POSTANOWIENIE

K., dnia 19 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wojciech Vogt

Sędziowie: SSO Marian Raszewski

SSO Janusz Roszewski – spr.

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2016 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa W. C.

przeciwko pozwanym J. O., J. K.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

w przedmiocie zażalenia pozwanej J. K.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie

z dnia 27 października 2015 r., sygn. akt I C 280/15,

p o s t a n a w i a :

oddalić zażalenie.

SSO Marian Raszewski SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski

Sygn. akt II Cz 117/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie udzielił zabezpieczenia powództwa powoda W. C. przeciwko J. O. i J. K. o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną poprzez ustanowienie zakazu zbywania nieruchomości stanowiącej własność pozwanej J. K., położonej w O., dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (...) (pkt 1), oraz oddalił wniosek o zabezpieczenie w pozostałym zakresie (pkt 2).

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła pozwana J. K. zaskarżając je w całości w zakresie punku 1. i wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia.

Skarżąca zarzuciła zaskarżonemu postanowieniu naruszenie art. 730 ¹ § 1 k.p.c. poprzez jego zastosowanie, art. 192 pkt 3 k.p.c. w zw. z art. 755 § 1 pkt 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, błąd w ustaleniach faktycznych polegający na pominięciu, że przedmiotowa nieruchomość jest także własnością J. O. na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej, błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że dłużnik S. O. celowo wyzbył się majątku w celu udaremnienia wyegzekwowania przez powoda należnej kwoty.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku powoda o udzielenie zabezpieczenia oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej J. K. kosztów postępowania zażaleniowego.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie w całości oraz o zasądzenie od pozwanej J. K. na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy uznać za nietrafny zarzut skarżącej naruszenia art. 730 ¹ § 1 k.p.c. poprzez jego zastosowanie, polegający na tym, że zaskarżonym postanowieniem udzielno zabezpieczenia pomimo braku uprawdopodobnienia istnienia roszczenia oraz interesu prawnego powoda w jego udzieleniu. Uzasadniając ten zarzut skarżąca podniosła, że samo nieuregulowanie należności przez dłużnika S. O. nie oznacza, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania. Analiza uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wskazuje jednak, że udzielając zabezpieczenia Sąd I instancji nie kierował się samym faktem nieuregulowania przez dłużnika należności. Z twierdzeń powoda zawartych w pozwie i wniosku o udzielenie zabezpieczenia wynika, że dłużnik nie posiada żadnego majątku, z którego wierzyciel mógłby egzekwować swoje roszczenia, co zostało uprawdopodobnione treścią wykazu majątku złożonego przez dłużnika w dniu 28 kwietnia 2015 r. Wiarygodność tych twierdzeń nie została przez skarżącą w żaden sposób podważona, co sprawia, że zarzut ten nie może podlegać uwzględnieniu.

Jako niesłuszny Sąd Okręgowy poczytał także zarzut skarżącej naruszenia przepisu art. 192 pkt 3 k.p.c. w zw. z art. 755 § 1 pkt 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie. W ocenie skarżącej naruszenie tego przepisu uzasadnia okoliczność, że zbycie przez dłużnika objętej zakazem zbywania nieruchomości nastąpiło przed dniem wymagalności roszczenia dłużnika, albowiem przedmiotowe roszczenia wynikają z tytułu należności stwierdzonych fakturami VAT z dnia 11 lipca 2012 r. i 10 sierpnia 2012 r., wystawionymi na rzecz powoda i obciążającymi dłużnika, których – w obu przypadkach – termin zapłaty został odroczony na 21 dni, podczas gdy zawarcie z pozwaną J. K. umowy darowizny nieruchomości nastąpiło w dniu 14 lipca 2014 r. Zważyć jednak należy, że wśród przesłanek zasadności roszczenia o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną jest pokrzywdzenie wierzyciela wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika oraz dokonanie przez dłużnika tej czynności ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, co w rozpoznawanej sprawie należy uznać za uprawdopodobnione, skoro z niezakwestionowanych twierdzeń powoda wynika, że w dniu dokonywania czynności dłużnik miał świadomość istnienia wierzytelności z uwagi na fakt wykonania na jego rzecz usługi oraz wystawienia za ich wykonanie faktury VAT z dnia 11 lipca 2012 r., a przy tym świadomość istnienia innych wierzytelności, których wysokość nie ma pokrycia w wartości majątku dłużnika.

Odnosząc się natomiast do zarzutu skarżącej dotknięcia zaskarżonego postanowienia błędem w ustaleniach faktycznych, polegającym na pominięciu, że przedmiotowa nieruchomość jest także własnością J. O. na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej, należy zwrócić uwagę, iż fakt ten nie uniemożliwia uwzględnienia niniejszego wniosku. Przyjmuje się bowiem, że wierzyciel, którego dłużnikiem jest jeden z małżonków, może żądać na podstawie art. 527 § 1 k.c. uznania za bezskuteczną czynności prawnej dokonanej przez obu małżonków i dotyczących ich majątku wspólnego, gdy małżonek dłużnika nie wyraził zgody na zaciągnięcie zobowiązania w myśl art. 41 § 1 k.r.o. W konsekwencji podnoszona przez skarżącą okoliczność nie ma wpływu na zasadność dochodzonego niniejszym pozwem roszczenia, a jej skutki aktualizują się dopiero na etapie postępowania egzekucyjnego (zob. m.in. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011 r., w sprawach III CZP 15/11,OSNC 2012/1/1 i III CZP 19/11, OSNC2011/12/132).

Nie jest także trafny zarzut skarżącej dotknięcia zaskarżonego postanowienia błędem w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że dłużnik S. O. celowo wyzbył się majątku w celu udaremnienia wyegzekwowania przez powoda należnej kwoty. Jak już wskazano bowiem wyżej, do przesłanek zasadności roszczenia o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną należy zaliczyć dokonanie przez dłużnika tej czynności ze świadomością, a niekoniecznie zamiarem, pokrzywdzenia wierzyciela, którą to świadomość można przyjąć za uprawdopodobnioną wobec faktu, że w dniu dokonywania zaskarżonej czynności prawnej dłużnik posiadał wiedzę w zakresie istnienia, jeszcze niewymagalnego, zobowiązania, z uwagi na fakt wykonania na jego rzecz usługi oraz wystawienia za ich wykonanie faktury VAT z dnia 11 lipca 2012 r., a przy tym świadomość obciążenia zobowiązaniami wobec innych wierzycieli, których wysokość przekraczała wartość majątku dłużnika.

Mając na uwadze powyższe, należało - na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397
§ 2 k.p.c. i art. 13 ֻ§ 2 k.r.o. – orzec, jak w sentencji postanowienia.

SSO Marian Raszewski SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski