UZASADNIENIE

Powódka D. N. wnosiła o pozbawienie tytułu wykonawczego, stanowiącego prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10, zaopatrzone w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2010 r. w zakresie pkt III w całości. Powódka wskazała jako wartość przedmiotu sporu 6000,00 zł tj. należność za styczeń – czerwiec 2015 r. Wnosiła ponadto o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego A. N. zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W dniu 5 sierpnia 2015 r. powódka zmodyfikowała pierwotny pozew, wnosząc o pozbawienie tytułu wykonawczego, stanowiącego prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10, zaopatrzone w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2010 r. w zakresie pkt III w całości tj. również w zakresie należności za lipiec - wrzesień 2015 r.

Postanowieniem z dnia 17 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy w Ciechanowie zawiesił postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego w zakresie egzekucji kwoty 14,02 zł, zaś w pozostałym zakresie wniosek powódki D. N. o udzielenie zabezpieczenia oddalił.

Postanowieniem z dnia 4 września 2015 r. Sąd Rejonowy w Ciechanowie zawiesił postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego w zakresie raty płatnej za wrzesień 2015 r., zaś w pozostałym zakresie wniosek powódki D. N. o udzielenie zabezpieczenia oddalił.

Na rozprawie w dniu 27 października r. powódka D. N. wniosła o pozbawienie w/w tytułu wykonawczego wykonalności w zakresie rat za okres styczeń – wrzesień 2015 r.

Pozwany A. N. nie zajął stanowiska w sprawie, nie złożył żadnych wyjaśnień i nie wnosił o rozpoznanie sprawy pod swoją nieobecność.

Wyrokiem zaocznym z dnia 10 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy w Ciechanowie pozbawił tytuł wykonawczy, stanowiący prawomocne postanowienie z dnia 15 marca 2011 r. Sądu Rejonowego w Działdowie w sprawie I Ns 350/10, zaopatrzone w klauzulę wykonalności w zakresie pkt III postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2010 r., wykonalności w części tj. co do kwoty 14,02 zł ( czternaście złotych dwa grosze ) stanowiącej część raty za miesiąc czerwiec 2015 r., oddalając powództwo w pozostałym zakresie. W pkt III wyrokowi w pkt I Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Od powyższego wyroku zaocznego wniósł sprzeciw pozwany A. N. wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości.

Powódka D. N. wnosiła o utrzymanie wyroku zaocznego w mocy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Prawomocnym postanowieniem z dnia 15 marca 2011 r. Sąd Rejonowy w Działdowie w sprawie I Ns 350/10 z wniosku D. N. z udziałem A. N. dokonał podziału majątku wspólnego przez przyznanie poszczególnych składników majątkowych na rzecz wnioskodawczyni oraz uczestnika postępowania. Ponadto Sąd w pkt III postanowienia zasądził od wnioskodawczyni D. N. na rzecz uczestnika postępowania A. N. tytułem dopłaty kwotę 80136,97 zł płatną w następujący sposób: 30000,00 zł płatne do 15. Dnia trzeciego miesiąca po uprawomocnieniu się postanowienia; pozostałą należność Sąd rozłożył na 50 rat płatnych do 15. Dnia każdego miesiąca począwszy od czwartego miesiąca po uprawomocnieniu się postanowienia, w tym 49 równych rat po 1000 zł i ostania rata w wysokości 1136,97 zł.

Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sąd Rejonowy w Działdowie nadał klauzulę wykonalności prawomocnemu postanowieniu wydanemu przez Sąd Rejonowy w Działdowie z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10 w zakresie pkt III ( bezsporne ).

D. N. zapłaciła A. N. pierwszych 41 rat zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10 ( bezsporne ).

W dniu 13 czerwca 2014 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Mławie Jerzy Berdyga wszczął w sprawie Kmp 43/14 postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi A. N. z wniosku małoletniego wierzyciela S. N. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową D. N. – matkę w zakresie świadczeń alimentacyjnych za okres od lipca 2014 r. po 1200,00 zł miesięcznie. W dniu 15 stycznia 2015 r. D. N. złożyła oświadczenie, że dłużnikowi A. N. przysługuje w stosunku do niej wierzytelność w kwocie 9136,90 zł. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Mławie Jerzy Berdyga dokonał zajęcia przedmiotowej wierzytelności. D. N. wpłaciła na rachunek Komornika Sądowego w sprawie Kmp 43/14 po 1000,00 zł w dniach 16 stycznia 2015 r., 16 lutego 2015 r., 17 marca 2015 r., 17 kwietnia 2015 r., 19 maja 2015 r., 17 czerwca 2015 r. ( akta Kmp 43/14 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Mławie Jerzego Berdygi ).

W dniu 10 czerwca 2015 r. A. N. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko D. N. w zakresie rat płatnych w okresie od stycznia do czerwca 2015 r. W dniu 16 czerwca 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciech Rybicki wszczął postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 765/15. W dniu 22 czerwca 2015 r. D. N. drogą mailową zawiadomiła komornika sądowego o uregulowaniu należności za miesiące styczeń – czerwiec 2015 r. jako dłużnika zajętej wierzytelności przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Mławie Jerzego Berdygę w sprawie Kmp 43/14. N. te zostały przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego zaliczone na poczet zadłużenia w sprawie Km 765/15; za ten okres do wyegzekwowania pozostała należność w kwocie 14,02 zł tytułem należności głównej. Wierzyciel A. N. rozszerzył wniosek egzekucyjny o raty wymagalne w okresie lipiec – wrzesień 2015 r. ( k. 22 – 39 akta Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego ).

D. N. zapłaciła w sprawie Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego wymagalne raty za miesiące lipiec, sierpień, wrzesień 2015 r. ( bezsporne ).

Postanowieniem z dnia 25 września 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciech Rybicki umorzył postępowanie w sprawie Km 765/15 na wniosek wierzyciel A. N. w trybie art. 825 pkt 1 kpc ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt spraw egzekucyjnych Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego oraz Kmp 43/14 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Mławie Jerzego Berdygi.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo D. N. zasługuje na uwzględnienie jedynie częściowo tj. co do kwoty 14,02 zł tytułem części raty za miesiąc czerwiec 2015 r.

Powódka D. N. wnosiła o pozbawienie tytułu wykonawczego, stanowiącego prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2010 r. w zakresie pkt III, wykonalności w całości, precyzując jednakże, że chodzi o raty płatne w okresie styczeń – wrzesień 2015 r.

Sąd ustalił, że D. N. uiściła na rzecz A. N. pierwszych 41 rat dobrowolnie.

A. N. złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w zakresie rat płatnych za miesiące styczeń – wrzesień 2015 r. Raty za okres styczeń – czerwiec 2015 r. zostały zajęte u D. N. jako dłużnika zajętej wierzytelności przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Mławie Jerzego Berdygę w sprawie Kmp 43/14 z wniosku małoletniego wierzyciela S. N. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową D. N. – matkę przeciwko dłużnikowi A. N. w zakresie świadczeń alimentacyjnych. Należność z tytułu rat za okres styczeń – czerwiec – 2015 r. została przez D. N. zapłacona z tytułu zajęcia wierzytelności w sprawie Kmp 43/14 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Mławie Jerzego Berdygi i zaliczona na poczet zadłużenia z tytułu rat za okres styczeń – czerwiec – 2015 r. w sprawie Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego. Jak wynika z akt sprawy Km 765/15 zadłużenie za ten okres dotyczy wyłącznie części raty za miesiąc czerwiec 2015 r. w wysokości 14,02 zł.

Wskazać należy, że D. N. dokonała w toku niniejszej sprawy w sprawie Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego wpłat z tytułu rat za okres lipiec – wrzesień 2015 r.

Podkreślić należy, że postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego prowadzone było zgodnie z wnioskiem wierzyciela A. N. jedynie w zakresie ostatnich dziewięciu rat obciążających dłużniczkę D. N. zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10 tj. co do rat za okres styczeń – wrzesień 2015 r. Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone na wniosek wierzyciela A. N..

Zgodnie z art. 840 § 1 kpc dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1)przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2)po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie;

3)małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Jak wynika z treści pozwu podstawą żądania przez powódkę D. N. pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności jest art. 840 § 1 pkt 2 ) kpc tj. nastąpienie po powstaniu tytułu egzekucyjnego zdarzenia, wskutek którego zobowiązanie wygasło. W wyroku z dnia 26 marca 2009 r. w sprawie I CSK 282/08 Sąd Najwyższy podkreślił, że skutek w postaci wygaśnięcia zobowiązania wywierają w szczególności takie zdarzenia materialnoprawne, jak: wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia zgodnie z jego treścią, potrącenie, odnowienie, zwolnienie z długu, świadczenie w miejsce spełnienia (datio in solutum). Natomiast skutek w postaci niemożności egzekwowania zobowiązania wywierają w szczególności takie zdarzenia materialnoprawne, jak: prolongata terminu spełnienia świadczenia, rozłożenie świadczenia na raty, przedawnienie roszczenia. Skoro w art. 840 § 1 pkt 2 kpc jest mowa o zdarzeniu, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane, to przepis ten może mieć zastosowanie jedynie do takich jak wyżej wymienione lub podobnych zdarzeń, a więc wyłącznie mających charakter materialnoprawny.

W niniejszej sprawie, Sąd ustalił, że D. N. spełniła zobowiązanie wynikające z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10 w zakresie rat za styczeń – wrzesień 2015 r. Wpłaty za miesiące styczeń – czerwiec 2015 r. zostały dokonane przez nią jako dłużnika zajętej wierzytelności w sprawie Kmp 43/14, zaś raty za miesiące lipiec – wrzesień 2015 r. uiściła gotówką ( przelew z rachunku bankowego ) w sprawie Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego oraz bezpośrednio wierzycielowi. Uznać zatem należy, że wierzytelności z tytułu rat za okres styczeń – wrzesień 2015 r. zostały przez powódkę D. N. zapłacone ( wyegzekwowane ).

Zgodnie z powszechnie przyjętym i utrwalonym poglądem, powództwo opozycyjne z art. 840 może być wytoczone dopiero po nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, nawet jeżeli nie doszło jeszcze do wszczęcia egzekucji. Dłużnik traci zaś prawo do wytoczenia takiego powództwa z chwilą wyegzekwowania przez wierzyciela świadczenia objętego tytułem wykonawczym, co nie odbiera mu możliwości poszukiwania sądowej ochrony jego praw w odrębnym postępowaniu. Powództwo przeciwegzekucyjne może być zatem realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego. Żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności nie może być jednak skutecznie złożone po wyegzekwowaniu należności w całości. Po wykonaniu tytułu wykonawczego wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego jest niedopuszczalne i podlega oddaleniu co jednakże nie zamyka powodowi możliwości dochodzenia swych uprawnień w innym postępowaniu ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2002 r. w sprawie I PKN 197/01, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie I CR 255/88, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1978 r. w sprawie III CRN 310/77 ).

Wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie tytuł wykonawczy, stanowiący prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10 w zakresie rat za styczeń – wrzesień 2015 r., został wykonany. Z akt Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego wynika, że wniosek egzekucyjny dotyczył rat za powyższy okres, zaś do do wyegzekwowania zgodnie z wnioskiem egzekucyjnym pozostała kwota 14,02 zł stanowiąca część raty za miesiąc czerwiec 2015 r. Postępowanie zostało umorzone na wniosek wierzyciela w trybie art. 825 pkt 1 kpc. Z treści postanowienia wynika, że należność objęta wnioskiem egzekucyjnym została wyegzekwowana, za wyjątkiem kwoty 14,02 zł, na co wskazuje wysokość i postawa prawna pobranej opłaty stosunkowej.

W związku z powyższym Sąd uwzględnił powództwo przez pozbawienie tytułu wykonawczego, stanowiącego prawomocne postanowienie z dnia 15 marca 2011 r. Sądu Rejonowego w Działdowie w sprawie I Ns 350/10, zaopatrzone w klauzulę wykonalności w zakresie pkt III postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2010 r., wykonalności w części tj. co do kwoty 14,02 zł ( czternaście złotych dwa grosze ) stanowiącej część raty za miesiąc czerwiec 2015 r. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo, mając na uwadze, że tytuł wykonawczy został wykonany w tym zakresie.

Sąd miał na uwadze, że wprawdzie powódka D. N. wniosła o pozbawienie tytułu wykonawczego w całości, jednakże precyzowała, że chodzi o raty wymagalne w okresie styczeń – wrzesień 2015 r., na co wskazuje również sprecyzowana przez nią wartość przedmiotu sporu. Sąd nie rozstrzygał zatem o pierwszych 41 ratach objętych tytułem wykonawczym, stanowiącym prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie I Ns 350/10 w zakresie pkt III. Raty te nie były przedmiotem niniejszego procesu, nie były też egzekwowane w sprawie Km 765/15 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie Wojciecha Rybickiego, a zatem nie są przedmiotem orzekania w niniejszej sprawie.

Sąd obciążył powódkę D. N. kosztami procesu w niniejszej sprawie, mając na uwadze, że powództwo została uwzględnione jedynie w nieznacznej części ( art. 100 zd. 2 kpc ).

Zgodnie z art. 347 kpc, po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

W związku z powyższym Sąd zaskarżony wyrok zaoczny utrzymał w mocy. Wskazać należy, że pozwany A. N. nie wskazał żadnych okoliczności uzasadniających zmianę wyroku zaocznego, w szczególności w zakresie kwoty 14,02 zł tj. kwoty do jakiej powództwo zostało uwzględnione. Podkreślić należy, że w pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE