłat za rachunek bądź kartę.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygniecie na ustaleniach, że J. W. zawarł 26 listopada 2007 roku umowę limitu kredytowego w rachunku bankowym. Nie spłacał należycie swoich zobowiązań. (...) Agricole Bank (...) zbył wierzytelność z tego tytułu na rzecz (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. umową z 27 czerwca 2014 roku. Obecnie wysokość należności to 9.041,74 zł, od których należą się również odsetki ustawowe od 10 grudnia 2014 roku. (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. domaga się nadto 198 zł bliżej nieokreślonych opłat windykacyjnych oraz 330,17 zł pozostałych opłat, również bliżej niesprecyzowanych.

Sąd I instancji podnosił, że w przypadku wydawania wyroku zaocznego przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa (art. 339 § 2 k.p.c.) Powód dochodził roszczenia jako nabywca wierzytelności. Wierzyciel mógł bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Jednakże w takiej sytuacji dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. (art. 513 § 1 k.c.).

Sąd Rejonowy uznał, że opłaty w rodzaju pobieranych za: korespondencję z racji nieterminowej spłaty pożyczki, czy przekazanie sprawy do windykacji oraz jej z góry ustalony koszt, stanowią w istocie próbę dochodzenia kar pieniężnych za nieterminowe spełnienie świadczenia pieniężnego, co jest sprzeczne z ustawą, gdyż karę tą można zastrzegać wyłącznie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego (art. 483 § 1 k.c.).

Sąd Rejonowy podnosił, że kiedy pojawia się konieczność podjęcia wymienionych czynności, obciążonych opłatą, skoro wówczas, gdy dochodzi do uchybienia terminowi zapłaty, to ryczałtowe ustalanie wysokości opłaty – a w istocie odszkodowania za szkodę polegającą na konieczności poniesienia kosztów dokonania tego rodzaju czynności – jest niczym innym jak właśnie zastrzeżeniem kary umownej na wypadek nienależytego wykonania świadczenia. Analogicznie ocenić należy bliżej niesprecyzowane inne opłaty. Powód nie przedstawił żadnego twierdzenia odnośnie ich rodzaju, w związku z tym zachodzi niebezpieczeństwo, że również te opłaty stanowią sprzeczne z ustawą zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego i na tej podstawie nie mogą zostać zasądzone. Nieprecyzyjne sformułowanie twierdzeń pozwu i dalszych pism procesowych musi obciążać w sytuacjach wątpliwych stronę, która je składa.

W całości Sąd Rejonowy uwzględnił natomiast opłaty egzekucyjne. Są to realnie poniesione koszty, które powód nabył i jest uprawniony do ich dochodzenia. Nie ma również podstaw do kwestionowania naliczenia opłat za wydanie karty, ani prowadzenie rachunku bankowego.

Powód miał dodatkowo wyznaczony termin na zgłoszenie wszelkich zarzutów, twierdzeń i wniosków dowodowych. W elektronicznym postępowaniu upominawczym nie wydano nakazu zapłaty, zatem sama okoliczność, iż zgłoszone żądania budzą wątpliwości, nie była dla powoda zaskoczeniem. W tej sytuacji jakiekolwiek zgłaszanie dalszych wniosków dowodowych uznać należało za rażąco spóźnione.

W tej sytuacji Sąd I instancji zasądził dochodzone roszczenia z pominięciem twierdzonej kwoty opłat windykacyjnych oraz innych opłat, jako obejmujących co najmniej w części świadczenia nienależne z racji sprzeczności z ustawą w zakresie zastrzegania kar umownych za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie świadczenia pieniężnego. Dało to: 9.569,91 zł – 198 zł – 330,17 zł = 9.041,74 zł.

Żądanie odsetek ustawowych za opóźnienie jest zawsze zasadne (art. 481 § 1 i 2 zd. I k.c.), zaś od wytoczenia powództwa o odsetki, można domagać się również anatocyzmu nawet bez zastrzeżenia umownego (art. 482 § 1 k.c.).

W części zasądzającej wyrokowi zaocznemu nadano rygor natychmiastowej wykonalności (art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c.).

Ponadto Sąd Rejonowy podał, że orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 100 k.p.c. i przedstawił ich wyliczenie.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, który zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo co do kwoty 528,17 zł wraz a odsetkami ustawowymi od dnia 10 grudnia 2014r. do dnia zapłaty , tj. w pkt 2, a także w części rozstrzygającej o kosztach procesu.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia tj.

- art. 339 § 2 k.p.c. poprzez nieprzyjęcie przez Sąd pierwszej instancji za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie, mimo iż podane przez powoda twierdzenia nie budzą wątpliwości o kwalifikowanym charakterze, czyli wątpliwości uzasadnionych, podczas gdy przedmiotowe twierdzenia znajdują logiczne i prawdopodobne poparcie w przytoczonych dowodach w postaci umowy o przyznanie limitu kredytowego z dnia 26.11. 2007r. i umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 roku, a także bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 2.03. 2011r. wraz z postanowieniem Sądu w sprawie II 1 Co 8490/11.

Ponadto powód zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego tj.

- art. 483§1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wskutek błędnego uznania, iż naliczenie przez poprzednika prawnego należności z tytułu opłat windykacyjnych stanowi karę umowną za nieterminowe spełnienie świadczenia pieniężnego, podczas gdy przedmiotowe opłaty stanowią rodzaj kosztów poniesionych prze poprzednika powoda wskutek dochodzenia niezaspokojonego roszczenia, których naliczanie znajduje potwierdzenie w treści ustawy o kredycie konsumenckim i wobec czego nie można przyjąć, iż przedmiotowe opłaty stanowią formę kary umownej.

W oparciu o wskazane zarzuty powód wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 przez zasądzenie od pozwanego J. W. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W., kwoty 528,17 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 10.12.2014 roku do dnia zapłaty;

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu całości kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie przed Sądem I instancji;

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie przed Sądem I instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest nie zasadna i podlega oddaleniu.

Mając na uwadze, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym i Sąd drugiej instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego, to stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku zostaje ograniczone jedynie do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. Uznając ustalenia faktyczne poczynione w postępowaniu pierwszoinstancyjnym za prawidłowe, Sąd Okręgowy podziela je i przyjmuje za własne. W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy omówi zarzuty prawa procesowego a następnie prawa materialnego. Zgodnie z treścią art. 339 § 1 k.p.c., jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, Sąd wyda wyrok zaoczny, zaś zgodnie z § 2 w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Sąd nie może przyjąć za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli budzą one wątpliwości. W sformułowaniu art. 339 § 2 k.p.c. obowiązującym do dnia 5 lutego 2005 r., była mowa o przyjęciu za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli "nie budzą one uzasadnionych wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy". Zmiana ta ilustruje stanowisko ustawodawcy w przedmiocie roli prawdy materialnej w procesie cywilnym (patrz. A. Jakubecki, Naczelne zasady postępowania cywilnego w świetle nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego (w:) Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd katedr postępowania cywilnego w Zakopanem (7-9 października 2005 r.), Kraków 2006, s. 363). Podkreślić jednak trzeba, że punktem odniesienia dla owych "wątpliwości", które budzą przytoczone przez powoda okoliczności, w istocie rzeczy jest prawda (tak też B. B., Metodyka..., s. 225). Zmiana brzmienia przepisu podkreśliła natomiast to, że ocena zgodności z prawdą twierdzeń powoda następuje na podstawie materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy. Takie ujęcie nie oznacza wszakże, że sąd nie może powziąć wątpliwości co do twierdzeń powoda także w świetle faktów powszechnie znanych albo znanych sądowi urzędowo.

Przepis art. 339 § 2 k.p.c. przewiduje domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy (wyr. SN z 6.6.1997 r., I CKU 87/97, Prok. i Pr. 1997 - wkładka, Nr 10, poz. 44). Oznacza to, że sąd wydając wyrok zaoczny nie dokonuje weryfikacji prawdziwości twierdzeń o faktach przytoczonych przez powoda, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W świetle przedstawionych przez powoda dowodów, należy uznać, że twierdzenia budziły uzasadnione wątpliwości. Powód wywodził swoje roszczenie z umowy o przyznanie limitu kredytowego i umowy o wydanie i korzystanie z karty kredytowej z dnia 26.11.2017r. Przedmiotowa umowa zawierała postanowienia, że integralną częścią umowy jest tabela opłat i prowizji zawierająca dane o innych kosztach ponoszonych przez posiadacza rachunku kredytowego w związku z niewykonaniem przez niego zobowiązań wynikających z umowy limitu. Powód nie załączył przedmiotowej tabeli jak również nie potrafił wskazać z jakiego tytułu dochodzi opłaty windykacyjnej w kwocie 198 zł oraz pozostałych opłat w kwocie 330,17 zł. Wbrew twierdzeniom powoda przedmiotowe opłaty nie wynikają z bankowego tytułu egzekucyjnego, któremu została nadana klauzula wykonalności ani też innego dokumentu przedstawionego przez powoda. Dlatego, też fakty przytoczone przez powoda w zakresie powyższych opłat budziły uzasadnione wątpliwości.

Przechodząc od omawiania zarzutu prawa materialnego, to również należy go uznać za chybiony. Prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że opłaty w rodzaju pobieranych za: korespondencję z racji nieterminowej spłaty pożyczki, czy przekazanie sprawy do windykacji oraz jej z góry ustalony koszt, stanowią w istocie próbę dochodzenia kar pieniężnych za nieterminowe spełnienie świadczenia pieniężnego, co jest sprzeczne z ustawą, gdyż karę tą można zastrzegać wyłącznie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego (art. 483 § 1 k.c.).

W myśl art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, że ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy. Takim przepisem jest między innymi art. 483 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody, wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi, przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Cytowany przepis, z uwagi na zawartą w nim normę prawną, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym. Uwzględniając treść przedmiotowej umowy limitu kredytowego stwierdzić należy, iż zobowiązanie pozwanego niewątpliwie było od początku zobowiązaniem stricte pieniężnym (pozwany był zobowiązany do zwrotu otrzymanej kwoty pieniędzy). Zastrzeżenie kar umownych w sytuacji, o której mowa, uznać należy za niedopuszczalne i jako takie w świetle przepisu art. 58 k.c. nieważne. Zgodnie bowiem z treścią art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 2005 roku, sygn. akt V CK 90/05, M. Prawn. 2005/18/874; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1966 roku, sygn. akt III CR 45/66, LEX nr 5962; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lipca 2005 roku, sygn. akt I ACa 368/05, OSAB 2005/3/3).

Mając na uwadze powyższe rozważania należy uznać orzeczenie Sądu Rejonowego za prawidłowe.

W tej sytuacji apelacja powoda podlegała oddaleniu jako niezasadna na podstawie art.385 k.p.c. w zw. z art. 13§2 k.p.c. w zw. z art. 505 ¹⁰ §1 i 2 k.p.c.