Sygn. akt III AUa 227/13
Dnia 2 października 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Ewa Drzymała (spr.) |
Sędziowie: |
SSA Grażyna Wiśniewska SSA Maria Szaroma |
Protokolant: |
st. sekr. sądowy Ewa Dubis |
po rozpoznaniu w dniu 2 października 2013 r. w Krakowie
sprawy z wniosku D. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.
o odsetki
na skutek apelacji wnioskodawczyni D. S.
od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie VII Wydziału Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 5 września 2012 r. sygn. akt VII U 829/12
o d d a l a apelację.
sygn. akt III AUa 227/13
Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 5 września 2012 r., sygn. akt VII U 829/12, oddalił odwołanie D. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 22 lutego 2012 r., którą to decyzją organ rentowy odmówił wypłaty odsetek z tytułu opóźnienia w realizacji wniosku z dnia 27 października 2011 r. o rentę z tytułu niezdolności do pracy.
Z poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych wynika, że D. S. w okresie od 1 czerwca 1999 r. do 30 września 2011 r. pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Organ rentowy pismem z dnia 17 maja 2011 r. powiadomił ją, że prawo do renty z tytułu okresowej niezdolności do pracy ustaje z dniem 30 września 2011 r., natomiast odwołująca pismem z dnia 24 czerwca 2011 r. domagała się przyznania renty socjalnej, oświadczając, że rezygnuje z renty z tytułu niezdolności do pracy od momentu jej wygaśnięcia. Żądanie przyznania renty socjalnej ponowiła pismem z dnia 3 października 2011 r., zaś w dniu 27 października wniosła o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS stwierdzające w dalszym ciągu częściową niezdolność do pracy D. S., na okres do dnia 31 grudnia 2013 r., zostało wydane w dniu 22 grudnia 2011 r., natomiast decyzją z dnia 13 stycznia 2012 r. organ rentowy ponownie ustalił rentę z tytułu niezdolności do pracy dla D. S. od dnia 1 października 2011 r. Pismem z dnia 23 stycznia 2012 r. D. S. domagała się wypłaty odsetek z tytułu opóźnienia w przyznaniu renty z tytułu niezdolności do pracy.
W takim stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, a w sprawie wyjaśnienia wymagało, czy spełnione zostały warunki do wypłaty odsetek, wskazane w art. 85 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w art. 118 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie Sądu Okręgowego w rozpoznawanej sprawie brak jest podstaw do uwzględnienia żądania wnioskodawczyni. D. S. wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy złożyła w dniu 27 października 2011 r., natomiast orzeczenie stwierdzające jej niezdolność do pracy zostało wydane po przeprowadzeniu badania przez lekarza orzecznika w dniu 22 grudnia 2011 r. To właśnie tym orzeczeniem ustalona została ostatnia okoliczność niezbędna do wydania decyzji, zaś w dniu 12 stycznia 2012 r., tj. przed upływem 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, wydano decyzję ustalającą rentę dla odwołującej, zatem w świetle powołanych na wstępie przepisów brak jest podstaw do zobowiązania organu rentowego do zapłaty odsetek na rzecz odwołującej. Sąd Okręgowy podkreślił, że wbrew twierdzeniom odwołującej, w dniu 24 czerwca 2011 r. złożyła ona wniosek o przyznanie renty socjalnej, a nie renty z tytułu niezdolności do pracy, zaś złożenie wniosku o rentę socjalną nie powoduje wszczęcia postępowania o rentę z tytułu niezdolności do pracy.
D. S. zaskarżyła powyższy wyrok apelacją, zarzucając, że Sąd I instancji wadliwie ustalił stan faktyczny i w oparciu o ten zarzut wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania od decyzji z dnia 22 lutego 2012 r. W uzasadnieniu apelująca podnosiła, że pomimo sygnalizowania przez nią faktu fałszowania dokumentacji przez organ rentowy, Sąd I instancji nie wystąpił do ZUS o nadesłanie całości akt, w których musi znajdować się jej wniosek z czerwca 2011 r. o przeprowadzenie badania w celu przedłużenia terminu wypłacania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, który upływał w dniu 30 września 2011 r. Ponadto apelująca podnosiła, że nawet jeżeli nie złożyłaby stosownego pisma w czerwcu 2011 r., to wystarczające powinno być, iż złożyła pismo o zamianę renty z tytułu niezdolności do pracy na rentę socjalną.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje;
Apelacja jest bezzasadna.
Sąd I instancji trafnie uznał, że brak jest podstaw do zasądzenia od organu rentowego na rzecz wnioskodawczyni odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia w postaci renty z tytułu niezdolności do pracy. Sąd Apelacyjny podziela w całości prawidłowe ustalenia faktyczne Sądu I instancji oraz jego argumentację prawną zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.
Ponieważ w świetle art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205 poz. 1585 ze zm.) zasądzenie odsetek od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego jest uzależnione od stwierdzenia tego, czy organ rentowy w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, kwestia zachowania takich terminów wymaga rozważenia na podstawie art. 118 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Odnosząc powyższe do okoliczności rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że w świetle ustaleń Sądu I instancji, prawidłowo poczynionych w oparciu o akta organu rentowego, D. S. złożyła wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w dniu 27 października 2011 r. i w odniesieniu do tej daty złożenia wniosku o świadczenie wyjaśnienia wymagało, czy organ rentowy dopuścił się opóźnienia w wypłacie świadczenia. Z akt organu rentowego wynika, że wskutek wniosku złożonego w dniu 27 października 2011 r., orzeczenie lekarza orzecznika stwierdzające, że D. S. jest w dalszym ciągu częściowo niezdolna do pracy, okresowo, do dnia 31 grudnia 2013 r., wydane zostało w dniu 22 grudnia 2011 r. Prawidłowo wskazał Sąd I instancji, że to właśnie tym orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS została ustalona ostatnia okoliczność niezbędna do wydania decyzji, z kolei sama decyzja przyznająca świadczenie rentowe na okres do dnia 31 grudnia 2013 r. wydana została w dniu 13 stycznia 2013 r. Nie budzi więc wątpliwości, że decyzja przyznająca świadczenie rentowe została wydana przed upływem 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, zatem w świetle powołanych na wstępie przepisów nie zaistniały podstawy do przyznania odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia od organu rentowego na rzecz D. S..
Na podkreślenie zasługuje, że ani w toku postępowania przed Sądem I instancji, ani też w wywiedzionej apelacji, D. S. nie wykazała, aby wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy miał zostać przez nią złożony w innej dacie, aniżeli w dniu 27 października 2011 r. W szczególności brak jest podstaw do przyjęcia, że wniosek taki miałby zostać złożony w czerwcu 2011 r.
Z akt organu rentowego wynika, że pismem z dnia 17 maja 2011 r. organ rentowy pouczył apelującą o tym, że okres, na jaki przyznano jej świadczenie rentowe, upływa z dniem 30 września 2011 r., zaś w dniu 24 czerwca 2011 r. D. S. złożyła w organie rentowym wniosek o przyznanie renty socjalnej, oświadczając przy tym, że rezygnuje z renty z tytułu niezdolności do pracy. W aktach organu rentowego nie figuruje żaden inny wniosek z czerwca 2011 r., apelująca przeglądając akta organu rentowego na rozprawie przed Sądem I instancji w dniu 5 września 2012 r. (k.13 ) nie potrafiła takowego wskazać, pomimo, że podnosiła wówczas, iż wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy z pewnością został przez nią złożony w czerwcu 2011 r. Co znamienne, D. S. nie zarzucała wówczas, że Sąd I instancji nie dysponował całością akt organu rentowego, ani też, że organ rentowy fałszuje dokumentację dotyczącą jej osoby, zarzuty te podniesione obecnie w wywiedzionej przez nią apelacji należy więc ocenić jako gołosłowne i pozbawione oparcia w rzeczywistym stanie rzeczy. Na podkreślenie zasługuje, że w aktach organu rentowego znajduje się jeszcze pismo z dnia 3 października 2011 r., w którym apelująca ponowiła żądanie przyznania renty socjalnej i wypłacania jej od października 2011 r., co dodatkowo potwierdza intencje związane ze złożeniem pisma z dnia 24 czerwca 2011 r. (tj. że zawierało ono wyłącznie żądanie przyznania renty socjalnej).
Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, zatem oświadczenie przez D. S. w piśmie z dnia 24 czerwca 2011 r., że rezygnuje ona z renty z tytułu niezdolności do pracy, w żaden sposób nie może być poczytane za złożenie wniosku inicjującego postępowanie o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres (tj. po dniu 30 września 2011 r.). Ponadto jak słusznie zauważył Sąd I instancji, renta z tytułu niezdolności do pracy nie jest świadczeniem tożsamym z rentą socjalną, dlatego też wniosek o przyznanie renty socjalnej nie mógł powodować zainicjowania przed organem rentowym postępowania o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy, niesłusznie więc apelująca podnosi, że treść pisma z dnia 24 czerwca 2011 r. winna być wystarczająca dla uwzględnienia jej żądania o przyznanie odsetek.
Mając na względzie, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy, a wywiedziona apelacja nie zawierała żadnych usprawiedliwionych zarzutów, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 kpc.