UZASADNIENIE

Powód N. C. wystąpił przeciwko pozwanemu Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w Ś. z powództwem o zasądzenie kwoty 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że przebywał w Areszcie Śledczym w Ś. jako osoba tymczasowo aresztowana od dnia 25 maja 2011r. do dnia 9 stycznia 2012r., od dnia 5 października 2012r. do dnia 28 marca 2013r. i od dnia 8 do dnia 29 kwietnia 2013r. Pozwany nie zapewnił mu warunków bytowych, które prawo nakazuje zapewnić osobie izolowanej. W ocenie powoda pozwany ponosi w szczególności odpowiedzialność za:

- zbyt mały metraż cel,

- brak kantyny oraz poczęstunku dla osób odwiedzających,

- brak świetlicy i zajęć kulturalno - oświatowych,

- niezamurowane ściany toalety oraz brak wentylacji- załatwianie potrzeb fizjologicznych powodowało odór unoszący się w całej celi,

- brak sali widzeń,

- brak pomieszczeń do widzeń intymnych,

- odłączanie energii elektrycznej n okres 7 godzin dziennie,

- niewłaściwe traktowanie przez Służbę Więzienną, polegające na konieczności rozbierania się przed kamerą oraz robienia przysiadów.

Pismem z dnia 19 lutego 2016r. pełnomocnik powoda sprecyzował, iż wnosi o zasądzenie kwoty 10.000zł tytułem zadośćuczynienia za okres od dnia 25 maja 2011r. do dnia 9 stycznia 2012r., kwoty 8.500zł za okres od dnia 5 października 2012r. do dnia 28 marca 2013r. i kwoty 1.500zł za okres od dnia 8 do dnia 29 kwietnia 2013r.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że powód jest recydywistą penitencjarnym odbywającym karę pozbawienia wolności w warunkach osadzenia typu zamkniętego. Pozwany zaprzeczył zarzutom stawianym przez powoda w pozwie. Pozwany wskazał także, iż powód wytoczył już powództwo o zadośćuczynienie za krzywdy, które miał odnieść w związku z przebywaniem w Areszcie Śledczym w Ś. w okresie od dnia 5 października 2013r. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt IC 178/13. Stad też wniósł o odrzucenie pozwu w tym zakresie.

Pozwany wskazał, iż pozbawienie wolności należy traktować nie tylko jako karę, ale i formę w jakiej poprzez poddanie się dolegliwościom właściwym jej wykonaniu skazany może zadośćuczynić za swój czyn społeczności, której reguły postępowania naruszył (art. 67 kkw). To, że tej dolegliwości związanych z odbywaniem kary pozbawienia wolności można uniknąć stawia osobę nieprzestrzegającą porządku prawnego i z tej przyczyny zagrożoną naruszeniem jej dóbr osobistych w związku z warunkami odbycia kary w lepszej sytuacji od osoby poszukującej ochrony Państwa ze względu na wiek, stan zdrowia, brak zdolności zarobkowania. Skazany ma prawo do odbywania kary pozbawienia wolności w takich warunkach jaki gwarantuje mu konkretny system prawny. Stopień rozwoju i zamożności społeczeństwa decyduje zatem o tym na jakim poziomie jest ono zdolne zaspokoić potrzeby osób wobec których wykonywana jest kara pozbawienia wolności. Zakłady karne, areszty śledcze są miejscami odosobnienia. Żadna z tych jednostek nie jest kawiarnią. Wyobrażenie powoda o tym, że niegodnym jest sytuacja w jakiej nie może on poczęstować swoich odwiedzających poczęstunkiem jest nieuzasadniona jest ona nadmiernym wymaganiem z jego strony. Żaden zakład kamy, ani areszt śledczy nie jest zobowiązanym do stworzenia takich warunków osadzenia, aby odwiedzający mogli spędzić ten czas na kawie, herbacie, piwie, cocacoli, ciastku, czekoladzie, czy innym produkcie spożywczym. Jest to czas odwiedzin, a nie spotkanie towarzyskie. Po odbyciu kary pozbawienia wolności powód bez problemu może skorzystać z szerokiej oferty konsumpcyjnej i zaprosić, bądź być zaproszonym do kawiarni na poczęstunek. Prawdą jest, że w Areszcie Śledczym w Ś. nie ma kantyny i nie będzie. Jest to budynek o starej zabudowie, o określonej pojemności osadzonych, mieszczący również administracje służby więziennej. Kantyna nie jest przewidziana w planach. Żadne przepis prawny nie gwarantuje osadzonemu kantyny, stąd tez jego wyobrażenie o bezprawności tego zdarzenia jest również nieuzasadnione. Potrzeby osadzonych w zakresie nabywania artykułów spożywczych, przemysłowych, wyrobów tytoniowych oraz prasy Areszt Śledczy w Ś. realizuje poprzez zawarcie z prywatnym przedsiębiorcą w ramach ustawy o zamówieniach publicznych umowy cywilnej. W ramach tej umowy osadzony w miarę posiadanych środków finansowych (depozyt) może dokonywać konkretnych zakupów artykułów. Lista tych artykułów stanowi załącznik do umowy. W Areszcie Śledczym w Ś. nie ma wydzielonego pomieszczenia do widzeń. Widzenia zorganizowane są w ten sposób, ze w sobotę i niedzielę na korytarzu głównym wystawione są trzy stoliki z krzesłami, gdzie osadzeni mogą bezpośrednio spotkać się z osobami odwiedzającymi, każdy osadzony przy oddzielnym stoliku. Zarzut braku zajęć kulturalno-oświatowych jest nieuzasadniony, gdyż w Areszcie Śledczym w Ś. więźniowie mają dostęp do biblioteki wyposażonej w literaturę naukową, edukacyjną w zakresie geografii, historii, II Wojny Światowej, literatury pięknej polskiej, literatury obcej, w tym niemieckiej, angielskiej, rosyjskiej, podręczniki i słowniki do nauki języków: niemieckiego, rosyjskiego, angielskiego, a także horrory, fantastykę. Przypuszczalnie nie chodzi powodowi o edukację typu książki. W ramach zajęć kulturalnooświatowych osadzeni mogą korzystać z gier tradycyjnych planszowych, konsoli X-Box, planszy Dart (lotki), gry piłkarzyki. Na wyposażeniu aresztu są trzy telewizory (w rotacji), ponadto za zgodą Dyrektora Aresztu osadzeni mogą mieć własne TV. We wszystkich celach można słuchać informacji i muzyki poprzez radiowęzeł. W szczególnym okresie światowych imprez sportowych, meczów piłkarskich, zawodów bokserskich udostępniane jest wszystkim osadzonym stosowny program TV. Zaspokajane są również potrzeby religijne osadzonych poprzez kontakty z duchownymi stosownych religii (rzymskokatolicka, greckokatolicka, świadkowie Jehowy, muzułmanie, adwentyści dnia pierwszego itp.), na wyposażeniu Aresztu jest nawet Koran. Powód jest osadzonym, który skorzystał z doskonalenia swoich umiejętności i w ramach osadzenia skończył kurs komputerowy. Ponadto osadzeni mieli i mają możliwość skorzystania z Centrum Kształcenia (...) w Ś., oferującej W dniu 16 lutego 2011 roku przeprowadzona została kontrola Państwowej Inspekcji Sanitarnej w związku z interwencją bez zawiadamiania jednostki o kontroli na okoliczność braku zaduchu w celach. Kontrola ta przeprowadzona została w celach mieszkalnych. W tym czasie w areszcie śledczym zostały wymienione okna na nowe z możliwością ich otwierania, uchylania i rozszczelniania. Kontrola ta sprawdziła środki higieny osobistej i środki czystości oraz stany czystości pomieszczeń, gromadzenie odpadów komunalnych, kąciki sanitarno-higieniczne i stwierdziła brak zaduchu. Nieprawdą więc jest, aby w celach mieszkalnych nie wietrzono pomieszczeń, ani nie było możliwości ich wietrzenia. W sensie technicznym budynek Aresztu Śledczego w Ś. nie posiada tzw. wentylacji grawitacyjnej. Wentylacja odbywa się w sposób naturalny przez otwory okienne. Dla porównania budynek aresztu śledczego jest trwale związane z budynkiem Sądu Rejonowego w Ś. który to sąd również nie posiada wentylacji grawitacyjnej. Nie ma w tych budynkach smrodu, zaduchu, pleśni i grzybów. Twierdzenia powoda, że w celach mieszkalnych wszystkich występuje pleśń i grzyb jest nieprawdziwe. wszechstronne wykształcenie w zakresie podstawowym, średnim, ponad-średnim i zawodowym. Każda cela mieszkalna w Areszcie Śledczym posiada kącik sanitarny zlokalizowany w narożnikach. Kącik sanitarny oddzielony jest ścianami od celi mieszkalnej, zabudowany w części cel w wysokości do 2m, a w części do sufitu. Każdy kącik posiada drzwi. Cele 2,4,6,13 są celami wyremontowanymi, zaś kąciki sanitarne zabudowane w całości. Kąciki sanitarne w celach 3,5,11 zabudowane są do wysokości 2m. Nie jest prawdą, aby z rur wodnokanalizacyjnych wydobywał się fetor czy smród.

Wyłączanie prądu nie dotyczy oświetlenia cel, lecz dotyczy ograniczenia poboru energii elektrycznej w gniazdach wtykowych. ustalenia metod gospodarowania paliwami i energią w jednostkach penitencjarnych. Zgodnie W dniu 03.09.2010 roku Dyrektor Generalny Służby Więziennej wydał zarządzenie nr (...) w sprawie z par. 6 ust. 4 tego zarządzenia jednostka penitencjarna jest zobowiązana w programach pracy urządzeń elektrycznych w pawilonach mieszkalnych ustalić w szczególności harmonogram zasilania obwodów gniazd wtykowych w celach mieszkalnych, w okresie szczytowego poboru mocy elektrycznej przez jednostkę organizacyjną. Okres szczytowy poboru mocy elektrycznej przypada w dzień (G 12). Zgodnie z harmonogramem stosowanym a Areszcie Śledczym w Ś. wyłączenie energii elektrycznej w gniazdach wtykowych następuje w godzinach 9:00-12:00 13:00-16:00, 23:00-6:00 (cisza nocna, względy bezpieczeństwa), a w soboty i niedziele od 24:00 do 06:00. Identyczna sytuacja dotyczy dostarczania ciepłej wody do cel mieszkalnych. Zgodnie z harmonogramem z dnia 06.07.2010 roku od poniedziałku do niedzieli ciepła woda włączana jest w godzinach 06:00-07:00, 12:30-13:00, 19:30-20:30.

Wszyscy: funkcjonariusze, pracownicy Służby Więziennej, osoby ubiegające się o wstęp do jednostki poddawani są kontrolom zgodnie z Rozporządzeniami:

1. Ministra Sprawiedliwości z dnia 31.10.2003 roku w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej

2. Rady Ministrów z dnia 04.08.2010 roku w sprawie szczegółowego trybu działań funkcjonariuszy SW podczas wykonywania czynności służbowych.

Kontrolę osobistą wykonuje się poprzez:

1. Sprawdzenie przy użyciu urządzeń technicznych

2. Wykorzystanie psa

3. Sprawdzenie ubrania i obuwia

4. Oględziny ciała i bielizny.

Powód ma nadmierne wyobrażenie o sobie, twierdząc, że podczas kontroli osobistej kamerowane są jego intymne części ciała. Stanowisko do monitorowania znajduje się w Wartowni Aresztu Śledczego w Ś. usytuowanym przy wejściu głównym. W Wartowni pełnią służbę: Dowódca Zmiany oraz Bramowy. W Areszcie Śledczym w Ś. nie ma w służbie ochronnej kobiet. Zgodnie z procedurami do Wartowni wejść mogą wyłącznie: Dyrektor AŚ i Kierownik Ochrony. Wszyscy są mężczyznami. Monitoring obsługuje Bramowy O mężczyzna. Obraz z kamer rejestrowany jest na rejestratorach. Dostęp do nich posiada wyłącznie informatyk-mężczyzna. W AŚ w Ś. nie ma kobiet informatyków. Zapis na rejestratorach przechowywany jest 4 dni, po czym ulega nadpisaniu. Kontrola osobista osadzonego określona jest w artykułach: 208 kpk, 116 par. 1,2,3,4 kkw. Kontrola osobista polega na oględzinach całego ciała oraz sprawdzeniu odzieży, bielizny i obuwia, a także przedmiotów posiadanych przez skazanego. Oględziny ciała oraz sprawdzenie odzieży i obuwia przeprowadza się w pomieszczeniu podczas nieobecności osób postronnych, osób odmiennej płci. Kontrola wykonywana jest zawsze przez osobę tej samej płci. Kontrola osobista osadzonego w każdym przepadku jest w każdym przepadku uzasadniona względami porządku i bezpieczeństwa (art. 73 KKW). Kontrole osobiste wykonywane są na oddziale mieszkalne w wolnych pomieszczeniach. Nie wszystkie pomieszczenia są monitorowane. Przebieg monitoringu następuje zgodnie z normą wyrażoną wart. 73a KKW, zaś przeprowadzenie kontroli następuje zawsze z poszanowaniem godności i intymności kontrolowanego. Obowiązkiem wszystkich funkcjonariuszy i pracowników zatrudnionych w Służbie Więziennej jest postępować z osadzonymi z zachowaniem ostrożności, mając na uwadze możliwości agresji z ich strony, groźnego nieposłuszeństwa albo postępowania naruszającego porządek lub bezpieczeństwo. Powód nie jest pensjonariuszem normalnej jednostki świadczącej usługi hotelowe, sanatoryjne, szpitalne, SPA itp. Jest recydywistą penitencjarnym, gdzie kontrola osobista jest konieczna. Wszelkie żale powoda są wybitnie nieuzasadnione.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód N. C. przebywał w Areszcie Śledczym w Ś. w okresach od dnia 25 maja 2011r. do dnia 9 stycznia 2012r., od dnia 5 października 2012r. do dnia 28 marca 2013r. i od dnia 8 do dnia 29 kwietnia 2013r.

Dowód: bezsporne,

Notatka służbowa z dnia 30 września 2013r. k.95

W celach, w których w poszczególnych okresach przebywał powód nie występowało zjawisko przeludnienia.

Dowód: notatka służbowa k.96-97,

wykaz cel k.249-250

W dniu 30 maja 2012r. Areszt Śledczy w Ś. został poddany kontrolo przez pracowników Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Ś.. W protokole kontroli wskazano m.in., że każda cela wyposażona jest w kącik sanitarny (miska ustępowa z umywalką), oddzielony ściankami działowymi o wysokości ok. 2 m oraz że wszystkich pomieszczeniach cel z kącikami sanitarnymi wymiana powietrza odbywa się wyłącznie przez okna wyposażone w funkcje rozszczelniania. W treści protokołu powołano się na informację przekazaną przez Dyrektora Aresztu Śledczego w Ś. A. S. (1), że prace remontowe polegające na zabudowie kącików sanitarnych wraz z dostosowaniem w nich wentylacji, zostaną podjęte zgodnie z nakazem Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej do końca 2012r.

Dowód: protokół kontroli z dnia 30.05.2012r. k.98-99

W dniu 06 września 2012r. Areszt Śledczy w Ś. został poddany kolejnej kontroli przez pracowników Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Ś.. W protokole wskazano, że w celach nr 6 i 13 wykonano pełną (do sufitu) zabudowę kącików sanitarnych, jak również odmalowano ścian w pomieszczeniach mieszkalnych. Wskazano również, stan sanitarno - porządkowy skontrolowanych pomieszczeń nie budził zastrzeżeń kontrolujących że w zabudowanych kącikach sanitarnych wymiana powietrza odbywa się poprzez kratkę zamontowaną w ściance (łączącą kącik z salą) oraz otwory w drzwiach. W dniu kontroli bieżący. W protokole zawarte zostało również oświadczenie Dyrektora Aresztu Śledczego, że prace związane z wentylacją w celach mieszkalnych będą podjęte po uzyskaniu środków i po zakończeniu prac remontowych zabudowy wszystkich kącików sanitarnych, które to prace aktualnie trwają.

Dowód: protokół kontroli z dnia 06.09.2012r. k.100-101,

Protokół kontroli sanitarnej k.107-109

Kolejnej kontroli Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Ś. Areszt Śledczy w Ś. został poddany w dniu 06 czerwca 2013r. W protokole kontroli wskazano, że 12 cel wieloosobowych posiada kąciki sanitarne zabudowane do sufitu, 6 cel jest zaś jednoosobowych.

Dowód: protokół kontroli z dnia 06.06.2013r. k. 102-103

Kolejna kontrolę została przeprowadzona w dniu 25 lipca 2013r., wykazała ona wykonanie zaleceń wskazanych w protokole z dnia 15 lipca 2013r.

Dowód: protokół kontroli z dnia 25.07.2013r. k.110-111

W pozwanym Areszcie Śledczym, w okresie pobytu w nim powoda, stosowany był harmonogram zasilania obwodów gniazd wtykowych w celach mieszkalnych, w okresie szczytowego poboru mocy elektrycznej. Zgodnie z tym harmonogramem wyłączenie energii elektrycznej w gniazdach wtykowych następuje w godzinach 9:00-12:00 13:00-16:00, 23:00-6:00, a w soboty i niedziele od 24:00 do 06:00. Istniał również harmonogram dostarczania ciepłej wody do cel mieszkalnych. Zgodnie z harmonogramem od poniedziałku do niedzieli ciepła woda włączana jest w godzinach 06:00-07:00, 12:30-13:00, 19:30-20:30. Stosowanie wskazanych harmonogramów wynikała z treści zarządzenia nr (...) Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 03 września 2010r. w sprawie ustalania metod gospodarowania paliwami i energią w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej.

Dowód: zarządzenie nr (...) k. 112-123,

harmonogram z dnia 06.07.2010r. k. 124,

harmonogram z dnia 07.05.2010r. - k. 125,

W Areszcie Śledczym w Ś. brak jest odrębnego pomieszczenia do spotkań osadzonych z osobami ich odwiedzającymi. Spotkania te odbywają się na korytarzu, przy stolikach wystawianych na tą okoliczność. Brak jest poczęstunku dla osób odwiedzających. Brak jest także pomieszczeń do widzeń intymnych

Dowód: bezsporne

Cele w których przebywał powód były wyposażone w kąciki sanitarne, które nie były zabudowane w pełni tj. były zabudowane do wysokości ok. 2 m. W celach brak było wentylacji grawitacyjnej, wymiana powietrza odbywała się jedynie przez okna i drzwi. Cele posiadały dostęp do światła dziennego i sztucznego elektrycznego.

Dowód: zeznania świadka R. K. k.194-195,

zeznania świadka M. K. k.195-196,

zeznania świadka T. M. k.197

W Areszcie Śledczym w Ś. istnieje świetlica dla osadzonych. Przy zwiększonej liczbie osadzonych jest ona jednak przekształcana w celę mieszkalną. W areszcie funkcjonuje biblioteka, osadzenie mogą składać zamówienia na wypożyczenie im książek znajdujących się w wykazie. Osadzeni mają możliwość korzystania z gier planszowych i zręcznościowych oraz konsoli X-box. Mogą również korzystać w celach z własnych telewizorów lub zwrócić się o udostępnienie telewizora znajdującego się na składzie Aresztu. Funkcjonuje również sala rekreacyjna z urządzeniami do ćwiczeń. Osadzeni mają możliwość kontaktowania się z duchownymi poszczególnych religii. Mogą także uzupełniać wykształcenie. W Areszcie funkcjonuje radiowęzeł, przez których puszczane są audycje muzyczne i informacyjne. W czasie pobytu powoda zorganizowany został kurs komputerowy, w których uczestniczył również powód.

Dowód: zeznania świadka A. P. k.252-253,

Zeznania świadka A. S. (2) k.266-267,

zeznania świadka P. W. - k. 196-197,

zeznania świadka T. M. k.197

W Areszcie Śledczym w Ś. na stałe nie funkcjonuje kantyna, jednakże istnieje możliwość nabywała przez osadzonych artykułów spożywczych, przemysłowych, tytoniowych oraz prasy na podstawie zawartej przez pozwanego umowy. Sprzedaż następuje na podstawie zamówień składanych na piśmie przez osadzonych.

zeznania świadka A. P. k.252-253,

Zeznania świadka A. S. (2) k.266-267,

zeznania świadka P. W. - k. 196-197,

zeznania świadka T. M. k.197,

umowa z dnia 30.03.2012r. k.88-94

Powód podobnie jak wszyscy osadzeni poddawany był kontrolom osobistym, obejmującym oględziny ciała i bielizny oraz sprawdzanie ubrania i obuwia. Kontrolom poddawane są również cele. Wskazane czynności wobec powoda wykonywane były zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami

Dowód: zeznania świadka J. D. k.231-233

Przed Sądem Rejonowym w Świnoujściu toczyło się postępowanie pod sygn. akt IC 178/13 w którym powód N. C. dochodził od Skarbu Państwa Aresztu Śledczego w Ś. zadośćuczynienia za krzywdy doznane w związku z przebywaniem w przedmiotowym Areszcie w okresie od 5 października 2012r. do 25 marca 2013r. W sprawie w dniu 29 września 2015r. wydany został wyrok

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie a w części podlegało odrzuceniu.

Zgodnie z art. 24 § 1 kc ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Stosownie do treści art. 448 kc razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się.

Zdaniem Sądu za ugruntowane należy uznać już stanowisko, że prawo do godnych warunków odbywania kary zalicza się do katalogu dóbr osobistych chronionych prawem (tak również m.in.: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 lipca 2012r. (IV CSK 603/11, LEX nr 1228452 i w wyroku z dnia 17 marca 2010r. (II CSK 486/09, LEX nr 599534).

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie pamiętać należy, iż odbywanie kary pozbawienia wolności jest ze swojej istoty związane z ograniczeniami i niedogodnościami, typowymi dla warunków izolacji. W konsekwencji należy uznać, że pobyt w areszcie z samej swej natury, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem konfliktów pomiędzy przymusowo izolowanymi osobami, przebywającymi na stosunkowo małych powierzchniach.

Sąd orzekający podziela tu również stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi wyrażone w wyroku z dnia 6 marca 2013r. (I ACa 1212/12, LEX nr 1305965), że „prawomocnie orzeczona kara bezwzględnego pozbawienia wolności, jak i warunki jej odbywania, są naturalną konsekwencją przestępczej przeszłości skazanego, stanowiąc element polityki karnej w postaci prewencji indywidualnej (odstraszającej sankcji za popełnienie czynu zabronionego). Natomiast odbywanie kary pozbawienia wolności jest w sposób immanentny związane z licznymi ograniczeniami i niedogodnościami, a obowiązkiem Skarbu Państwa - jako podmiotu odpowiedzialnego w ramach tzw. imperium za realizację polityki penitencjarnej jest jedynie zapewnienie osadzonym ustawowo określonych standardów”.

W niniejszej sprawie bezspornie ustalono, iż powód w czasie pobytu w pozwanym areszcie śledczym przebywał w celach, które nie spełniały standardów godnych warunków osadzenia. W pierwszej kolejności zauważyć należy, że cele w których przebywał powód nie były wyposażone w wentylację grawitacyjną lub mechaniczną, czym pozwany naruszył przepisy powszechnie obowiązującego prawa. Zgodnie z § 147 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. poz. 1422) wentylację mechaniczną lub grawitacyjną należy zapewnić w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwieranych okien, a także w innych pomieszczeniach, w których ze względów zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczeństwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza. Brak wymaganej wentylacji był okolicznością bezsporną, którą potwierdza również treść protokołów z kontroli przeprowadzanych przez Państwową Powiatową Inspekcję Sanitarną. Powyżej wskazane uchybienie miało szczególne znaczenie w powiązaniu z innymi warunkami panującymi w celach Aresztu Śledczego w Ś.. Mieć bowiem należy na uwadze, że w okresie pobytu pozwanego w pozwanym areszcie śledczym kąciki sanitarne nie były w pełni zabudowane. Uwzględnić należy, że przebywanie na małej powierzchni z innymi osobami wiązać się musiało z dolegliwościami związanymi z koniecznością wdychania nieprzyjemnych zapachów wydobywających się z kącika sanitarnego w związku z załatwianiem potrzeb fizjologicznych, jak również stwarzało dyskomfort przy korzystaniu z tych kącików. Zwrócić przy tym należy uwagę na to, osoby odbywające karę pozbawienia wolności mają ograniczone możliwości przemieszczania się i przeciwdziała takim sytuacjom. Ponadto cela jest miejscem w którym osoby osadzone również odpoczywają i spożywają posiłki. Powyższe dolegliwości zwiększać musi mała powierzchnia celi, podwyższona temperatura czy ograniczony dopływ świeżego powietrza. W konsekwencji uznać należy, że doszło do naruszenia dobra osobistego powoda. Wątpliwości Sądu nie budzi przy tym, że na skutek tego naruszenia została powodowi wyrządzona krzywda. W tym zakresie Sąd za wiarygodne uznać zeznania powoda, jak również świadków, którzy również byli osadzeniu w Areszcie Śledczym w Ś.. Zauważyć należy, że po stronie pozwanego istniała świadomość naruszania wymogów w zakresie braku stosownej wentylacji w celach aresztu, na co wskazują protokołu z kontroli przeprowadzanych przez Państwową Powiatową Inspekcję Sanitarną.

Sąd nie podzielił natomiast stanowiska powoda, że pozwany naruszył w jakiś inny sposób uprawnienia powoda do odbywania kary pozbawienia wolności w odpowiednich, humanitarnych warunkach. W szczególności podkreślić należy, że powód nie wykazał, aby przebywał w przeludnionych celach. Pozwany przedstawił zestawienie z którego wynika, że powód przebywał w celach, w których nie były przekroczone normy dotyczące liczby osadzonych. Zgodnie z art. 110 § 2 kkw powierzchnia w celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, wynosi nie mniej niż 3 m². Cele wyposaża się w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy. Pozostałe zastrzeżenia powoda do warunków pobytu u pozwanego uznać należy za wyłącznie subiektywne odczucia powoda. Nie można w żaden sposób uznać, że dobra osobiste powoda mogło naruszyć brak kantyny i poczęstunku dla osób odwiedzających, czy też brak pomieszczeń do widzeń intymnych. Oczekiwania powoda są w tym zakresie zbyt daleko idące, nie można uznać aby po stronie pozwanego istniał obowiązek zaspokojenia tego rodzaju potrzeb. Zdaniem Sądu za pozostające w granicach wyznaczających minimalne standardy pobytu osadzonych uznać należy ograniczenia w dostępie do energii elektrycznej i ciepłej wody. Zauważyć należy, że ograniczenia te były realizowane zgodnie z przyjętym, stałym harmonogramem i na podstawie zarządzenia Dyrektora Generalnego Służby Więziennej. Okresy wyłączeń prądu i ciepłej wody były przy tym dostosowane do pór dnia i trybu życia osadzonych. Nie znalazły potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym twierdzenia jakoby osadzeni, w tym powód nie mógł zaopatrywać się w niezbędne produkty spożywcze czy higieniczne z powodu brak kantyny. Potrzeby te bowiem zaspokajane były poprzez zawartą przez Areszt umowę na dostarczanie tych produktów. Sąd nie znalazł również podstaw do uznania za uzasadnione twierdzeń powoda, jakoby jego dobra osobiste zostały naruszone poprzez nieprawidłowo przeprowadzane kontrole osobiste. Zgodnie z art. 116 § 2 kkw w wypadkach uzasadnionych względami porządku lub bezpieczeństwa skazany podlega kontroli osobistej. Z tych samych względów kontroli podlegają również cele i inne pomieszczenia, w których skazany przebywa, znajdujące się w nich przedmioty, a także przedmioty jemu dostarczane lub przekazywane przez niego innej osobie. Stosownie do treści art. 116 § 3 kkw kontrola osobista polega na oględzinach ciała oraz sprawdzeniu odzieży, bielizny i obuwia, a także przedmiotów posiadanych przez skazanego. Oględziny ciała oraz sprawdzenie odzieży i obuwia przeprowadza się w pomieszczeniu, podczas nieobecności osób postronnych oraz osób odmiennej płci i dokonywane są za pośrednictwem osoby tej samej płci. Art. 116 § 4 kkw stanowi natomiast, że kontrola może być przeprowadzona w każdym czasie. Powód nie wykazał, aby sposób przeprowadzanych kontroli z jego udziałem odbywał się w sposób niezgodny przepisami.

W niniejszej sprawie powód dochodził zadośćuczynienia za doznane mu krzywdy w związku z przebywaniem w Areszcie Śledczym w Ś. w trzech okresach: kwoty 10.000zł tytułem zadośćuczynienia za okres od dnia 25 maja 2011r. do dnia 9 stycznia 2012r., kwoty 8.500zł za okres od dnia 5 października 2012r. do dnia 28 marca 2013r. i kwoty 1.500zł za okres od dnia 8 do dnia 29 kwietnia 2013r.

Sąd uznał, iż żądanie pozwu jest tylko częściowo uzasadnione co do okresów od dnia 25 maja 2011r. do dnia 9 stycznia 2012r. i od dnia 8 do dnia 29 kwietnia 2013r. Pozew w zakresie żądania zapłaty kwoty 8.500zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdy doznane w okresie od dnia 5 października 2012r. do dnia 28 marca 2013r. podlegał odrzuceniu. Zgodnie z treścią art. Zgodnie z art. 199 §1 pkt 2 kpc sąd odrzuci pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Bezsporne w sprawie było to, iż roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia za krzywdy wyrządzone przez pozwanego powodowi w okresie przebywania przez niego w Areszcie Śledczym w Ś. w powyższym okresie było przedmiotem badania Sadu Rejonowego w Świnoujściu w sprawie IC 178/13 i zakończyło się wyrokiem wydanym w dniu 29 września 2015r. Ze względu na powyższe Sąd częściowo pozew odrzucił, o czym orzekł w pkt II wyroku.

W zakresie w jakim Sąd powództwo uwzględnił Sąd uznał, iż łączna kwota 1.200zł będzie stanowiła zadośćuczynienie adekwatne do doznanej przez powoda krzywdy. Sąd podziela w tym zakresie stanowiło Sądu Apelacyjnego w Łodzi wyrażone w wyroku z dnia 27 marca 2013r. (I ACa 1351/12, LEX nr 1313321), iż „wysokość zadośćuczynienia nie może mieć charakteru symbolicznego, lecz odczuwalny ekonomicznie wymiar dla tego, kto doznał krzywdy. Przy określeniu wysokości tego świadczenia trzeba mieć na względzie okoliczności konkretnej sprawy, w tym indywidualne cechy pokrzywdzonego i jego zdolności do powrotu do równowagi psychicznej po upływie określonego czasu, a także brać pod uwagę poziom jego dotychczasowego życia, który będzie rzutował na rodzaj wydatków konsumpcyjnych minimalizujących doznane cierpienia”. A także stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia (I ACa 847/99, LEX nr 535038), że „na powodzie występującym również z roszczeniem majątkowym w postaci żądania zasądzenia zadośćuczynienia spoczywa obowiązek wykazania rozmiaru i intensywności doznanej krzywdy i stopnia negatywnych konsekwencji, także niewymiernych majątkowo”. Zasądzona kwota stanowi około 10% żądanego przez powoda zadośćuczynienia a biorąc pod uwagę fakt, iż powód jest osobą pozbawioną wolności i nieosiągającą żadnych dochodów, jest to dla niego również kwota stanowiąca wartość ekonomiczną. Sąd w pełni podziela też pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 24 stycznia 2008r. (I CSK 319/07 LEX nr 448025), iż „wysokość kwoty jest zależna od stopnia naruszenia określonego dobra”. Podkreślenia wymaga fakt, iż spośród licznych zarzutów stawianych przez powoda za uzasadniony Sąd uznał wyłącznie zarzut naruszenia jego dóbr osobistych związanych z naruszeniem przez pozwanego przepisów co do warunków jakie pomieszczenia winny spełniać pod względem wentylacji. Podkreślić należy jednak, iż naruszenie to wynikało z ograniczeń technicznych i finansowych pozwanego, na które Mie miał on bezpośredniego wpływu.

Od zasądzonej na rzecz powoda kwot należności głównej Sąd zasądził również odsetki ustawowe. Powód wniósł bowiem o zasądzenie tych odsetek od dnia wydania orzeczenia. Zgodnie z art. 481 § 1 kc jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie zaś do treści art. 481 § 2 kc jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. W orzecznictwie kwestią sporną jest data początkowa naliczania odsetek w przypadku żądania zadośćuczynienia. Sąd orzekający w niniejszej sprawie odpowiada się za stanowiskiem, że odsetki powodowi dochodzącego zadośćuczynienia mogą w danych okolicznościach przysługiwać od daty wcześniejszej niż dzień wyrokowania tj. od dnia wezwania do zapłaty (tak również: Sąd Najwyższy m.in. w uchwale z dnia 08 lipca 1993r., III CZP 80/93, LEX nr 5376 i w wyroku z dnia 23 stycznia 1991r. II CR 677/90, LEX nr 9049). Stosownie bowiem do treści art. 455 kc stanowi, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Brak jest przy tym podstaw do przyjęcia, że wyrok w sprawie o zadośćuczynienie ma charakter konstytutywny. Powód w niniejszej sprawie dochodził jednak odsetek dopiero od dnia wydania wyroku, dlatego data zasądzenia odsetek nie mogła budzić wątpliwości.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach, zeznań świadków J. D., A. P., A. S. (2), P. W., T. M.. Zeznania te były spójne, wiarygodne, logiczne i korespondowały z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Zeznania świadków M. K. R. K. Sąd uznał za wiarygodne tylko o tyle o ile korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym. Sąd częściowo odmówił wiarygodności tym świadkom ze względu na to, iż zauważalną praktyką jest wzajemne potwierdzanie okoliczności podnoszonych przez osadzonych w licznie prowadzonych przez nich procesach odszkodowawczych. Również wyjaśnienia powoda Sąd uznał za wiarygodne tylko w zakresie, w jakim miały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

O kosztach procesu w pkt III wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 98 § 1 i 3 kpc i art. 109 kpc. Zgodnie z art. 100 kpc w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. W ocenie Sądu pomimo, że powód przegrał niniejszą sprawę w około 90 % to nie powinien być obciążony obowiązkiem zwrotu pozwanemu części poniesionych kosztów procesu. Sąd miał tu na uwadze sytuację materialną i życiową powoda, który jest osobą pozbawioną wolności nie posiada majątku ani dochodów, ponadto okoliczność, iż pozwany powinien mieć wkalkulowane w swoją działalność ryzyko konieczności prowadzenia sporów sądowych z osobami osadzonymi i ewentualne ponoszenie kosztów z tym związanych..

Przewodniczący:	SSR Magdalena Sarzyńska
Protokolant:	Barbara Kozieł

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE