Sygn. akt II K 391/15
Dnia 30 czerwca 2016 r.
Sąd Rejonowy w Chojnicach w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: SSR Grażyna Drobińska
Protokolant: staż. sąd. Paulina Feder
Prokurator: Joanna Kapłońska- Gajewska
po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2016 r., 16 marca 2016 r., 21 kwietnia 2016 r., 15 czerwca 2016 r., 23 czerwca 2016 roku na rozprawie sprawy
S. B. (1) (B.)
syna E. i J. z domu P., urodzonego (...) w C.
oskarżonego o to, że:
w dniu 24 lipca 2015 roku w C. będąc przesłuchiwanym w charakterze świadka i uprzedzonym o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, podczas rozprawy w Sądzie Rejonowym w Chojnicach w postępowaniu II W 1511/13 złożył fałszywe zeznania, dotyczące okoliczności podpisania przez A. S. (1) umowy zlecenia z dnia 21 września 2012r., której miał być stroną, twierdząc, że był obecny przy podpisaniu umowy, podczas, gdy z opinii biegłego z zakresu pisma ręcznego wynikało, że A. S. (1) nie podpisał przedmiotowej umowy, co wyklucza możliwość, aby mógł być przy tej czynności obecny
tj. o czyn z art. 233 § 1 kk
D. B. (B.)
syna S. i S. z domu J., urodzonego (...) w C.
oskarżonego o to, że:
w dniu 8 lipca 2014 roku w C. działając za pośrednictwem swojego obrońcy – radcy prawnego J. O. w celu użycia za autentyczną przedłożył w Sądzie Rejonowym w Chojnicach do sprawy II W 1511/13 dokument w postaci umowy zlecenia z dnia 21 września 2012r. zawartą pomiędzy B&B D. B. a A. S. (1) z podrobionym podpisem A. S. (1)
tj. o czyn z art. 270 § 1 kk
ORZEKA
I. oskarżonego S. B. (1) uznaje za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia z tym ustaleniem, że popełnił go w dniu 24 lipca 2014 roku, tj. przestępstwa z art. 233§1 kk i za to na podstawie art.233§1 kk w zw. z art.4§1 kk skazuje go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,
II. na podstawie art.69§1 i 2 kk w zw. z art.4§1 kk i art.70§1 pkt.1 kk w zw. z art.4§1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego S. B. (1) warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata,
III. na podstawie art.71§1 kk w zw. z art.4§1 kk wymierza oskarżonemu S. B. (1) karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę równą 20 zł (dwadzieścia złotych),
IV. oskarżonego D. B. uniewinnia od popełnienia czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia tj. przestępstwa z art.270§1 kk,
V. zasądza od oskarżonego S. B. (1) na rzecz Skarbu Państwa opłatę w wysokości 200 zł (dwustu złotych) oraz koszty postępowania w wysokości 1.359,82 zł (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt dziewięć złotych 82/100),
VI. kosztami postępowania w części uniewinniającej obciąża Skarb Państwa.
( na podstawie art.423§1a kpk odnośnie oskarżonego S. B. (1))
Przed Sądem Rejonowy w Chojnicach toczyła się sprawa o sygn. akt II W 1511/13, w której obwinionym był D. B.- syn oskarżonego. D. B. został obwiniony przez Państwową Inspekcję Pracy min. o to, że będąc pracodawcą i działając w C. przy ul. (...) w dniu 21 września 2012 roku nie potwierdził na piśmie umowy o pracę zawartej z A. S. (1), tj. o wykroczenie z art.281 pkt.2 kodeksu pracy (odpis wyroku nakazowego (k.6-7), odpis sprzeciwu (k.8).
W 2012 roku wszystkie decyzje dotyczące firmy (...), w tym decyzje dotyczące zatrudnienia pracowników, podejmował S. B. (1) (zeznania B. G. (k.190v), oświadczenia procesowe D. B. (k.190).
W toku prowadzonego postępowania o wykroczenie, obrońca D. B. przedłożył pismo procesowe wraz z odpisem umowy zlecenia z dnia 21 września 2012 roku zawartej z A. S. (1) (odpis pisma (k.14-15), odpis świadectwa pracy i innych dokumentów (k.16-19).
W dniu 24 lipca 2014 roku oskarżony S. B. (1) stawił się w Sądzie Rejonowym w Chojnicach w celu złożenia zeznań w charakterze świadka, w sprawie D. B.. Został uprzedzony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. W toku składanych zeznań wskazał, że fałszywe zeznania, dotyczące okoliczności podpisania przez A. S. (1) umowy zlecenia z dnia 21 września 2012 roku. Stwierdził bowiem, że był obecny przy podpisaniu tej umowy, co nie było zgodne z prawdą.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody wyżej już wymienione oraz A. S. (2) (k.196), odpis protokołu rozprawy (k.9-10,21,46), odpis protokołu przeszukania (k.23-25), odpis opinii biegłego z dziedziny badan dokumentów mgr Z. L. (k.30-45), odpis wyroku (k.47-48), umowa rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (k.56), umowa zlecenia (k.57), zaświadczenie wraz z prawem jazdy (k.58-59), protokół pobrania materiału porównawczego (k.71-72,74-75), opinia biegłego z dziedziny grafologii i (...) (k.78-92), karta karna (k.117-118,185-186), odpis pisma pracodawcy (k.152), odpis zawiadomienia o zajęciu rachunku bankowego (k.153-1540, odpis oświadczenia (k.155).
Oskarżony S. B. (1) (k.189v190) w swoich wyjaśnieniach podał, że nie przyznaje się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że w momencie podpisywania umowy przez A. S. (1) był pewien, że umowa została podpisana w firmie. Dopiero potem po rozmowie z żoną stwierdził, że mogło być jednak inaczej. Kiedy składał zeznania był pewien, że umowa została podpisana w firmie. Umowy były podpisywane w obecności oskarżonego. Nadto oskarżony wyjaśnił, że uważał że nie jest to istotna okoliczność. Swoje zeznania w charakterze świadka złożył dzień po urodzinach. Podał, że był wówczas zestresowany. W firmie (...) zajmował się rekrutacją.
Sąd Rejonowy jedynie częściowo dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego. S. B. (1) nie kwestionował faktu, że został przesłuchany oraz że umowa zlecenia z dnia 21 września 2012 roku nie została podpisana przez A. S. (1). Postawa oskarżonego w zakresie jego nieprzyznania się do winy pozostaje jednak w sprzeczności z materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Przede wszystkim wskazać należy, że oskarżony został w sposób prawidłowy pouczony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Następnie wypowiadał się w sposób swobodny i szczegółowy. W toku zadawanych pytań zeznał wprost, że był obecny przy podpisywaniu przez A. S. (1) umowy zlecenia. Dodał, że odbyło się to w siedzibie zakładu pracy. W dalszej części wypowiadał się również obszernie i bez wątpliwości. Przede wszystkim stwierdzić należy, że wskazana przez S. B. (1) okoliczność podpisania umowy z A. S. (1) dotyczyła niezwykle istotnej kwestii w sprawie obwinionego D. B.. Synowi oskarżonego zarzucono bowiem w tamtejszym postępowaniu szereg czynów, min. w pkt.4 wniosku o ukaranie opisano czyn, polegający na braku potwierdzenia umowy o pracę zawartej z A. S. (1) w dniu 21 września 2012 roku. Zważywszy na te okoliczności oraz sposób i formę wypowiedzi oskarżonego, brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że S. B. (1) w chwili składania zeznań w postępowaniu sądowym pozostawał w błędzie co do swoich spostrzeżeń, przeoczył pewne fakty lub po prostu zapomniał. W żadnym momencie swoich wypowiedzi, oskarżony nie powoływał się na niepamięć lub też brak pewności.
Mając na względzie przyjętą przez oskarżonego linię obrony, Sąd Rejonowy zgromadził również opinię biegłych psychiatrów E. K. i K. W. (k.220-221). Biegli stwierdzili, że S. B. (1) nie jest chory psychicznie, otępiały lub upośledzony umysłowo. W okresie inkryminowanym nie występowały u niego zakłócenia czynności psychicznych, które mogłyby mieć wpływ na jego poczytalność. W odniesieniu do zarzucanego mu czynu miał on zachowana zdolność rozmienia jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem. Nadto biegli sierdzili, że jeśli oskarżony posiada wadę serca, to nie ma ona żadnego związku z aktualnym stanem zdrowia psychicznego ani też jego poczytalnością w stosunku do zarzuconego mu czynu.
W ocenie Sądu Rejonowego, powyższa opinia jest jasna, rzeczowa i spójna.
Mając na względzie opisaną opinię, Sąd Rejonowy nie dał również wiary wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie tego, że w dniu składania zeznań w charakterze świadka cierpiał on na chorobę, która miała wpływ na treść jego wypowiedzi. Tej oceny nie mogły zmienić również zeznania żony oskarżonego S. B. (2) (k.195-195v). W swoich zeznaniach wskazała ona, że jej mąż podczas rozprawy źle się czuł, bo choruje na serce. Dzień wcześniej spożywał alkohol. Nadto oskarżony zatrudniał wielu pracowników i mógł zapomnieć, jak było naprawdę. Nie myślał racjonalnie. Wypowiedzi tego świadka, w świetle powyższej opinii nie zasługiwały na wiarę.
Sąd Rejonowy ustalił, że oskarżony S. B. (1) w okresie popełnienia zarzucanego mu czynu, podejmował zasadnicze decyzje dotyczące działalności firmy o nazwie BiB D. B., a przede wszystkim decyzje kadrowe. Nie było zatem innej osoby, która mogłaby zajmować się sprawą związaną z zatrudnieniem A. S. (1). Tylko oskarżony mógł mieć w tym zakresie pełna wiedzę.
Świadczą o tym zeznania B. G. (k.190v), który potwierdził, że świadczył S. B. (3) usługi w zakresie BHP. Wyjaśnił przy tym, że ze wszystkim zwracał się do oskarżonego.
Zeznania tego świadka są szczere i jasne. Brak jest podstaw do kwestionowania ich zgodności z prawdą.
Podobnej treści wypowiedzi złożył oskarżony również w przedmiotowej sprawie D. B. (k.190). Wyjaśnił, że nie zajmował się sprawami kadrowymi w firmie i nie był obecny przy podpisywaniu umowy przez A. S. (1). Podał, ze nie miał świadomości, że przekazywana umowa jest podrobiona.
Zdaniem Sądu Rejonowego, oświadczenia procesowe przedstawione przez D. B. są zgodne z prawdą. Nie budzi bowiem żadnych wątpliwości Sądu Rejonowego fakt, że D. B. nie zajmował się sprawami kadrowymi w firmie zarejestrowanej na jego nazwisko.
Sąd dokonał przesłuchania świadka A. S. (2)- żony A. S. (1) (k.196 oraz k.134v akt II W 1511/13). Podała ona, że jej zmarły mąż nie zwierzał się jej ze spraw związanych z pracą.
Sąd uznał wypowiedzi tego świadka za spontaniczne i szczere.
W toku postępowania zostały zgromadzone opinie biegłych. Biegły z dziedziny badań dokumentów mgr Z. L. (k.30-45) stwierdził, że podpis na osobę Adam E. S. na umowie zlecenia zawartej w dniu 21 września 2012 roku nie posiada odzwierciedlenia w porównawczych wzorach pisma i podpisów własnych A. S. (1) i nie został przez tę osobę sporządzony. Zdaniem biegłego, podpis został nakreślony metodą ścisłego naśladownictwa przez osobę, która dysponowała autentycznym podpisem A. S. (1) w tej samej budowie ogólnej i stopniu skomplikowania graficznego. Osoba tego dokonująca starała się jak najwierniej odtworzyć podpis autentyczny, przez co w większości zatracała cechy grafizmu własnego, co w rezultacie uniemożliwia jednoznaczne i kategoryczne jej ustalenie.
W kolejnej opinii biegły z dziedziny grafologii i (...) (k.78-92) ustalił, że rodzaj fałszerstwa podpisu A. S. (1) nie pozwala na dokonanie metodami kryminalistycznymi personalnej identyfikacji osoby fałszerza. Zatem nie można ustalić, czy ta sygnatura została podrobiona przez D. B., S. B. (1), czy też inną osobę.
Sąd uwzględnił powyższe opinie przy dokonywaniu ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie. Opinie są zbieżne w swoich wnioskach. Nadto są one wewnętrznie spójne, zawierają wszystkie odpowiedzi. Obie opinie zostały sporządzone w sposób rzetelny, po zbadaniu materiału porównawczego i zapoznaniu się z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.
Wobec braku podstaw do kwestionowania Sąd uznał również za wiarygodne pozostałe dowody zgromadzone w sprawie tj. odpis protokołu przesłuchania (k.4-5), odpis wyroku (k.6-7), odpis sprzeciwu (k.8), odpis protokołu rozprawy (k.9-10,21,46), odpis pisma (k.14-15), odpis świadectwa pracy i innych dokumentów (k.16-19), odpis protokołu przeszukania (k.23-25), odpis wyroku (k.47-48), umowa rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (k.56), umowa zlecenia (k.57), zaświadczenie wraz z prawem jazdy (k.58-59), protokół pobrania materiału porównawczego (k.71-72,74-75), karta karna (k.117-118,185-186), odpis pisma pracodawcy (k.152), odpis zawiadomienia o zajęciu rachunku bankowego (k.153-1540, odpis oświadczenia (k.155).
W tym stanie sprawy wina oskarżonego S. B. (1) nie budziła żadnych wątpliwości Sądu Rejonowego i polegała na tym, że w dniu 24 lipca 2014 roku w C. będąc przesłuchiwanym w charakterze świadka i uprzedzonym o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, podczas rozprawy w Sądzie Rejonowym w Chojnicach w postępowaniu II W 1511/13 złożył fałszywe zeznania, dotyczące okoliczności podpisania przez A. S. (1) umowy zlecenia z dnia 21 września 2012 roku, której miał być stroną twierdząc, że był obecny przy podpisaniu umowy podczas gdy z opinii biegłego z zakresu pisma ręcznego wynikało, że A. S. (1) nie podpisał przedmiotowej umowy, co wyklucza możliwość, aby mógł być przy tej czynności obecny. Swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstwa określonego w art.233§1 kk.
Art.233 kk wprowadza odpowiedzialność karną za przestępstwo fałszywych zeznań. Zeznanie nieprawdy polega na zeznaniu nieprawdy lub na zatajeniu prawdy. Należy wskazać, że zeznanie nieprawdy polega na podaniu faktów, które nie miały miejsca lub na zaprzeczeniu faktom, które w rzeczywistości zaistniały. Przestępstwo to może zostać popełnione tylko umyślnie. Zatem dla przypisania tego przestępstwa konieczne jest wykazanie, że sprawca zeznając nieprawdę obejmował swoim zamiarem fałszywą treść zeznań.
Mając na względzie materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie o omówiony powyżej Sąd Rejonowy nie miał żadnych wątpliwości co do tego, że S. B. (1) miał pełną świadomość składania nieprawdziwych zeznań przed Sądem Rejonowy w Chojnicach w toczącym się postępowaniu. Jako ojciec D. B. wiedział on doskonale z jakiego powodu został wezwany na sprawę sądową. Nadto z treści protokołu jego przesłuchania nie wynika w żadnym miejscu, żeby źle się poczuł lub miałby jakiekolwiek wątpliwości co do treści składanych zeznań. Jego wypowiedzi są jasne i proste.
Uznając, że oskarżony S. B. (1) dopuścił się zarzuconego mu przestępstwa, Sąd Rejonowy na podstawie art.233§1 kk w zw. z art.4§1 kk skazał oskarżonego na kare 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art.69§1 i 2 kk w zw. z art.4§1 kk i art.70§1 pkt.1 kk w zw. z art.4§1 kk wykonanie orzeczonej kary Sąd warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 2 lata. Należy w tym miejscu wskazać, że Sąd Rejonowy zastosował brzmienie art.233§1 kk przed dniem 15 kwietnia 2016 roku, ponieważ wówczas zagrożony był on karą pozbawienia wolności do lat trzech.
Sąd Rejonowy uznał, że w odniesieniu do oskarżonego istnieje pozytywna prognoza kryminalistyczna, która uzasadnia zastosowanie dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary. Przy czym należy podkreślić, że podstawową przesłaną zawieszenia wykonania kary są wynikające z dotychczasowego postępowania oskarżonego, dające się uzasadnić w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przypuszczenia, co do przewidywanego sposobu życia, dotyczy to przede wszystkim przestrzegania przez niego porządku prawnego. Wśród wskazanych w art.69§2 kk przesłanek prognozowania nie istnieje priorytet którejkolwiek z nich (wyrok SN z dnia 19.01.1973 r., OSNPG 1973/7/91, wyrok SN z dnia 23.02.1979 r., OSNKW 1979/5/54).
Na podstawie art.71§1 kk w zw. z art.4§1 kk Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu kare grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę równą 20 zł. Sąd przy wymiarze kary zastosował brzmienie przepisów przed dniem 1 lipca 2015 roku, ponieważ są one względniejsze. Wynika to z przesłanki warunkowego zawieszenia wykonania kary, określonych w obecnie obowiązującym art.69 kk. Także z uwagi na konieczność wymierzenia oskarżonemu obowiązków określonych w art. 72 kk.
W ocenie Sądu wymierzona oskarżonemu kara nie przekracza stopnia jego winy oraz społecznej szkodliwości zarzuconego mu czynu. Oskarżony S. B. (1) jest osobą dojrzałą. Ma 46 lat. Jest żonaty. Ma dorosłego syna. Obecnie podejmuje pracę fizyczną za granicami kraju. Otrzymuje z tego tytułu dochód w wysokości około 5.000 zł miesięcznie. W przeszłości był on już karany sądownie za popełnienie przestępstw z art.284§2 kk i karę grzywny, w roku 2013. W ocenie Sądu Rejonowego jest to okoliczność obciążająca.
Sąd nie dopatrzył się okoliczności łagodzących. Oskarżony nie znajdował się w żadnej szczególnej sytuacji, która mogłaby usprawiedliwiać jego zachowanie.
W ocenie Sądu wymierzona kara wpłynie na oskarżonego wychowawczo i zapobiegnie powrotowi do popełniania przestępstw, zaspokoi również społeczne poczucie sprawiedliwości.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art.627 kpk i art.2 ust.1 pkt.2 i art.3 ust.2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 ze zm.).