UZASADNIENIE

W dniu 04.06.2013r. powódka A. M. reprezentowana przez pełnomocnika wystąpiła do Sądu z pozwem, w którym wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W.., kwoty 18,014zł, na która składały się:

- 15.000zł zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- 3.013,15zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych od kwoty 15.000zł za okres od 16.11.2011r. do 02.06.2013r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

wraz z kosztami procesu wg norm przepisanych, w tym kosztami zastępstwa procesowego – 4.800zł i 34zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W dniu 16.04.2015r. powódka rozszerzyła swoje powództwo domagając się od pozwanego zapłaty kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznana krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi:

- od kwoty 15.000zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- od kwoty 15.000zł od dnia doręczenia pozwanemu pisma procesowego zawierającego rozszerzenie powództwa, do dnia zapłaty.

Ponadto powódka wniosła o zasądzenie kwoty 3.013,15zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych od kwoty 15.000zł za okres od 16.11.2011r. do 02.06.2013r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, zasądzenie kwoty 1.710 zł tytułem zwrotu kosztów opieki wraz z ustawowymi odsetkami za okres od dnia doręczenia pozwanemu odpisu zmodyfikowanego pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 4.800zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa 34zł.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana domagała się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powódki kosztów procesu, wskazując, iż nie wykazała ona zasadności swojego roszczenia. Ponadto pozwany przywołując orzecznictwo Sądu Najwyższego, sugerował, że w okresie zimowym nie jest możliwe utrzymanie wszystkich dróg i ciągów pieszych w stanie całkowitego bezpieczeństwa oraz zakwestionował wysokość dochodzonego roszczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

w dniu 27.01.2011r. powódka poruszając się chodnikiem przy ul. (...)w W.., poślizgnęła i upadła. Nawierzchnia chodnika była oblodzona i niczym niezabezpieczona, w pobliżu zalegał śnieg, lecz nie występowały jego opady. Po upadku powódka nie mola się podnieść z podłoża i została przewieziona karetką pogotowia do (...) Szpitala (...)w G., gdzie po wykonaniu rtg stwierdzono u niej złamanie kostki przyśrodkowej i krawędzi tylnej/kości piszczelowej oraz podwichnięcie stawu skokowego prawego. Wykonano repozycję złamania i podwichnięcia, założono gips udowy, który był utrzymany do 14.03.2011r. Przez cały okres unieruchomienia gipsowego wymagał stosowania iniekcji leku przeciwzakrzepowego w brzuch. Powódka po urazie odczuwała dolegliwości bólowe na poziomie 5 pkt wg skali numerycznej (...)(0-10pkt), które stopniowo ustępowały i obecnie wynoszą 1-2 pkt w zależności od aktywności. Powódka od 07.02.2011r. znajdowała się pod opieką Poradni Ortopedycznej w W., w dniu 17.02.2011r. wykonano zdjęcie kontrolne i wobec rozejścia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego zaproponowano leczenie operacyjne, na które powódka nie wyraziła zgody, ponadto przeprowadzono 10 zabiegów fizykoterapeutycznych. W wyniku urazu powódka doznała 15% uszczerbku na zdrowiu. Powódka odmówiła poddania się proponowanemu leczeniu operacyjnemu w dniu 17.02.2011r., przyczyniając się tym samym się do zmian zdrowotnych swojego organizmu w 50%. Do dnia 09.05.2011r. powódka pozostawała na zwolnieniu lekarskim. Od dnia 27.01.2011r. w trakcie unieruchomienia gipsowego i poruszania się o dwóch kulach, powódka wymagała pomocy osób trzecich w zakresie pomocy: przy myciu i ubieraniu się – ½ godziny dziennie, w utrzymaniu porządku - 1 godz. dziennie, w przygotowywaniu posiłków – ½ godz. dziennie, w zakupach – ½ godz. dziennie, załatwianiu spraw poza domem – ½ godziny dziennie. Następnie w okresie kolejnych 30 dni do czasu odstawienia kul łokciowych, powódka wymagała pomocy w zakresie utrzymania porządku i przygotowywaniu posiłków – po ½ godz. dziennie. Pomoc ta była faktycznie świadczona powódce przez jej matkę H. M.. Aktualnie powódka nie wymaga pomocy osób trzecich przy czynnościach dnia codziennego, nie może biegać, niemożliwe jest uprawianie skoków i gier zespołowych wymagających biegania i skakania, mogą występować nasilone dolegliwości bólowe po długim chodzeniu, czy jeździe rowerem, a w okresie letnim występowanie obrzęków może utrudniać poruszanie się.

(dowody: zeznania świadka G. S.k.161v, zeznania świadka H. M.k.161v, zeznania świadka A. K.k.162, dowód z przesłuchania strony-powódki A. M.k.162-162v, opinia biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii M. S., k.183-191, opinia uzupełniająca k.243-245, dokumentacja medyczna, k.27-34, oświadczenie o korzystaniu z pomocy i opieki k.35, oświadczenie k.36, szkice sytuacyjne k.15, k.16)

Ulica (...) w W. jest drogą powiatową i pozostaje w zarządzie Zarządu Dróg Powiatowych w W., który w oparciu o umowę nr (...) z dnia 29.11.2010r. zlecił wykonanie usługi w zakresie zimowego utrzymania chodników m.in. przy tej ulicy, w okresie 01.12.2010r.-31.03.2011r. profesjonalnemu wykonawcy - Przedsiębiorstwu Usług (...) Sp. z o.o. w W.. Wykonawca zobowiązał się do oczyszczania chodników z zalegającego śniegu (każdorazowo po opadach), lodu i posypania mieszanką piasku i soli (o zawartości soli min. 15%) po odśnieżeniu bądź po wystąpieniu innych rodzajów śliskości zimowej. W dacie zdarzenia (...) był objęty ochroną ubezpieczeniową w Towarzystwie (...) S.A. w W.. Powódka zgłosiła pozwanemu szkodę, lecz po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, (...) S.A. w W. odmówiło wypłacenia odszkodowania.

(dowody: umowa nr (...) wraz z załącznikiem k.20-22, pismo Zarządu Dróg Powiatowych w W. k. 19), pismo (...) plus Sp. z o.o. w W. k.26, pismo (...) S.A. w W. k.37-38, zeznania świadka R. L. k.149v)

Sąd zważył, co następuje:

powództwo należało uwzględnić w części, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności przesłuchania świadków, dokumentacji medycznej, przesłuchania powódki, treści umowy i innych dokumentów oraz opinii biegłego. Wszystkie powyższe dowody zasługują na danie im wiary, ponieważ były logiczne i spójne, ponadto wzajemnie się uzupełniały.

Zgodnie z art. 20 pkt 4 ustawy z dnia 21.03.1985r. o drogach publicznych (Dz.U.2015.460 j.t. ze zm.) do Zarządu Dróg Powiatowych w W., jako zarządcy drogi należało utrzymanie nawierzchni chodników przy ul. (...) w W..

W niniejszej sprawie bezspornym było, iż zarządca drogi zlecił wykonywanie prac związanych między innymi z usuwaniem skutków zimy z chodników przy ul. (...) w W. spółce (...), która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi polegające na utrzymaniu porządku i czystości.

Według przepisu art. 429 kc, kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności. Oznacza to, że jeżeli wykonywanie zadań w zakresie zimowego utrzymania miejsca upadku Zarząd Dróg Powiatowych w W. powierzył profesjonalnemu wykonawcy, tj. (...) Sp. z o.o. w W., nie może ponosić on odpowiedzialności za szkodę z dnia 27.01.2011r.

W przedmiotowej sprawie strona pozwana jest ubezpieczycielem spółki (...).

Zgodnie z umową z dnia 29.11.2010r., do obowiązków (...) Sp. z o.o. w W. należało oczyszczanie chodników m.in. przy ul. (...) w W. z zalegającego śniegu (każdorazowo po opadach), lodu i posypania mieszanką piasku i soli (o zawartości soli min. 15%) po odśnieżeniu bądź po wystąpieniu innych rodzajów śliskości zimowej (§ 2 pkt 2 umowy).

Z zeznań świadka G. S. wynika, iż w dacie zdarzenia chodnik, którym poruszała się powódka był oblodzony i niczym nie posypany, ponadto leżał śnieg, chociaż nie występowały jego opady (k.161v). Z kolei świadek A. K. potwierdził, iż nawierzchnia drogi nie była wówczas odśnieżona (k.162) Świadczy to o tym, że spółka (...) nie dopełniła swoich obowiązków i nie wykonała czynności w zakresie oczyszczania chodnika, który pozostawał oblodzony i nie posypany mieszanka piasku i soli, a w pobliżu także zalegał śnieg.

Mając na względzie, iż powódka poślizgnęła się na terenie porządkowanym przez (...), Sąd przyjął, iż podmiotowi temu można przypisać zaniedbania w zakresie wykonania umowy, ponieważ, gdyby umowa została prawidłowo wykonana, nie byłoby na chodniku zarówno lodu, jak i śniegu, a w dalszej kolejności nie doszłoby do zdarzenia szkodowego. W czasie upadku powódki brak było opadów śniegu, a zatem nie występowały techniczne trudności z bieżącym uprzątaniem śniegu, czy posypywaniem lodu, a mimo to zalegały one na chodniku, co wskazuje, iż (...) nie wykonywał swoich obowiązków w sposób należyty.

W ocenie Sądu pozwany jest zobowiązany do zadośćuczynienia za uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia wywołany u powódki. Uszkodzenie ciała powódki pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze śliskością nawierzchni chodnika. Spółka (...) zawiniła poprzez utrzymanie chodnika w niewłaściwym stanie, nieusunięcie z niego lodu, chociaż miała taki obowiązek oraz możliwości. Nie można tracić z pola widzenia okoliczności, że spółka ta profesjonalnie trudni się wykonywaniem czynności związanych z utrzymaniem porządku w obrębie miasta, co nakazuje przyjęcie wobec niej wysokiego miernika staranności. W konsekwencji Sąd stoi na stanowisku, że (...) można przypisać winę w postaci niedbalstwa w niepodjęciu czynności zmierzających do usunięcia oblodzenia na chodniku przy ul. (...) w dniu 27.01.2011r.

Sąd miał na uwadze, że pomiędzy szkodą w postaci upadku powódki, a zaniechaniem spółki (...) występuje adekwatny związek przyczynowy; gdyby bowiem pozwana zgodnie z postanowieniami umownymi w sposób prawidłowy i rzetelny wykonywała czynności związane z usuwaniem oblodzenia, czy śniegu, nie doszłoby do przedmiotowego zdarzenia polegającego na upadku powódki na podłoże.

Skoro ubezpieczającemu można przypisać czyn niedozwolony, to co do zasady aktualizuje się odpowiedzialność pozwanego jako ubezpieczyciela.

Sąd procedując w zakresie wysokości zadośćuczynienia, za punkt wyjścia uznał przede wszystkim ustalenie rzeczywistych następstw zdarzenia, któremu uległa powódka, ponieważ od skali urazów zależy wysokość zadośćuczynienia, przyjmując w uproszczeniu, że im szerszy zakres urazów, tym większa krzywda powódki.

W świetle art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 kc, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać nadto poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, mowa jest bowiem o odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę , przyznawaną jednorazowo. Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia należy mieć na uwadze, że jego celem jest wyłącznie złagodzenie doznanej przez poszkodowanego krzywdy. Krzywdą w rozumieniu art. 445 kc będzie z reguły trwałe kalectwo poszkodowanego powodujące cierpienia fizyczne oraz ograniczenie ruchów i wykonywanie czynności życia codziennego.

Sąd miał na uwadze, że przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada umiarkowania wyrażająca się w uwzględnieniu wszystkich okoliczności oraz skutków doznanego kalectwa (wyrok SN z 03.05.1972r., I CR 106/72, LEX nr 7085). Zadośćuczynienie z art. 445 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach. Określenie wysokości zadośćuczynienia powinno być nadto dokonane z uwzględnieniem wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy.

Zdaniem Sądu, w przypadku powódki odpowiednią sumą tytułem zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 § 1 kc, jest kwota 15.000 zł. Przy ocenie wysokości zadośćuczynienia, Sąd wziął pod uwagę stopień krzywdy, której doznała powódka, wyrażający się m.in. w procentowym trwałym uszczerbku na zdrowiu, wynoszącym 15 %. Przy określeniu wskazanej kwoty, Sąd miał także na względzie natężenie i czas trwania bólu, okres i rodzaj leczenia, a także odmowę poddania się zabiegowi operacyjnemu w dniu 17.02.2011r., polegającemu na korekcji podwichnięcia w stawie skokowym oraz stabilizacji złamań, dzięki któremu mogłoby dojść do wygojenia uszkodzeń bez zniekształcenia i skrócenia negatywnych doznań. Brak w tym zakresie zgody A. M., skutkuje jej przyczynieniem się do powstania negatywnych zmian zdrowotnych swojego organizmu w 50%.

W ocenie Sądu kwota 15.000 zł jest kwotą znaczącą, ale nie na tyle wysoką, aby była wygórowana i nieuzasadniona w konkretnych okolicznościach przedmiotowej sprawy. Z uwagi na to, że pozwany nie wypłacił powódce żadnej kwoty, Sąd zasądził na jej rzecz kwotę 15.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dna wniesienia pozwu (04.06.2013r,) do dnia zapłaty, a pozostałym zakresie roszczenie uznał za wygórowane i powództwo oddalił.

Z tytułu zwrotu kosztów opieki, na podstawie art. 444 § 1 kc, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.710zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwanemu pisma procesowego rozszerzającego powództwo (28.04.2015r.), przyjmując, iż A. M. wymagała faktycznej opieki osoby trzeciej przez okres 47 dni, od 27.01.2011r. do 14.03.2011r. w zakresie pomocy przy myciu i ubieraniu się – ½ godziny dziennie, w utrzymaniu porządku - 1 godz. dziennie, w przygotowywaniu posiłków – ½ godz. dziennie, w zakupach – ½ godz. dziennie, załatwianiu spraw poza domem – ½ godziny dziennie, łącznie przez 3h dziennie, a następnie w okresie kolejnych 30 dni (od 15.03.2011r. do 13.04.2011r.) wymagała pomocy w zakresie utrzymania porządku i przygotowywaniu posiłków – po ½ godz. dziennie, łącznie przez 1h dziennie, przyjmując stawkę wynagrodzenia w wysokości 10zł/h. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę składają się: 1.410zł (47dni x 3h x 10zł ) oraz 300zł (30dni x 1h x 10zł). Bez znaczenia jest okoliczność, że faktycznie pomoc ta była świadczona przez osobę bliską powódce.

Powódka dochodziła także zasądzenia od pozwanego skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności liczonych od dnia następnego po upływie 30-dniowego terminu zastrzeżonego do wypłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1152). A. M. zgłosiła pozwanemu szkodę w dniu 16.10.2011r., co oznacza, iż pozwany pozostaje w opóźnieniu od dnia 16.11.2011r. Wielkość skapitalizowanych odsetek do dnia wniesienia pozwu (04.06.2013), wynosiła 3.013,15 zł. Skapitalizowane odsetki zostały zasądzone od pozwanego na rzecz pozwanej wraz z ustawowymi odsetkami, roszczeniem głównym (15.000) oraz zwrotem kosztów opieki – 1.710 zł, dając łącznie kwotę 19.723,15 zł.

Sąd zasądził odsetki ustawowe od kwoty 1.710zł za okres od dnia rozszerzenia powództwa, w którym powód wystąpił ze swoim żądaniem, tj. od 28.04.2014r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc, stosownie do wyniku sporu.

Porównanie sumy roszczeń zgłoszonych w pozwie przez powódkę (34.723,15zł) i uwzględnionych w wyroku (19.723,15), daje wygraną powódki w zakresie 56,80% i przegraną - 43,20%.

Koszty procesu powódki wynosiły 2.517zł i złożyły się na nie: uiszczona w części opłata od pozwu-100zł, 2.400 zł wynagrodzenia adwokata, ustalonego na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. (Dz.U. z 2013 r. poz.461 t.j.) oraz 17 złotych opłaty skarbowej od czynności złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa. Koszty procesu pozwanego wyniosły 2.417zł i złożyły się na nie: wynagrodzenie radcy prawnego - 2.400zł, ustalone w oparciu o § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (Dz.U. z 2013 r. poz.490 j.t.) oraz 17 złotych opłaty skarbowej od czynności złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

W pkt III wyroku Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki równicę pomiędzy kwotą 1.430 zł (2.517x56,80%), a 1.045 zł (2.417x43,20%), która wynosiła 385 zł.

W pkt IV wyroku Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 987 zł tytułem części opłaty sądowej, od których uiszczenia była zwolniona powódka, przy uwzględnieniu stosunku, w którym przegrał sprawę. Opłata od pozwu wynosiła 1.737zł (5% od 34.724zł). Pozwany przegrał sprawę w zakresie 56,80%, dlatego Sąd nakazał pobranie od niego na rzecz Skarbu Państwa kwoty 987zł.

Sędzia

Małgorzata Pawlikowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE