UZASADNIENIE

J. G. domagał się zasądzenia od (...) Spółki Akcyjnej w S. kwoty 2.757,39 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. Na uzasadnienie swojego żądania podał, że w wyniku kolizji spowodowanej przez sprawcę ubezpieczonego u strony pozwanej w ramach polisy OC, uszkodzeniu uległ pojazd powoda. Strona pozwana ustalając wartość pojazdu zakwalifikowała szkodę jako całkowitą, odmawiając wypłaty odszkodowania za dokonaną naprawę. Zgodnie z kosztorysem sporządzonym na zlecenie pozwanej wartość rynkowa samochodu nieuszkodzonego brutto wyniosła 7.000,00 zł. Koszt naprawy uszkodzonego pojazdu ostatecznie nie przekroczył wartości rynkowej pojazdu i wyniósł 5.684,22 zł netto. Pozwana wypłaciła jedynie kwotę 2.926,83 zł. Pomimo wezwania do zapłaty odszkodowanie w pozostałej części nie zostało wypłacone.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, a także o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko co do konieczności zakwalifikowania przedmiotowej szkody jako całkowitej z uwagi na okoliczność, iż koszt naprawy przekracza wartość rynkową pojazdu. Koszt naprawy pojazdu to 14.494,59 zł. netto, co potwierdza kosztorys naprawy sporządzony przez pozwaną. Powód przedłożył fakturę za naprawę zaniżoną, niezgodną z oceną techniczną pojazdu.

Ustosunkowując się do twierdzeń pozwanej, powód podniósł, iż naprawa została ostatecznie dokonana za kwotę wskazaną na załączonej fakturze. Pojazd został przywrócony do stanu użyteczności, jaki miał przed wypadkiem. Naprawa była uzasadniona, nie przekraczała bowiem wartości samochodu sprzed szkody. Pojazd przeszedł badania techniczne i został dopuszczony do ruchu. Nie doszło zatem do całkowitego uszkodzenia pojazdu.

Wyrokiem z dnia 29 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.757,39 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 lipca 2014 r. oraz kwotę 755,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 13 lipca 2013 r. w wyniku kolizji drogowej uszkodzeniu uległ należący do powoda samochód marki F. (...) o nr rej. (...). Sprawcą zdarzenia był inny uczestnik ruchu, ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Po ustaleniu zakresu uszkodzeń pozwana stwierdziła, iż oszacowany koszt naprawy pojazdu wynosi 14.494,59 zł i przekracza wartość samochodu ustaloną na dzień szkody w wysokości 7.000,00 zł brutto. Powód zlecił naprawę pojazdu. Warsztat naprawczy wystawił z tego tytułu fakturę VAT nr (...) z 29 października 2013 r. na kwotę 5.684,22 zł. netto tj. 6.991,59 zł brutto. Powód za naprawę zapłacił. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego powodowi zostało wypłacone odszkodowanie w wysokości 2.926,83 zł netto jako różnica pomiędzy wartością pojazdu sprzed szkody a wartością pozostałości tj.wraku.

Sąd ustalił, że pojazd został przywrócony do stanu użyteczności, jaki miał przed wypadkiem. Pojazd przeszedł badania techniczne i został dopuszczony do ruchu.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd ustalił, że odpowiedzialność pozwanej znajduje swoje uzasadnienie w treści regulacji art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Sąd wskazał, że zgodnie z art. 363 par. 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić na zasadzie wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jeżeli właściciel uszkodzonego samochodu żąda przywrócenia stanu poprzedniego poprzez wyremontowanie samochodu sprawca szkody nie może mu narzucić innej formy odszkodowania. Tylko wtedy gdyby remont samochodu okazał się niemożliwy albo gdyby pociągał za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty roszczenie poszkodowanego ograniczałoby się do drugiej formy odszkodowania. Sąd wskazał, iż nie dokonał weryfikacji roszczeń zgłoszonych przez powoda przez pryzmat opinii biegłego sądowego uznając, że nie można zgodzić się z ustaleniami biegłego pozostającymi w sprzeczności z zaistniałym stanem faktycznym i odbiegającymi od rzeczywistości. Biegły ustalił uzasadniony koszt naprawy pojazdu na kwotę 15.171,75 zł. Tymczasem Sąd uznał, że samochód jest w eksploatacji, jest dopuszczony do ruchu, jest sprawny i przeszedł przegląd powypadkowy, w świetle tych okoliczności sporządzone przez biegłego opinie - jak wskazał Sąd Rejonowy - są nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy. Wartość samochodu przed wypadkiem stanowiła 7.000,00 zł brutto a rzeczywiste koszty naprawy pojazdu poniesione przez powoda wyniosły 5.684,22 zł netto, co dokumentuje faktura VAT z 12 października 2012 r. W tych okolicznościach Sąd uznał, że całkowity koszt naprawy samochodu wyniósł 5.684,22 zł netto i nie przekroczył wartości pojazdu w dniu likwidacji szkody. Skoro naprawa nie generowała nadmiernych kosztów przyjęcie metody restytucji naturalnej naprawienia szkody nie prowadziło do nadmiernego obciążenia pozwanej i nie naruszało zasady minimalizacji szkody. Pozwana w ocenie Sądu winna wypłacić powodowi pełne koszty poniesionej naprawy tj. kwotę 2.757,39 zł (5684,22 – 2926,83 zł)

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku, przez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za obydwie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwana zarzuciła:

1. naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

przepisu art. 822 kc oraz 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) w związku z art. 6 kc, 361 kc, 363 kc oraz 354 par. 2 kc, poprzez ustalenie i zasądzenie kwoty należnego odszkodowania ponad uzasadnione koszty naprawy pojazdu, w szczególności mimo tzw. szkody całkowitej, tj. przekroczenia kosztów naprawy wartości naprawianego pojazdu,

2. naruszenie prawa procesowego, a mianowicie:

art. 278 par. 1 kpc poprzez nieuwzględnienie bez właściwego uzasadnienia wniosków opinii biegłego sądowego R. P. oraz art. 233 par. 1 kpc przez dokonanie nie swobodnej, lecz dowolnej oceny materiału dowodowego, w szczególności bez uwzględnienia ww. opinii biegłego sądowego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania za II Instancję.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie. W pierwszej kolejności należy odnieść się do podniesionego przez pozwaną zarzutu naruszenia prawa procesowego, a to art. 278 par. 1 k.p.c. oraz art. 233 par. 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego i pominięcie bez właściwego uzasadnienia wniosków opinii biegłego sądowego. Zgodnie z art. 278 par. 1 k.p.c. w przypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd, po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru, może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi rozeznanie i zrozumienie kwestii, która wymaga wiadomości specjalnych. W sytuacji gdy w rozstrzyganej sprawie konieczne są wiadomości specjalne, sąd nie może wbrew opinii biegłych oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r. I CKN 1170/98 opinia biegłego podlega ocenie zgodnie z art. 233 par. 1 na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej opinii.

W wyroku z dnia 12 lutego 2015 r. IV CSK 275/14, LEX1651019 Sąd Najwyższy wskazał, że Sąd orzekający nie podzielając merytorycznych poglądów biegłego lub zastępując je własnymi stwierdzeniami bez zasięgnięcia opinii innego biegłego lub w drodze uzupełnienia stanowiska biegłego, który wydał odmienną opinię, narusza art. 278 w związku z art. 233 par. 1 k.p.c. Sąd nie posiadając innego dowodu o podobnej wartości nie może pominąć wartości dowodowej opinii powołanego biegłego (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 25 lutego 2015 r. I ACa 1278/14).

W sprawie niniejszej Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego jak również z opinii uzupełniającej, przy czym dokonanych ustaleń w sprawie nie oparł na tej opinii stwierdzając, iż jest ona nieadekwatna z zaistniałym stanem faktycznym i odbiega od rzeczywistości. Sąd oparł ustalenia na dołączonym dokumencie w postaci faktury dokumentującej poniesione przez powoda koszty naprawy samochodu oraz zeznaniu świadka, co do stanu przedmiotowego pojazdu. W sytuacji gdy chodziło o sporną między stronami okoliczność, której ustalenie wymagało wiedzy specjalnej tj. określenie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, Sąd Rejonowy nie mógł pominąć mocy dowodowej opinii biegłego.

Sąd Okręgowy dokonując ponownej analizy zgromadzonego materiału dowodowego, w tym również wskazanej wyżej opinii biegłego i opinii uzupełniającej uznał te opinie za rzetelne które zostały w sposób właściwy umotywowane, biegły w opinii wskazał na jakim materiale oparł się wydając opinię, określił zakres uszkodzeń w samochodzie odwołując się bezpośrednio do znajdującego się w aktach sprawy protokołu szkody, wyszczególnił elementy, które podlegają wymianie oraz elementy, które mogą zostać naprawione. W opinii uzupełniającej biegły w sposób kategoryczny wyjaśnił, że niemożliwe było naprawienie uszkodzonego pojazdu i przywrócenie go do stanu przed szkodą według kosztorysu sporządzonego przez zakład, który naprawiał samochód powoda. Biegły wskazał w szczególności, że kalkulacja naprawy wykonana przez zakład naprawczy nie zawiera wszystkich czynności związanych z naprawą pojazdu tj. naprawy wzmocnienia przedniego prawego, naprawy słupka B prawego, kosztów lakierowania naprawianych elementów. Kosztorys ten, jak dalej wskazał biegły, nie obejmuje również kosztów części wskazanych jako uszkodzone tj. wspornika zespołów przednich, wahacza prawego, łożyska koła przedniego prawego, stabilizatora, światła dziennego LED, płynu hamulcowego oraz jednorazowych elementów montażowych. Biegły zauważył również, że bez wskazanych pozycji, brakujących w kosztorysie sporządzonym przez zakład naprawczy powoda, samochód nie mógł być użytkowany.

Powyższa opinia zdaniem Sądu Okręgowego jest przekonująca. Biegły w swych wnioskach jest kategoryczny i stanowczy, ponadto zauważyć należy, że opinia ta znajduje potwierdzenie w wycenie dokonanej przez pozwanego w trakcie postępowania likwidacyjnego. W tej sytuacji Sąd Okręgowy, podzielając powyższą opinię, dokonał odmiennych od Sądu Rejonowego ustaleń uznając, iż wartość kosztów naprawy pojazdu powoda przekroczyła wartość tego pojazdu przed wypadkiem, co uzasadnia odpowiedzialność pozwanej za szkodę w granicach różnicy pomiędzy wartością samochodu przed zdarzeniem wyrządzającym szkodę a wartością pozostałości.

Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu Okręgowego nawet przy ustaleniu, że koszty naprawy uszkodzonego pojazdu stanowiłyby wskazaną w fakturze VAT kwotę 6.991,59 zł brutto, roszczenie powoda nie zasługiwałoby na uwzględnienie. Ustalone na taką kwotę koszty naprawy stanowiłyby bowiem praktycznie równowartość uszkodzonego pojazdu, która - co nie było w toku procesu kwestionowane - wynosiła 7.000 zł brutto. W tych okolicznościach kosztów naprawy samochodu nie można określić jako celowych czy ekonomicznie uzasadnionych. Nie sposób również uznać, że w takiej sytuacji naprawa samochodu nie pociągała za sobą nadmiernych kosztów dla ubezpieczyciela. W sytuacji gdy remont samochodu jest niemożliwy albo pociąga za sobą nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ograniczone jest do różnicy między wartością pojazdu przed wypadkiem w wartością pozostałości (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 czerwca 2003 r. V CKN 308/01 LEX157324).

Zauważyć należy, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, przy czym musi to następować z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie można bowiem pomijać faktu, że na wierzycielu ciąży obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów, który wynika z treści art. 354 par.2 kc (tak Sąd Okręgowy w Nowym Sączu w wyroku z dnia 24.10.2013r.III Ca653/13 LEX 1716483).

W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznając, że roszczenie powoda nie znajduje uzasadnienie w treści regulacji art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 822 kc., na mocy art. 386 par. 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok i powództwo oddalił. Na mocy art. 98 par. 1 i 3 kpc Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I instancji, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika pozwanej w kwocie 600 zł, 17 zł opłaty skarbowej oraz kwota 800 zł wydatków poniesionych na wynagrodzenie biegłego oraz kwotę 438 zł tytułem zwrotu kosztów w postepowaniu odwoławczym, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 300 zł i opłata od apelacji w wysokości 138 zł.

SSO Iwona Wańczura SSO Lesław Zieliński SSR(del.) Małgorzata Popiół

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE