UZASADNIENIE

R. T. został oskarżony o to, że w dniu 19 maja 2014 roku w W. przy ulicy (...), działając wspólnie i w porozumieniu z W. K. udzielił pomocy innej ustalonej osobie do ukrycia narzędzi tynkarsko-murarskich i elektronarzędzi w postaci wiertarki marki B. o wartości około 1’000 zł, wiertarki marki E. o wartości około 400 zł, wiertarki marki P. model (...) nr seryjny (...) o wartości około 700 zł., szlifierki marki B. model (...) 300 nr seryjny (...) o wartości około 1’000,- zł., niwelatora rotacyjnego o wartości około 1’000,- zł., szlifierki kątowej marki H. o wartości około 200 zł., wiertarko-wkrętarki udarowej marki M. o wartości około 1’000,- zł, kabli elektrycznych różnych rodzajów o wartości około 100,- zł, zestawu kluczy nasadowych o wartości około 100,- zł, narzędzi tynkarsko-murarskich w postaci kielni, pac, poziomic o łącznej wartości około 1’000,- zł, drabiny stalowej o wartości około 500,- zł., pochodzących z przestępstwa kradzieży, której dokonano w dniu 19 maja 2014 roku w W. przy ulicy (...) na szkodę M. P., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne;

tj. o czyn z art. 18 §3 K.K. w zw. z art. 291 §1 K.K. w zw. z art. 64 §1 K.K.

W. K. został oskarżony o to, że w dniu 19 maja 2014 roku w W. przy ulicy (...) działając wspólnie i w porozumieniu z R. T. udzielił pomocy innej ustalonej osobie, do ukrycia narzędzi tynkarsko-murarskich i elektronarzędzi w postaci wiertarki marki B. o wartości około 1’000,- zł., wiertarki marki E. o wartości około 400 zł., wiertarki marki P. model (...) nr seryjny (...) o wartości około 700 zł., szlifierki marki B. model (...) 300 nr seryjny (...) o wartości około 1’000,- zł., niwelatora rotacyjnego o wartości około 1’000,- zł, szlifierki kątowej marki H. o wartości około 200 zł., wiertarko-wkrętarki udarowej marki M. o wartości około 1’000,- zł, kabli elektrycznych różnych rodzajów o wartości około 100 zł., zestawu kluczy nasadowych o wartości około 100,- zł, narzędzi tynkarsko-murarskich w postaci kielni, pac, poziomic o łącznej wartości około 1’000,- zł., drabiny stalowej o wartości około 500,- zł., pochodzących z przestępstwa kradzieży, której dokonano w dniu 19 maja 2014 roku w W. przy ulicy (...) na szkodę M. P., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne; tj. o czyn z art. 18 § 3 K.K. w zw. z art. 291 § 1 K.K. w zw. z art. 64 §1 K.K.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 26 października 2015 roku w sprawie o sygn. akt VIII K 406/14 orzekł:

I. oskarżonego R. T. uznał za winnego zarzuconego mu czynu i za to na podstawie art. 19 § 1 K.K. w zw. z art. 291 § 1 K.K. w zw. z art. 64 §1 K.K. oraz w zw. z art. 37a K.K. i art. 34 § 1a pkt 1 K.K. skazał go na karę 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązując go na podstawie art. 35 § 1 k.k. do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

II. oskarżonego W. K. uznał za winnego zarzuconego mu czynu i za to na podstawie art. 19 § 1 K.K. w zw. z art. 291 § 1 K.K. w zw. z art. 64 §1 K.K. oraz w zw. z art. 37a K.K. i art. 34 § 1a pkt 1 K.K. skazał go na karę 9 (dziewięciu) miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązując go na podstawie art. 35 § 1 k.k. do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

III. na podstawie art. 44 §2 k.k. orzekł przepadek dowodów rzeczowych opisanych pod poz. 7 – Drz nr (...) i pod poz. 8 – Drz nr (...) w wykazie dowodów rzeczowych nr 368/14, orzekając ich zniszczenie;

IV. zapisy z monitoringu zarejestrowane jako dowody rzeczowych opisane pod poz. 9, 10, 11 i 12 w wykazie dowodów rzeczowych nr 368/14, pozostawił w aktach sprawy;

V. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. B. kwotę brutto 723,24,- zł. (siedemset dwadzieścia trzy 24/100) złotych tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu osk. R. T.;

VI. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. B. kwotę brutto 723,24,- zł. (siedemset dwadzieścia trzy 24/100) złotych tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu osk. W. K.;

VII. na podstawie art. 624§1 k.p.k. zwolnił obu oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych w całości, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

Z powyższym wyrokiem nie zgodził się obrońca oskarżonego W. K.. Zaskarżył go w całości, zarzucając mu:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogący mieć wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na przyjęciu, że oskarżony W. K. udzielił pomocy do ukrycia wskazanych w akcie oskarżenia przedmiotów, podczas gdy Sąd nie ustalił, żeby oskarżony wiedział, jakie rzeczy przenosi i gdzie ani nie ustalił, żeby oskarżony działał w zamiarze ukrycia tych rzeczy, ani w jaki sposób, ani gdzie miałby je ukryć, wskutek czego Sąd błędnie skazał oskarżonego za popełnienie przestępstwa z art. 291 § 1 k.k. podczas gdy powinien, przyjmując, iż brak jest podstaw do uznania, że oskarżony rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego nabywał lub pomagał do jej zbycia albo taką rzecz przyjmował lub pomagał do jej ukrycia, oskarżonego uniewinnić od zarzucanego mu czynu.

2. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogący mieć wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na przyjęciu, że obrońcą z urzędu W. K. był adw. A. B., podczas gdy działał on z substytucji adw. D. L., wskutek czego Sąd błędnie zasądził wynagrodzenie za obronę z urzędu tego oskarżonego na rzecz adw. A. B. zamiast na rzecz adw. D. L..

Wskazując na powyższe zarzuty, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. w zw. z art. 327 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego W. K. od zarzucanego mu czynu oraz poprzez zasądzenie wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego W. K. na rzecz adw. D. L. w miejsce adw. A. B..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy zasługuje na uwzględnienie jedynie w odniesieniu do zarzutu drugiego odnoszącego się do błędnego zasądzenia wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego przez Sąd Rejonowy, która winna nastąpić na rzecz adw. D. L., nie zaś na rzecz ustanowionego z substytucji obrońcy z urzędu adw. A. B.. Z akt sprawy wynika, że obrońcę z urzędu Sąd Rejonowy ustanowił w osobie adw. D. L., zatem nie ulega wątpliwości, że to na jego rzecz winna zostać zasądzona stosowna kwota tytułem obrony z urzędu oskarżonego W. K.. Z tych względów Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok zmienił w ten sposób, że zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. L. kwotę 1239, 84 zł tytułem obrony z urzędu oskarżonego W. K. w sprawie. W pozostałej części Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany wyroku Sądu I instancji i tenże wyrok utrzymał w mocy.

Warunkiem odpowiedzialności za pomoc do ukrycia rzeczy, o której mowa w art. 291 § 1 k.k., jest świadomość i wola albo co najmniej godzenie się sprawcy, że takiej pomocy swoim zachowaniem udziela. Innymi słowy, warunkiem odpowiedzialności za ten czyn w omawianej postaci nie jest tylko dokonanie czynności polegającej na utrudnieniu albo uniemożliwieniu ujawnienia rzeczy przez osobę pozbawioną jej posiadania lub przez organy ścigania, czyli ukrycie jej. Sprawca musi mieć ponadto świadomość, że takim zachowaniem pomaga innej osobie do ukrycia rzeczy, choćby osoba ta o pomocy tej nie wiedziała.(por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2011 r. III KK 360/10) W świetle wyjaśnień W. K. jego świadomość co do okoliczności nabycia rzeczy przez R. K. nie budzi wątpliwości.

Odnosząc się w tym miejscu do zarzutu pierwszego apelacji na względzie mieć należy treść złożonych w toku postępowania przygotowawczego wyjaśnień W. K., który to przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu (k. 114-115v.) Oskarżony wskazywał w jakich okolicznościach doszło do kradzieży samochodu marki H. (...) o nr rej (...) przy ul. (...) w W. oraz jaka była jego rola podczas ukrywania elektronarzędzi uzyskanych za pomocą czynu zabronionego.

Oskarżony W. K. wyjaśnił, że wiedział, że samochód wraz z rzeczami są skradzione przez R. K., ponieważ widział moment dokonywania kradzieży. W swoich wyjaśnieniach oskarżony wskazał, że w dniu zdarzenia razem z nim i R. K. był R. T., który również miał pomagać przy przenoszeniu rzeczy. Oskarżony po przywiezieniu rzeczy przez R. K. w porze nocnej wraz z R. T. zgodził się na ich przeniesienie celem ukrycia w piwnicy, a później na ich sprzedaż. Dopiero po wyniesieniu rzeczy ze skradzionego pojazdu miała być sprawdzana zawartość walizek, które znajdowały się wewnątrz. R. T. także zgodził się na przenoszenie tych rzeczy. Niemniej do realizacji tego planu nie doszło, ponieważ po zgłoszeniu kradzieży pojazdu w dniu 19.05.2014 roku przez pokrzywdzonego M. P., w okolicy zamieszkałej przez R. K., pojawił się patrol policji penetrujący okolicę. W momencie, gdy funkcjonariusze wjechali na podwórko przy ul. (...) w W. R. T. i W. K. zamykali klapę od bagażnika samochodu a R. K. siedział nieopodal na murku. Kiedy R. T. i W. K. zorientowali się, że są obserwowani przez patrol policji zaczęli oddalać się różnych kierunkach, jednak wszyscy na skutek interwencji funkcjonariuszy zostali zatrzymani.

Wyjaśnienia oskarżonego w tej części korelują z zeznaniami funkcjonariuszy Policji - świadków R. P. (k. 35, k. 371-372) i D. S. (k. 405). Relacja świadka R. P. i treść jego zeznań złożonych w toku postępowania przygotowawczego, niebawem po zatrzymaniu mężczyzn, także nie pozostawia wątpliwości, jakiego rodzaju rzeczy W. K. wraz z innymi współoskarżonymi, nim został ujęty na gorącym uczynku miał przenosić i ukryć. Świadek zeznał, że pojazd H. (...) nosił ślady plądrowania. Na pierwszy rzut oka w skradzionym samochodzie widoczne były m.in. pace od tynkowania, pas budowlany na narzędzia, zestaw kluczy nasadowych P.. (k. 35 v.) A zatem nie jest tak jak wskazuje obrońca, że oskarżony nie miał w ogóle świadomości jakie rzeczy i jakiego rodzaju znajdują się w samochodzie. Nie jest też tak, że oskarżony nie przewidywał, jaka może być ich hipotetyczna wartość rynkowa. W opisie czynu zarzucanego oskarżonemu wymieniono pomoc do ukrycia m.in. wiertarki, szlifierki renomowanych firm, choćby B., E., H., wiertarko-wkrętarki udarowej marki M., a z doświadczenia życiowego wynika, że rzeczy służące do prac remontowo-budowlanych tego typu, z racji na swój wyspecjalizowany charakter wiążą się z poniesieniem nie małych kosztów na ich zakup. Pokrzywdzony M. P., na moment zdarzenia prowadził działalność remontowo-usługową i w związku z powyższym niewątpliwie poniósł zwiększone wydatki na zakup tego rodzaju rzeczy, które miały przekładać się na efektywność wykonywanej pracy zarobkowej.

Wyjaśnienia oskarżonego W. K. złożone w trakcie rozprawy nie mogły stanowić o odmiennej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego, albowiem pozostają one sprzeczne zarówno z zeznaniami świadków wskazanych wyżej, jak i z pozostałymi dowodami w postaci nagrań z monitoringu przy ul. (...). Utrwalony na nagraniu obraz wydarzeń z dnia 19 maja 2014 roku potwierdza fakty przedstawione przez oskarżonego W. K. w toku postepowania przygotowawczego. Rozpoznanie oskarżonego, jako jednego ze sprawców i uczestników zdarzenia nie pozostawia wątpliwości. Trafnie zatem Sąd I instancji w świetle tych dowodów uznał, że wyjaśnienia oskarżonego złożone w toku postępowania sądowego są niewiarygodne i stanowią jedynie przyjętą przez oskarżonego linię obrony.

Bezsprzecznym jest, że W. K. w dniu 19 maja 2014 roku w W. przy ulicy (...) działając wspólnie i w porozumieniu z R. T. udzielił pomocy innej ustalonej osobie, do ukrycia narzędzi tynkarsko-murarskich i elektronarzędzi w postaci wiertarki marki B. o wartości około 1’000,- zł., wiertarki marki E. o wartości około 400 zł., wiertarki marki P. model (...) nr seryjny (...) o wartości około 700 zł., szlifierki marki B. model (...) 300 nr seryjny (...) o wartości około 1’000,- zł., niwelatora rotacyjnego o wartości około 1’000,- zł, szlifierki kątowej marki H. o wartości około 200 zł., wiertarko-wkrętarki udarowej marki M. o wartości około 1’000,- zł, kabli elektrycznych różnych rodzajów o wartości około 100 zł., zestawu kluczy nasadowych o wartości około 100,- zł, narzędzi tynkarsko-murarskich w postaci kielni, pac, poziomic o łącznej wartości około 1’000,- zł., drabiny stalowej o wartości około 500,- zł., pochodzących z przestępstwa kradzieży, której dokonano w dniu 19 maja 2014 roku w W. przy ulicy (...) na szkodę M. P., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne.

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z dnia 12 marca 2007 roku w sprawie o sygn. akt III K 1000/06 za ciąg przestępstw z art. 279 § 1 k.k. W. K. został skazany na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Przedmiotowy wyrok uprawomocnił się w dniu 21 stycznia 2008 roku. Powyższą karę oskarżony odbywał w okresie od 13.07.2009 r. do dnia 22 stycznia 2011 roku. (k.140-141) Oskarżony, w niniejszej sprawie dopuścił się popełnienia czynu zabronionego w dniu 19 maja 2014 roku, a więc przed upływem 5 lat od odbycia w/w kary w rozmiarze przekraczającym 6 miesięcy. Przy czym czyn ten był umyślny i podobnego rodzaju w myśl art. 115 § 3 k.k. do czynu za który został uprzednio skazany. Oskarżony zarzucanego mu czynu dopuścił się zatem w warunkach powrotu do przestępstwa w rozumieniu art. 64 § 1 k.k.

Odnosząc się do wymiaru orzeczonej oskarżonemu W. K. kary już na wstępie wypada uczynić uwagę, że różnica pomiędzy karą sprawiedliwą a faktycznie orzeczoną jest na tyle duża, że można mówić o dysproporcji mającej charakter rażąco łagodny. Sąd Okręgowy z uwagi na brak wniesienia środka odwoławczego na niekorzyść oskarżonego nie mógł dokonać zmiany w tym zakresie – wobec zakazu pogarszania sytuacji procesowej oskarżonego, gdy wniesiono środek odwoławczy tylko na korzyść.

Sąd Okręgowy nie podzielił oceny Sądu Rejonowego, że kara orzeczona w wymiarze 9 (dziewięciu) miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązująca go na podstawie art. 35 § 1 k.k. do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym; spełni cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do oskarżonego. Ze zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie, danych o karalności oskarżonego, jego dotychczasowej linii życiowej nie sposób wysnuć choćby przypuszczenia, że kara ta będzie miała wobec niego charakter wychowawczy. Zapobiegający powrotowi do przestępstwa przeciwko mieniu. Bez wątpienia stopień winy oskarżonego W. K. Sąd I instancji uznał za wysoki z uwagi na sposób działania oskarżonego, jego uprzednią karalność, co wynika z uzasadnienia tego Sądu (k.433), niemniej powyższe nie znalazło adekwatnego przełożenia na orzeczenie Sądu I instancji w zakresie orzeczenia o karze.

Odnosząc się do okoliczności łagodzących stanowiących podstawę orzeczenia Sądu I instancji w odniesieniu co do kary wymienionych na k. 434 akt sprawy Sąd odwoławczy obowiązany był odnieść się do niezakwestionowanych przez obrońcę dowodów- w tym do zeznań pokrzywdzonego M. P., istotnych z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonego.

W zakresie wartości utraconych rzeczy, jak i zawartości skradzionego pojazdu Sąd I instancji zasadnie dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego M. P. (k. 304, 370-371), albowiem świadek rzeczowo przedstawił okoliczności kradzieży samochodu stanowiącego jego własność w dniu 19 maja 2014 roku. Sąd odwoławczy dostrzegł niemniej, że Sąd I instancji orzekając w zakresie kary, jako kryterium miarkujące jej wymiar i rodzaj nietrafnie przyjął, że pokrzywdzony odzyskał wszystkie skradzione przedmioty, albowiem stoi to w sprzeczności, m.in. z protokołem okazania pokrzywdzonemu pojazdu i oględzin jego wnętrza (k. 117). Powyższe wynika również z zeznań i oświadczenia pokrzywdzonego złożonego przed Sądem na rozprawie w dniu 29 września 2015 roku (k. 370-371) Pokrzywdzony wniósł o naprawienie szkody łącznie w kwocie 3300 złotych, co nie znalazło odzwierciedlenia w wyroku sądu. Sąd orzekający nie uwzględnił powyższego w orzeczeniu- nie orzekł obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem ani nie dokonał stosownych rozważań odnoszących się do tego wniosku pokrzywdzonego. Sąd Okręgowy tą okoliczność dostrzegł, niemniej z uwagi na zakres i kierunek zaskarżenia, wniesienie apelacji wyłącznie na korzyść W. K. przez jego obrońcę, nie mógł dokonać zmian na niekorzyść oskarżonego w zakresie kary, czy orzeczenia środków kompensacyjnych.

O kosztach obrony z urzędu Sąd Okręgowy orzekł na mocy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm. ). Na podstawie art. 624 § 1 kpk mając na uwadze sytuację majątkową oskarżonego, Sąd odwoławczy postanowił zwolnić go od kosztów sądowych za postępowanie przed Sądem drugiej instancji, uznając, że ich uiszczenie byłoby w tym zakresie dla niego już zbyt uciążliwe.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł, jak w dyspozytywnej części wyroku.

SSO Adam Bednarczyk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE