UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 kwietnia 2016 roku

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego
w sprawie i ujawnionego na rozprawie głównej, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 listopada 2014 roku K. S. był ze swoim ojcem na spacerze. W drodze powrotnej ojciec K. S. zasugerował mu, by poszedł do (...) i wybrał sobie prezent na zbliżające się urodziny. K. S., udał się wobec tego do sklepu (...) przy ul. (...) w W.. W sklepie tym zauważył leżący na wystawie niezabezpieczony telefon komórkowy marki S. (...) z osprzętem i opakowaniem o wartości 899 złotych. K. S. zdecydował, że dokona jego kradzieży, dlatego też zabrał ten telefon z osprzętem i opakowaniem o w/w wartości w celu przywłaszczenia, czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o. Gdy K. S. wychodził ze sklepu z wcześniej skradzionym przez siebie telefonem, nie zapłaciwszy za niego, uruchomił się alarm na bramce, wobec czego został ujęty przez ochronę i przekazany policji. Telefon z osprzętem i opakowaniem w stanie nieuszkodzonym został zwrócony do sklepu.

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie następujących dowodów: wyjaśnień oskarżonego K. S. (k. 23, 125-126), zeznań świadków K. Ł. (k. 6, 190), A. Z. (k. 8v, 127), P. S. (k. 191-192), protokołu zatrzymania (k. 72).

K. S. nie był wcześniej karany. K. S. jest osobą pełnoletnią, obecnie nie uczącą się, albowiem decyzją Dziekana Wydziału (...) w W. z dnia 6 lutego 2015 roku z dniem wydania decyzji został on skreślony z listy studentów I roku (...) w W.. Ojciec oskarżonego, P. S., jest osobą bezrobotną od dnia 21 stycznia 2014 roku i nie posiada prawa do zasiłku. Matka oskarżonego, A. S., w roku 2014 osiągnęła dochód w wysokości 86.176,04 złotych. Miesięcznie osiąga dochód w wysokości 4.856,75 złotych. Od dnia 1 października 2015 roku zatrudniony w charakterze konsultanta ds. obsługi klienta w (...) z siedzibą w W. na okres 7 miesięcy (informacja o osobie z Krajowego Rejestru Karnego – k. 209, kopia decyzji – k. 53, kopia zaświadczenia – k. 54, kopia informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy – k. 55, zaświadczenie – k. 63, kwestionariusz wywiadu środowiskowego – k. 138-140, oświadczenie K. S. – k. 125).

Z uwagi na pojawienie się uzasadnionych wątpliwości co do poczytalności oskarżonego K. S. zasięgnięto opinii dwóch biegłych lekarzy psychiatrów. Z wydanej w postępowaniu sądowym opinii sądowo-psychiatrycznej wynika, że u oskarżonego nie rozpoznano choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego ani cech organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Stwierdzono u oskarżonego uzależnienie mieszane (alkohol, narkotyki). Uzależnienie mieszane nie spowodowało u niego pogorszenia funkcji poznawczych w zakresie pamięci, kojarzenia faktów, umiejscawiania zdarzeń w czasie, przerzutności uwagi, wnioskowania, uogólniania. Obecnie jego stan psychiczny jest wyrównany. Ten stan psychiczny w odniesieniu do zarzucanego mu czynu nie znosił ani nie ograniczał jego zdolności do rozpoznawania znaczenia czynu ani zdolności do pokierowania swoim postępowaniem. Aktualny stan psychiczny pozwala badanemu na udział w czynnościach procesowych i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny. Poczytalność badanego w okresie objętym zarzutami i w trakcie postępowania nie budzi wątpliwości (opinia sądowo – psychiatryczna k. 197)

Oskarżony K. S. przesłuchany w postępowaniu przygotowawczym jak i w postępowaniu sądowym przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd w zasadzie nie miał żadnych podstaw, by wyjaśnieniom oskarżonego odmówić wiary. Oskarżony przyznał się bowiem do popełnienia zarzuconego mu czynu i wskazał w jakich okolicznościach dokonał zaboru przedmiotowego telefonu komórkowego. Wyjaśnienia oskarżonego znajdują uzupełnienie w zeznaniach K. Ł. oraz zeznaniach A. Z.. W ocenie sądu, fakt popełnienia przez oskarżonego zarzuconego mu czynu nie budzi żadnych wątpliwości.

W tym miejscu wskazać należy, że K. Ł. i A. Z. nie mieli żadnego powodu, by składać fałszywe zeznania, wobec czego sąd nie znalazł względów, dla których mógłby uznać, że ich zeznania nie są wiarygodne.

Zeznania P. S. nie przyczyniły się do ustalenia stanu faktycznego. Wprawdzie w swoich zeznaniach świadek wskazał o stanie w jakim po zdarzeniu znajduje się oskarżony, że panicznie boi się, że zostanie skazany, nie jest w stanie dać sobie rady z tym, co zrobił. Sąd miał na względzie skruchę wyrażoną przez oskarżonego, czego dowodem są jego wyjaśnienia, niemniej jednak w ocenie sądu świadek P. S. zdaje się wyolbrzymiać stan w jakim znajduje się jego syn. Dodatkowo, w zakresie stanu psychicznego oskarżonego miarodajne dla sądu są wnioski z opinii sądowo – psychiatrycznej.

Sąd nie odmówił również waloru wiarygodności opinii biegłych, gdyż opinie te są wyczerpujące, jasne i pełne, zostały sporządzone przez osoby o niekwestionowanych kompetencjach, nie zostały zakwestionowana przez żadną ze stron oraz nie wzbudziły ona zastrzeżeń sądu.

Za wiarygodne sąd uznał również dowody z dokumentów, albowiem zostały sporządzone przez powołane do tego podmioty, w sposób przewidziany prawem
i korzystają z domniemania autentyczności oraz prawdziwości zawartych w nich oświadczeń - sąd nie znalazł podstaw, aby poddać w wątpliwość ich wiarygodność. Nie kwestionowały tych dokumentów także strony.

W tak ustalonych okolicznościach faktycznych sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia występku z art. 278 § 1 k.k.

Czyn stypizowany w przepisie art. 278 § 1 k.k. należy do kategorii przestępstw powszechnych, a zatem jego sprawcą może być każda osoba. Przestępstwo
z art. 278 § 1 k.k. może zostać popełnione jedynie umyślnie. Ustawa stanowi bowiem, że sprawca musi działać „w celu przywłaszczenia”. Brzmienie przepisu implikuje zatem konieczność działania sprawcy z zamiarem kierunkowym ( dolus directus coloratus). Znamiona strony przedmiotowej przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. zostają wypełnione, jeśli sprawca dokonuje zaboru w celu przywłaszczenia rzeczy ruchomej. W doktrynie wskazuje się, że przez zabór rozumieć należy bezprawne wyjęcie rzeczy spod władztwa osoby dotychczas nią władającej (jak właściciel, posiadacz lub osoba posiadająca do rzeczy inne prawa rzeczowe lub obligacyjne) i objęcie jej we własne władanie przez sprawcę. Wyjęcie rzeczy ruchomej spod władztwa nastąpić musi wbrew woli osoby nim dysponującej oraz bez żadnej ku temu podstawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1998 roku, sygn. IV KKN 98/98, Prok. i Pr. 1999, nr 7-8, poz. 5; Komentarz do art. 278 kodeksu karnego [w:] Komentarz Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., A. Zoll (red.), Zakamycze 2006, teza 22).

Przekładając powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy, w ocenie sądu, bezspornym jest, że oskarżony K. S. dokonał w dniu 23 listopada 2014 roku zaboru w celu przywłaszczenia telefonu komórkowego. Okoliczności tej nie kwestionował bowiem sam oskarżony, nadto w aktach sprawy znajdują się zeznania pracownika ochrony K. Ł., co więcej, oskarżony został ujęty po przekroczeniu linii kas, na skutek uruchomienia się alarmu w bramkach przy wyjściu ze sklepu, zaś towar uprzednio przez niego zabrany został zwrócony w stanie nieuszkodzonym do sklepu.

W odniesieniu do przestępstwa kradzieży skutkiem czynu skierowanego przeciwko mieniu jest wyjęcie cudzej rzeczy ruchomej spod władztwa dysponenta. W realiach omawianej sprawy wyjęcie przedmiotowego telefonu spod władztwa pokrzywdzonej nie może wzbudzać wątpliwości, skoro telefon ten został zabrany przez oskarżonego, który nie miał do niego żadnego tytułu prawnego, a następnie oskarżony przekroczył linię kas nie płacąc za telefon, co świadczy o istnieniu u oskarżonego zamiaru przywłaszczenia mienia.

W ocenie sądu, wina oskarżonego, jak i społeczna szkodliwość zarzucanego mu czynu są wysokie, ale nie są znaczne. Jego działanie skierowane przeciwko czyjejś własności, czyjejś rzeczy jest niewątpliwie działaniem o dużym ujemnym potencjale społecznej szkodliwości, albowiem godził on w elementarną zasadę porządku prawnego jak prawo własności. Oskarżony, kradnąc telefon, działał przy tym w celu osiągnięcia bezprawnej korzyści majątkowej. Ewidentnie zlekceważył obowiązujący porządek prawny. Na stopień społecznej szkodliwości wpływa również fakt, iż o ile oskarżony działał w celu zaboru mienia, to jego zamiar nie był przemyślany ( dolus premeditatus), lecz nagły ( dolus raptus).

W ocenie sądu, oskarżony swoją świadomością obejmował wszystkie znamiona przypisanego mu czynów i chciał jego popełnienia. W chwili czynu oskarżony był osobą dorosłą, w pełni poczytalną. Można było zatem wymagać od niego zachowania zgodnego z prawem, tym bardziej, że oczywistym jest, iż sprawca, kradnąc cudzą rzecz ruchomą, swoim zachowaniem dopuszcza się naruszenia normy prawnokarnej. Dodatkowo, sąd nie miał żadnych podstaw, by dojść do przekonania, że w niniejszej sprawie wystąpiły jakiekolwiek okoliczności wyłączające winę oskarżonego, bądź bezprawność popełnionego przez niego czynu.

Sąd uznał, że fakt i okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości i, kierując się dyrektywami z art. 66 § 1 i 2 k.k. i art. 67 § 1 k.k., stosownie do brzmienia art. 414 § 1 k.p.k., warunkowo umorzył postępowanie karne przeciwko oskarżonemu na okres próby 2 lat. Przede wszystkim okoliczności popełnienia owego czynu nie budzą wątpliwości, bowiem oskarżony, z uwagi na podniesione wyżej rozważania, niewątpliwie dopuścił się zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu. Ponadto, sąd wziął pod uwagę fakt, iż oskarżony nie był dotąd karany, nie toczyło się wobec niego również żadne postępowanie karne. Ponadto, oskarżony pracuje, cechuje się ustabilizowanym trybem życia, co wynika z wywiadu kuratora zawodowego. Wobec powyższego, w ocenie sądu, przestępstwo, którego popełnienia oskarżony się dopuścił, można określić mianem incydentalnego. Oskarżony nie działał z pobudek zasługujących na szczególne potępienie, a jego zachowanie można ocenić jako nieodpowiedzialny eksces.

Sąd wziął pod uwagę, iż stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu nie jest znaczny, co było podniesione wyżej.

Biorąc pod uwagę wyżej przedstawione argumenty sąd doszedł do wniosku, że
w przypadku oskarżonego istnieje pozytywna prognoza, iż w przyszłości będzie przestrzegał porządku prawnego i nie popełni żadnego przestępstwa, a już sam fakt warunkowego umorzenia wobec niego postępowania karnego, z jednoczesnym orzeczeniem świadczenia pieniężnego w wysokości 500 złotych i oddania go pod dozór kuratora w okresie próby, wpłynie na niego wychowawczo i zapobiegawczo, a więc zostaną w stosunku do niego osiągnięte cele postępowania karnego i oskarżony nie popełni w przyszłości przestępstwa. Sąd doszedł do przekonania, że oskarżony zasługuje na szansę prowadzenia życia zgodnego z zasadami porządku prawnego. Po wnikliwym rozważeniu całości okoliczności przedmiotowej sprawy oraz dyrektyw określonych w art. 66 § 1 k.k. sąd uznał, więc że zastosowanie środka probacyjnego w niniejszej sprawie jest zasadne i wystarczające.

Celem zapewnienia kontroli postępowania oskarżonego w przyszłości sąd ustalił dwuletni okres próby, który ocenił jako wystarczający dla zweryfikowania, czy cele postępowania karnego wobec oskarżonego, pomimo zastosowania środka probacyjnego rzeczywiście zostaną osiągnięte i czy będzie on przestrzegał porządku prawnego.

Ponadto orzeczone wobec oskarżonego na podstawie art. 67 § 3 k.k. świadczenie pieniężne w kwocie 500 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej będzie oddziaływało na niego wychowawczo i zapobiegawczo. Przy rozważaniu wysokości świadczenia są miał na względzie wysokość zarobków oskarżonego oraz że świadczenie to winno stanowić realną, a nie tylko iluzoryczną, dolegliwość dla oskarżonego i jego wysokość powinna być dla oskarżonego odczuwalna po to, by uświadomić oskarżonemu nie tylko nieopłacalność naruszania porządku prawnego, ale także, by oskarżony realnie odczuł konieczność poniesienia konsekwencji za popełnienie przez niego przypisanego mu przestępstwa. Orzeczenie tego świadczenia i oddanie oskarżonego pod dozór kuratora ma na celu zapobiec wchodzeniu przez oskarżonego na drogę przestępstwa w przyszłości. Uwzględniając sytuację materialną oskarżonego Sąd przyjął, że jego wysokość nie powinna stanowić dla niego nadmiernej dolegliwości, tym bardziej, że oskarżony od pół roku pracuje, osiąga dochód w wysokości 2200 złotych brutto, co wynika z oświadczenia oskarżonego złożonego w dniu 3 listopada 2015 roku i nie ma nikogo na utrzymaniu. Wprawdzie z zeznań ojca oskarżonego – P. S. – wynika, że nie wiadomo, czy z oskarżonym zostanie podpisana umowa o pracę, to jednak oskarżony wiedząc o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu winien liczyć się z koniecznością poniesienia konsekwencji o charakterze materialnym z tytułu wydanego w stosunku do niego orzeczenia.

Sąd na podstawie art. 618 § 1 k.p.k. zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. S. kwotę 1008 złotych powiększoną o stawkę podatku VAT tytułem pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu K. S. z urzędu, biorąc pod uwagę ilość rozpraw, na której obecny był obrońca.

Sąd częściowo obciążył oskarżonego kosztami procesu, zasądzając na podstawie art. 627 k.p.k. od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 580 złotych tytułem, w tym kwotę 80 złotych tytułem opłaty. W ocenie sądu, w sytuacji gdy na dzień zamknięcia przewodu sądowego oskarżony nie był osobą bezrobotną nieposiadającą żadnego dochodu, zasadnym jest, by choćby częściowo partycypował on w kosztach postępowania, biorąc odpowiedzialność za jego wynik. W ocenie sądu, sytuacja materialna oskarżonego, w szczególności fakt nieposiadania nikogo na utrzymaniu, jak również pozostawania w zatrudnieniu od 1 października 2015 roku, pozwala na uznanie, że jest w stanie częściowo ponieść zasądzone od niego koszty postępowania, które nie przekraczają 1/3 sumy wszystkich kosztów.

Mając na względzie powyższe sąd orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE