Sygn. akt V U 42/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Rybniku, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Łucja Gruszczyńska-Czapla

Sędziowie/Ławnicy: -/-

Protokolant : Aleksandra Ożga

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2016 r., w Rybniku

na rozprawie

I

sprawy K. S. (S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Oddziałowi w R.

o świadczenie rehabilitacyjne

na skutek odwołania K. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., z dnia 15 października 2014 r., znak: (...), Nr sprawy: (...)

II

sprawy K. S.(S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Oddziałowi w R.

o świadczenie rehabilitacyjne

na skutek odwołania K. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., z dnia 23 grudnia 2014 r., znak: (...), Nr sprawy: (...)

III

sprawy K. S. (S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Oddziałowi w R.

o świadczenie rehabilitacyjne

na skutek odwołania K. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., z dnia 7 kwietnia 2015 r., znak: (...), Nr sprawy: (...)

IV

sprawy K. S. (S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Oddziałowi w R.

o świadczenie rehabilitacyjne

na skutek odwołania K. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., z dnia 1 lipca 2015 r., znak: (...), Nr sprawy: (...)

I

1)  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 15 października 2014 r., znak: (...), Nr sprawy: (...), w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 8.09.2014 r. do 5.01.2015 r. w wysokości 100 % (stu procent) podstawy wymiaru;

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., na rzecz ubezpieczonego kwotę 60,00 zł (sześćdziesięciu złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

II

1)  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 23 grudnia 2014 r., znak: (...), Nr sprawy: (...), w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.01.2015 r. do 5.04.2015 r.
w wysokości 100 % (stu procent) podstawy wymiaru;

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., na rzecz ubezpieczonego kwotę 60,00 zł (sześćdziesięciu złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

III

1)  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 7 kwietnia 2015 r., znak: (...), Nr sprawy: (...), w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.04.2015 r. do 4.07.2015 r.
w wysokości 100 % (stu procent) podstawy wymiaru;

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., na rzecz ubezpieczonego kwotę 60,00 zł (sześćdziesięciu złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

IV

1)  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 1 lipca 2015 r., znak: (...), Nr sprawy: (...), w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 5.07.2015 r. do 2.09.2015 r. w wysokości 100 % (stu procent) podstawy wymiaru;

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., na rzecz ubezpieczonego kwotę 60,00 zł (sześćdziesięciu złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

SSR Łucja Gruszczyńska-Czapla

Sygn. akt V U 430/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 października 2014 r., znak (...) - (...), nr sprawy (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w R., odmówił ubezpieczonemu K. S. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 8 września 2014 r. do 5 stycznia 2015 r. w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 23 grudnia 2014 r., znak (...) - (...), nr sprawy (...), organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego z ogólnego stanu zdrowia za okres od 6 stycznia do 5 kwietnia 2015 r.
w wysokości 75% podstawy wymiaru oraz odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za ten okres w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 7 kwietnia 2015 r., znak (...) - (...), nr sprawy (...), organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego z ogólnego stanu zdrowia za okres od 6 kwietnia do 4 lipca 2015 r.
w wysokości 75% podstawy wymiaru oraz odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za ten okres w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 1 lipca 2015 roku, znak (...) - (...), nr sprawy (...), organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego z ogólnego stanu zdrowia za okres od 5 lipca do 2 września 2015 r.
w wysokości 75% podstawy wymiaru oraz odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za ten okres w wysokości 100% podstawy wymiaru.

W uzasadnieniu każdej z decyzji organ rentowy wskazał, że lekarz orzecznik ZUS orzekł o celowości przyznania ubezpieczonemu świadczenia rehabilitacyjnego w związku
z ogólnym stanem zdrowia. Organ rentowy uznał zdarzenie z dnia 10 marca 2014 r. za wypadek przy pracy, jednakże bez prawa do świadczeń z ustawy wypadkowej. Wskazał, że ubezpieczony dopuścił się naruszenia przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia spowodowanego wskutek rażącego niedbalstwa, które pozbawia go prawa do świadczenia
w wysokości 100% podstawy wymiaru.

W odwołaniach ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji i przyznanie mu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego w wysokości 100% podstawy wymiaru za okresy wskazane
w decyzjach, nadto w każdym z odwołań wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazał, że organ rentowy bezpodstawnie przyjął, że okoliczności wypadku wskazują na rażące niedbalstwo z jego strony. Wskazywał na liczne zaniedbania ze strony pracodawcy, które stały się przyczyną wypadku. Podkreślał, że
w chwili wypadku wykonywał pracę bez obowiązkowego nadzoru ze strony brygadzisty
i został dopuszczony do pracy bez aktualnego świadectwa kwalifikacji uprawniającego do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku eksploatacji. Poprzednie świadectwo straciło ważność w dniu 9 marca 2014 r.

Sprawy z odwołań zostały połączone na podstawie art. 219 k.p.c. do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

W odpowiedziach na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony K. S. jest zatrudniony w (...) Spółce Akcyjnej Oddział w W.(...) Zakład (...) w K. na stanowisku elektromontera. W dniu 10 marca 2014 r. ubezpieczony wraz z innymi pracownikami D. L. oraz W. S. udał się na teren podstacji trakcyjnej 30 P w P.. Po przebraniu w odzież roboczą brygadzista M. K. dokonał dowodnego pouczenia przedzmianowego dla pracowników brygady. Ok. godz. 8.15 W. S. udał się na polecenie przełożonych na teren podstacji trakcyjnej 22 P
w R.. W godz. 7.35-11.15 pracownicy wykonywali przegląd miesięczny WS (...) oraz przegląd miesięczny WS (...). Przeglądy zostały poprzedzone dokonaniem przez brygadzistę pouczeń dla pracowników kwalifikowanych, które obejmowały omówienie zasad bezpiecznego wykonania pracy. Po zakończeniu ww. przeglądu brygadzista podpisał formularz zakończenia prac na WS (...) i udał się do toalety. D. L. za zgodą brygadzisty udał się na stację benzynową w celu zakupu żarówki do reflektora samochodu służbowego, a po powrocie przystąpił do jej wymiany.

W tym czasie, będąc pewnym, że właściwe odłączniki są otwarte, ubezpieczony przystąpił do uziemienia WS Zapasowy. Jednakże, ubezpieczony nie użył wskaźnika trakcyjnego napięcia stałego WTNS-1, nie użył rękawic dielektrycznych oraz drążka izolacyjnego manipulacyjnego, mimo że znajdowały się na terenie podstacji. W momencie zbliżenia zacisku WT-P uziemiacza do drutu 10 mm łączącego bezpieczniki próby linii
z szyną główną nastąpił silny błysk oraz huk. Ubezpieczony wszystko porzucił i odruchowo wycofał się z celki WS Zapasowy. Następnie udał się w stronę wyjścia z budynku wołając
o zawezwanie pogotowia z powodu utraty wzroku. Czynności mające na celu przygotowanie strefy pracy wykonywane były przez ubezpieczonego samodzielnie, bez udziały brygadzisty. Brygadzista nie dokonał także stosownych pouczeń przed przystąpieniem do wykonania przeglądu miesięcznego WS Zapasowy.

Po zdarzeniu brygadzista zauważył opuchliznę twarzy, opalenie włosów oraz częściowe opalenie odzieży ochronnej ubezpieczonego, wobec czego zdecydował
o przetransportowaniu go samochodem służbowym do szpitala w Ż.. Po udzieleniu pomocy medycznej, ubezpieczony został przetransportowany karetką specjalistyczną do Centrum (...) w S.. W trakcie oględzin miejsca zdarzenia ok. godz. 19.00 stwierdzono ślady nadpaleń uziemiacza oraz połączeń elektrycznych.

W wyniku zdarzenia ubezpieczony doznał oparzenia II/III stopnia twarzy, głowy, prawego ramienia, przedramienia, ręki, lewej ręki – łącznie 18% powierzchni ciała, oraz oparzenia dróg oddechowych.

Zespół powypadkowy uznał powyższe zdarzenie za wypadek przy pracy wskazując, że jego przyczyną były:

brak otwarcia przez ubezpieczonego odłącznika szyny głównej i obejściowej w polu odłącznikowym WS Zapasowy, co spowodowało brak pozbawienia napięcia na szynie głównej przechodzącej przez izolator przepustowy do wyłącznika szybkiego,

wejście ubezpieczonego na obszar zagrożony bez upewnienia się czy nie ma niebezpieczeństwa,

wykonywanie pracy ręcznie zamiast przy użyciu czynnika materialnego oraz brak użycia przez ubezpieczonego sprzętu ochronnego i środków ochrony indywidualnej,
w tym akustyczno-optycznego wskaźnika napięcia WTNS-1, rękawic dielektrycznych, drążka izolacyjnego manipulacyjnego, hełmu ochronnego

wykonywanie czynności jednoosobowo

postępowanie wbrew zasadom ustalonym w Poleceniu pisemny nr EZST/(...)

Powyższe zachowanie ubezpieczonego stanowiło naruszenie instrukcji EBH-1.

Pracodawca ubezpieczonego zatwierdził sporządzony protokół nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy w dniu 9 maja 2014 r. Poprzedni protokół nr (...) został zwrócony zespołowi powypadkowemu w celu jego wyjaśnienia
i uzupełnienia.

Pismem z dnia 7 maja 2014 r. ubezpieczony zgłaszał zastrzeżenia do protokołu wskazując m.in., że: wyjaśnień o okolicznościach zdarzenia udzielał w szpitalu pod wpływem silnych środków przeciwbólowych; polecenie pracy podpisał już po zdarzeniu i z powodu tracącego się wzroku nie był go w stanie wypełnić w całości. Ubezpieczony wskazywał pracodawcy, że pośrednią przyczyną zdarzenia był brak nadzoru pracy ze strony brygadzisty.

(protokół powypadkowy nr (...)z załącznikami, notatkami służbowymi z dnia 10 marca 2014 roku oraz pismem ubezpieczonego z dnia 7 maja 2014 roku, protokół powypadkowy nr (...), pismo spółki (...) z dnia 23 kwietnia 2014 roku, dokumentacja medyczna – akta organu rentowego oraz akta sądowe k.6-13, 16-18; częściowo zeznania świadka M. S., k.42 verte-43).

Orzeczeniami z dnia 5 września oraz 11 grudnia 2014 r., a także 27 marca 2015 r. lekarz orzecznik ZUS ustalił, że w związku z rokowaniem odzyskania przez ubezpieczonego zdolności do pracy istnieją okoliczności uzasadniające ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na łączny okres 10 miesięcy.

Decyzją z dnia 5 września 2014 r. organ Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 8 września do 6 grudnia 2014 r. w wysokości 90% podstawy wymiaru, a za okres od 7 grudnia 2014 r. do 5 stycznia 2015 r. w wysokości 75% podstawy wymiaru.

(orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 5 września i 11 grudnia 2014 r. oraz 27 marca 2015 r., decyzja organu rentowego z dnia 5 września 2014 r. – akta organu rentowego).

Decyzją z dnia 15 października 2014 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 8 września 2014 r. do 5 stycznia 2015 r. w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 23 grudnia 2014 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6 stycznia do 5 kwietnia 2015 r. w wysokości 75% podstawy wymiaru oraz odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za ten okres w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 7 kwietnia 2015 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6 kwietnia do 4 lipca 2015 r. w wysokości 75% podstawy wymiaru oraz odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za ten okres w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Decyzją z dnia 1 lipca 2015 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 5 lipca do 2 września 2015 r. w wysokości 75% podstawy wymiaru oraz odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za ten okres w wysokości 100% podstawy wymiaru.

W uzasadnieniu każdej z decyzji organ rentowy wskazał, że lekarz orzecznik ZUS orzekł o celowości przyznania ubezpieczonemu świadczenia rehabilitacyjnego w związku z ogólnym stanem zdrowia, nadto, że uznaje zdarzenie z dnia 10 marca 2014 r. za wypadek przy pracy, jednakże w warunkach pozbawiających prawo do świadczeń z ustawy wypadkowej. wskazał, że ubezpieczony dopuścił się naruszenia przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia spowodowanego wskutek rażącego niedbalstwa, które pozbawia go prawa do świadczenia w wysokości 100% podstawy wymiaru.

(decyzje organu rentowego z dnia 15 października i 23 grudnia 2014 r. oraz 7 kwietnia
i 1 lipca 2015 r. – akta organu rentowego).

W dniu 26 stycznia 2012 r. ubezpieczony ukończył szkolenie okresowe bhp dla osób kierujących pracownikami, którego celem była aktualizacji i ugruntowanie wiedzy
i umiejętności w dziedzinie bhp ( zaświadczenie nr (...), k.102).

Ubezpieczony był upoważniony do wykonywania prac pod napięciem w obwodach automatyki sygnalizacyjno-sterowniczej na terenie działania EZ K. oraz EZST B.. W dniu 10 marca 2009 r. ubezpieczony uzyskał także świadectwo kwalifikacyjne nr (...) uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku eksploatacji w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu oraz kontrolno-pomiarowym dla urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych wywarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających energię elektryczną. Jednakże świadectwo kwalifikacyjne oraz upoważnienie były ważne jedynie do dnia 9 marca 2014 r. ( upoważnienie nr (...), k.19, świadectwo kwalifikacyjne nr (...), k. 15, pismo spółki (...) z dnia 2 listopada 2015 r. wraz z załącznikami, k.103-107).

Wejście ubezpieczonego w strefę zagrożenia porażeniem prądem w celce pola WS Zapasowy, a tym samym powstanie łuku energetycznego, stanowiło bezpośrednią przyczynę wypadku przy pracy. Jednakże zaistniały także pośrednie przyczyny wypadku w postaci:

dopuszczenia ubezpieczonego do pracy bez ważnego świadectwa kwalifikacyjnego, upoważnienia do prac eksploatacyjnych oraz upoważnienia do wykonywania prac pod napięciem (pracodawca nie przedłużał terminu ważności upoważnień oraz świadectwa kwalifikacyjnego),

brak nadzoru brygadzisty nad pracownikiem podczas wykonywania pracy,

niezastosowanie się do Instrukcji EBH-1 zarówno przez brygadzistę jak i przez ubezpieczonego w zakresie zabezpieczenia i przygotowania strefy pracy,

nieużywanie przez ubezpieczonego urządzeń zabezpieczających oraz środków ochrony indywidualnej oraz

brak odpowiedniej komunikacji pomiędzy brygadzistą a ubezpieczonym.

Zachowanie ubezpieczonego nie stanowiło wyłącznej przyczyny wypadku ( opinia biegłego sądowego ds. bhp mgr inż. C. K., k.93-101; dokumentacja spółki (...), w tym instrukcja EBH-1 – dokumentacja w kopercie na okładce akt).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dokumenty, których prawdziwość nie była przez strony kwestionowana. Sąd ustalenia poczynił również na podstawie obszernej i należycie uzasadnionej opinii biegłego sądowego ds. bhp mgr inż. C. K.. Z opinią biegłego zgodził się obie strony, nie wnosząc do niej żadnych zastrzeżeń. Pismo organu rentowego z dnia 18 marca 2016 r. (k. 127), chociaż wniesione w związku z tą opinią, nie zawierało żadnych merytorycznych zastrzeżeń. Jedynie częściowo ustalenia poczynił Sad na podstawie zeznań świadka M. S..

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka M. S. co do przyczyn nieobecności pozostałych pracowników w pobliżu ubezpieczonego w chwili zaistnienia wypadku. Świadek zeznała, że D. L. oraz M. K. byli nieobecni w miejscu zdarzenia z powodu sprawy prywatnej M. K., jednakże przeczy temu przedłożona dokumentacja powypadkowa. Podkreślić należy, że M. S. nie była obecna na miejscu zdarzenia w chwili wypadku, a wiadomości o jego okolicznościach uzyskiwała od innych osób.

Sąd zważył, co następuje:

Na wstępie należy przypomnieć, że połączenie kilku oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c. nie oznacza, że takie połączenie tworzy z tych spraw jedną nową sprawę. Połączenie podyktowane względami technicznymi i ekonomią procesową nie pozbawia połączonych spraw ich odrębności i nie zmienia faktu, że łącznie rozpoznawane i rozstrzygane sprawy są nadal kilkoma samodzielnymi sprawami. Dlatego wyrok powinien zawierać z osobna rozstrzygnięcie co do każdej z połączonych spraw (m.in. wyrok Sądu Najwyższego
z 22.09.1967 r., I CR 158/67, OSNC 1968/6/105; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2014 r., II UZ 69/13).

Odwołania zasługiwały na uwzględnienie.

Bezspornym było, że w dniu 10 marca 2014 r. ubezpieczony uległ wypadkowi przy pracy. Organ rentowy kwestionował prawo ubezpieczonego do świadczenia rehabilitacyjnego w wysokości 100% podstawy wymiaru z ubezpieczenia wypadkowego stojąc na stanowisku, że do wypadku doszło w wyniku naruszenia przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia spowodowanego wskutek rażącego niedbalstwa. Ubezpieczony podnosił, że nie była to wyłączna przyczyna wypadku, że do wypadku przyczynił się także jego pracodawca.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 r., Nr 167 poz. 1322 j.t. ze zm.), określanej dalej w skrócie ustawą wypadkową, za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy wypadkowej, z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje „świadczenie rehabilitacyjne” - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Z przepisu art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej wynika, że świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Z powyższego przepisu wynika, że pozbawienie świadczeń może nastąpić jedynie
w sytuacji jednoczesnego wystąpienia dwóch przesłanek:

- gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia,

- gdy powyższe spowodowane zostało przez ubezpieczonego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Niekwestionowanym jest, że występowanie jakiejkolwiek współprzyczyny wypadku uniemożliwia stosowanie konstrukcji utraty prawa do świadczeń w myśl art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej, albowiem z tego punktu widzenia nie ma znaczenia ani to, która z przyczyn wypadku miała większy ciężar gatunkowy, ani to, w jakim ewentualnie zakresie ubezpieczony przyczynił się do zdarzenia. Istotne jest jedynie, że istniały także inne przyczyny wypadku, niż ewentualne zawinienie ubezpieczonego (zob. wyr. Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2013 r., II UK 169/13, LEX nr 1421810). W przypadku nieprzestrzegania przez pracownika i pracodawcę bezpiecznych metod pracy, winę za spowodowanie wypadku przy pracy ponoszą obie strony stosunku pracy, co wyklucza możliwość zastosowania art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej i pozbawienie ubezpieczonego prawa do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy (zob. wyr. Sądu Okręgowego w Toruniu
z dnia 28 grudnia 2012 r., IV Ua 28/12, POSAG 2013/4/159-176).

Ugruntowane jest już stanowisko judykatury, zgodnie z którym rażące niedbalstwo jest zachowaniem graniczącym z umyślnością, ale zarazem takim, które nie daje podstaw do przypisania pracownikowi zamiaru skierowanego na popełnienie czynu. Przez działanie z rażącym niedbalstwem należy rozumieć między innymi sytuacje, w których poszkodowany pracownik zdaje sobie sprawę z grożącego mu niebezpieczeństwa, gdyż zwykle ono występuje w danych okolicznościach faktycznych, tak że każdy człowiek o przeciętnej przezorności ocenia je jako ewidentne – a mimo to, z naruszeniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, naraża się na to niebezpieczeństwo, ignorując następstwa własnego zachowania się. Niedbalstwo pracownika jako wyłączna przyczyna wypadku przy pracy wyłącza prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego tylko wtedy, gdy miało charakter rażący, a więc graniczyło z umyślnością (zob. wyr. Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2008 r., II UK 106/08, LEX nr 580246; podobnie wyr. Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1999 r., II UKN 221/99, OSNP 2001/6/205, OSP 2001/11/169; wyr. Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 1976 r., III PRN 19/76, OSNC 1977/3/55). Winę lub rażące niedbalstwo pracownika poszkodowanego w wypadku przy pracy należy konkretnie udowodnić. Nie wystarczy wykazanie nieprzestrzegania przepisów bhp (zob. wyr. Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 r., II UK 30/04, M.P.Pr. 2005/1/342).

Z przepisu art. 211 k.p. wynika, że podstawowym obowiązkiem pracownika jest przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W szczególności pracownik jest obowiązany:

1)  znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym;

2)  wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych;

3)  dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład
w miejscu pracy;

4)  stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem;

5)  poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich;

6)  niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;

7)  współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zgodnie z art. 212 k.p. osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

1)  organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy;

2)  dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;

3)  organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy;

4)  dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;

5)  egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;

6)  zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia:

- po pierwsze nie stanowiło wyłącznej przyczyny wypadku przy pracy z dnia 10 marca 2014 r.,

- po drugie, nie było spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Ubezpieczony co prawda dopuścił się naruszenia przepisów z zakresu bhp, a w szczególności art. 211 pkt 2 oraz 4 k.p., m.in. poprzez niezastosowanie środków ochrony indywidualnej oraz niezastosowania się do instrukcji EBH-1, jednakże organ rentowy
w żaden sposób nie udowodnił, że zachowanie ubezpieczonego miało miejsce w warunkach określonych w art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej. Naruszenie przepisów nie zostało dokonane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Przystępując do uziemienia WS Zapasowy ubezpieczony był przekonany o istnieniu bezpiecznych warunków do wykonania tej pracy, bowiem był pewien, że właściwe odłączniki są otwarte. Uchybienia ubezpieczonego w tym zakresie mogły wynikać z chęci szybkiego i sprawnego wykonania zaplanowanej pracy, tj. działania w interesie pracodawcy. Znamiennym jest, że także zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę do ustalenia przyczyn oraz okoliczności wypadku nie dopatrzył się naruszenia przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia w sposób umyślny lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Materiał dowodowy wykazał, że zachowanie ubezpieczonego nie stanowiło też wyłącznej przyczyny wypadku. Do powstania zdarzenia przyczyniły się liczne zaniedbania ze strony pracodawcy. Pracodawca dopuścił ubezpieczonego do pracy bez ważnego świadectwa kwalifikacyjnego, upoważnienia do prac eksploatacyjnych oraz upoważnienia do wykonywania prac pod napięciem, czym naruszył wprowadzoną przez siebie instrukcję EBH-1 (§ 16 oraz 20), a także § 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. z 2013, poz. 492). Pracodawca nie zapewnił również wymaganego nadzoru nad pracownikiem. Brygadzista, mimo ciążącego na nim obowiązku, był nieobecny w trakcie wykonywania przez ubezpieczonego czynności uziemienia, a tym samym uchybił obowiązkowi egzekwowania przestrzegania przepisów bhp przez podległych mu pracowników, w tym także w zakresie stosowania indywidualnych środków ochrony.

Mając na uwadze wszystkie powyższe rozważania, ubezpieczony ma prawo do świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego.

Sąd zatem na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. oraz powołanych wyżej przepisów:

- zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 15 października 2014 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 8.09.2014 r. do 5.01.2015 r. w wysokości 100 % podstawy wymiaru,

- zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 23 grudnia 2014 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.01.2015 r. do 5.04.2015 r. w wysokości 100 % podstawy wymiaru,

- zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 7 kwietnia 2015 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 6.04.2015 r. do 4.07.2015 r. w wysokości 100 % podstawy wymiaru,

- zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 1 lipca 2015 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 5.07.2015 r. do 2.09.2015 r. w wysokości 100 % podstawy wymiaru.

O kosztach w każdej z połączonych spraw orzeczono na podstawie art. 13 § 2 k.p.c.
w zw. z art. 98 §§ 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik każdej ze spraw.

Wysokość stawki wynikała z przepisu § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia każdej ze spraw (odwołania z grudnia 2014 r., lutego 2015r., czerwca 2015 r. i lipca 2015 r.), zgodnie z:

- § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804), zgodnie z którym do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia (tj. przed 1 stycznia 2016 r.) stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania
w danej instancji,

- § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 r. zmieniającego
z dniem 1 sierpnia 2015 r. rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. poz. 1078) - wprowadzającego od dnia 1 sierpnia 2015 r. nową stawkę minimalną 180,00 zł w sprawach o świadczenia pieniężne
z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego – zgodnie z którym do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia (a taka są niniejsze sprawy połączone do wspólnego rozpoznania na podstawie art. 219 k.p.c., wszczęte odwołaniami
z grudnia 2014 r., lutego 2015 r., czerwca 2015 r. i lipca 2015 r.) stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

Ubezpieczony wygrał spór w każdej ze spraw, wobec czego uprawniony był w oparciu
o przytoczone wyżej przepisy do żądania od organu rentowego zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika procesowego.

Sąd zatem w wyroku zasądził w każdej ze spraw od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w R., na rzecz ubezpieczonego kwoty po 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.