Sygn. akt IV U 1/16
Dnia 14 marca 2016r.
Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Tomasz Koronowski
Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Tomaszewska
po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2016r. w Elblągu na rozprawie
sprawy z odwołania D. R.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z dnia 25 listopada 2015r. znak: (...)-2004
o wysokość kapitału początkowego
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy D. R. prawo do obliczenia kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu od dnia 15 maja 1997r. do dnia 30 listopada 1998r. jako składkowego.
Sygn. akt IV U 1/16
Ubezpieczony D. R. wniósł odwołanie od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 25 listopada 2015r., znak (...)-2004 o ponownym ustaleniu kapitału początkowego. Domagał się uwzględnienia okresu pracy od dnia 15 maja 1997r. do dnia 30 listopada 1998r.
Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podnosząc, że wprawdzie ubezpieczony przedłożył świadectwo pracy potwierdzające, że był on pracownikiem w Zakładzie (...) w G. w okresie od dnia 15 maja 1997r. do dnia 30 listopada 1998r., jak jednak wynika z potwierdzenia ubezpieczenia z dnia 18 listopada 2015r., wystawionego przez ZUS Inspektora w Ż., skarżący nie został zgłoszony do ubezpieczeń w tym okresie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W okresie od dnia 15 maja 1997r. do dnia 30 listopada 1998r. ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku pracownika fizycznego robót remontowo-budowlanych przez R. P. (1) w Zakładzie (...) w G. w pełnym wymiarze czasu pracy. Z tytułu tego zatrudnienia nie został zgłoszony do ubezpieczenia społecznego.
(bezsporne, ponadto odpis świadectwa pracy, poświadczenia z dnia 7 marca 2008r. i z dnia 18 listopada 2015r. - k.10, 39 i 67 pliku KP, akta NKP 31 57821, PIT-11 za rok 1998, okazany na rozprawie w dniu 14 marca 2016r. - kopia k.15)
Pismem z dnia 2 marca 1999r. skarżący zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w P. o informację, czy za sporny okres były odprowadzone składki na ubezpieczenie społeczne. W odpowiedzi z dnia 9 marca 1999r. poinformowano skarżącego, że płatnik nie wykazał wnioskodawcy w deklaracjach zatrudnienia, wobec czego nie ma możliwości potwierdzenia okresu ubezpieczenia. W kolejnym piśmie – z dnia 21 kwietnia 1999r. - poinformowano skarżącego, że w celu ustalenia faktu zatrudnienia w okresie od dnia 15 maja 1997r. do dnia 30 listopada 1998r. będzie przeprowadzone postępowanie wyjaśniające, o którego wynikach ubezpieczony zostanie powiadomiony odrębnym pismem. Pismo to zostało przesłane do wiadomości Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w D.. Z akt płatnika nie wynika, aby organy rentowe prowadziły jakiekolwiek dalsze postępowanie w przedmiocie objęcia skarżącego ubezpieczeniem społecznym i ściągnięcia związanych z tym składek. Akta te wskazują przy tym, że R. P. (1) miał inne zadłużenia składkowe.
(akta NKP 31 57821)
Sąd zważył, co następuje:
W ocenie Sądu odwołanie było uzasadnione.
Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz. 748 ze zmianami; dalej: ustawa emerytalna) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Wnioskodawca należy do tej właśnie kategorii ubezpieczonych.
Dalej należy wskazać, że z art. 174 ust. 8 ustawy emerytalnej wynika, iż wpływ na wysokość kapitału początkowego ma długość okresów składkowych i nieskładkowych. Art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej wymienia wśród okresów składkowych okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych.
Organ rentowy twierdził, że sporny okres nie mógł zostać uznany za składkowy, gdyż wnioskodawca nie został zgłoszony przez płatnika do ubezpieczeń. W sprawie sporna kwestia sprowadzała się więc do ustalenia, czy okres niekwestionowanego zatrudnienia skarżącego przez R. P. (2), za który nie zostały opłacone składki, podlega uwzględnieniu przy ustaleniu wysokości kapitału początkowego.
Stanowisko organu rentowego jest błędne. Rozważenia wymaga, czy użyte w przepisach art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej określenie "okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne" w odniesieniu do pracowniczego ubezpieczenia społecznego oznacza, że warunkiem uznania za okres składkowy okresu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jest opłacenie przez pracodawcę składek na ubezpieczenie społeczne pracownika. Należy zauważyć, że w obecnym stanie prawnym obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne zarówno w części obciążającej pracodawcę, jak i pracownika, spoczywa na pracodawcy - płatniku. Wykonywanie przez pracodawcę tego obowiązku jest niezależne od pracownika, zatem zaleganie pracodawcy ze składkami lub uchylanie się od ich opłacania powodowałoby brak środków na indywidualnym koncie pracownika, co miałoby wpływ na wysokość przyszłych świadczeń. W związku z tym został wprowadzony mechanizm chroniący pracownika przed skutkami niezależnego od niego zaniechania. W trybie określonym w art. 40 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015r. poz. 121 ze zmianami; dalej: ustawa systemowa) Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje na koncie ubezpieczonego uzupełnienia kwoty składek nieuregulowanych przez płatnika. Jeżeli tryb ten zostanie wyczerpany, okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, w którym pracownik otrzymuje wynagrodzenie, jest okresem ubezpieczenia, czyli okresem składkowym, niezależnie od tego, czy pracodawca opłacił składki na ubezpieczenie. Tak więc uzależnienie uznania okresu zatrudnienia wykonywanego w poprzednim stanie prawnym, czyli przed dniem 1 stycznia 1999r., za okres składkowy od opłacenia przez pracodawcę składek, kłóciłoby się z zasadą równego traktowania wszystkich ubezpieczonych sformułowaną w art. 2a ustawy systemowej. Wprowadzałoby także zróżnicowanie pracowników pozostających w zatrudnieniu przed wejściem w życie ustawy systemowej przez nałożenie obowiązku wykazania faktu opłacenia składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne tylko na niektórych, a nie wszystkich pracowników. W konsekwencji należy stwierdzić,
że dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie ustawy emerytalnej za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 tej ustawy nie jest wymagane wykazanie opłacenia przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2007r., sygn. akt II UK 185/06, a z nowszego orzecznictwa przykładowo wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 10 stycznia 2012r. w sprawie III AUa 1535/11).
Skoro wnioskodawca wykazał, że był zatrudniony przez R. P. (1) w spornym okresie na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, jak zresztą i to, że otrzymał za swoją pracę wynagrodzenie (por. PIT-11) oraz to, że sygnalizował organowi rentowemu już w 1999r., że mógł nie zostać zgłoszony do ubezpieczenia społecznego, co jednak nie wywołało ze strony organu rentowego działań zmierzających do objęcia ubezpieczeniem i ściągnięcia składek, to należy uznać cały okres od dnia 15 maja 1997r. do dnia 30 listopada 1998r. za okres składkowy. Skutkowało to uwzględnieniem odwołania na podstawie art. 477 14§2 kpc.