UZASADNIENIE

Powódka (...) S.A. z siedzibą w G. wniosła do Agencji Nieruchomości Rolnych pismem z dnia 28 grudnia 2010 r. o dokonanie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego działki oznaczonej w ewidencji gruntów (...) o powierzchni 21627 m2 położonej w W., dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) poprzez zmianę począwszy od 1 stycznia 2011 r. stawki procentowej opłaty rocznej na 1% i ustalenie przy dotychczasowej wartości nieruchomości stawki w kwocie 117.363,24 zł.

Agencja Nieruchomości Rolnych w W. odmówiła dokonania zmiany, zaś Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. orzeczeniem z dnia 29 marca 2013 r. oddaliło wniosek powódki o ustalenie, że odmowa dokonania zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest nieuzasadniona.

Od powyższego orzeczenia powódka wniosła w ustawowym terminie sprzeciw, w którym podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz wniosła o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwana Agencja Nieruchomości Rolnych wniosła o jego oddalenie w zakresie żądania, iż od dnia 1 stycznia 2011 r. opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) położoną w obrębie (...) w dzielnicy W. w W., wynosi 117.363,24 zł i obowiązuje według stawki 1% oraz o zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 25 marca 2015 r. Sąd Okręgowy w Warszawie: oddalił powództwo i zasądził od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych w W. kwotę 7 200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Swe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i następujących ocenach prawnych:

Powódka jest przedsiębiorstwem świadczącym szeroki zakres usług, związanych zwłaszcza z budownictwem. Powódka jest użytkownikiem wieczystym działki nr (...) o pow. 2,1627 ha położonej w W. , w obrębie (...) w dzielnicy W., dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). Właścicielem tej nieruchomości jest Skarb Państwa. (...) S.A. z tytułu użytkowania wieczystego ww. działki zobowiązana jest do uiszczania rocznego czynszu w wysokości 3 % wartości nieruchomości. Działka nr (...) powstała w wyniku scalenia, a następnie podziału działek nr (...) z obrębu (...), a przedmiotowe nieruchomości również powstały w wyniku podziału działek przekazanych na rzecz Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, której następcą prawnym jest pozwana Agencja Nieruchomości Rolnych. Zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego rejonu W. zatwierdzonego Uchwałą Nr(...) Rady Gminy W. – W. z dnia 18 stycznia 2001 r. działka nr (...) znajduje się w obszarze zabudowy usługowo – mieszkaniowej (...).

Dnia 17 listopada 2008 r. pomiędzy (...) S.A. (wydzierżawiającym) a P. G. i S. G. (dzierżawcami) zawarta została umowa dzierżawy gruntu rolnego oraz zlecenie regeneracji gruntów. W preambule umowy stwierdzono, że głównym przedmiotem działalności wydzierżawiającego ( (...) S.A.) jest działalność deweloperska i jest on zainteresowany wydzierżawieniem gruntów na cele rolnicze do czasu rozpoczęcia na tych gruntach lub ich części inwestycji deweloperskiej. Przedmiotem tej umowy była m.in. działki nr (...) (§ 1 ust. 1 c). Powyższa umowa została podpisana do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem możliwości jej wcześniejszego rozwiązanie przez którąkolwiek ze stron z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jednakże dla działek, na których będą uprawiane płody rolne okres wypowiedzenia i skutek rozwiązujący umowy następuje zawsze po zbiorach płodów rolnych w roku, którego dotyczy wypowiedzenie, jednak nie dłużej niż do końca roku kalendarzowego, lub według wyboru wydzierżawiającego wcześniej za zwrotem dzierżawcy rynkowej wartości płodów rolnych na działkach będących przedmiotem wypowiedzenia (§ 2 ust. 1 i 2). W § 4 tej umowy wydzierżawiający oświadczył, że w związku z niskim stanem gospodarczym dzierżawionych działek zleca dzierżawcy zadania mające na celu przywrócenie im wysokiej kultury rolnej, która obejmują w szczególności: odgruzowanie terenu, niwelację terenu, wycinkę drzew, skarczowanie traw, spulchnienie ziemi, talerzowanie, oranie, opryskiwanie, nawożenie. Harmonogram prac rekultywacji gruntu stanowił zaś załącznik (...) do umowy. Za w/w prace dzierżawca przysługiwało wynagrodzenie wg stawki godzinowej wynoszącej 39 zł brutto z 1 roboczogodzinę/1 osobę, natomiast rozliczenie prac miało się odbywać w pełnych okresach miesięcznych na podstawie protokołu z wykonanych prac zaakceptowanego przez wydzierżawiającego. Ponadto dzierżawca zobowiązał się do utrzymania przedmiotu dzierżawy w należytej kulturze agrotechnicznej zgodnie w wymogami prawidłowej gospodarki właściwej dla rodzaju wydzierżawianych gruntów oraz oświadczył, że zamierza od 2008 r. rozpocząć uprawę i siew roślin zbożowych lub/i okopowych lub/i będzie zakładał użytki zielone, natomiast począwszy od 2010 r. na obszarze ok. 2 ha planuje założyć szkółkę krzewów i krzaków ozdobnych (§ 6 ust. 1-2).

W piśmie z 28 grudnia 2010 r. powódka zwróciła się do pozwanej z trzecim z kolei wnioskiem o uznanie, że istnieją przesłanki do zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości. W toku rozpoznania wcześniejszych wniosków powódki w tym przedmiocie, w dniu 27 stycznia 2009 pracownicy strony pozwanej przeprowadzili lustrację nieruchomości gruntowych stanowiących działki ewidencyjne nr (...) w obrębie (...), z której sporządzono protokół, w którym stwierdzono, że działka ta nie jest zabudowana i nie jest użytkowana rolniczo, jest gęsto porośnięta chwastami oraz młodymi drzewami. Pismem z dnia 4 lutego 2011 r. Pełnomocnik Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych odmówił uwzględnienia wniosku powódki. W dniu 9 marca 2011 r. strona powodowa zwróciła się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego o uznanie, że istnieją przesłanki do zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego ww. gruntu z dotychczasowych 3% na 1%. Orzeczeniem z dnia 29 marca 2013 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze oddaliło wniosek powódki.

W okresie od stycznia 2010 r. do stycznia 2011 r. S. G. i P. G. składali protokoły z wykonywanych prac na wydzierżawionych działkach zgodnie z § 4 ust. 5 umowy dzierżawy. W protokołach określali wykonywane przez nich ówcześnie prace na działkach będących przedmiotem umowy dzierżawy oraz liczbę poświęconych na te czynności godzin pracy. Pracami tymi były m.in.: ustalenie położenia i wyznaczenie działek, ustalenie nielegalnych składowisk gruzu, inwentaryzacja drzewek i krzewów podlegających wycince, wycinka krzewów i drzewek, rozdrabnianie gałęzi, opryskiwanie, wykaszanie, bronowanie, włókowanie, talerzowanie, oranie. W tym okresie na działce nr (...) dokonano w marcu 2010 r. jedynie pielęgnacyjnego cięcia drzewek .

Decyzją nr (...) z 23 listopada 2010 r. Prezydent (...) W. zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę budynku biurowego na działce sąsiadującej ze sporną nieruchomością. Nadto zgodnie z wnioskiem, udzielił również zgody na budowę wjazdów i tymczasowej zwrotki m.in. na działce nr (...).

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego, Sąd Okręgowy uznał powództwo za bezzasadne.

Powódka (...) S.A. z siedzibą w G. wniosła o uznanie, iż odmowa przez Agencję Nieruchomości Rolnych dokonania zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w W., dzielnica W. oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...) począwszy od 1 stycznia 2011 r. w wysokości 1 % jest nieuzasadniona oraz o ustalenie, że począwszy od 1 stycznia 2011 r. stawka opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości wynosi 1 % dotychczasowej wartości ww. nieruchomości tj. 117.363, 24 zł.

Swoje roszczenie powódka oparła na treści art. 17 b ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231 poz. 1700). Sporna nieruchomość znajduje się w użytkowaniu wieczystym powódki, zaś jej właścicielem jest Skarb Państwa. W myśl art. 12 ust. 3 u.g.n.r. Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa dysponuje Agencja Nieruchomości Rolnych na zasadach określonych w ustawie. Zasady gospodarowania obejmują na mocy art. 2 ust. 1 pkt 2 u.g.n.r. mienie znajdujące się w użytkowaniu wieczystym osób fizycznych i prawnych. Nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste powodowej spółce (...) S.A. z siedzibą w G.. Prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione do dnia 27 września 2089 r.

Sąd Okręgowy podniósł, iż zgodnie z art. 238 k.c. użytkownik wieczysty uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Powódka, jako użytkownik wieczysty zobowiązana była zatem do okresowego spełniania świadczeń z tytułu opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste.

W odniesieniu do nieruchomości wchodzących w skład (...) Skarbu Państwa właściwą do ustalenia nowej albo zmiany dotychczasowej wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest, zgodnie z art. 17b ust. 2a u.g.n.r., Agencja Nieruchomości Rolnych. W myśl zaś art. 17b ust. 1 u.g.n.r. opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego wynosi w odniesieniu do nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem ust. 2, wykorzystywanych na cele obronności państwa w tym ochrony przeciwpożarowej 0,1 % (pkt 1), na cele rolne 1% (pkt 2), na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych 1% (pkt 2a), na inne cele 3% (pkt 3), wartości nieruchomości ustalonej w sposób określony w art. 30 ust. 1, z tym, że wartość gruntu rolnego można ustalić w sposób określony w art. 30 ust. 2. Zgodnie z art. 17b ust. 2a u.g.n.r., Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych zawiadamia użytkownika wieczystego o ustaleniu nowej albo o zmianie wysokości opłaty rocznej, zaś do obu tych zawiadomień stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, dotyczące postępowania w razie wypowiedzenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej. Przepisami o gospodarce nieruchomościami, do których odsyła art. 17b ust. 2a u.g.n.r., są art. 78 - 81 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651 tekst jedn. - u.g.n).

Powodowa spółka podnosiła, iż nieruchomość gruntowa o nr ewidencyjnym 9 w 2010 r. wykorzystywana była na cele rolne, co skutkować powinno ustaleniem stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego tego gruntu na poziomie 1%, począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r.

Mając na uwadze całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego z takim stwierdzeniem nie sposób się zgodzić. W pierwszej kolejności Sąd ten podkreślił, iż aby możliwe było ustalenie stawki procentowej opłaty rocznej przedmiotowej nieruchomości w wysokości 1 %, to zgodnie z art. 17b ust. 1 pkt 2 u.g.n.r. nieruchomość powinna być wykorzystywana na cele rolne. W związku z powyższym wyjaśnienia wymaga kwestia użytego przez ustawodawcę zwrotu „wykorzystywania na cele rolne”, które to sformułowanie nie doczekało się w u.g.n.r. definicji legalnej.

Dalej Sąd Okręgowy wskazał, że w świetle wykładni literalnej art. 17b ust. 1 pkt 2 u.g.n.r., przesłanką której spełnienie decyduje o wysokości stawki procentowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste jest cel na jaki wykorzystywana jest ta nieruchomość, a w niniejszej sprawie jest to cel rolny. Zgodnie z potocznym, utrwalonym znaczeniem tych słów należy przez nie rozumieć takie używanie nieruchomości i korzystanie z niej, które odpowiada zamierzeniu co do wykorzystania nieruchomości albo prowadzi do jego realizacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2011 r., sygn. akt I CSK 98/10, LEX nr 724986). Wynika z tego, że chodzi tutaj o faktyczne, rzeczywiste wykorzystywanie nieruchomości na cele rolne, nie zaś o jedynie hipotetyczną możliwość wykorzystania nieruchomości na ten cel. W wyżej wskazanym wyroku Sąd Najwyższy stwierdził, że preferencyjną stawkę opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości uzasadnia rzeczywiste wykorzystywanie nieruchomości – w znaczeniu wynikającym z brzmienia przepisu art. 17b ust. 1 pkt 2 u.g.n.r. – oddanej w użytkowanie wieczyste na cel uznany przez ustawodawcę za zasługujący na wsparcie. Dlatego też uznać należy, że aby nastąpiła zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, a przez to cel rolny mógł być faktycznie, a nie tylko hipotetycznie, zrealizowany potrzebne są do tego długofalowe działania związane nie tylko z rekultywacją gruntów, ale także z uprawą prowadzącą do uzyskania pożytków rolnych. Nadto o celu, na jaki wykorzystywana jest nieruchomość oddana w użytkowanie wieczyste decydują zamierzenia użytkownika wieczystego, co do wykorzystania nieruchomości, albowiem grunt jest oddawany w użytkowanie wieczyste na wiele lat i z reguły realizacja celu jest rozciągnięta w czasie. W związku z powyższym zmiana sposoby korzystania z nieruchomości wprawdzie może mieć przemijający charakter, ale nie powinna być chwilowa. Istotny jest zatem zamiar jakim kierował się użytkownik wieczysty przy dokonywaniu konkretnych czynności faktycznych na użytkowanej wieczyście nieruchomości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 października 2012 r., sygn. akt I ACa 301/12, LEX nr 1289806).

W ocenie Sądu Okręgowego działka nr (...) w 2010 r. nie była używana ani wykorzystywana w taki sposób, który wskazywałby na zamierzenie wykorzystywania jej na cele rolne, albowiem ani działań podejmowanych przez powodową spółkę, ani też działalności dzierżawców nie można zakwalifikować jako wykorzystywania przedmiotowego gruntu na cele rolne przez dłuższy czas. Rozciągnięcie w czasie realizacji celu rolnego wynika z samej istoty użytkowania wieczystego, jako umowy zawieranej na co najmniej 40 lat, z zasady jednak na lat 99 (art. 236 § 1 k.c.). Wskazać należy jednak, że nie chodzi tutaj o to, aby zamiarem użytkownika wieczystego było wykorzystywanie nieruchomości na cele rolne do końca trwania umowy użytkowania wieczystego, ale przez dłuższy czas wynikający ze specyfiki prowadzonej działalności rolnej, która rozciągnięta jest w czasie i obejmuje m.in. rekultywację terenu, siew, zebranie plonów. Zdaniem Sądu powódka nie wykorzystywała w 2010 r. przedmiotowej nieruchomości na cele rolne. Nie ulega wątpliwości, iż (...) S.A. zawała w dniu 17 listopada 2008 r. ze S. G. i P. G. umowę dzierżawy gruntów i zlecenia ich rekultywacji. Analiza treści przedmiotowej umowy wskazuje, że już w preambule przedmiotowej umowy wskazano, iż głównym przedmiotem działalności wydzierżawiającego (tj. powódki) jest działalność deweloperska, co jednak nie przesądza jeszcze o tym, że nie mogła ona prowadzić działalności rolnej. Jednakże już kolejne postanowienie preambuły wskazuje na to, że powodowa spółka zainteresowana jest wydzierżawieniem nieruchomości na cele rolnicze do czasu rozpoczęcia na tych gruntach lub ich części inwestycji deweloperskiej. Zgodnie z § 6 ust. 2 umowy dzierżawca zobowiązał się począwszy od 2008 r. do rozpoczęcia uprawy i siewu roślin zbożowych lub/i okopowych lub/i do zakładania użytków zielonych, a od 2010 r. na obszarze 2 ha planuje założyć szkółkę krzewów i krzaków ozdobnych. Powyższa umowa została zawarta na okres do dnia 31 grudnia 2018, z zastrzeżeniem możliwości jej rozwiązania przez którąkolwiek ze stron z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia (§2). Ponadto jej rozwiązanie było możliwe również wtedy kiedy z określonego terenu nie zebrano jeszcze plonów (§2). Stwierdzić należy, że ani w 2009 r. ani w 2010 r. nieruchomość ta nie była wykorzystywana na cele rolne. W 2009 r. działka nie została obsiana, co wprost wskazał w swoich zeznaniach wydzierżawiający nieruchomość P. G.. Nadto potwierdzają to również protokoły prac, z których wynika, iż siew trawy na działce nr (...) zakończył się we wrześniu 2011 r. Jeżeli zaś w 2010 r. nie została ona obsiana, to tym bardziej niemożliwe było uzyskanie i zebranie z niej jakichkolwiek plonów, co mogłoby stanowić podstawą do przyjęcia, że cel rolny, na który została wykorzystana nieruchomość jest realizowany. Nadto w ocenie Sądu treść przedmiotowej umowy wskazuje wprost na jej tymczasowy charakter. Świadczy o tym chociażby sposób, w jaki uregulowana została możliwość rozwiązania umowy, w której to przeważające znaczenie miał interes wydzierżawiającego, jak również fakt, iż priorytetem było rozpoczęcie planowanych budów, a w przypadku uzyskania przez powódkę stosownych zezwoleń ewentualna działalność rolnicza na wydzierżawionych działka zostałaby zlikwidowana. Nadto wątpliwości Sądu nasuwa również sam charakter tej umowy. Analiza jej zapisów dotyczących wynagradzania dzierżawców za to, iż korzystają oni z uprawnień jakie daje im umowa dzierżawy tj. korzystania z rzeczy i przywrócenia jej stanu umożliwiającego wykorzystywanie działki, jak również fakt zwrotu poniesionych przez dzierżawców kosztów i uiszczania przez wydzierżawiającego wszelkich zobowiązań, w tym podatku rolnego za wydzierżawioną działkę nasuwa wątpliwości, czy jej faktycznym celem nie było zawoalowanie pod postacią umowy dzierżawy drugiej umowy polegającej na przystosowaniu gruntu do rozpoczęcia na nim prac budowlanych. Zwłaszcza, iż zgodnie z art. 693 § 1 k.c. celem umowy dzierżawy jest osiąganie przez wydzierżawiającego zysku w postaci czynszu uiszczanego przez dzierżawców, który w niemniejszej sprawie był zdecydowanie niższy (40 969 zł) niż wynagrodzenie, jakie z tytułu dzierżawy i podejmowanych czynności otrzymali dzierżawcy. Jak wynika bowiem z protokołów przedłożonych do akt sprawy wynagrodzenie dzierżawców za sam pierwszy kwartał 2010 r. było wyższe niż cały czynsz rocznej dzierżawy. W związku z powyższym z gospodarczego punktu widzenia umowa była niewątpliwie dla powódki niekorzystna i zapewne w normalnym obrocie nie zostałaby w takim kształcie zawarta. W związku z powyższym zdaniem Sądu chociaż prace wykonywane przez S. G. i P. G. miały wprawdzie charakter rekultywacyjny, to jednocześnie i to z większym prawdopodobieństwem miały służyć powódce do przygotowania terenu na cele związane z budownictwem mieszkaniowym. Działania podjęte na przedmiotowym gruncie przez S. G. i P. G., polegające na przeprowadzeniu prac porządkowych, wycince drzewek i krzewów nie osiągnęły takiego stopnia intensyfikacji eksploatacji, który pozwoliłby uznać, że działka ta została wykorzystana na cele rolne. W szczególności na działce tej nie rozpoczęto uprawy i siewu roślin zbożowych lub/i okopowych oraz nie założono użytków zielonych, co miało rozpocząć się już w 2008 r. zgodnie z § 6 umowy dzierżawy łączącej powódkę z w/w rolnikami. Nadto, jak wynika ze złożonego przez powódkę pisma z 22 października 2014 r. (...) S.A. nie wyklucza zmiany sposoby wykorzystywania spornej działki i w tym celu dokonuje wstępnej analizy, czy istnieje możliwości faktycznego zabudowania nieruchomości, zgodnie z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W tym też celu powódka wystąpiła o wydanie decyzji zatwierdzającej projekt robót geologicznych na nieruchomości. Takie działanie powodowej spółki potwierdza powyższe rozważania Sądu, albowiem na obecnym etapie, na rekultywowanej działce powódka podejmuje kroki celem dokonania w przyszłości jej zabudowy.

Z powyższej argumentacji wynika, w ocenie Sądu Okręgowego, że przypuszczalnym zamiarem powodowej spółki nie było wykorzystywanie przedmiotowej nieruchomości na cele rolne, ale chęć uiszczania opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste według korzystniejszej stawki procentowej, tj. 1% zamiast 3%. Dlatego też, uznać należy, że nieruchomość będąca przedmiotem niniejszego postępowania w okresie do końca 2010 r. nie była wykorzystywana na cele rolne, w rozumieniu art. 17b ust. 1 pkt 2 u.g.n.r., a tym samym opłata roczna ponoszona przez powódkę z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości powinna zostać ustalona według stawki procentowej wynoszącej 3%, jako stawki właściwej dla nieruchomości wykorzystywanych na „inne cele” zgodnie z art. 17b ust. 1 pkt 3 u.g.n.r. Świadczyć może o tym również decyzja z dnia 23 listopada 2010 r. w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę wjazdów i tymczasowej zawrotki na działce nr (...). Okoliczność ta potwierdza, iż cel rolny nie stanowił priorytetu dla wydzierżawiającego, albowiem uznając, jak twierdzi powódka, iż od 2008 r. czyniła ona starania celem przygotowania gruntu do produkcji rolnej, bezcelowym byłoby zaprzepaszczenie tych prac i zezwolenie (nawet gdyby dotyczyło to jedynie części nieruchomości ) na wyłączenie już gotowych i dwa lata przygotowywanych – a zdaniem powódki już nawet uprawianych - gruntów pod wjazdy i zawrotki ułatwiające budowę budynku na sąsiadującej ze sporną nieruchomością działce.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak jest podstaw dla uznania, aby w 2010 r. działka nr (...) była wykorzystywana rolniczo. Podejmowane w tym okresie na działce prace, dotyczyły jedynie czynności porządkowych, a jak wynika z protokołów dopiero w drugiej połowie 2011 r. działka została obsiana trawą. Zdaniem Sądu nie doszło zatem do zmiany wykorzystania przedmiotowej nieruchomości gruntowej. Prace wykonane przez dzierżawców miały zdaniem Sądu charakter pozorny o „podwójnym znaczeniu” albowiem dotyczyły rekultywacji gruntu i jednocześnie były użyteczne dla planowanej w przyszłości inwestycji budowlanej.

Nadto Sąd pierwszej instancji wskazał, że dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy nie były istotne wskazywane przez powódkę okoliczności, iż działka obecnie jest wykorzystywana rolniczo. Wskazać bowiem należy, że aby możliwym było przyjęcie iż opłata od 1 stycznia 2011 r. wynosi 1 % koniecznym byłoby stwierdzenie, iż do zmiany celu wykorzystania działki nr (...) doszło w 2010 r., co w świetle materiału zgormadzonego w aktach sprawy nie zostało przez powódkę wykazane. Zdjęcia z lat 2011-2014 w żaden sposób nie dowodzą bowiem, że zmiana sposobu korzystania z nieruchomości nastąpiła w 2010 r. W związku z powyższym brak w niniejszej sprawie podstaw do zmiany opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego spornej nieruchomości gruntowej i zastosowania korzystniejszej dla powódki stawki procentowej w wysokości 1 % wartości nieruchomości. W sprawie nie nastąpiła bowiem zmiana sposobu korzystania z nieruchomości w sposób określony w art. 17 b ust 1 pkt 2 u.g.n.r.

Jedynie na marginesie wskazać należy, że nietrafny jest argument strony powodowej, że o wykorzystywaniu na cele rolne ww. nieruchomości przemawia fakt, iż odprowadzała ona od niej podatek rolny. Jak wynika bowiem z treści art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1984 r., Nr 52, poz. 268 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Wynika z powyższego, że o odprowadzaniu podatku rolnego od nieruchomości można mówić po spełnieniu przez grunt warunków „formalnych” (sklasyfikowanie gruntu w odpowiedniej ewidencji), a nie „materialnych” (wykorzystywanie gruntu na określony cel) jak ma to miejsce w przypadku określania wysokości stawki procentowej opłaty uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego. Dlatego też opodatkowanie podatkiem rolnym nie przesądza jednoznacznie o tym, że grunt ten jest wykorzystywany na cele rolne w rozumieniu art. 17b ust. 1 u.g.n.r.

Nadto także uzyskanie przez rolników S. G. i P. G. „dopłat unijnych” nie przesądza samo przez się o tym, że nieruchomość przez nich dzierżawiona była wykorzystywana na cele rolne. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz.U. z 2007 r., Nr 35, poz. 217 ze. zm.) rolnikowi przysługuje jednolita płatność obszarowa do będącej w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, powierzchni gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, kwalifikujących się do objęcia tą płatnością zgodnie z art. 124 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia nr 73/2009, jeżeli: posiada w tym dniu działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż określona dla Rzeczypospolitej Polskiej w załączniku nr VII do rozporządzenia nr 1121/2009, z tym że w przypadku zagajników o krótkiej rotacji działka rolna powinna obejmować jednolitą gatunkowo uprawę o powierzchni co najmniej 0,1 ha (pkt 1); wszystkie grunty rolne są utrzymywane zgodnie z normami przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności (pkt 2); przestrzega wymogów przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności (pkt 2a); został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (pkt 3). Natomiast w myśl art. 124 ust. 2 akapit pierwszy Rozporządzenia Rady (WE) NR 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz.U.UE L z dnia 31 stycznia 2009 r.) do celów przyznania płatności w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej kwalifikują się wszystkie działki rolne spełniające kryteria przewidziane w ust. 1 oraz działki rolne obsadzone zagajnikami o krótkiej rotacji (kod CN ex 0602 90 41). Ust. 1 art. 124 stanowi, że powierzchnia użytków rolnych nowego państwa członkowskiego objętego systemem jednolitej płatności obszarowej stanowi część jego wykorzystywanej powierzchni użytków rolnych utrzymaną w dobrej kulturze rolnej bez względu na to, czy są one wykorzystywane do produkcji, oraz, w stosownych przypadkach, dostosowaną zgodnie z obiektywnymi i niedyskryminacyjnymi kryteriami ustanowionymi przez to nowe państwo członkowskie po zatwierdzeniu przez Komisję. Analiza ww. przepisów wskazuje zatem, że przyznanie przedmiotowej płatności nie jest uzależnione od wykorzystywania nieruchomości na cele rolne, od czego uzależniona jest wysokość stawki procentowej opłaty za użytkowanie wieczyste, albowiem wystarczająca przesłanką jest utrzymywanie gruntu w dobrej kulturze rolnej.

Mając powyższe na uwadze, wniosek użytkownika wieczystego, zastępujący pozew, nie zasługiwał na uwzględnienie i dlatego podlegał oddaleniu w całości.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., obciążając nimi powódkę jako stronę przegrywającą sprawę.

Powódka zaskarżyła apelacją wyrok w całości, wnosząc o jego zmianę w całości poprzez ustalenie, że:

a. odmowa przez Agencję Nieruchomości Rolnych dokonania zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, położonej w W., dzielnica W., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W., VII Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr (...), poprzez •ustalenie stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego tej nieruchomości począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r. w wysokości 1% jest nieuzasadniona;

b. począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r., stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego tej nieruchomości wynosi 1%;

c. począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r. opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego tej nieruchomości wynosi 117.363,24 zł przy uwzględnieniu dotychczasowej wartości tej nieruchomości w kwocie 11.736.324,09 zł oraz zastosowaniu stawki procentowej wynoszącej 1% tej wartości;

d. zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

Powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Powódka zarzuciła:

I. Naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, tj. dokonanie oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego oraz naruszający zasady logicznego rozumowania, a także poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów oraz brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, co w konsekwencji skutkowało:

a. odmową wiarygodności części zeznań świadków W. C., P. G. i S. G., w zakresie w jakim wskazywali oni, że działka nr (...) była uprawiana rolniczo w 2010 r., co zdaniem Sądu nie znalazło potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym, podczas gdy - wbrew twierdzeniom Sądu - wynika to wprost z protokołów robót sporządzanych przez świadków G.;

b. pominięciem istotnej części materiału dowodowego, tj.:

-: dowodów z dokumentów (treści oświadczeń składanych w tych dokumentach) w postaci: protokołu z dnia 12 maja 2010 r. z prac wykonanych w miesiącu kwietniu 2010 r., protokołu z dnia 5 lipca 2010 r. z prac wykonywanych w miesiącu czerwcu 2010 r., protokołu z dnia 1 września 2010 r. z prac wykonanych w miesiącu sierpniu 2010 r., protokołu z dnia 5 października 2010 r. z prac wykonanych w miesiącu wrześniu 2010 r., protokołu z dnia 29 października 2010 r. z prac wykonywanych w miesiącu październiku 2010 r., mapy geodezyjnej - szkic granic upraw, stanowiącej załącznik do sprzeciwu z dnia 26 kwietnia 2013 r. od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego, opracowania „Aktualny stan zagospodarowania nieruchomości rolnych położonych w D.-W.,(...) W. z dnia 10 grudnia 2009 roku",
-: pominięciem dowodu z zeznań świadka M. N., co doprowadziło do błędnego ustalenia przez Sąd I instancji, że nieruchomość gruntowa - działka gruntu o numerze ewidencyjnym (...), nie była wykorzystywana na cele rolne w 2010 r.;

c. dowolnym przyjęciem, że prace rekultywacyjne podjęte przez S. G. oraz P. G. w stosunku do nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) miały „podwójne znaczenie" i były użyteczne dla planowanej w przyszłości inwestycji budowlanej, przez co nie można uznać, że w 2010 r. doszło do wykorzystania nieruchomości na cele rolne,

d. dowolnym przyjęciem, że zamiarem powoda było przygotowanie nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) pod inwestycję budowlaną, a nie prowadzenie na niej działalności rolniczej,

e. dowolnym przyjęciem, że uzyskanie przez rolników S. G. oraz P. G. dopłat z jednolitej płatności obszarowej nie przesądza o tym, że dzierżawiona nieruchomość (działka nr (...)) była wykorzystywana na cele rolne,

f. przyjęciem za wiarygodne zeznań świadka M. P. w zakresie, w jakim świadek ten wskazywał, że w 2010 i 2011 roku działka nr (...) nie była wykorzystywana rolniczo, a także że działka ta była zapleczem budowy prowadzonej na działce sąsiedniej i stanowiła nieużytek;

2. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającą na błędnym i dowolnym przyjęciu, że w 2010 roku na działce nr (...) wykonano jedynie pielęgnacyjne przycięcie drzewek oraz że na tej działce w 2010 roku nie wykonano prac polegających na bronowaniu, talerzowaniu, oraniu, obsianiu trawą łąkową, zasilaniu nawozami, podczas gdy w 2010 roku powód wykonywał na działce nr (...) czynności polegające na bronowaniu, talerzowaniu, oraniu, obsianiu trawą łąkową, zasilaniu nawozami, co było kluczowe dla ustalenia, czy w 2010 roku nieruchomość ta była wykorzystywana na cele rolne;

3. art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne, tj. że w 2010 r. doszło do zmiany celu wykorzystania działki nr (...) i była ona wykorzystywana na cele rolne, podczas gdy powód zaoferował logiczne, wzajemnie uzupełniające się dowody w postaci dowodów z dokumentów oraz zeznań świadków, potwierdzające, że przedmiotowa działka w roku 2010 była wykorzystywana na cele rolne;

4. art. 224, 227, 233, 316 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie sprawy, tj. brak ustalenia, jakie czynności były podejmowane na działce nr (...) w latach 2011-2014 przy jednoczesnym badaniu zamiaru powoda oraz przyjęciu przez Sąd, że nieruchomość była wykorzystywana na cele rolne jedynie chwilowo (tymczasowo).

II. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

1. art. 17b ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 2a ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 1187 z późn. zm., dalej jako: u.g.n.r.) poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że:

a. prowadzenie na nieruchomości prac rekultywacyjnych polegających na inwentaryzacji drzew i krzewów podlegających wycince, ich wycince, rozdrabnianiu gałęzi, opryskiwaniu, wykaszaniu, bronowaniu, włókowaniu, talerzowaniu i oraniu nie stanowi wykorzystywania nieruchomości na cele rolne;

b. o wykorzystywaniu nieruchomości na cele rolne można mówić wyłącznie w przypadku zbierania plonów z nieruchomości; a zatem cel rolny utożsamiany powinien być wyłącznie z natychmiastowym osiąganiem plonów - pożytków rolnych (a zatem pożytków naturalnych) z nieruchomości, w tym znaczeniu, że pożytki te powinny być osiągane niezwłocznie po rozpoczęciu wykorzystywania nieruchomości na cel rolny;

c. wbrew literalnemu brzmieniu tego przepisu przesłankami zmiany opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości wchodzących w skład (...) Skarbu Państwa ze względu na zmianę celu, na który nieruchomość jest wykorzystywana jest prowadzenie długofalowych działań związanych z rekultywacją gruntów, ale z uprawą prowadzącą do uzyskania pożytków rolnych oraz motywacja użytkownika wieczystego - zamiar docelowego wykorzystywania nieruchomości na nowy cel, podczas gdy z literalnej wykładni wskazanej normy prawnej tego rodzaju konstatacja w żaden sposób nie wynika;

2. art. 65 k.c. poprzez dokonanie błędnej wykładni postanowień § 2 ust. 1, § 4 ust. 1 i 2 oraz § 6 umów dzierżawy z dnia 17 listopada 2008 r. oraz 21 maja 2009 r. i przyjęcie, że rzeczywistym celem dzierżawy było stworzenie pozorów wykorzystania gruntu na cele rolnicze oraz uporządkowanie terenu pod przyszłą inwestycję budowlaną, podczas gdy celem tych umów było wydzierżawienie nieruchomości na cele rolne.

Pozwana w odpowiedzi na apelację powódki wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych. Pozwana wniosła również o dopuszczenie dowodu z dwóch dokumentów urzędowych.

Sąd Apelacyjny uwzględnił powyższy wniosek pozwanej, zważywszy na walor nowości przedstawionych dokumentów i dopuścił dowód z decyzji administracyjnych nr (...) z 12 marca 2015 r. i nr (...) z 14 stycznia 2015 r. na okoliczność zatwierdzenia projektów budowlanych i udzielenie pozwolenia na budowę budynków mieszkalnych wielorodzinnych dla inwestora (...) S.A. w G..

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie określić należy przedmiot i zakres postępowania w niniejszej sprawie. Przedmiotem tego postępowania, wywołanego sprzeciwem wniesionym od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W., jest ustalenie, czy zasadny był wniosek złożony 28 grudnia 2010 r. przez (...) S.A., w którym powódka żądała zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z 3% na 1% z dniem 1 stycznia 2011 r., uzasadniając to wykorzystywaniem nieruchomości w roku poprzedzającym złożenie wniosku.

Nie ulega wątpliwości, co potwierdza liczne orzecznictwo Sądu Najwyższego, że w przypadku wniesienie sprzeciwu od rozstrzygnięcia samorządowego Kolegium Odwoławczego, sąd rozpoznaje sprawę w całości, w zakresie wskazanym we wniosku użytkownika wieczystego o zmianę opłaty (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 lutego 2008 r., I CSK 418/07). Wyrok Sądu jest orzeczeniem kształtującym stosunek prawny i zastępującym oświadczenie woli drugiej strony – w tym przypadku Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa.

Stąd też badaniu podlegają jedynie okoliczności mające miejsce przed datą złożenia przez powoda wniosku o zmianę opłaty, do zmiany zatem sposobu u użytkowania działki musiałoby dojść w roku 2010, bądź wcześniej.

Przechodząc do zarzutów apelacji, w pierwszej kolejności należy rozpoznać zarzuty naruszenia prawa procesowego, bowiem jedynie na podstawie niewadliwie ustalonego stanu faktycznego można prawidłowo zastosować normy materialnoprawne.

W tym miejscu trzeba wskazać, że orzeczenie sądu drugiej instancji wydane na skutek apelacji musi opierać się na ustalonej samodzielnie przez ten sąd podstawie faktycznej i prawnej, ponieważ postępowanie apelacyjne jest, stosownie do przepisów art. 378 § 1 i art. 382 oraz związanego z nimi przepisu art. 381 KPC, kontynuacją merytorycznego rozpoznania sprawy (por. w szczególności uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - zasady prawne - z dnia 23 marca 1999 r., III CZP 59/98, OSNC 1999/7-8/124, Prok.i Pr.-wkł. 1999/5/31, Wokanda 1999/5/1, Biul.SN 1999/3/5, M.Prawn. 1999/5/7, Pr.Pracy 1999/4/31 i z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008/6/55, Prok.i Pr.-wkł. 2009/6/60, Biul.SN 2008/1/13, Wspólnota 2008/7/44).

Częścią ustaleń faktycznych jest treść umowy łączącej strony. Należy w tym miejscu skorygować ustalenia Sądu Okręgowego, bowiem łącząca strony umowa nie była umową dzierżawy, a umową mieszaną, łączącą w sobie umowę dzierżawy i umowę zlecenia. W szczególności §4 umowy stanowi właśnie umowę o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia, zakreślającym tak zakres prac jak i wynagrodzenie oparte na stawce godzinowej. Nie sposób przyjąć, że postanowienie takie jest częścią umowy dzierżawy, w której dzierżawca dokonuje wszelkie prace na nieruchomości w celu jej użytkowania. . Skoro pewne czynności zostały wyłączone poza zakres dzierżawy, to oznacza, że strony ich nie uznawały za czynności związane z dzierżawą. Nie jest przyjęte, by wydzierżawiający ponosił koszty takich prac, jego uprawnieniem jest bowiem pobieranie czynszu, zaś obowiązkiem – oddanie rzeczy do używania i pobierania pożytków (art. 693 § 1 k.c.). Strony mogą oczywiście, w granicach prawem dozwolonych stosunek umowny zmodyfikować, jednak do sądu należy w niniejszej sprawie ocena takiej modyfikacji. Zgodnie z zapisami umowy o świadczenie usług , dotyczyła ona przywróceniu kultury rolnej gruntów – a więc umożliwiała uzyskanie dopłat.

Powódka podnosi odmowę wiarygodności części zeznań świadków W. C., P. G. i S. G., w zakresie w jakim wskazywali oni, że działka nr (...) była uprawiana rolniczo w 2010 r., co zdaniem Sądu nie znalazło potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym, podczas gdy - wbrew twierdzeniom Sądu - wynika to wprost z protokołów robót sporządzanych przez świadków G.. Wskazać tu trzeba, że to, czy działka jest użytkowana rolniczo nie jest ustaleniem faktycznym i uzasadnienie Sądu Okręgowego błędnie odnosi się w tym miejscu do stanu faktycznego sprawy. Określone czynności należy dopiero bowiem zakwalifikować jako świadczące o wykorzystaniu działki na cele rolne, o czym stanowi treść art., 17 b ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa z dnia 19 października 1991 r., w brzmieniu obowiązującym w dniu składania wniosku. Osobista ocena przez świadków charakteru dokonywanych przez nich czynności pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie. Ocena charakteru czynności świadków dokonana jednak będzie w części uzasadnienia odnoszącej się do wykładni prawa materialnego.

Powódka zarzuciła również pominięcie dowodów z dokumentów (treści oświadczeń składanych w tych dokumentach) w postaci: protokołu z dnia 12 maja 2010 r. z prac wykonanych w miesiącu kwietniu 2010 r., protokołu z dnia 5 lipca 2010 r. z prac wykonywanych w miesiącu czerwcu 2010 r., protokołu z dnia 1 września 2010 r. z prac wykonanych w miesiącu sierpniu 2010 r., protokołu z dnia 5 października 2010 r. z prac wykonanych w miesiącu wrześniu 2010 r., protokołu z dnia 29 października 2010 r. z prac wykonywanych w miesiącu październiku 2010 r., mapy geodezyjnej - szkic granic upraw, stanowiącej załącznik do sprzeciwu z dnia 26 kwietnia 2013 r. od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego, opracowania „Aktualny stan zagospodarowania nieruchomości rolnych położonych w D.-W.,(...) W. z dnia 10 grudnia 2009 roku".

Zarzutu powódki nie sposób pogodzić z treścią uzasadnienia. Sąd Okręgowy dopuścił bowiem dowody wskazane przez powoda, a jedynie wyciągnął z nich inne wnioski. Zgodzić należy się z Sądem Okręgowym, że załączone protokoły nie dokumentują czynności związanych z dzierżawą gruntu. Protokoły wskazują zakres prac, które mieszczą się w zakresie umowy o świadczenie usług stanowiącej część umowy dzierżawy, a także wskazują liczbę poświęconych na te czynności godzin. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie jest powszechnie przyjęte, by dzierżawca składał raporty z prowadzonych w zakresie dzierżawy pracy. Jednak rozwiązanie to jest stosowane w przypadku godzinowych rozliczeń związanych z realizacją umowy usługowej i tak też strony czyniły w okolicznościach niniejszej sprawy.

Co więcej, jedynie nieliczne protokoły dotyczą nieruchomości, od której opłata stanowi przedmiot sporu. W szczególności nie można uznać, że sformułowanie o prowadzeniu prac na działkach „w okolicach ulicy (...)”, świadczy o prowadzeniu prac na przedmiotowej nieruchomości. W tym miejscu warto przytoczyć fragment uzasadnienia apelacji, w którym powód stwierdza, że użytkownik wieczysty samodzielnie podejmuje decyzję, czy opłacalne dla niego jest uprawianie pola, aby sprzedać jego plony, czy też w celu uzyskania dopłat, czy też obniżenia opłaty rocznej. Sąd Apelacyjny w tym składzie podziela takie stanowisko. Istotnie to od użytkownika wieczystego, którego uprawnienia w przeważającej części są tożsame z uprawnieniami właściciela zależy, w jaki sposób wykorzystuje swoją nieruchomość i w jaki sposób maksymalizuje zyski lub ogranicza koszty. Jednak skoro powód w rzeczywistości upatrywał korzyści ekonomicznych w obniżeniu opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, co wynika bezpośrednio z okoliczności sprawy, winien odpowiednio przygotować swoje środki dowodowe. O ile dla celów realizacji umowy o świadczenie usług strony dowolnie mogą ukształtować szczegółowość rozliczenia, o tyle powód, biorąc pod uwagę, iż toczyły się już z jego wniosku sprawy o obniżenie opłaty za inne okresy na jego działkach, powinien odpowiednio udokumentować wykorzystywania działki na cele rolne, skoro to na nim spoczywa obowiązek dowodowy.

Tymczasem formułowanie „w okolicach ulicy (...)”, biorąc pod uwagę nieostrość pojęcia, nie daje pewności, że to na przedmiotowej nieruchomości były również prowadzone prace. Z protokołów nie wynika też, że prace w nich opisane były wykonywane na wszystkich działkach, zaś podczas postępowania dowodowego powód nie wykazał, by wśród działek objętych oświadczeniem znajdowała się stanowiąca przedmiotową nieruchomość. W konsekwencji zarzut należało uznać za niezasadny również w zakresie, w jakim zmierzał do kwestionowania ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego.

Powód zarzucił pominięcie dowodu z zeznań świadka M. N., co doprowadziło do błędnego ustalenia przez Sąd I instancji, że nieruchomość gruntowa - działka gruntu o numerze ewidencyjnym (...), nie była wykorzystywana na cele rolne w 2010 r. Jak wskazano, stanowisko Sądu w tym zakresie należy uznać za całkowicie zasadne, a zarzut za nietrafny. O ile mogły by mieć pewne znaczenie dla ustaleń niektóre okoliczności, mające miejsce w roku 2011, o tyle nie pozostawały w związku z zakresem rozpoznania w sprawie niniejszej, okoliczności z roku 2012 – takiego związku nie próbował też wykazać powód.

Powódka zarzuciła dowolne przyjęcie, że prace rekultywacyjne podjęte przez S. G. oraz P. G. w stosunku do nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) miały „podwójne znaczenie" i były użyteczne dla planowanej w przyszłości inwestycji budowlanej, przez co nie można uznać, że w 2010 r. doszło do wykorzystania nieruchomości na cele rolne oraz dowolne przyjęcie, że zamiarem powoda było przygotowanie nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) pod inwestycję budowlaną, a nie prowadzenie na niej działalności rolniczej. Zarzut jest niezasadny.

Sąd Okręgowy szczegółowo wskazał, że w świetle postanowień umowy, nawet jeżeli mylnie nazwał ją umową dzierżawy, całość przedsięwzięcia nie była ekonomicznie opłacalna w przypadku, gdyby celem umowy była, choćby wieloletnia, dzierżawa. Postanowienia dotyczące pobierania pożytków oraz umożliwiające rozwiązanie umowy nawet bez zbioru plonów uzasadnione były oczekiwaniem na zakończenie fazy wstępnej procesu inwestycyjnego.

W tym miejscu uzupełnienia wymagają ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, w związku z uzupełnieniem postępowania dowodowego na rozprawie apelacyjnej o nowe dowody. W świetle dopuszczonych dowodów- decyzji administracyjnych (k- 889), które uznać należy za wiarygodny materiał dowodowy, Sąd Apelacyjny ustala, że objęta niniejszym pozwem nieruchomość została podzielona co najmniej na dwie działki, w odniesieniu do których decyzjami z dnia 14 stycznia 2015 r. i 12 marca 2015 r. zatwierdzono projekty budowlane oraz udzielono pozwolenia na budowę budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Po uzupełnieniu ustaleń faktycznych, nie ulega już, w ocenie Sądu Apelacyjnego, że celem powódki w odniesieniu do działki nr (...), nie było jej trwałe rolnicze wykorzystywanie, a jej zabudowa. Skoro decyzje administracyjne o pozwoleniu na budowę zapadły w początku 2015 r., to doświadczenie życiowe daje podstawy do przyjęcia, że rozpoczęcie procesu inwestycyjnego miało miejsce wcześniej, z pewnością w 2014 r., zatem podejmowane na nieruchomości prace miały na celu przygotowanie jej pod przyszłą inwestycję, a nie trwałe przeznaczenie jej na cele rolne, jak to trafnie przyjął Sąd pierwszej instancji. Przemawia za tym również, co nie jest kwestionowane, że na części tej nieruchomości już uprzednio znajdowała się „zawrotka” dla samochodów, wykorzystywana przy prowadzeniu budowy na sąsiedniej działce.

Bezsporne jest zatem, że celem powódki była zabudowa działki, o czym świadczą opisane wyżej złożone przez pozwaną odpisy pozwoleń na budowę. Ta okoliczność – choć późniejsza – była niezbędna dla ustalenia motywów powoda i jako taka ma znaczenie na gruncie niniejszej sprawy.

Nie jest sporne i wynika z umowy zawartej pomiędzy powódką a świadkami, że działka była zanieczyszczana gruzem, śmieciami i wymagała podjęcia szeregu prac. a więc jest jasne, że prace miały również charakter porządkujący i zabezpieczający, co można byłoby stwierdzić nawet bez posłużenia się zeznaniami świadków.. Za prace porządkowe miało być płacone dzierżawcom wynagrodzenie według stawki godzinowej a jeszcze oprócz wynagrodzenia wydzierżawiający miał zwrócić dzierżawcom uzasadnione koszty związane z wykonaniem zlecenia. Z tych powodów wydaje się jasnym, że celem powoda było co najmniej równoczesne wykorzystanie prowadzonych prac na cele działalności budowlanej, która stanowi przecież jego główny cel działalności i cel zakupu działek.

Co więcej, to że pewne działania miały „podwójne znaczenie” nie jest w istocie ustaleniem dla powoda niekorzystnym. Rekultywacja gruntu rzeczywiście może stanowić część prac, których całość można uznać za wykorzystanie gruntu w celu rolniczym. Za pomyłkę Sądu I instancji uznać jedynie należy wskazanie pozorności prac dzierżawców, co jest ustaleniem niezrozumiałym. Prace podejmowane na działce miały jasne i konkretne znaczenie dla przyszłej budowy na nieruchomości, na którą powód otrzymał zezwolenie. Nie jest skutecznym zarzutem twierdzenie, że Sąd Okręgowy nie wskazał, o jaką inwestycję chodzi, bowiem fakt ten pozostawał bez znaczenia, a nadto brak było do zamknięcia rozprawy przed Sądem pierwszej instancji decyzji odnoszących się do przyszłego procesu budowlanego, w tym zakresie materiał dowodowy uzupełniono na rozprawie apelacyjnej poprzez przeprowadzenie dowodu z dokumentów mających walor nowości. . Nie można też zarzucić Sądowi pominięcia okoliczności, że powód sam posiada ciężki sprzęt i mógłby samodzielnie dokonać przygotowania terenu. Nie tylko bowiem dzierżawcy korzystali ze sprzętu powoda – co podnosił powód, ale także to, że miał możliwość prowadzenia pewnych prac samodzielnie nie oznacza, że nie mógł takich usług zlecić osobie trzeciej. Tak właśnie – co wprost wynika z umowy łączącej powoda ze świadkami – stało się w okolicznościach niniejszej sprawy. W ocenie Sądu Apelacyjnego samo ustalenie, że prace wykonywane były w ramach umowy o świadczenie usług w obliczu zakresu umowy i uzyskania pozwolenia na budowę świadczy o tym, że czynności dzierżawców nakierowane były na przygotowanie i utrzymanie przyszłego placu budowy. Wnioski powoda, że prace na nieruchomości miały na celu wyłącznie uzyskanie efektu o charakterze rolnym są zupełnie niespójne ze zgromadzonym materiałem dowodowym.

Powódka zarzuciła także dowolne przyjęcie, że uzyskanie przez rolników S. G. oraz P. G. dopłat z jednolitej płatności obszarowej nie przesądza o tym, że dzierżawiona nieruchomość (działka nr (...)) była wykorzystywana na cele rolne. Zarzut ten nie zmierza do zakwestionowania ustaleń faktycznych, ma jednak znaczenie dla wykładni prawa materialnego, o czym dalej.

Powódka zarzuciła przyjęcie za wiarygodne zeznań świadka M. P. w zakresie, w jakim świadek ten wskazywał, że w 2010 i 2011 roku działka nr (...) nie była wykorzystywana rolniczo, a także że działka ta była zapleczem budowy prowadzonej na działce sąsiedniej i stanowiła nieużytek. Ponownie wskazać trzeba, że rolniczy charakter użytkowania należy do zakresu oceny prawnej w sprawie. Dodatkowo jednak należy zauważyć, że fakt, iż na części nieruchomości znajdują się materiały budowlane nie oznacza, że na pozostałej części nie są prowadzone prace o innym charakterze i mające inne cele. To powód wskazywał, że w roku 2009 działka znajdowała się w stanie uniemożliwiającym zagospodarowanie, co pośrednio potwierdza możliwość istnienia na niej składu. Należy w tym miejscu poczynić zastrzeżenie, że Sąd Okręgowy nie zaliczył w poczet materiału dowodowego wykonanych fotografii, bowiem uczynił tak jedynie z dokumentami ( jednak także z dokumentami zawierającymi fotografie złożonymi przez pozwanego), zaś powód nie podniósł zarzutu w tym zakresie.

Powódka zarzuciła też naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającą na błędnym i dowolnym przyjęciu, że w 2010 roku na działce nr (...) wykonano jedynie pielęgnacyjne przycięcie drzewek oraz że na tej działce w 2010 roku nie wykonano prac polegających na bronowaniu, talerzowaniu, oraniu, obsianiu trawą łąkową, zasilaniu nawozami, podczas gdy w 2010 roku powód wykonywał na działce nr (...) czynności polegające na bronowaniu, talerzowaniu, oraniu, obsianiu trawą łąkową, zasilaniu nawozami, co było kluczowe dla ustalenia, czy w 2010 roku nieruchomość ta była wykorzystywana na cele rolne. Powyższa ocena jest dowolną oceną powoda i stanowi nieuzasadnioną polemikę z ustaleniami Sądu Okręgowego. Zarzut stanowi jedynie polemikę z podsumowaniem oceny materiału dowodowego w zakresie już rozważonym powyżej i nie może być skuteczny. Jak to już wskazywano wyżej, opis prac w złożonych protokołach uniemożliwia weryfikację miejsca wykonywania tych prac, bowiem protokoły nie precyzują na których konkretnie działkach dane prace były wykonywane, a poza sporem pozostaje, że powód posiadał (był użytkownikiem wieczystym) w tym obszarze także inne działki, nie można zatem bezkrytycznie przyjmować, że wszelkie złożone protokoły dotyczyły prac właśnie na spornej działce.

Powódka zarzuciła także naruszenie art. 224, 227, 233, 316 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie sprawy, tj. brak ustalenia, jakie czynności były podejmowane na działce nr (...) w latach 2011-2014 przy jednoczesnym badaniu zamiaru powoda oraz przyjęciu przez Sąd, że nieruchomość była wykorzystywana na cele rolne jedynie chwilowo (tymczasowo). Zarzut ten jest niezrozumiały i niezasadny. Powódka powołała kilka wybranych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, również w uzasadnieniu nie wyjaśniając, w czym upatruje ich naruszenia. Odnosząc się do tej części, w której powódka twierdzi, że nie jest możliwe badanie przesłanki długotrwałości działań powoda bez badania sposobu wykorzystania gruntu w latach następnych, to zarzut taki pozostaje poza treścią uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Czym innym jest bowiem podniesiona w apelacji długotrwałość wykorzystania gruntu, co stanowi część uzasadnienia apelacji, czym innym zaś „nie chwilowy”, choćby nawet przemijający charakter tego wykorzystania, co stanowi część tez wyroku, z trafnym powołaniem na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 października 2012 r., sygn. akt I ACa 301/12, LEX nr 1289806).

W zakresie, w którym Sąd Apelacyjny nie dokonał własnych ustaleń stanu faktycznego wyżej wskazanych, nie znalazł też podstaw, by zmienić ustalenia Sądu Okręgowego i przyjął je za własne, co zwalnia z obowiązku ich przytaczania. Należy jednak zwrócić uwagę, że Sąd Okręgowy nie ustalił i nie dotyczą braku takich ustaleń zarzuty powoda, czy powód dokonał jakichkolwiek czynności związanych z plonami. Powód wskazywał jedynie, że zasiał trawę (mieszankę z roślinami pastewnymi, gdyż posiadał hodowlę zwierząt. Pomijając już okoliczność, że hodowla nie znajdowała się w okolicy działki, to powód nie wskazał, że skoszoną ewentualnie trawę przeznaczył na wyżywienie zwierząt. Świadkowie zeznali także, że jedynie rozważali sprzedaż trawy do znajdujących się w okolicy hodowli koni.

Odnosząc się w tym miejscu do naruszeń prawa materialnego, w pierwszej kolejności należy uznać za częściowo zasadny zarzut naruszenia art.. 65 k.c., którego powód upatrywał w dokonaniu błędnej wykładni postanowień § 2 ust. 1, § 4 ust. 1 i 2 oraz § 6 umów dzierżawy z dnia 17 listopada 2008 r. oraz 21 maja 2009 r. i przyjęciu, że rzeczywistym celem dzierżawy było stworzenie pozorów wykorzystania gruntu na cele rolnicze oraz uporządkowanie terenu pod przyszłą inwestycję budowlaną, podczas gdy celem tych umów było wydzierżawienie nieruchomości na cele rolne. Czym innym jest zarzut pozorności umowy, czym innym zaś jest błędna wykładania je postanowień. Takie zarzuty mogły by być połączone jedynie w przypadku, gdyby Sąd Okręgowy uznał, że zgodnie z art. 83 § 1 zdanie 2 k.c. umowę zawarto w celu ukrycia innej czynności prawnej. Sąd Okręgowy rzeczywiście mylnie wyłożył umowę, jako umowę dzierżawy, zgodnie z nadana jej nazwą. Jednak jak wskazywano już wyżej, w istocie, powód zawarł ze świadkami, tak umowę dzierżawy jak i umowę o świadczenie usług. Nie można uznać umowy dzierżawy za pozorną, choćby nawet jej znaczenie było marginalne. Jej zawarcie nie miałoby zresztą na celu ukrycia innej umowy – przygotowania terenu pod inwestycję czy też uporządkowania go dla uzyskania dopłat – bowiem strony zawarły w tym celu wprost umowę o świadczenie usług. Zarzut powoda okazał się zasadny z innych powodów, jednak jego trafność nie miała wpływu na rozstrzygnięcie. Spór w niniejszej sprawie jest bowiem w istocie przede wszystkim sporem o wykładnię prawa, to jest art., 17 b ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa z dnia 19 października 1991 r.. Przepis ten stanowi, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego wynosi w odniesieniu do nieruchomości Zasobu wykorzystywanych na cele rolne 1%. Spór koncentruje się na wykładni pojęcia „wykorzystywania na cele rolne”.

Podzielić należy stanowisko Sądu Okręgowego, który zasadnie nie przypisał istotnego znaczenia dopłatom z jednolitej płatności obszarowej uzyskiwanym przez dzierżawców. O ile sąd powszechny związany jest treścią decyzji administracyjnej w zakresie, w jakim ustala ona prawa i obowiązki stron, o tyle nie jest związany jej uzasadnieniem, w tym nie jest związany treścią dokonanej wykładni prawa tak przez organ administracji jak i sąd administracyjny. Należy zwrócić jednak uwagę, że choćby w przywołanym przez powoda wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 13 maja 2012 r., sygn. II GSK 734/11 wskazano, że zabiegi rolne na łąkach są czynnościami, od których intensywności, a także rodzaju zależy efektywne gospodarowanie. Jednorazowy zabieg na wiosnę np. wyrównanie gruntu, nie może być uznany za wystarczający do przyjęcia, że rolnik wykonuje stałe zabiegi agrotechniczne. Spójne z tym stanowiskiem sąd wywody Sądu Okręgowego, że użytkowanie gruntów nie może mieć charakteru chwilowego, należy tu dodać – musi mieć charakter odpowiednio intensywny. Tymczasem z akt sprawy wynika, że jedynie zasiano trawy. Nawet gdyby uznać, że trawę skoszono, to nie zmienia to okoliczności, że pojedyncze skoszenie trawy nie świadczy o wykorzystywaniu nieruchomości na cele rolnicze, bowiem jest konieczne dla utrzymania działki w wysokiej kulturze rolnej – czego dotyczyła umowa o świadczenie usług.

W przedstawionych przez powódkę wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego rozstrzygał on problem beneficjenta płatności w przypadku wątpliwości co do istnienia lub zakresu posiadania gruntu. Sąd nie tyle ustalał, że do wypłaty wsparcia bezpośredniego konieczne jest uprawianie ziemi, ale dla ustalenia posiadania istotne jest, kto uprawia ziemię. W szczególności w wyroku z dnia 29 listopada 2011 r., sygn. II GSK 1177/10 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że ustawodawca, wskazując na posiadanie jako ustawową przesłankę warunkującą rozpoznanie wniosku, odnosi to pojęcie do posiadania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, jednocześnie wskazując jednak, iż do wykładni przepisów ustawy o płatnościach bezpośrednich nie znajduje zastosowania kodeksowa fikcja prawna, dotycząca ciągłości posiadania, dla oceny stanu posiadania gruntów rolnych w dniu 31 maja. Poza posiadaniem ustawodawca wymaga utrzymywania gruntów rolnych zgodnie z normami, co wyraźnie wskazuje na faktyczne, rzeczywiste posiadanie (władanie) gruntami rolnymi w dniu 31 maja roku, w którym jest składany wniosek. Także dzierżyciel gruntu jest producentem rolnym uprawniony do otrzymania płatności. Wymóg posiadania przez wnioskodawcę tytułu prawnego do gruntów nie został sformułowany w żadnym z przepisów ustawy o płatnościach bezpośrednich. Wnioskodawca nie musi zatem wykazać, że przysługuje mu prawo do gruntu, a jedynie, że faktycznie posiada w dniu 31 maja wnioskowane grunty i utrzymuje je zgodnie z normami. (por.: J. Bieluk, D. Łobos-Kotowska: Komentarz do art. 7 ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. LEX; por. także: wyrok NSA z dnia 14 czerwca 2007 r., sygn. akt II GSK 53/07, LEX nr 338442; wyrok NSA z dnia 16 listopada 2006 r., sygn. akt II GSK 177/06, LEX nr 287927; wyrok NSA z dnia 11 stycznia 2007 r., sygn. akt II GSK 258/06, LEX nr 287937).

W myśl art. 124 ust. 2 akapit pierwszy Rozporządzenia Rady (WE) NR 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz.U.UE L z dnia 31 stycznia 2009 r.) do celów przyznania płatności w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej kwalifikują się wszystkie działki rolne spełniające kryteria przewidziane w ust. 1 oraz działki rolne obsadzone zagajnikami o krótkiej rotacji (kod CN ex 0602 90 41). Ust. 1 art. 124 stanowi, że powierzchnia użytków rolnych nowego państwa członkowskiego objętego systemem jednolitej płatności obszarowej stanowi część jego wykorzystywanej powierzchni użytków rolnych utrzymaną w dobrej kulturze rolnej bez względu na to, czy są one wykorzystywane do produkcji, oraz, w stosownych przypadkach, dostosowaną zgodnie z obiektywnymi i niedyskryminacyjnymi kryteriami ustanowionymi przez to nowe państwo członkowskie po zatwierdzeniu przez Komisję.

Stąd też wykładania sądów administracyjnych dotycząca możliwości otrzymania dopłat bezpośrednich i przesłanek je warunkujących nie stoi w sprzeczności z dokonaną przez Sąd Okręgowy oceną, iż z faktu przyznania dopłat nie można wyciągnąć wniosku o prowadzeniu faktycznej produkcji rolnej. Tym bardziej, że jak wynika z ww. wyroku na potrzeby ustawy o płatnościach bezpośrednich w istocie dokonano sformułowania pojęcia „uprawiania ziemi”, które nie może być rozszerzane na inne gałęzie prawa. Podsumowując, ze względu na kazuistyczne unormowania ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego i inny cel regulacji tej ustawy oraz ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, nie można uznać, by prawidłowa była taka wykładania art. 17 b drugiej z ustaw, która nakazuje uznać grunty za użytkowane rolniczo ze względu na dopłaty z systemów wsparcia bezpośredniego.

Nietrafny jest zarzut, że prowadzenie na nieruchomości prac rekultywacyjnych polegających na inwentaryzacji drzew i krzewów podlegających wycince, ich wycince, rozdrabnianiu gałęzi, opryskiwaniu, wykaszaniu, bronowaniu, włókowaniu, talerzowaniu i oraniu nie stanowi wykorzystywania nieruchomości na cele rolne. Prace te, jak ustalono, dotyczyły utrzymania gruntu we właściwej kulturze rolnej i przygotowania inwestycji. Stąd też nie świadczą o wykorzystaniu gruntu na cele rolne.

Podobnie błędny jest zarzut, że o wykorzystywaniu nieruchomości na cele rolne można mówić wyłącznie w przypadku zbierania plonów z nieruchomości; a zatem cel rolny utożsamiany powinien być wyłącznie z natychmiastowym osiąganiem plonów - pożytków rolnych (a zatem pożytków naturalnych) z nieruchomości, w tym znaczeniu, że pożytki te powinny być osiągane niezwłocznie po rozpoczęciu wykorzystywania nieruchomości na cel rolny. Sąd Okręgowy takiego stanowiska w ogóle nie sformułował i zarzut stanowi jedynie próbę przedstawienia subiektywnych poglądów przez powoda i stanowi wraz z kolejnym zarzutem próbę budowania takiej wykładni przepisu, który zgodny jest z interesem powoda. Powód zarzucił bowiem równocześnie, iż błędny jest pogląd, że wbrew literalnemu brzmieniu tego przepisu przesłankami zmiany opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa ze względu na zmianę celu, na który nieruchomość jest wykorzystywana jest prowadzenie długofalowych działań związanych z rekultywacją gruntów, ale z uprawą prowadzącą do uzyskania pożytków rolnych oraz motywacja użytkownika wieczystego - zamiar docelowego wykorzystywania nieruchomości na nowy cel, podczas gdy z literalnej wykładni wskazanej normy prawnej tego rodzaju konstatacja w żaden sposób nie wynika. Ponownie trzeba wskazać, że obniżenie opłaty następuje w sytuacji wykorzystywania gruntu na cele rolne. Nie jest takim wykorzystaniem również zasianie i skoszenie trawy, jeżeli celem rolnika nie jest uzyskanie plonów w celu sprzedaży lub dalszego wykorzystania w gospodarstwie. Dlatego też, choć ustawa wprost nie zawiera takiej przesłanki, istotny jest zamiar użytkownika wieczystego gruntu.

Wykładnia językowa art. 17b ust. 1 u.g.n.r., uwzględniająca różnicę w sformułowaniu tego przepisu w porównaniu z art. 72 ust. 3 u.g.n., wyraźnie wskazuje, że o wysokości stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości wchodzącej w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa decyduje cel, na jaki wykorzystywana jest nieruchomość oddana w użytkowanie wieczyste. Zgodnie ze słownikowym znaczeniem tych słów należy przez nie rozumieć takie używanie nieruchomości i korzystanie z niej, które odpowiada zamierzeniu co do wykorzystania nieruchomości albo przynajmniej prowadzi do jego realizacji. Preferencyjną stawkę procentową opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości uzasadnia zatem rzeczywiste wykorzystywanie nieruchomości - w znaczeniu wynikającym z brzmienia przepisu - oddanej w użytkowanie wieczyste na cel uznany przez ustawodawcę za zasługujący na wsparcie.

Trzeba też wskazać, że nabycie prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości przez powódkę nie wiązało się z zamiarem rolnego jej wykorzystania, a wprost przeciwnie, zamiarem tym, wyrażonym w ramach przedmiotu działalności powódki, było inne wykorzystanie nieruchomości, realizacji którego to zamiaru służą dotyczące części nieruchomości decyzje administracyjne zezwalające na podjęcie budowy. Uzyskanie decyzji dotyczących inwestycji na spornej nieruchomości dodatkowo przemawia za przyjęciem, że celem powoda nie było wykorzystywanie tej nieruchomości na cele rolne, zaś zlecone prace miały na celu zachowanie nieruchomości w takim stanie (pielęgnacja i wycinka, wyrównywanie terenu, uprzątanie gruzu itp.), aby można było na przygotowanym odpowiednio terenie rozpocząć budowę.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego zapadło w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

Agnieszka Wachowicz-Mazur Marzena Konsek-Bitkowska Beata Byszewska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE