sygn. akt V GC 842/15
Dnia 04 kwietnia 2016 r.
Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział V Gospodarczy
w składzie
Przewodniczący SSR Michał Bień
Protokolant stażysta Edyta Raś
po rozpoznaniu w dniu 04 kwietnia 2016 r. w Tarnowie
sprawy z powództwa J. S. (1) i L. S. (1)
przeciwko (...) Bank (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności
I.
pozbawia wykonalności w całości tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. wystawionego przez F. (...)opatrzonego sądową klauzulą wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego
z 12 maja 2015 r. wydanym pod sygnaturą akt V GCo 148/15;
II. zasądza od strony pozwanej (...) Bank (...) spółki akcyjnej na rzecz powoda J. S. (1) kwotę 2.809,50 (słownie: dwa tysiące osiemset dziewięć złotych pięćdziesiąt groszy) zł tytułem zwrotu kosztów procesu;
III. zasądza od strony pozwanej (...) Bank (...) spółki akcyjnej na rzecz powoda L. S. (1) kwotę 2.809,50 (słownie: dwa tysiące osiemset dziewięć złotych pięćdziesiąt groszy) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
SSR Michał Bień
sygn. akt V GC 842/15
wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 04 kwietnia 2016 r.
I
Powodowie J. S. (1) i L. S. (1) wskazując jako stronę pozwaną (...) Bank (...) spółkę akcyjną z siedzibą w W. wnieśli pozew
o pozbawienie w całości tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu wykonawczego numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. wystawionego przez (...) Bank (...) spółkę akcyjną jako wierzyciela a opatrzonego klauzulą wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego z dnia 12 maja 2015 r. wydanym pod sygnaturą akt V GCo 148/15, o pozbawienie wykonalności postanowienia Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 19 lutego 2015 r. w części zasądzającej na rzecz strony pozwanej solidarnie od powodów J. S. (1) i L. S. (1) koszty postępowania oraz o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz każdego z powodów kosztów procesu według norm przepisanych.
Na uzasadnienie pozwu powodowie przyznali, iż w dniu 21 października 2010 r. J. S. (1) zawarł z (...) Bank (...) spółką akcyjną umowę kredytu. Przyznali również, że J. S. (1) otrzymał od strony pozwanej harmonogram spłat kredytu i zgodnie z tym harmonogramem realizował spłaty.
J. S. (1) i L. S. (1) wskazali, że strona pozwana pomimo zaspokojenia banku w całości sporządziła bankowy tytuł wykonawczy i wystąpiła do sądu o nadanie temu tytułowi wykonawczemu klauzuli wykonalności. W bankowym tytule wykonawczym strona pozwana określiła wartość przedmiotu sporu i wskazała, że zadłużenie kapitałowe wynosiło 14.544,73 zł, odsetki umowne 468,12 zł, opłaty prowizyjne 415,34 zł oraz odsetki karne do 19 lutego 2015 r.
w kwocie 79,73 zł.
Dalej powodowie podali, że na dzień 29 listopada 2011 r. zadłużenie powoda J. S. (1) z odsetkami wynosiło 44.323,69 zł. W dniu 12 grudnia 2011 r. powód jednorazowo spłacił całą wymaganą umową kredytową kwotę
z odsetkami. Po wpłaceniu przez powoda stronie pozwanej całej należnej kwoty w dniu 12 grudnia 2011 r. zobowiązanie jako spełnione wygasło.
J. S. (1) i L. S. (1) podali dalej, że zarówno J. S. (1) jak
i strona pozwana byli przedsiębiorcami. Wniosek o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności nosił datę 27 kwietnia 2015 r., dlatego roszczenie strony pozwanej jako przedsiębiorcy uległo przedawnieniu na podstawie art. 118. k.c. najpóźniej w dniu 13 grudnia 2014 r. co do wszystkich kwot wymienionych w bankowym tytule wykonawczym.
Powodowie stwierdzili, że niedopuszczalnym było nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi wykonawczemu w stosunku do L. S. (1), bowiem zakres uprawnień banku nie mógł wykraczać poza treść art. 5. ustawy Prawo bankowe, zaś wśród nich nie mieściło się poręczenie cywilne, co prowadziło do wniosku, że przyjmowanie poręczeń cywilnych nie stanowiło czynności bankowej. L. S. (1) nie była „osobą, która bezpośrednio z bankiem dokonała czynności bankowej” ani też roszczenie wobec poręczyciela na podstawie umowy poręczenia nie „wynikało bezpośrednio z czynności bankowej”. Powodowie powołując wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 kwietnia 2014 r. wydany pod sygnaturą akt V ACa 637/17 wskazali, że w tej sytuacji bank dochodzący swej należności od poręczyciela cywilnego nie był uprawniony do skorzystania ze szczególnego trybu postępowania, jakim było wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego, któremu na żądanie wierzyciela można nadać klauzulę wykonalności, gdyż nie mógł on się powoływać w bankowym tytule egzekucyjnym na podstawę odpowiedzialności dłużnika wynikającą z poręczenia cywilnego. W takim przypadku wierzyciel – bank mógł dochodzić swojej wierzytelności jedynie na drodze procesu cywilnego (k. 2 – 4).
W pisemnej odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) Bank (...) spółka akcyjna wniosła o oddalenie powództwa w całości jako bezzasadnego oraz
o zasądzenie od powodów na rzecz strony pozwanej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Na uzasadnienie pisemnej odpowiedzi na pozew strona pozwana podniosła, iż wystawiła bankowy tytuł egzekucyjny numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. a Sąd Rejonowy w Tarnowie Wydział V Gospodarczy nadał mu sądową klauzulę wykonalności. Roszczenie wynikające z bankowego tytułu egzekucyjnego numer (...) istniało zarówno w chwili jego wystawienia jak również kierowania wniosku do Sądu Rejonowego w Tarnowie celem nadania mu sądowej klauzuli wykonalności.
(...) Bank (...) spółka akcyjna powołując się na brzmienie art. 787. k.p.c. wskazała, że w swoim wniosku o nadanie klauzuli wykonalności wskazała, iż powódka L. S. (1) wyraziła zgodę na zawarcie kredytu i z tego względu wniosła o nadanie klauzuli wykonalności zgodnie z art. 787. k.p.c.
Nadto strona pozwana podała, że dowód wpłaty załączony do pozwu ze względu na swoją nieczytelność nie pozwalał (...) Bank (...) spółce akcyjnej zweryfikować twierdzeń powodów, czy taka wpłata faktycznie została dokonana, wobec czego oczywistym było, że strona pozwana nie mogła się do niej ustosunkować. Strona pozwana stwierdziła, że wpłata w wysokości 44.323,69 zł dokonana 12 grudnia 2011 r. nie została zaksięgowana na poczet kredytu numer (...) z dnia 19 października 2010 r.
(...) Bank (...) spółka akcyjna zaprzeczyła twierdzeniom powodów co do nieistnienia roszczenia jak również co do jego przedawnienia wskazując, że umowa kredytu numer (...) z dnia 19 października 2010 r. zawarta pomiędzy powodem J. S. (1) a stroną pozwaną została rozwiązana przez bank w dniu 18 lutego 2015 r. w związku z brakiem terminowych wpłat, które do dnia wypowiedzenia umowy kredytu były uiszczane przez powoda ratalnie aczkolwiek niezgodnie z harmonogramem (k. 68 – 70).
W piśmie procesowym z dnia 07 marca 2016 r. FM Bank PBP spółka akcyjna podała, że wpłata w kwocie 44.323,69 zł została zaksięgowana u powoda w dniu 12 grudnia 2011 r. na rachunku bankowym numer (...). Wskazany rachunek zgodnie z umową był rachunkiem rozliczeniowym kredytobiorcy przeznaczonym do obsługi kredytu.
Strona pozwana podniosła, że zgodnie z § 9. ust. 1. umowy kredytu numer (...) z dnia 19 października 2010 r. w zakresie nieuregulowanym umową zastosowanie znajdowały postanowienia obowiązującego regulaminu stanowiącego integralną część umowy oraz przepisy prawa polskiego. Natomiast zgodnie z ust. 2. § 9. wskazanej umowy kredytobiorca potwierdził, iż otrzymał regulamin „Tabelę Prowizji i Opłat bankowych pobieranych od przedsiębiorców (...) Bank spółkę akcyjną”, „Tabelę oprocentowania środków dla przedsiębiorców w (...) Bank spółkę akcyjną” i zapoznał się z ich postanowieniami oraz że akceptował ich treść. Zgodnie z zapisami § 9. ust. 3. regulaminu kredytowania działalności gospodarczej stanowiącego załącznik do umowy kredytu numer (...) z dnia 19 października 2010 r. kredytobiorca zobowiązany był do zapewnienia na rachunku rozliczeniowym środków w kwocie wymaganej spłaty kredytu i w terminach ustalonych w umowie. W myśl § 9. ust. 6. regulaminu kredytowania działalności gospodarczej kredytobiorca miał prawo do wcześniejszej spłaty kredytu lub jego części. Z wyłączeniem kredytu w rachunku bieżącym kredytobiorca był zobowiązany do zawiadomienia banku
o takim zamiarze w formie pisemnego wniosku najpóźniej na 3 dni robocze przed zamierzonym terminem spłaty. Wniosek powinien zawierać kwotę spłaty. Za wcześniejszą spłatę kredytu bank miał prawo pobrać prowizję zgodnie z „Tabelą Prowizji i Opłat bankowych pobieranych przez przedsiębiorców w (...) Banku spółce akcyjnej (tabela prowizji i opłat bankowych pobieranych od przedsiębiorców w (...) Banku spółce akcyjnej z 17 września 2010 r. – strona 8). Wreszcie zgodnie z § 9. ust. 7. przedmiotowego regulaminu brak zawiadomienia lub dochowania terminu, o którym mowa w ust. 6., skutkował rozliczeniem dokonanej spłaty w terminach następnych, wynikających z harmonogramu spłat.
Strona pozwana wskazała, że w związku z tym, iż powodowie nie złożyli wymaganego wniosku w wymaganym terminie na podstawie zapisów umowy kredytu numer (...) z dnia 19 października 2010 r. i na podstawie zapisów regulaminu kredytowania działalności gospodarczej, (...) Banku (...) spółka akcyjna dokonywała rozliczenia kredytu zgodnie z harmonogramem ustanowionym do umowy (k. 138 – 139).
II
Bezsporne w sprawie było, że J. S. (1) w dniu 19 października 2010 r. zawarł z (...) Bankiem (...) spółką akcyjną umowę kredytu numer (...) (k. 2 – 4, k. 68 – 70, k. 73 – 77, k. 138 – 139). Nie było sporu co do tego, że w dniu 12 grudnia 2011 r. J. S. (1) wpłacił na rachunek bankowy (...) Banku (...) spółki akcyjnej kwotę 44.323,69 zł w celu całkowitej spłaty kredytu (k. 2 – 4, k. 8, k. 120, k. 123, k. 138 – 139, k. 140 – 178, k. 193 verte – 194, k. 194 – 194 verte). Poza sporem było, że w dniu 19 lutego 2015 r. (...) Bank (...) spółka akcyjna wystawił bankowy tytuł egzekucyjny obejmujący zobowiązanie J. S. (1) (k. 2 – 4, k. 68 – 70, odpis bankowego tytułu egzekucyjnego numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. zalegający w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 na k. 5 – 6). Bezsporne było, że pismem z dnia 27 kwietnia 2015 r. (...) Bank (...) spółka akcyjna skierowała do Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego wniosek o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. sądowej klauzuli wykonalności przeciwko J. S. (1) i jego małżonce L. S. (1) (k. 2 – 4, k. 68 – 70, wniosek o nadanie klauzuli wykonalności zalegający w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 na k. 2 – 4). Nie było sporu co do tego, że postanowieniem z dnia 12 maja 2015 r. Sąd Rejonowy w Tarnowie Wydział V Gospodarczy nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. przeciwko J. S. (1) oraz przeciwko jego małżonce L. S. (1) z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową uczestników postępowania (k. 2 – 4, k. 68 – 70, postanowienie Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego zalegający w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 na k. 24 – 24 verte).
Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił ponadto następujący stan faktyczny:
Powód J. S. (1) prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...).
Dowód: wydruk z (...) z dnia 02 listopada 2015 r. – k. 9.
W dniu 19 października 2010 r. J. S. (1) jako kredytobiorca zawarł
z (...) Bankiem (...) spółką akcyjną mowę kredytu nazwaną umową o F.numer (...). Umowa została zawarta przez bank m. in. za pośrednictwem specjalisty ds. obsługi klienta (...) Banku (...) spółki akcyjnej
o nazwisku K. B..
Dowód: odpis umowy o (...) kredyt numer (...)
z dnia 19 października 2010 r. – k. 73 – 76; odpis umowy o (...) kredyt numer (...) z dnia 19 października 2010 r. w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 zalegający na k. 7 – 10; przesłuchanie powoda J. S. (1) – k. 193
verte
– 194.
Zgodnie z zapisem § 1. ust. 1. umowy kredytu strony zawarły umowę
o (...) Kredyt numer (...) z dnia 19 października 2010 r. na warunkach określonych w umowie i regulaminie kredytowania działalności gospodarczej w (...)
W myśl § 1. ust. 2.1. umowy kredytu przyznana kwota kredytu łącznie
z finansowanym kosztem prowizji bankowej wynosiła 52.500,00 zł. W § 1. ust. 2.3. umowy kredytu określono okres kredytowania na 60 miesięcy od dnia podpisania umowy.
Zgodnie z § 9. ust. 1. umowy kredytu w zakresie nieuregulowanym umową zastosowanie znajdowały postanowienia obowiązującego regulaminu stanowiącego integralną część umowy oraz przepisy prawa polskiego. Zgodnie z § 9. ust. 2. umowy kredytu kredytobiorca potwierdził, iż otrzymał regulamin, „Tabelę prowizji i opłat bankowych pobieranych od przedsiębiorców w (...) Bank spółce akcyjnej”, „Tabelę oprocentowania środków dla przedsiębiorców w (...) Banku spółce akcyjnej” i zapoznał się z ich postanowieniami oraz, że zaakceptował ich treść.
Dowód: odpis umowy o (...) kredyt numer (...)
z dnia 19 października 2010 r. – k. 73 – 76; odpis umowy o (...) kredyt numer (...) z dnia 19 października 2010 r. w aktach (...)o sygnaturze V GCo 148/15 zalegający na k. 7 – 10.
J. S. (1) faktycznie otrzymał przy zawarciu umowy kredytu tabelę opłat i prowizji oraz regulamin dotyczący umów kredytu.
Dowód: przesłuchanie powoda J. S. (1) – k. 193 verte – 194.
Zgodnie z treścią § 9. ust. 3. regulaminu kredytowania działalności gospodarczej w FM Banku kredytobiorca zobowiązany został do zapewnienia na rachunku rozliczeniowym środków w kwocie wymaganej spłaty kredytu i w terminach ustalonych w umowie.
W myśl § 9. ust. 6. regulaminu kredytowania kredytobiorca miał prawo do wcześniejszej spłaty kredytu lub jego części. Z wyłączeniem kredytu w rachunku bieżącym kredytobiorca był zobowiązany do zawiadomienia banku o takim zamiarze w formie pisemnego wniosku najpóźniej na 3 dni robocze przed zamierzonym terminem spłaty. Wniosek powinien zawierać kwotę spłaty. Za wcześniejszą spłatę kredytu bank pobierał prowizję zgodnie z „Tabelą Prowizji
i opłat bankowych pobieranych od przedsiębiorców w (...) Bank spółki akcyjnej”.
Zgodnie z § 9.ust. 7. brak zawiadomienia lub dochowania terminu, o których mowa w ust. 6., skutkował rozliczeniem dokonanej spłaty w terminach następnych wynikających z harmonogramu spłat.
Dowód: wydruk regulaminu kredytowania działalności gospodarczej – k. 94 – 102.
W załączniku do umowy o (...) kredyt numer (...) z dnia 19 października 2010 r. J. S. (1) złożył oświadczenie, że w zakresie roszczeń banku wynikającym z umowy poddał się egzekucji w trybie art. 97. ust. 1.
i ust. 2 ustawy Prawo bankowe oraz wyraził zgodę na wystawienie przez bank bankowego tytułu egzekucyjnego do łącznej kwoty 105.000,00 zł w przypadku nie wywiązania się z zobowiązań. Ponadto w załączniku tym określono, że bank miał prawo objąć bankowym tytułem egzekucyjnym obok wierzytelności kapitałowych wynikających z udzielonego kredytu także należne odsetki i koszty związane z realizacją umowy oraz wszelkie koszty związane z windykacją należności banku z umowy do dnia zapłaty całego roszczenia objętego bankowym tytułem egzekucyjnym. Zgodnie z treścią oświadczenia podpisanego przez J. S. (1) bank został uprawniony do wystąpienia o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności do dnia 19 października 2018 r.
Dowód: odpis załącznika numer 1 do umowy o (...) kredyt numer (...) z dnia 19 października 2010 r. – k. 72; odpis załącznika numer 1 do umowy o (...) kredyt numer (...) z dnia 19 października 2010 r. w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 zalegający na k. 11.
W piśmie datowanym na dzień 20 października 2010 r. L. S. (1) złożyła oświadczenie, iż wyraziła zgodę na zaciągnięcie zobowiązań przez małżonka J. S. (1) na podstawie umowy (...) Kredyt numer (...) w związku z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej.
Dowód: odpis pisemnego oświadczenia „zgoda małżonka kredytobiorcy” z dnia 20 października 2010 r. – k. 78; odpis pisemnego oświadczenia „zgoda małżonka kredytobiorcy” z dnia 20 października 2010 r.
w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 zalegający na k. 12.
J. S. (1) dokonywał wpłat rat kredytu zgodnie z harmonogramem spłat do umowy kredytowej numer (...) zawartej w dniu 21 października 2010 r.
Dowód: wydruk harmonogramu spłat – k. 7; wydruk wyciągu za okres od 21 października 2010 r. do 18 stycznia 2016 r. – k. 80 – 93; wydruk spłat – k. 112; wydruk historii rachunku za okres od 19 października 2010 r. do 07 marca 2016 r. – k. 140 – 177.
W piśmie z dnia 05 grudnia 2011 r. J. S. (1) zwrócił się do (...) Banku (...) spółki akcyjnej z wnioskiem o wcześniejszą spłatę całości pozostałej części kredytu wynoszącej na 05 grudnia 2011 r. kwotę 44.323,69 zł. J. S. (1) otrzymał kopię wniosku o wcześniejszą spłatę kredytu podpisaną przez K. B., tj. tę samą osobę, która zawierała w imieniu banku umowę kredytu a której podpis widniał również na odpisach dokumentów związanych
z zawarciem kredytu. We wniosku została wskazana data 12 grudnia 2011 r. jako data dokonania wpłaty na poczet całego zadłużenia wynikającego z umowy kredytu.
Dowód: odpis wniosku o wcześniejszą spłatę kredytu – k. 191; przesłuchanie powoda J. S. (1) – k. 193 verte – 194.
W dniu 12 grudnia 2011 r. J. S. (1) dokonał wpłaty na rachunek bankowy (...) Banku spółki akcyjnej w kwocie 44.323,69 zł zaznaczając w tytule operacji, że przekazanie tej kwoty nastąpiło tytułem całkowitej spłaty kredytu
z umowy numer (...).
Dowód: odpis pokwitowania wpłaty gotówkowej z dnia 12 grudnia 2011 r. – k. 8; odpis historii transakcji – k. 120; pokwitowanie wpłaty – k. 123; wydruk historii rachunku – k. 140 – 177; przesłuchanie powoda J. S. (1) – k. 193 verte – 194; przesłuchanie powódki L. S. (1) – k. 194 – 194 verte .
W dniu 19 lutego 2015 r. (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w Warszawie wystawiła bankowy tytuł egzekucyjny numer (...) przeciwko dłużnikowi J. S. (1) wynikający z umowy kredytu numer (...) z dnia 19 października 2010 r., w którym wskazano, że wysokość zobowiązania dłużnika według stanu na dzień 19 lutego 2015 r. wynosiła łącznie 15.507,92 zł i obejmowała:
kapitał w kwocie 14.544,73 zł
odsetki umowne w kwocie 468,12 zł za okres od dnia 19 października 2010 r. do dnia 17 lutego 2015 r.
opłaty i prowizje w kwocie 415,34 zł
odsetki karne według stopy 16,00 % za okres od dnia 19 października 2010 r. do dnia 19 lutego 2015 r. w kwocie 79,73 zł
Ponadto w bankowym tytule egzekucyjnym stwierdzono, że bankowi od kapitału w kwocie 14.544,73 zł od dnia 20 lutego 2015 r. do dnia zapłaty przysługiwały dalsze odsetki, których stopa procentowa w stosunku rocznym równa była czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP. Na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego wysokość odsetek karnych wynosiła 12,00 %. W bankowym tytule egzekucyjnym znalazło się oświadczenie, zgodnie z którym roszczenie banku wynikające ze zobowiązania dłużnika było wymagalne,
a egzekucja tego zobowiązania miała być prowadzona na rzecz banku, który wystawił bankowy tytuł egzekucyjny.
Dowód: odpis bankowego tytułu egzekucyjnego numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 zalegający na k. 5 – 6.
W piśmie z dnia 27 kwietnia 2015 r. (...) Bank (...) spółka akcyjna wniosła do Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. sądowej klauzuli wykonalności przeciwko dłużnikowi J. S. (1) i przeciwko małżonkowi dłużnika A. S. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością ustawową małżonków.
Dowód: wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 zalegający na k. 2 – 4.
Postanowieniem Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydział V Gospodarczy w Tarnowie z dnia 12 maja 2015 r. w jego punkcie I nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. wystawionemu przez wierzyciela (...) Bank (...) spółkę akcyjną obejmującemu zobowiązanie dłużnika J. S. (1) wynikające z tytułu umowy o kredyt numer (...) z dnia 19 października 2010 r. do zapłaty kwoty 15.507,92 zł w tym kwoty 14.544,73 zł tytułem należności głównej, kwoty 468,12 zł tytułem odsetek umownych naliczonych za okres od dnia 19 października 2010 r. do dnia 17 lutego 2015 r., kwoty 415,34 zł tytułem opłat i prowizji
i kwoty 79,73 zł tytułem odsetek karnych według stopy 16,00 % za okres od dnia 19 października 2010 r. do dnia 19 lutego 2015 r. wraz z dalszymi odsetkami liczonymi od kwoty 14.544,73 zł od dnia 20 lutego 2015 r. do dnia zapłaty, których stopa procentowa w stosunku rocznym równa była czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP z ograniczeniem egzekucji do kwoty 105.000,00 zł. W jego punkcie II nadano klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. wystawionemu przez wierzyciela (...) Bank (...) spółkę akcyjną obejmującemu zobowiązanie dłużnika J. S. (1) wynikające z tytułu umowy o kredyt numer (...) z dnia 19 października 2010 r. do zapłaty kwoty 15.507,92 zł w tym kwoty 14.544,73 zł tytułem należności głównej, kwoty 468,12 zł tytułem odsetek umownych naliczonych za okres od dnia 19 października 2010 r. do dnia 17 lutego 2015 r., kwoty 415,34 zł tytułem opłat i prowizji, kwoty 79,73 zł tytułem odsetek karnych według stopy 16,00 % za okres od dnia 19 października 2010 r. do dnia 19 lutego 2015 r. wraz z dalszymi odsetkami liczonymi od kwoty 14.544,73 zł od dnia 20 lutego 2015 r. do dnia zapłaty, których stopa procentowa w stosunku rocznym równa była czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP z ograniczeniem egzekucji do kwoty 105.000,00 zł także przeciwko małżonce dłużnika L. S. (1) z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową uczestników postępowania. W punkcie III postanowienia zasądzono od uczestników J. S. (1) i L. S. (1) solidarnie na rzecz wierzyciela (...)kwotę 177,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Dowód: postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w aktach Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego o sygnaturze V GCo 148/15 zalegające na k. 24 – 24 verte .
Powyższy stan faktyczny sprawy sąd uznał w części za bezsporny na podstawie art. 229. k.p.c.
Strony zgodnie przyznały, że J. S. (1) w dniu 19 października 2010 r. zawarł z (...) Bankiem (...) spółką akcyjną umowę kredytu numer (...). Nie było pomiędzy stronami sporu co do tego, że w dniu 12 grudnia 2011 r. J. S. (1) wpłacił na rachunek bankowy FM Banku (...) spółki akcyjnej kwotę 44.323,69 zł w celu całkowitej spłaty kredytu. Strony nie spierały się również co do tego, że w dniu 19 lutego 2015 r. (...) Bank (...) spółka akcyjna wystawiła bankowy tytuł egzekucyjny obejmujący zobowiązanie J. S. (1). Bezsporne było również, że pismem z dnia 27 kwietnia 2015 r. (...) Bank (...) spółka akcyjna skierowała do Sądu Rejonowego w Tarnowie Wydziału V Gospodarczego wniosek o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. sądowej klauzuli wykonalności przeciwko J. S. (1) i jego małżonce L. S. (1). Nie było sporu co do tego, że postanowieniem z dnia 12 maja 2015 r. Sąd Rejonowy w Tarnowie Wydział V Gospodarczy nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. przeciwko J. S. (1)oraz przeciwko jego małżonce L. S. (1) z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską.
Okoliczności powyższe zostały przytoczone przez obydwie strony w samym pozwie jak i w pisemnej odpowiedzi na pozew oraz w dalszym piśmie procesowym strony pozwanej z dnia 07 marca 2016 r. Jako że przyznanie powołanych okoliczności wynikających z oświadczeń obu stron zawartych w pozwie i w pisemnej odpowiedzi na pozew oraz w dalszym piśmie procesowym nie budziło w świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego wątpliwości, okoliczności te zostały uznane za prawdziwe. Dlatego też, zważywszy na zasadę wyrażoną w art. 229. k.p.c., fakty te sąd uznał za udowodnione.
Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w części na podstawie dokumentów i odpisów dokumentów oraz wydruków zgromadzonych w toku postępowania dowodowego. Sąd nie dopatrzył się uchybień w ich treści oraz formie.
Dowody tak z dokumentów jak i z odpisów dokumentów urzędowych oraz z dokumentów i odpisów dokumentów prywatnych sąd uznał w całości za autentyczne i wiarygodne. Żadna ze stron ich nie kwestionowała, tak pod względem poprawności formalnej jak i materialnej. Nie ujawniły się też jakiekolwiek okoliczności podważające moc dowodową tych dokumentów, które należałoby brać pod uwagę z urzędu. Domniemania, z których korzystają dokumenty urzędowe jak i prywatne [autentyczności i złożenia zawartego w nim oświadczenia przez osobę, która podpisała dokument prywatny ( vide: T. Ereciński, „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga. Postępowanie zabezpieczające. Tom 1”, wydanie 2, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007 r., pod red. T. Erecińskiego, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały niewzruszone. Dokumenty urzędowe zostały sporządzone zgodnie z właściwymi przepisami przez powołane do tego organy państwowe i w zakresie ich kompetencji, w związku z czym w świetle art. 244. § 1. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c. stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Z kolei dokumenty prywatne stanowiły dowód tego, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenia zawarte w dokumentach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.). Wydruki natomiast stanowiły dowód co do istnienia zapisu komputerowego o określonej treści, która została w nich zawarta, w chwili dokonywania wydruku (k. 309. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.) ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 08 lutego 2013 r., sygn. akt I ACa 1399/12, nie publ., LEX numer 1362755).
Osobnego omówienia wymagał natomiast odpis dokumentu wniosku
o wcześniejszą spłatę kredytu z datą 05 grudnia 2011 r. złożony przez powoda J. S. (1) na rozprawie w dniu 04 kwietnia 2016 r.
Dokument prywatny jakkolwiek nie został wyposażony w domniemanie prawne zgodności jego treści z rzeczywistym stanem, to jednak może stanowić samodzielny środek dowodowy i w oparciu o jego treść sąd ma możliwość wyrokowania. Dokument prywatny pozostaje jednym z dowodów wymienionych
w kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak jak wszystkie inne dowody (
vide: art. 233. § 1. k.p.c.). Może zatem stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania (
vide: wyrok i uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 30 czerwca 2004 r., sygn. akt IV CK 474/03, publ. OSNC 2005 r., nr 6, poz. 113, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 r., sygn. akt IV PR 200/85, publ. OSNCP 1986 r., nr 5, poz. 84, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03 października 2000 r., sygn. akt I CKN 804/98, nie publ., LEX nr 50890).
Dokument prywatny w świetle brzmienia art. 253. k.p.c. ma znacznie mniejszą moc dowodową, jeżeli miałby świadczyć na rzecz strony, która go sporządziła. Ma za to dużą wartość dowodową, jeśli pochodzi od osoby trzeciej, niezwiązanej ze stronami i od nich niezależnej. Założyć bowiem można wówczas, że intencją wystawcy takiego dokumentu nie było wzmocnienie bądź też osłabienie którejkolwiek ze stron postępowania (
vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 06 listopada 2002 r., sygn. akt I CKN 1280/2000, nie publ., LEX nr 78358). Dokumenty te względnie ich odpisy jak i wydruki ze względu na brak domniemania zgodności z rzeczywistym stanem jako dokumenty prywatne podlegały ocenie sądu wedle reguł statuowanych przepisem art. 233. § 1. k.p.c. Skoro bowiem dokument prywatny nie korzysta z domniemania prawdziwości zawartych w nim oświadczeń, to każda osoba mająca
w tym interes prawny może twierdzić i dowodzić, że treść złożonych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu (
vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt III CRN 65/82, nie publ., LEX nr 8414).
Takim dokumentem prywatnym w przedmiotowej sprawie był co prawda pochodzący od powoda J. S. (1) dokument w postaci pisemnego wniosku o wcześniejszą spłatę kredytu, który wszakże obejmował również podpis tej samej osoby, która m. in. za bank zawarła umowę kredytu z J. S. (1). Strona pozwana w toku postępowania mocy dowodowej odpisu tego dokumentu w postaci odpisu wniosku o wcześniejszą spłatę kredytu nie podważyła. Na rozprawie nie stawił się przedstawiciel strony pozwanej ani jej pełnomocnik w osobie radcy prawnego prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy ani nie usprawiedliwił swojej nieobecności (k. 190, k. 193). W kontekście konsekwentnych twierdzeń powodów co do spłaty kredytu oraz w związku z treścią przesłuchania powodów w tym w szczególności J. S. (1) nie znalazł sąd podstaw do tego, aby mieć jakiekolwiek zastrzeżenia zarówno co do treści odpisu wniosku o wcześniejszą spłatę kredytu jak i co do autentyczności odpisu tego wniosku. Odpis tego dokumentu wyraźnie wskazywał, że wniosek o wcześniejszą spłatę pozostałej do zapłaty części kredytu rzeczywiście powstał i co więcej znalazł się w (...) Bank (...) spółce akcyjnej i to na kilka dni przed dniem 12 grudnia 2011 r., tj. przed dniem dokonania jednorazowej wpłaty na poczet tego zadłużenia.
Czyniąc ustalenia faktyczne celem merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy sąd oparł się na przesłuchaniu powodów J. S. (1) i L. S. (1). Zeznania powodów brzmiały jasno, i logicznie a ponadto zostały złożone w sposób spontaniczny. Zeznania powodów były w zasadzie zbieżne ze sobą, wzajemnie ze sobą korespondowały i uzupełniały się z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Sąd nie dopatrzył się wewnętrznych sprzeczności w treści depozycji powodów, którzy w sposób przekonywający odpowiadali na zadawane pytania. Powodowie konsekwentnie podtrzymywali tezę o zapłacie środków pieniężnych w celu wywiązania się z zobowiązania wynikającego z umowy kredytu zawartej z (...) Bankiem (...) spółka akcyjną, co znajdowało potwierdzenie zarówno w oryginale jak i odpisie pisemnego pokwitowania wpłaty kwoty 44.323,69 zł ale i w wydruku historii rachunku przedstawionego przez sam bank.
Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania przedstawiciela strony pozwanej, gdyż zgłoszone pozostałe środki dowodowe pozwoliły wyjaśnić fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 299. k.p.c. w zw. z art. 227. k.p.c.) a ponadto żadna ze stron takiego środka dowodowego nie zaoferowała.
III
Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:
Powództwo jako zasadne zasługiwało w całości na uwzględnienie.
Powodowie J. S. (1) oraz L. S. (1) wystąpili z żądaniem pozbawienia w całości wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego numer (...) z dnia 19 lutego 2015 r. wystawionego przez (...) Bank (...) spółkę akcyjną z siedzibą w Warszawie jako wierzyciela, któremu to tytułowi egzekucyjnemu Sąd Rejonowy w Tarnowie Wydział V Gospodarczy postanowieniem z dnia 12 maja 2015 r. wydanym w sprawie prowadzonej pod sygnaturą akt V GCo 148/15 nadał klauzulę wykonalności obejmującą zobowiązanie J. S. (1) jako dłużnika i L. S. (1) jako małżonki dłużnika oraz o pozbawienie wykonalności postanowienia Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 15 maja 2015 r. w części zasądzającej solidarnie od J. S. (1) i L. S. (1) koszty postępowania na podstawie art. 840. § 1. k.p.c.
Zgodnie z art. 840. § 1. k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części, albo jego ograniczenia w przypadku zaistnienia wskazanych w tym przepisie przesłanek.
I tak stosownie do treści art. 840. § 1. pkt 1) k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części, albo jego ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.
W myśl z kolei art. 840. § 1. pkt 2) dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.
Wreszcie w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części może również małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787. k.p.c., jeżeli wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść [art. 840. § 1. pkt 3) k.p.c.].
Przepis art. 840. § 1. k.p.c.
expressis verbis określa, jakiego rodzaju przesłanki winny zostać spełnione a następnie wykazane, aby powództwo
o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego mogło zostać uwzględnione.
Generalnie istotą powództwa opozycyjnego z art. 840. k.p.c. jest wykazanie, że sam tytuł wykonawczy nie odpowiada istotnemu i rzeczywistemu stanowi rzeczy. Powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności jednak nie prowadzi do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym lub natychmiast wykonalnym orzeczeniem sądowym, ma ono na celu pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego a nie podważenie treści orzeczenia sądowego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Przedmiotem sporu w sprawach z powództwa z art. 840. k.p.c. jest wykonalność tytułu wykonawczego. Zasadność roszczenia stwierdzonego orzeczeniem sądowym może być rozpatrywana tylko na podstawie zdarzeń, które nastąpiły po wydaniu orzeczenia sądowego, nie może więc być oparte na zarzutach poprzedzających wydanie tytułu egzekucyjnego.
Dłużnik zgodnie z brzmieniem art. 840. § 1. pkt 1) k.p.c. może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Cel, jakim jest z reguły trwałe uniemożliwienie przeprowadzenia w całości lub w części egzekucji ze wskazanego przez powoda tytułu egzekucyjnego, może być osiągnięty wówczas, gdy dłużnik wykaże nieistnienie zdarzenia, na którym oparto wydanie klauzuli wykonalności. Zaprzeczenie tym zdarzeniom może obejmować takie okoliczności, które wskazują, że określony tytuł nie powinien być opatrzony klauzulą wykonalności, jako niepodlegający wykonaniu lub niespełniający warunków przepisanych prawem egzekucyjnym ( vide: Komentarz do art. 840 Kodeksu postępowania cywilnego, Tadeusz Żyznowski, LEX 2014, Nr 171047).
Stosownie do treści art. 840. § 1. pkt 2) k.p.c. okoliczności, które są istotne dla rozstrzygnięcia muszą wskazywać na:
wygaśnięcie zobowiązania,
niemożność egzekwowania.
Określanie „zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane” oznaczało, że ustawodawca miał na myśli jedynie okoliczności o charakterze z materialnoprawnym.
Dłużnik banku także może wytoczyć powództwo przeciwegzekucyjne przewidziane w art. 840. k.p.c., przy czym w przypadku powództwa skierowanego przeciwko bankowemu tytułowi egzekucyjnemu oparte ono może być na art. 840. § 1. pkt 1) k.p.c. Jakkolwiek bowiem art. 840. § 1. pkt 2) k.p.c. daje podstawę do pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w przypadku zaistnienia zdarzenia prowadzącego do wygaśnięcia zobowiązania, którego stwierdzenie istnienia nastąpiło w kwestionowanym tytule wykonawczym, to jednak co do zasady pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w sądową klauzulę wykonalności w wypadku spełnienia świadczenia może nastąpić na podstawie art. 840. § 1. pkt 1) k.p.c. Dłużnik może wówczas zaprzeczyć treści takiego tytułu egzekucyjnego, którego nie chroni powaga rzeczy osądzonej. W powództwie tym dłużnik banku może zatem podnieść wszelkie zarzuty materialnoprawne dotyczące wierzytelności banku objętej bankowym tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w sądową klauzulę wykonalności. Chodzi tu o zarzuty powstałe przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego zarówno przed nadaniem klauzuli wykonalności, jak i po jej nadaniu. W rachubę mogą wchodzić np. zarzuty nieistnienia roszczenia banku lub też istnienia roszczenia w mniejszym rozmiarze i wysokości niż ujęte w tytule, a także brak wymagalności roszczenia (pomimo umieszczenia w bankowym tytule egzekucyjnym oświadczenia banku innej treści) ( vide: H. Pietrzkowski, „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część trzecia. Postępowanie egzekucyjne”, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006 r., ss. 190 – 191, teza 5 do art. 840; Komentarz do art. 840 Kodeksu postępowania cywilnego, Tadeusz Żyznowski, LEX 2014, nr 171047, Kodeks postepowania Cywilnego. Komentarz do art. 840. red. prof. dr hab. Andrzej Zieliński, dr hab. Kinga Flaga-Gieruszyńska, Wydawnictwo C.H. Beck, wydanie 8., postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 r., sygn. akt III CZP 78/03, publ. OSG 2004 r., nr 9, poz. 124). Dłużnik powinien wytoczyć powództwo przeciwegzekucyjne, jeżeli przeczy okolicznościom stwierdzonym w dokumentach będących podstawą nadania bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności (choćby nie kwestionował samych dokumentów) ( vide: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do art. 840, red. prof. dr hab. Andrzej Marciniak, prof. dr hab. Kazimierz Piasecki, Wydawnictwo C.H. Beck, wydanie 6.). Co więcej „dłużnik banku może wytoczyć przeciwko bankowi powództwo przeciwegzekucyjne, w którym może podnieść wszelkie zarzuty materialnoprawne dotyczące wierzytelności banku, objętej bankowym tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w sądową klauzulę wykonalności. Chodzi tu o zarzuty powstałe przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego, przed wydaniem klauzuli wykonalności i po jej wydaniu. W grę mogą wchodzić np. zarzuty nieistnienia roszczenia banku lub istnienia roszczenia w mniejszej wysokości niż ujęte w tytule, nienastąpienia wymagalności roszczenia. W razie postawienia kredytu w stan wymagalności, przyznano dłużnikowi nawet prawo powoływania się na zdarzenia sprzed powstania tytułu wykonawczego, prawo przeczenia zdarzenia, na którym oparto jego wykonalność” (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt V ACa 637/14, nie publ., LEX nr 1679913).
Powodowie J. S. (1) i L. S. (1) podnieśli w pozwie, że roszczenie wynikające z umowy o (...) Kredyt numer (...) zostało
w pozostałym zakresie, w jakim jeszcze nie doszło do jego zaspokojenia, w całości spłacone w dniu 12 grudnia 2011 r.
Na podstawie poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych należało stwierdzić, że kredyt wynikający z umowy o (...) Kredyt numer (...) zawartej pomiędzy J. S. (1) a (...)w dniu 19 października 2010 r. przy uwzględnieniu poczynionych przez powoda spłat rat kapitału i odsetek był spłacany oraz że pozostała do zapłaty część kredytu w wysokości 44.323,69 zł została spłacona w dniu 12 grudnia 2011 r. Okoliczność uiszczenia tej kwoty w ostateczności pozostała bezsporna. Wynikało to zarówno z dokumentów przedłożonych przez powodów w postaci pokwitowania wpłaty, wydruku stwierdzającego polecenie wykonania przelewu jak też z wydruku w postaci historii rachunku przedstawionego przez stronę pozwaną.
(...) Bank (...) spółka akcyjna powołując się natomiast na brzmienie § 9. regulaminu kredytowania działalności gospodarczej podała, że dokonywała rozliczenia wpłaty kwoty 44.323,69 zł w taki sposób, jaki wynikał z warunków umowy kredytu i harmonogramu spłat a zatem w taki sposób, że kwota ta traktowana była jako swego rodzaju „nadpłata” z upływem następnych kolejnych miesięcy a kwota kredytu była pomniejszona o kolejne raty. Jednakże w toku postępowania powód na rozprawie w dniu 04 kwietnia 2016 r. przedłożył odpis wniosku o wcześniejszą spłatę kredytu z dnia 05 grudnia 2011 r., który został podpisany przez pracownika banku. Co więcej z treści odpisu wniosku wynikało, że na wniosku został uczyniony podpis przez tego samego pracownika banku, który w imieniu (...) Bank (...) spółki akcyjnej zawarł z J. S. (1)umowę kredytu. Jak wynikało z zeznań powoda J. S. (1) oryginał tego wniosku został wysłany za pośrednictwem operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług powszechnych do (...) Banku (...) spółki akcyjnej, zaś jego kopia pokwitowana przez pracownika banku (co istotne, tego samego pracownika banku, który podpisywał dokumenty związane z zawarciem umowy) została odesłana J. S. (1). W związku z tym sąd doszedł do wniosku, że bank został poinformowany poprzez złożenie stosownego wniosku
o zamiarze wcześniejszej spłacie kredytu. W samym wniosku podana została przy tym kwota spłaty jak i data, w której przekazanie środków na zaspokojenie pozostałej wierzytelności (...) Banku (...) spółki akcyjnej miało nastąpić i, co wynikało z innych środków dowodowych, rzeczywiście nastąpiło.
Zważywszy przy tym na zaoferowane przez strony i przeprowadzone dowody należało przy tym stwierdzić, iż strona pozwana nie zaprzeczyła skutecznie, że powód zaniechał złożenia wniosku o wcześniejszą spłatę kredytu zgodnie z § 9. regulaminu, zaś „reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 kwietnia 1982 r., sygn. akt I CR 79/82, nie publ., LEX nr 8416). Jeżeli zatem J. S. (1) przedstawił środki dowodowe w postaci odpisów dokumentów prywatnych, których treść uzasadniała roszczenie, to (...) Bank (...) spółka akcyjna powinna przynajmniej podważyć prawdziwość wniosków wynikających z odpisów tych dokumentów przedstawionych w późniejszym toku postępowania przez powodów, co spowodowałoby, iż ciężar dowodu znów spocząłby na powodach zgodnie z treścią art. 6. k.c. Strona pozwana reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika
w sobie radcy prawnego nie stawiła się jednak na rozprawie pomimo prawidłowego zawiadomienia, nie usprawiedliwiła również swojej nieobecności.
Sąd uznał przy tym, iż nie ma podstaw do dalszego uzupełnienia z urzędu postępowania dowodowego. W tym zakresie sąd nie mógł wyręczać strony
i niejako w zastępstwie przeprowadzać taki dowód, gdyż takie postępowanie byłoby sprzeczne z zasadą kontradyktoryjności. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego „od 1 lipca 1996 r. wskutek zmiany treści art. 232 KPC oraz skreślenia § 2 w art. 3 KPC nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07 października 1998 r. sygn. akt II UKN 244/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 20, poz. 662 i w wyroku z dnia 30 czerwca 2000 r., sygn. akt II UKN 615/99, publ. OSNAP 2002 r., nr 1, poz. 24). Rola sądu w sprawie winna ograniczać się jedynie do pozostawania obiektywnym arbitrem w sporze stron (zasada kontradyktoryjności). Sąd jedynie wyjątkowo może wykazywać inicjatywę dowodową, spoczywającą cały czas na stronach pod groźbą przegrania procesu. Zdanie powyższe pozostaje w pełni zgodne z przyjętą linią orzecznictwa i wykładnią Sądu Najwyższego, w myśl której „możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu nie wskazanego przez strony nie oznacza, że sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem bezczynność strony. Jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze sąd powinien skorzystać ze swojego uprawnienia do podjęcia inicjatywy dowodowej (art. 232. k.p.c.)” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 05 listopada 1997 r., sygn. akt III CKN 244/97, publ. OSNC 1998 r., nr 3, poz. 52). Brak postępowania dowodowego prowadzonego z urzędu był przy tym usprawiedliwiony w świetle poglądu Sądu Najwyższego, w myśl którego „działanie sądu z urzędu i przeprowadzenie dowodu nie wskazanego przez stronę jest po uchyleniu art. 3 § 2 kpc dopuszczalne tylko w wyjątkowych sytuacjach procesowych oraz musi wypływać z opartego na zobiektywizowanej ocenie przekonania o konieczności jego przeprowadzenia” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 09 września 1998 r., sygn. akt II UKN 182/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 17, poz. 556). Pogląd ten pozostaje tym bardziej aktualny w świetle obecnie obowiązującego kodeksu postępowania cywilnego a w szczególności w kontekście zmian wprowadzonych ustawą z dnia 02 lipca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 172 poz. 1804).
Nadto podzielić należało pogląd, iż jeżeli powództwo zwalcza tytuł egzekucyjny, który nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej (np. ugoda sądowa lub ugoda zawarta przed sądem polubownym, akt notarialny), jego podstawą faktyczną można uczynić zdarzenia poprzedzające lub towarzyszące powstaniu tytułu egzekucyjnego, które podważają powstanie stwierdzonego nim zobowiązania. W takim powództwie można zaprzeczyć temu, by doszło do zdarzenia od którego uzależnione było powstanie zobowiązania wobec wierzyciela. W procesie wszczętym przez dłużnika w związku z wniesieniem powództwa opozycyjnego, a dotyczącym tytułów wykonawczych, które nie korzystają z powagi rzeczy osądzonej obowiązuje nadal podstawowa norma dotycząca rozkładu ciężaru dowodu (art. 6. k.c.). Wierzyciel egzekwujący wierzytelność po nadaniu tytułowi egzekucyjnemu niebędącemu orzeczeniem sądowym klauzuli wykonalności ma obowiązek wykazać, że zaistniały zdarzenia prowadzące do jej powstania, jeśli w powództwie opozycyjnym wniesionym na podstawie art. 840. § 1. pkt 1) k.p.c. przeczy temu dłużnik ( vide: Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Sądowe Komentarze Tematyczne pod. red. J. Ignaczewskiego, wydanie 2.).
Zważywszy na powyższe rozważania przy uwzględnieniu tego, iż z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynikało, że roszczenie stwierdzone bankowym tytułem wykonawczym a wynikające z umowy kredytu z dnia 21 października 2010 r. uprzednio wygasło wobec zapłaty w dniu 12 grudnia 2011 r. kwoty 44.323,69 zł, która to kwota winna była zostać zaliczona na poczet spłaty całej pozostałej jeszcze niespłaconej części kredytu, to tytuł wykonawczy należało pozbawić wykonalności w całości. Strona pozwana nie wykazała przez cały czas trwania postępowania, aby wierzytelność objęta bankowym tytułem egzekucyjnym opatrzonym sądową klauzulą wykonalności, rzeczywiście istniała w chwili wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego. Nie mógł sąd przyjąć przy tym stanowiska przeciwnego, skoro w dniu 12 grudnia 2011 r. nastąpiła zapłata całej do tej pory jeszcze nie spłaconej części środków uzyskanych przez powoda J. S. (1) na podstawie umowy kredytu, co doprowadziło do wygaśnięcia zobowiązania.
Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 8.036,00 zł, składały się opłata od pozwu w kwocie 785,00 zł (pokwitowania wpłaty na okładce akt, k. 10) oraz wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników stron określone według stawki minimalnej obliczonej od wartości przedmiotu sprawy, tj. w kwotach po 2.400,00 zł w tym w przypadku każdego z dwojga powodów liczone osobno na rzecz każdego z nich a także koszty opłaty skarbowej od odpisów dokumentów stwierdzających ustanowienie zawodowych pełnomocników procesowych stron w kwotach po 17,00 zł (k. 5, k. 6, k. 71 – 72).
Powstania innych kosztów postępowania żadna ze stron nie wykazała
i nie żądała ich zasądzenia.
Sąd postanowił obciążyć stronę pozwaną całością kosztów procesu
w łącznej kwocie 8.036,00 zł związanych z wniesieniem pozwu przez zawodowego pełnomocnika powodów jak i pisemnej odpowiedzi na pozew przez zawodowego pełnomocnika strony pozwanej oraz zasądzić od na rzecz powoda J. S. (1) kwotę 2.809,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu – stanowiącą sumę kosztów zastępstwa procesowego odpowiadającą wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika powoda, opłaty skarbowej od odpisu dokumentu pełnomocnictwa oraz połowy opłaty od pozwu a także na rzecz powódki L. S. (2)bieraj również w kwotę 2.809,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu – stanowiącą sumę kosztów zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika powódki, opłaty skarbowej od odpisu dokumentu pełnomocnictwa oraz połowy opłaty od pozwu.
Jednocześnie kwota 8.036,00 zł wskazana wyżej wyrażała całość kosztów procesu na zasadzie unifikacji i koncentracji rozstrzygnięcia o kosztach postępowania. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania powinno bowiem znaleźć wyraz w orzeczeniu kończącym postępowanie i dotyczyć co do zasady wszystkich kosztów powstałych w związku z prowadzonym postępowaniem cywilnym. Wynikało to wprost z zasady unifikacji i zasady koncentracji kosztów postępowania wyrażonej w art. 108. § 1. k.p.c.
Zasądzenie na rzecz każdego z powodów kosztów zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia ich zawodowego pełnomocnika znajdowało uzasadnienie w treści stanowiska Sądu Najwyższego zgodnie z którym „art.
106
[105. § 2.] k.p.c. ma zastosowanie w wypadkach, gdy współuczestnictwo ma miejsce po stronie przegrywającej proces, nie ma natomiast zastosowania w sytuacji odwrotnej, tj. gdy współuczestnictwo zachodzi po stronie wygrywającej.
W tym wypadku mają zastosowanie ogólne zasady o kosztach procesu i każda z osób wygrywających proces ma prawo żądać zwrotu kosztów niezbędnych do celowej obrony” (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 19 grudnia 1950 r., sygn. akt C 181/50, publ. NP 1951 r., nr 11, s. 4; za J. Gudowskim, „Kodeks postępowania cywilnego – tekst, orzecznictwo, piśmiennictwo”, Wydawnictwo Prawnicze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 218, teza 1 do art. 105).
Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sentencji na podstawie 840. § 1. pkt 1) k.p.c. jak i art. 6. k.c. oraz art. 232. k.p.c.
a także w oparciu o pozostałe wskazane w treści uzasadnienia przepisy powództwo uwzględniając poprzez pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości.
O kosztach orzeczono po myśli art. 98. § 1. i § 3. k.p.c. w zw. z art. 99. k.p.c. i art. 108. § 1. k.p.c. oraz art. 109. § 1. k.p.c. jak i na podstawie art. 13. ust. 1. i art. 18. ust. 1. ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.)
w oparciu o § 6. pkt 5) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 461 z późn. zm.) jak
i w zw. z § 6. pkt 5) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490 z późn. zm.) i w zw. z § 21. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015, poz. 1800) oraz w zw. z § 21. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015, poz. 1804) a także art. 1. ust. 1. pkt 2) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 783
z późn. zm.).