UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 marca 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił wnioskodawcy K. W. prawa do emerytury, z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się w dniu 27 marca 2013 roku. wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury. W odwołaniu wniósł o zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach okresu pracy w Fabryce (...) SA. w R. od dnia 26 listopada 1968 roku do dnia 17 kwietnia 2009 roku. kiedy to pracował na stanowisku tokarza i operatora obrabiarek sterowanych numerycznie.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca K. W., urodzony w dniu (...). złożył w dniu 19 lutego 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury z tytułu przepracowania 1 5 lat w warunkach szczególnych (dowód: wniosek o emeryturę k. 1-8 akt ZUS).

Na dzień 1 stycznia 1999 roku. skarżący udowodnił staż pracy wynosząc} 29 lat. 11 miesięcy i 17 dni. Organ rentowy, jako pracy w szczególnych warunkach, nie uwzględnił żadnego okresu okres zatrudnienia, o który wnosił wnioskodawca.

Na dzień złożenia wniosku o emeryturę wnioskodawca miał rozwiązany stosunek pracy oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego ( dowód: odpowiedź na odwołanie k. 11-12 akt sprawy).

Wnioskodawca w okresie od 26 listopada 1968 roku do 17 kwietnia 2009 roku był zatrudniony w Fabryce (...) S.A. w R., na stanowiskach tokarz, operator OSN.

Fabryka (...) w R. zajmowała się produkcją mostów napędowych osi i korpusów do maszyn. 90 % produkcji zakładu stanowił wyrób materiałów żeliwnych. Były to elementy zarówno wielkogabarytowe, jak i mniejsze ( od 70-80 mm do 4 metrów np. mosty ). Od początku zatrudnienia, aż do rozwiązania stosunku pracy wnioskodawca w Fabryce (...) w R. pracował jako tokarz. Do jego

obowiązków należało zarówno wykonanie elementu jak i jego wykończenie tzw. gradowanie przy pomocy szlifierki pneumatycznej. Większość elementów, których obróbką zajmował się wnioskodawca, była z żeliwa. Będąc zatrudnionym na stanowisku tokarza, od lat 90-tych do obowiązków wnioskodawcy należało nadto wykonywanie pewnych czynności ślusarskich tj.. obróbki skrawaniem, nawiercanie i obrabianie elementów żeliwnych, doszlifowywanie ostrych krawędzi na" na sucho". Obok stanowiska, które zajmował wnioskodawca znajdowały się stanowiska ślusarskie, gdzie m.in. obrabiano azbest. Sam wnioskodawca przy azbeście jednak nie pracował (dowód: zeznania świadków T. P. k.30 i verle ìrraz z nagraniemk.32 00:03:39-00:09:26 oraz G. R. k. 30 verle wraz z nagraniem k.32 00:09:48-00:14:40, zeznania wnioskodawcy k 31 i nagranie k.32 00:17:16-00:21:16 w zw. z k19 i verle i nagranie k. 20 00:01:05-00:08:18 , świadectwo pracy k. 7 pakiet II akt rentowych oraz akta osobowe wnioskodawcy)

W tym samym zakładzie i okresie razem z wnioskodawcą pracowali m.in. T. P. ( również jako tokarz) oraz G. R.. który był bezpośrednim przełożonym wnioskodawcy. Zarówno T. P., jak i G. R. posiadają świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach ( dowód: zeznania świadka T. P. k.30 i verte wraz z nagraniemk.32 00:03:39-00:09:26 , G. R. k. 30 verte wraz z nagraniem k.32 00:09:48-00:14:40, oraz odpis wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 3 lipca 2012 roku o sygn. akt IVP 131/12 k. 28, odpis świadectwa pracy w szczególnych warunkach k.29 akt sprawy).

Fabryka (...) S.A. w R. nie wystawiła wnioskodawcy świadectwa pracy w warunkach szczególnych oraz odmówiła sprostowania świadectwa pracy oraz wydania zaświadczenia, iż wnioskodawca w szczególnych warunkach w spornym okresie pracował .

W świadectwie pracy z dnia 17 kwietnia 2009 roku. wystawionym wnioskodawcy przez Fabrykę (...) S.A. w R. wskazano, iż K. W. w okresie od 26 listopada 1968 roku do 17 kwietnia 2009 roku wykonywał pracę tokarz, operator obrabiarek sterowanych numerycznie (OSN) ( dowód: świadectwo pracy z dnia 17 kwietnia 2009roku oraz pismo z dnia 21 sierpnia 2012 roku w aktach osobowych wnioskodawcy ).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153. poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś. że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1. rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32. 33. 39 i 40. jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura. o której mowa w ust. 1. przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.). zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż. pracownik, który wykonywał prace w

szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten wymagany okres zatrudnienia" to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku. II UKN 39/00. OSNAP 2002/11/272).

Okres pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu arl. 244 § 1 i 2 k.p.c. a tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego. co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c.. który stanowi dowód tego. że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd. a także organ rentowy, sa zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane. które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od

których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 roku, I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości - wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lal, a w dniu (...) ukończył 60 lat.

Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w zakresie wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach w Fabryce (...) S.A. w R. w okresie od 26 listopada 1968 roku do 1 7 kwietnia 2009 roku - Sąd Okręgowy uznał za przekonujące i wiarygodne zeznania obu świadków tj.: T. P. i G. R. oraz samego wnioskodawcy, które są pełne, rzetelne oraz zbieżne. Przesłuchani świadkowie pracowali razem z wnioskodawcą w tym samym okresie i posiadają pełną wiedzę na temat wykonywanej przez niego pracy. W ocenie Sądu, świadkowie mogą z całą pewnością i w sposób nie budzący wątpliwości potwierdzić zajmowane przez wnioskodawcę stanowisko, czynności wykonywane przez niego, a także warunki, w jakich praca była świadczona. Obaj świadkowie wskazali, iż przez cały okres zatrudnienia wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jako tokarz wykonywał elementy do tzw. mostów napędowych wykonywanych z żeliwa. Były to elementy zarówno małych ( 70-80 mm), jaki dużych gabarytów ( nawet do 4 m). Wnioskodawca pracował na tokarkach, przy pomocy których toczył elementy z żeliwa. Dodatkowo, począwszy od lat 90-lych K. W. przy pomocy szlifierki pneumatycznej wykonywał tzw. gradowanie. które polegało m.in. na wyrównywaniu ostrych krawędzi i nierówności. Wnioskodawca po tzw. gradowaniu oddawał gotowy-,.finalny" produkt.

W spornym okresie tj. od dnia 26 listopada 1968 roku do 17 kwietnia 2009 roku wnioskodawca był zatrudniony w Fabryce (...) S.A. w R., na stanowisku tokarza. Do obowiązków wnioskodawcy należało obrabianie żeliwa, polegające na toczeniu elementów do mostów napędowych i osi. a następnie po wytoczeniu odpowiedniego kształtu, szlifowanie danego elementu. Warunki w jakich pracował wnioskodawca były bardzo trudne: zapylenie, hałas.

Bez znaczenia dla przedmiotowej sprawy ma okoliczność podniesiona przez Fabrykę (...) w R. piśmie z dnia w piśmie z dnia 21 sierpnia 2012 roku, iż w

okresie zatrudnienia wnioskodawca oprócz pracy tokarza wykonywał także prace operatora jest. biorąc pod uwagę pozostały materiał dowodowy powołany na tę okoliczność.

Należy wskazać, iż sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy we wskazanym okresie był niesporm w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach.

W zeznaniach świadków i wnioskodawcy nie ma sprzeczności, są one logiczne i spójne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie w postaci świadectwa pracy potwierdzającego zatrudnienia wnioskodawcy w spornym okresie w Fabryce (...) S.A. w R., angaży, kart zatrudnienia i wynagrodzenia. We wszystkich tych dokumentach stanowisko wnioskodawcy określane jest jako- tokarz. Obaj świadkowie szczegółowo opisali rodzaj wykonywanych przez wnioskodawcę prac i zgodnie stwierdzili, iż była to praca w ciężkich warunkach: w zapyleniu, hałasie, wysokiej temperaturze, które zdecydowanie można zaliczyć do kategorii prac wykonywanych w szczególnych warunkach.

Tymczasem organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności powyższych dowodów.

Podkreślenia wymaga fakt. iż choć zeznający w sprawie świadek T. P., pracujący z wnioskodawcą na takim samym stanowisku otrzymał świadectwo wykonywania pracy szczególnych warunkach, to jednak stało się to dopiero po przeprowadzeniu postępowania sądowego, zakończonego prawomocnym wyrokiem, nakazującym pracodawcy wystawienie takiego świadectwa świadkowi: sam pracodawca takich świadectw bowiem nie wystawia. Świadek G. R. potwierdził również, że podobnych spraw wytaczanych przez pracowników przeciwko pracodawcy jest dużo i już kilkakrotnie zeznawał w nich jako świadek, już wielokrotnie

Mając powyższe na uwadze, nie budzi wątpliwości, że wnioskodawca w spornym okresie tj. od 26 listopada 1968 roku do 17 kwietnia 2009 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych wymienionym w Wykazie A, Dziale III poz. 23, pkt 3 określonym w załączniku nr 1 do Zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz.Urz. MHiPM Nr 1-3.poz. 1 ) wydanym na podstawie lust.2 Rozporządzenia rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz. wzrostu emerytur i rent inwalidzkich

dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Dz.U. nr 8 poz.43 z późn. zmianami)

Opierając się na wyżej wskazanych dowodach Sąd Okręgowy uznał, iż wnioskodawca całym spornym okresie tj. od 26 listopada 1968 roku do 17 kwietnia 2009 stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wyłącznie prace na stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych polegające na obróbce tj. był operatorem maszyn do obróbki skrawaniem - toczył korpusy, przekładnie z żeliwa, zajmował się obróbką materiałów żeliwnych.

Po uwzględnieniu okresu pracy, o którego zaliczenie wnosił K. W., jako pracy w warunkach szczególnych okres ten wynosi ponad 15 lat, wobec czego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c, orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE