UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 listopada 2015r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu w sprawie o sygnaturze IIIRC 83/15 zasądził od pozwanego W. B. (2) tytułem alimentów na rzecz jego małoletnich córek:

⚫: W. B. (1) po 1000 zł miesięcznie,
⚫: J. B. po 2500 zł miesięcznie,
⚫: M. B. po 2500 zł miesięcznie,
⚫: A. B. po 1500 zł miesięcznie,
⚫: Z. B. po 1300 zł miesięcznie

płatne do rąk matki małoletnich K. B. do 10-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

Koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie zostały zniesione, a opłatę Sąd ustalił na sumę 5280 zł.

Orzeczenie to zapadło przy następująco ustalonym stanie faktycznym:

Małoletnia powódka W. B. (1) ma obecnie 17 lat, uczęszcza do liceum ogólnokształcącego. Zakres usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej do alimentacji małoletniej W. kształtuje się na poziomie 3.300 zł miesięcznie. Wydatki związane z utrzymaniem małoletniej to wydatki związane z zakupem soczewek kontaktowych 100 złotych miesięcznie, odzieżą 300-400 zł miesięcznie, wyżywieniem 500 zł miesięcznie, zajęciami dodatkowymi, na które uczęszcza małoletnia (z chemii 600-800 zł miesięcznie, z matematyki 600 zł miesięcznie, z biologii 200 zł miesięcznie). Wydatki związane z zakupem kosmetyków dla dziecka to kwota 100 zł miesięcznie, z nauką, szkołą, to 130 zł miesięcznie. Są to wydatki związane z zakupem wyprawki, ubezpieczeniem, komitetem rodzicielskim w szkole, opłatami za wycieczki. Koszty związane z utrzymaniem domu, w którym mieszka małoletnia przypadające na nią to kwota 220 zł, wydatki związane z rozrywką, wypoczynkiem, wakacjami to 350 zł miesięcznie. Małoletnia posiada majątek własny, uzyskuje dochody z tytułu wynajmu mieszkania na poziomie średnio 1.500 zł miesięcznie.

Małoletnia powódka J. B. ma obecnie 13 lat, uczęszcza do gimnazjum, zakres jej usprawiedliwionych potrzeb to kwota 3.100 zł miesięcznie. Wydatki związane z zakupem odzieży dla dziecka to kwota 300-400 zł miesięcznie, wyżywienie 500 zł miesięcznie, małoletnia pozostaje pod opieką lekarza laryngologa, co wiąże się z kosztami 80 zł miesięcznie, jest to kwota 200-250 zł raz na 2-3 miesiące. Małoletnia także korzysta z zajęć dodatkowych: z korepetycji z matematyki 200 zł miesięcznie, chemii 140 zł, fizyki 140 zł, języka polskiego 200 zł miesięcznie, języka angielskiego 400 zł miesięcznie. Małoletnia uczęszcza także na lekcje fortepianu i wydatki z tym związane to kwota 240 zł w miesiącu. Małoletnia ma wadę wzroku, nosi okulary, wydatki z tym związane to kwota 50 zł miesięcznie (600 zł rocznie). Na zakup kosmetyków dla tego dziecka należy przeznaczyć 100 zł miesięcznie, a wydatki związane ze szkołą (wyprawka, wycieczki, ubezpieczenie, komitet rodzicielski) to kwota 130 zł miesięcznie. Koszty związane z utrzymaniem domu przypadające na małoletnią powódkę to 220 zł miesięcznie, zaś wydatki związane ze sfinansowaniem rozrywki, wypoczynku, wakacji 350 zł miesięcznie.

Małoletnia M. B. ma obecnie 11 lat, zakres jej usprawiedliwionych potrzeb to kwota 3.000 zł miesięcznie. Wydatki związane z zakupem odzieży dla dziecka to 300 zł miesięcznie, wyżywienie 500 zł miesięcznie, rehabilitacją 60 zł miesięcznie (120 złotych raz na 2-3 miesiące). Małoletnia cierpi na schorzenia skórne i wydatki związane z leczeniem tego schorzenia to 100 zł miesięcznie. Ma wadę wzroku, wydatki związane z zakupem okularów to kwota 50 zł miesięcznie. Na kosmetyki należy przeznaczyć 100 zł miesięcznie. Małoletnia także korzysta z zajęć dodatkowych, tj. korepetycji z matematyki, co wiąże się z wydatkami rzędu 400 zł miesięcznie, przyrodą - 200 zł miesięcznie, angielskim - 400 zł miesięcznie. Uczęszcza także na lekcje fortepianu, jest to wydatek rzędu 140 zł miesięcznie. Podobnie jak w przypadku starszych sióstr wydatki związane z nauką dziecka w szkole, jak wyprawka, wycieczki, komitet rodzicielski, ubezpieczenie, to kwota 130 zł, część kosztów związanych z utrzymaniem domu przypadająca na małoletnią powódkę to 220 zł, a wydatki związane z jej rozrywką, wypoczynkiem, wakacjami to 350 zł miesięcznie.

Małoletnia powódka A. B. ma obecnie 7 lat, uczęszcza do szkoły podstawowej. Na pokrycie jej usprawiedliwionych potrzeb niezbędne jest 2.150 zł miesięcznie. Wydatki związane z zakupem odzieży dla niej to 350 zł miesięcznie, zaś wyżywienia - 500 zł miesięcznie. Małoletnia także ma wadę wzroku, wydatki związane z zakupem okularów to 50 zł średnio miesięcznie. Z uwagi na schorzenia alergologiczne małoletnia korzysta z pomocy lekarskiej i leczenie tego schorzenia pociąga za sobą wydatki rzędu 50 złotych miesięcznie. A. także uczęszcza na dodatkowe zajęcia: zajęcia z języka angielskiego, co pociąga za sobą wydatki rzędu 200 zł miesięcznie i lekcji fortepianu 240 zł miesięcznie. Na wyposażenie dziecka do szkoły, wycieczki, komitet rodzicielski, ubezpieczenie, należy przeznaczyć 130 zł średnio w miesiącu. Na kosmetyki dla tego dziecka niezbędne jest 50 złotych miesięcznie. Część kosztów związanych z utrzymaniem domu przypadająca na małoletnią powódkę to 220 zł miesięcznie. Na rozrywkę, wypoczynek, wakacje dla małoletniej trzeba przeznaczyć średnio miesięcznie 350 zł.

Małoletnia Z. B. jest uczennicą szkoły podstawowej, ma 6 lat. Zakres jej usprawiedliwionych potrzeb to kwota 1.800 zł miesięcznie. Wydatki związane z zakupem odzieży dla dziecka to 350 zł miesięcznie, wyżywienie 500 zł miesięcznie, rehabilitacją dziecka 40 zł miesięcznie, na zajęcia rehabilitacyjne należy przeznaczyć bowiem 120 zł raz na 3 miesiące. Dziecko uczęszcza na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego, co pociąga za sobą wydatki rzędu 200 zł miesięcznie. Wyposażenie do szkoły, komitet rodzicielski, ubezpieczenie, wycieczki szkolne to wydatki rzędu 130 zł średnio miesięcznie. Na kosmetyki dla dziecka należy przeznaczyć 50 zł, część kosztów związanych z utrzymaniem domu to 220 zł, a na rozrywkę, wypoczynek i wakacje dziecka należy przeznaczyć 350 zł miesięcznie.

Rodzice małoletnich powódek mieszkają osobno, osobistą opiekę nad małoletnimi powódkami sprawuje ich matka K. B.. Matka małoletnich powódek nie pracuje, utrzymuje się z dochodów uzyskiwanych z wynajmu mieszkań rzędu 4.000 do 5.000 zł miesięcznie. Z zawodu jest inżynierem architektem. Koszty utrzymania domu, w którym zamieszkują małoletnie powódki to 1.300 złotych średnio miesięcznie, na co składają się: gaz około 800 zł średnio miesięcznie, energia elektryczna około 300 zł średnio miesięcznie, woda 200 zł miesięcznie. Matka małoletnich powódek korzysta z pomocy osoby, tak zwanej pomocy domowej, na co przeznacza 1.000 zł miesięcznie. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą. Do października 2014 roku na konto firmowe pozwanego miesięcznie wpływały średnio kwoty 12.300 zł. Od października 2014 roku jest to kwota 3.700 zł miesięcznie. Uzyskuje on stałe wynagrodzenie w wysokości 4.500 złotych miesięcznie. Możliwości zarobkowe pozwanego to kwota 16.000 złotych miesięcznie.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wyłożył przepisy art. 133 i 135 kriop uznał, że w niniejszej sprawie wydatki związane z utrzymaniem małoletnich powódek ponoszone przez ich matkę są niewątpliwie bardzo wysokie, jednak czasami zbyteczne. Stąd Sąd podniósł, że musiał ustalić wypadkową zakresu potrzeb uprawnionych do alimentacji w kontekście równej stopy życiowej stron i możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji. Sąd wskazał, że małoletnia W. posiada majątek własny i z tego tytułu uzyskuje dochód z wynajmu mieszkania na poziomie średnim 1.500 złotych miesięcznie – po odjęciu rozmaitych kosztów własnych, które właściciel musi ponosić na utrzymanie mieszkania. W ocenie Sądu pozwany winien przyczyniać się do zaspakajania potrzeb W. kwotą 1.000 złotych, natomiast matka małoletnich (które – co Sąd podkreślił - nie potrzebują już osobistych starań, tak intensywnych, o wychowanie dziecka) kwotą 800 złotych miesięcznie. Sąd wskazał w także w uzasadnieniu szczegółowo jakie koszty utrzymania małoletnich uznał za zawyżone i merytorycznie uzasadnił swoje stanowisko. Sąd uwzględnił wydatki związane z edukacją małoletnich, ponieważ faktycznie są one ponoszone, argumentując, że nie jest rzeczą Sądu w niniejszym procesie dyskutowanie czy małoletnie winny uczęszczać na zajęcia dodatkowe aż w tak szerokim zakresie. Obciążanie dzieci tak ogromną ilością zajęć dodatkowych może być w ocenie Sądu, przedmiotem odrębnego postępowania dotyczącego władzy rodzicielskiej i prawidłowego wykonywania władzy rodzicielskiej.

Odnośnie zakresu możliwości zarobkowych pozwanego Sąd wskazał, że przyjął je na poziomie 16 000 złotych miesięcznie na podstawie regularnych wpływów kwoty 12.300 złotych miesięcznie na rachunek bankowy w (...) w okresie od stycznia 2013r. do października (...). i wynagrodzenia stałego 4.500 złotych miesięcznie. Stąd też Sąd na podstawie powołanych przepisów obciążył pozwanego kosztami związanymi z utrzymaniem małoletnich w łącznej kwocie 8800 zł miesięcznie. Pozwanemu po pokryciu kosztów związanych z świadczeniami alimentacyjnymi na jego własne wydatki pozostanie kwota także prawie 7 tysięcy złotych.

Sąd wskazał, że matka małoletnich musi także przyczyniać się do zaspakajania ich usprawiedliwionych potrzeb w wymiarze finansowym. Jeżeli nie stać ją na to winna rozważyć możliwość podjęcia zatrudnienia. Z zawodu jest bowiem architektem, a dzieci w wieku szkolnym nie wymagają już czynienia takich starań o ich osobiste wychowanie jak dzieci w wieku przedszkolnym, czy tuż po urodzeniu.

Apelację od powyższego wyroku wniosły powódki oraz pozwany .

Powódki zaskarżyły wyrok w części – tj. w pkt II w zakresie oddalającym powództwo co do alimentów na rzecz J. B. ponad kwotę 2.500zł., na rzecz M. B. ponad kwotę 2.500zł., na rzecz W. B. (1) ponad kwotę 1000 zł., na rzecz Z. B. ponad kwotę 1.300 zł. i na rzecz A. B. ponad kwotę 1.500 zł. miesięcznie oraz w pkt IV w zakresie nieuwzględniającym żądania powodów zasadzenia od pozwanego na ich rzecz kosztów zastępstwa adwokackiego.

Apelację swą oparły na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 i 316 § 1 kpc, polegającego na:

1. dokonaniu dowolnych ustaleń faktycznych dotyczących

- wysokości uzasadnionych potrzeb małoletnich powodów, a co za tym idzie na przyjęciu, że zasądzone alimenty pozwalają na ich zaspokojenie i zapewnienie dzieciom poziomu życia odpowiadającego stopie życiowej ich rodziców, gdy w rzeczywistości takiej funkcji nie mogą one spełnić, możliwości zarobkowych pozwanego, określonych przez Sąd na kwotę 16 000zł. miesięcznie, gdy z zebranego i zaoferowanego przez powodów materiału dowodowego wynika, iż możliwości te są znacznie wyższe,

- zakresu obowiązku alimentacyjnego realizowanego przez przedstawicielkę ustawową powodów i zasadności podjęcia pracy zarobkowej,

2. rozstrzygnięciu sprawy bez uwzględnienia całokształtu zebranego materiału dowodowego, to zeznań św. E. J. i E. S. w zakresie świadczącym o poziomie życia małoletnich przed i po wyprowadzeniu się pozwanego - do chwili obecnej oraz sposobu gospodarowania przez matkę powodów pieniędzmi na ich utrzymanie, a nadto bez uwzględnienia wszystkich miesięcznych wpływów uzyskanych przez pozwanego na konta bankowe na przestrzeni 2013 i 2014r. i ograniczeniu się wyłącznie do wpływów regularnych.

Apelujące wniosły o zmianę wyroku w zaskarżonej części w ten sposób, że zasądza się od pozwanego na rzecz powodów, począwszy od dnia 1.01.2015r., dalsze kwoty tytułem alimentów zgodnie z żądaniami pozwu, a także zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej koszty zastępstwa adwokackiego w obu instancjach według norm przypisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że zdaniem strony powodowej Sąd I instancji w sposób dowolny i błędny dokonał ustaleń faktycznych co do zakresu uzasadnionych potrzeb małoletnich powodów. W szczególności dotyczy to sum przeznaczanych na wyżywienie dzieci i kosztów utrzymania mieszkania. Apelujące zarzuciły, że Sąd całkowicie pominął koszty zakupu obuwia, „doładowania” telefonów dziewczynek, ich zawożenia i przywożenia ze szkoły i zajęć dodatkowych (przyznane przez pozwanego w kwocie 350 zł), kieszonkowe, zakupu sprzętu sportowego, koszty wyposażenia pokojów dzieci, niestałe koszty związane z ochroną zdrowia małoletnich - tak jakby były nieuzasadnione, choć w odpowiedzi na pozew nawet pozwany częściowo je uznał. Zarzucono, że ustalając koszt utrzymania W. na 3.300 zł. i pomniejszając tę kwotę o uzyskiwany przez nią dochód z wynajmu lokalu (1.500zł), z pozostałych 1.800 zł. kosztów, Sąd obciążył pozwanego kwotą 1000 zł, zaś matkę powódki 800 zł., a taka proporcja alimentacji jest trudna do zaakceptowania. Za dalece niesłuszne i wręcz niezrozumiałe uznały powódki twierdzenie Sądu I instancji, według którego dalsze zatrudnianie pomocy domowej i związany z ty m wydatek w wysokości 1000 zł jest zbędny, a jeżeli już - to winien być ponoszony w całości przez matkę powodów, która dodatkowo winna podjąć pracę zarobkową.

Zarzucono także, że Sąd Rejonowy dopuścił się istotnych uchybień w zakresie ustaleń co do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Możliwości te Sąd określił na kwotę 16000 zł., kierując się wyłącznie wysokością stałych wpływów na konta pozwanego w najmniejszym nawet stopniu nie ustalając zakresu i skali działalności gospodarczej prowadzonej przez pozwanego. Ta zaś bardzo dobrze prosperuje. Dodatkowo należało wziąć pod uwagę, że pozwany ma wyższe wykształcenie ekonomiczne, ogromne doświadczenie zawodowe, to okoliczności te wskazują na faktyczne możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego, które zdecydowanie przekraczają kwotę przyjętą przez Sąd Rejonowy.

Podniesiono również, że ustalając możliwości zarobkowe pozwanego Sąd przyjął, że od stycznia 2013r. do października 2014r. na konta pozwanego w (...) wpływało regularnie 12.300 zł. miesięcznie. Natomiast analiza tzw. historii kont za ten okres wskazuje, że (po odjęciu przelewów między kontami) przeciętnie miesięcznie wpływała dla pozwanego kwota 20.576 zł., a przecież dla ustalenia możliwości zarobkowych pozwanego koniecznym jest uwzględnienie nie tylko „stałych” wpłat. To bowiem oznaczałoby „wyłączenie” wszystkich wpłat nieregularnych, ale przecież otrzymanych przez pozwanego i stanowiących dochód.

Pozwany W. B. (2) zaskarżył wyrok w punkcie I :

⚫: w całości w zakresie orzeczenia alimentów na rzecz mał. W.

⚫: w części ponad kwotę 800 zł miesięcznie w zakresie orzeczenia

alimentów na rzecz mał. J. B.

⚫: w części ponad kwotę 800 zł miesięcznie w zakresie orzeczenia

alimentów na rzecz mał. M. B.

⚫: w części ponad kwotę 800 zł miesięcznie w zakresie orzeczenia

alimentów na rzecz mał. A. B.

⚫: w części ponad kwotę 750 zł miesięcznie w zakresie orzeczenia

alimentów na rzecz mał. Z. B.

i w punkcie III :

⚫: w części ponad kwotę wynikającą z obliczenia opłaty sądowej z uwzględnieniem alimentów płaconych dobrowolnie przed wniesieniem pozwu i w toku sprawy

zarzucając:

1) wadliwe ustalenia faktyczne:

⚫: co do niezbędnych potrzeb małoletnich powódek wyrażających się kwotami miesięcznymi: 3 300 zł dla mał. W. B. (1), 3 100 zł dla mał. J. B., 3 000 zł dla mał. M. B., 2 150 zł dla mał. A. B. i 1 800 zł dla mał. Z. B.
⚫: co do wysokości dochodów pozwanego, wyrażonych jego możliwościami zarobkowymi w kwocie 16 000 zł miesięcznie
⚫: co do przyjętego poziomu dochodów własnych małoletniej W. na kwotę 1 500 zł miesięcznie oraz dochodów matki małoletnich powódek na kwotę 4 000- 5 000 zł miesięcznie

2) dowolną ocenę materiału dowodowego sprawy w odniesieniu do przyjętych przez Sąd wydatków związanych z edukacją małoletnich powódek,

3) naruszenie przepisu art. 233 § 1 kpc w zw. z 328 § 2 kpc przez niewskazanie dowodów na podstawie których Sąd dokonał ustaleń istotnych okoliczności w sprawie - odnoszących się do poziomu usprawiedliwionych potrzeb małoletnich, w tym kosztów związanych z zajęciami dodatkowymi, wydatkami na odzież, kosmetyki, szkołę, rozrywkę i wypoczynek, zakup soczewek i okularów, wysokości rzeczywistych i potencjalnych dochodów pozwanego, niewyjaśnienie potrzeb własnych pozwanego i związanych z tym wydatków, nieuwzględnienie możliwości zarobkowych matki małoletnich powódek,

4) naruszenie przepisów art. 133 § 1 krio w zw. z art. 135 § 1 i 2 krio przez niedostateczne uwzględnienie istotnej okoliczności, jaką jest dochód własny małoletniej W., niewłaściwe zastosowanie przesłanek usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych, zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego oraz przydanie nadmiernej wagi osobistego wkładu matki małoletnich w wykonywanie obowiązku alimentacyjnego,

5) naruszenie przepisu art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przez obciążenie pozwanego opłatą sądową liczoną od wartości zasądzonych alimentów bez uwzględnienia okoliczności dobrowolnego łożenia na rzecz małoletnich przed wniesieniem pozwu i w trakcie sprawy, w łącznej kwocie po 3 000 zł miesięcznie.

Pozwany zarzucił, że wydatki na córki są nieudokumentowane, w szczególności na lekcje domowe, a także nieuzasadnione. Wskazał, że Sąd I w sposób dowolny przyjął podane przez matkę małoletnich koszty zajęć dodatkowych bez uwzględnienia istotnych okoliczności, takich jak realne możliwości dzieci uczestniczenia w tak znacznej ilości zajęć dodatkowych, tym bardziej, że matka małoletnich w swoich zeznaniach nie określiła ani wymiaru godzinowego zajęć, jak również wysokości opłat za poszczególne lekcje. Sąd I instancji pominął też zeznania pozwanego co do zakresu zajęć w okresie gdy rodzice małoletnich mieszkali razem i wówczas zakres zajęć był znacznie skromniejszy niż podaje to obecnie matka powódek. W. B. (2) zarzucił także, że Sąd Rejonowy w sposób wadliwy ustalił dochody i możliwości w tym zakresie pozwanego. Prawidłowo wyliczony dochód netto z działalności gospodarczej pozwanego za rok 2013, jak również ewentualny dochód wynikający z prognoz Sądu I w 2014 roku, to kwota 92 847,77 zł, według następującego wyliczenia: przychód- 126 400 zł, koszty- 1 1 773, 47 zł, składki zdrowotne ZUS- 3 140, 76 zł ( 261,37 zł/ miesiąc), podatek dochodowy- 18 638 zł, co daje roczny dochód netto 92 847,77 zł ( miesięcznie 7 737,31 zł). Łączny dochód pozwanego, wynikający z przyjętych przez Sąd możliwości, to łącznie z wynagrodzeniem za pracę 12 197 zł w roku 2013, co Sąd powinien uwzględnić w prognozie na rok 2014, w sytuacji, gdy nie uwzględnił rzeczywistych dochodów. W 2014 roku pozwany osiągnął dochód znacznie niższy, co było spowodowane okolicznościami obiektywnymi, co Sąd pominął. Zestawienie kwoty zasądzonych alimentów łącznie 8 800 zł z dochodem pozwanego w kwocie prognozowanej około 12 000 zł netto nie pozostawia wątpliwości, że naruszona została istotna przesłanka z art. 135 § 1 krio. Dochód brutto pozwanego w roku 2015 do listopada wyniósł kwotę 67 233, 82 zł, a po zapłaceniu składek zdrowotnych ZUS oraz podatku dochodowego - dochód netto pozwanego wyniósł kwotę 54 033,31 zł za okres 11 miesięcy 2015 roku z działalności gospodarczej ( 4 912,12 zł miesięcznie). Na okoliczność aktualnych dochodów pozwany zawnioskował dowody wskazane w opisanym w apelacji wniosku dowodowym. Wynagrodzenie pozwanego z umowy o pracę nadal wynosi 4 500 zł miesięcznie. Skutkiem wadliwego ustalenia prognozowanych dochodów pozwanego jest błędne wyliczenie kwoty, która miałaby pozostać pozwanemu po zapłaceniu alimentów - 7 000 zł miesięcznie, gdy w rzeczywistości jest to kwota maksymalnie 2 200 zł, z której pozwany nieposiadający żadnego majątku musi pokryć koszty wynajmu mieszkania, wyżywienia, koszty bieżących wydatków własnych oraz koszty związane z pieczą nad dziećmi podczas kontaktów bieżących i wakacyjnych. Pozwany zarzucił także, że Sąd I przyjął błędnie dochód uzyskiwany przez matkę i nie uwzględnił też jej stanu majątkowego matki małoletnich (jest właścicielką trzech działek budowlanych w dzielnicy B. we W., czterech luksusowych mieszkań w centrum W., luksusowej willi, w której mieszka wraz z dziećmi, znacznych oszczędności i dwóch samochodów osobowych).

Sąd Okręgowy ustalił dodatkowo następujący stan faktyczny:

Spółka (...) w 2014r. zakończyła rok obrotowy dodatnim wynikiem finansowym, kapitały własne również wykazywały wartość dodatnią. W roku tym spółka odnotowała bardzo dynamiczny – 56,19 % wzrost przychodów ze sprzedaży. Spółka (...) Sp. z o.o. zwiększyła w proporcji do poprzedniego roku obrotowego przychody ze sprzedaży o 31,32%. Spółka ta dysponuje majątkiem o wartości 252 975,67 zł. Grupa (...) osiągnęła 63,3 mln złotych ze sprzedaży, zwiększając tym przychody ze sprzedaży o 56% w stosunku do roku poprzedniego.

dowód:

- sprawozdanie zarządu z działalności spółki (...) za 2014r. k. 386-387,

- sprawozdanie zarządu spółki dominującej za 2014r. k. 388-393,

- sprawozdanie zarządu z działalności spółki (...) sp. z o. o. za 2014r. k. 394-396,

- rachunek zysków i strat, bilans k. 397-399,

Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Sp. z o.o. z 31 grudnia 2015r. W. B. (2) powołany został do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu Spółki. W okresie od 1 stycznia do 31 marca br., nie pobierał z tego tytułu wynagrodzenia.

dowód:

- uchwała Zgromadzenia Wspólników z 31.12.2015r. k. 562-564,

- zaświadczenie o zatrudnieniu z 29.04.2016r. k. 583,

W 2015r. W. B. (2) uzyskał z prowadzonej działalności gospodarczej przychód w wysokości 152 738,42 zł przy kosztach uzyskania przychodu w wysokości 75 620,55 zł. Ze stosunku pracy osiągnął dochód po odliczeniach w wysokości 72 746,77 zł.

dowód: deklaracje podatkowe PIT 37 i PIT 36L za 2015 rok k. 576-581,

Orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w B. z 3 lutego 2016r. W. B. (2) zaliczony został do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

dowód: orzeczenie z 3.02.2016r. k. 575,

Sąd Okręgowy zważył:

Sąd Rejonowy przeprowadził obszerne postępowanie dowodowe i na jego podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy, po uzupełnieniu postępowania dowodowego, akceptuje i przyjmuje za własną podstawę rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy powołał właściwe przepisy prawne i przeprowadził ich prawidłową wykładnię. Ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy nie przekracza granicy zakreślonej w art. 233 § 1 kpc. Należy wskazać, że granice swobody sędziego przy ocenie materiału dowodowego wyznaczają trzy czynniki: logiczny (obowiązek wyciągnięcia z materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych), ustawowy (powinność rozważenia całego materiału dowodowego) oraz ideologiczny (psychologiczny), przez który rozumie się świadomość prawną sędziego, kulturę prawną oraz system reguł pozaprawnych i ocen społecznych, do których odsyłają normy prawne. Zarzut przekroczenia swobodnej oceny dowodów, skutkującej błędnymi ustaleniami faktycznymi może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże przekroczenie swobody sędziowskiej w zakresie któregoś z powyżej wymienionych kryteriów. Wymaga natomiast podkreślenia, że samo przedstawienie przez stronę odmiennych wniosków, niż wynikają z oceny dokonanej przez Sąd I instancji nie świadczy jeszcze o przekroczeniu swobodnej oceny dowodów. Strony w żaden sposób nie wykazały, że Sąd Rejonowy uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, dokonując swobodnej oceny dowodów i dokonując na ich podstawie ustaleń. Wręcz przeciwnie z całokształtu materiału dowodowego, który podlegał ocenie Sądu w zupełnym i szczegółowym uzasadnieniu wynikają takie wnioski, jakie wyciągnął Sąd I instancji.

Zarzuty obu stron odnoszą się do zakresu usprawiedliwionych potrzeb powódek oraz do możliwości zarobkowych pozwanego. Sąd Okręgowy podziela w całości stanowisko Sądu I instancji w zakresie globalnych kosztów utrzymania każdej z powódek jak i potrzeb, które zostały uwzględnione przez ten Sąd. Nie można zaakceptować stanowiska pozwanego, który odnosząc się do kwot wyszczególnionych przez Sąd w uzasadnieniu podaje ustalone przez siebie inne, które w jego ocenie powinny wystarczyć na zaspokojenie potrzeb małoletnich bez wskazania dowodów czy też wskazania konkretnych argumentów, które podważyłyby stanowisko sądu w tym zakresie. Sąd Okręgowy uznaje to za jedynie pozbawioną rzeczowych argumentów polemikę z orzeczeniem Sądu Rejonowego. Nie mogło ujść uwagi sądu, że pozwany podaje odnośnie kosztów zaspokojenia potrzeb małoletnich kwoty, które wydatkuje się na dzieci w wieku i stanie zdrowia powódek w przeciętnych polskich rodzinach, gdy tymczasem, jak to słusznie ustalił Sąd Rejonowy poziom życia rodziców małoletnich znacznie przewyższał i przewyższa nadal mimo rozstania średnią dla polskiego społeczeństwa. Dochody i zasoby materialne K. B. oraz możliwości zarobkowe W. B. (2) pozwalają zarówno na finansowanie dodatkowych zajęć pozaszkolnych dzieci jak i dokonywanie dla nich zakupów lepszych gatunkowo produktów odzieżowych czy też kosmetycznych. Pozwany zdaje się też nie zauważać, że najstarsza z jego córek jest dorosła, a dwie są w wieku dojrzewania, co powoduje, że na ubrania i obuwie, kosmetyki oraz na szeroko pojętą rozrywkę wydają one większe kwoty aniżeli szacuje to pozwany.

Odpierając natomiast zarzuty matki powódek wskazać należy, że oznaczony przez sąd miesięczny koszt utrzymania każdej z powódek to pewien szacunek w ramach niezbędnego i powtarzalnego w każdym miesiącu kosztu utrzymania dziecka. Wiadomym jest, że nie w każdym miesiącu na każdą z potrzeb dziecka będzie przeznaczona cała ustalona przez sąd suma. Świadczenie alimentacyjne musi być tak ustalone aby dawało możliwość przesuwania środków oraz odłożenia pewnych sum również na wydatki okresowe lub jednorazowe. Rację ma też Sąd Rejonowy wskazując, że pewne wydatki jak żywność i środki higieniczne czy piorące należało przyjąć w pewnej średniej dla wszystkich powódek wysokości z uwagi na to, że mieszkają one w jednym dużym gospodarstwie domowym. Co za tym też idzie koszt zakupu jest niższy aniżeli dla każdej z powódek osobno.

Sąd Okręgowy podziela także, a wbrew obu apelacjom, stanowisko sądu meriti odnośnie wydolności finansowej W. B. (2). Sąd Okręgowy dopuścił wprawdzie dowody w postaci dokumentów finansowo-księgowych spółek, w ramach których działa pozwany, nie zmienia to jednak faktu, że istotnie dla ścisłego ustalenia dochodów pozwanego niezbędna byłaby opinia biegłego z zakresu księgowości (zwłaszcza zaś dokładnej analizy pozycji księgowej „usługi obce”). Zarówno samo prowadzenie działalności jak i jej forma oraz system powiązania spółek, w których działa pozwany pozwalają bowiem na ukrycie rzeczywistych zysków jakie pozwany osiąga. Dopuszczone przez Sąd Okręgowy dokumenty finansowe pozwalają natomiast poprzeć stanowisko Sądu Rejonowego, który w szacunku dochodów pozwanego oparł się na wpływach pozwanego na konto i jego zarobkach stałych z 2013r. W. B. (2) powoływał się na nieoznaczone zdarzenia gospodarcze, które w 2014r. miały rzekomo obniżyć jego możliwości zarobkowe. Tym czasem jak wynika ze sprawozdań finansowych nic takiego nie nastąpiło, skoro przychody ze sprzedaży spółek, z którymi związany jest gospodarczo W. B. (3) wzrosły w roku obrotowym 2014r. w proporcji do roku poprzedniego. Porównanie samych deklaracji podatkowych za 2013 i 2015r. daje podstawy do przyjęcia, że Sąd Rejonowy słusznie uznał, że średnio dochód netto pozwanego to ok. 16000 zł miesięcznie. Według tych dokumentów skarbowych w 2013r. W. B. (2) średnio miesięcznie zadeklarował podatkowo 14000 zł netto. W 2015r. uzyskał on o 26338 zł przychodu więcej niż w 2013r. Przy czym nie mogło ujść uwagi Sądu Okręgowego, że w 2015r. wzrosły aż sześciokrotnie w proporcji do 2013r. koszty uzyskania przychodu. Niewątpliwie zaś stronę kosztową swego przedsiębiorstwa w znacznym zakresie kształtuje sam pozwany. Odnośnie wydolności finansowej pozwanego nie można zapominać także, że istotne jest, że ramach prowadzonej działalności zyskuje on także rozmaite rzeczowe profity, niekiedy niewymierne ale obniżające jego koszty utrzymania. Konkludując przypomnieć należy, że pojęcie możliwości zarobkowych i majątkowych oznacza nie tylko zarobki rzeczywiście uzyskiwane, a zarobki i wszelkie dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki. W. B. (2) ma zatem obowiązek prowadzić tak swą działalność gospodarczą aby uzyskiwać jak największe zyski. Uzyskane orzeczenie o niepełnosprawności nie przesądza w ocenie Sądu Okręgowego o zmniejszeniu się możliwości zarobkowych ponieważ pozwany nie wykonuje pracy fizycznej ani też wymagającej szczególnej sprawności fizycznej. Nie sposób tez nie zauważyć, że pozwany nigdy nie podnosił w toku postępowania w I instancji okoliczności dotyczących stanu jego zdrowia, a schorzenia, które stanowią podstawę uzyskania orzeczenia nie są takimi, które powstają nagle. Należy zatem przyjąć, że ich występowanie nie przeszkadzało wcześniej pozwanemu w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Odpierając natomiast zarzuty powódek co do ustalenia przez Sąd I instancji możliwości zarobkowych W. B. (2), wskazać należy, że z uwagi na to, że pozwany nie wykonuje pracy zarobkowej w ścisłym tego słowa znaczeniu, a prowadzi działalność gospodarczą należało uwzględnić, że jego dochody zależą od różnego rodzaju zdarzeń gospodarczych. Nie można zatem szacować jego długookresowej wydolności finansowej na przykładzie wszystkich wpływów na konto bankowe w krótkim dosyć z punktu widzenia działalności przedsiębiorstw okresie. Słusznie zatem Sąd ocenił średnie dochody pozwanego na podstawie regularnych i o powtarzalnej wysokości wpływów na konto.

Rozważywszy wszystkie przedstawione w apelacjach zarzuty Sąd Okręgowy uznał, że nie mogły one zasługiwać na uwzględnienie ze wskazanych wyżej powodów, a tym samym biorąc pod uwagę treść art. 385 k.p.c. apelacje musiały podlegać oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku. Orzeczenie o kosztach zapadło w oparciu o przepis art. 100 kpc.

Agnieszka Golińska B. A. S.-Kląskała

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE