Sygn. akt VIII Gz 176/16
Dnia 8 sierpnia 2016 roku
Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Piotr Sałamaj
Sędziowie: SO Patrycja Baranowska (spr.)
SR del. Anna Górnik
po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2016 roku w Szczecinie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa W. R.
przeciwko Przedsiębiorstwo Budowlane (...) spółka jawna w S.
na skutek wniosku U. M. o stwierdzenie upadku zabezpieczenia
na skutek zażalenia U. M. na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 11 kwietnia 2016 roku, sygn. akt XI GC 534/13
postanawia:
oddalić zażalenie.
SSO Patrycja Baranowska SSO Piotr Sałamaj SSR del. Anna Górnik
Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie odrzucił wniosek U. M. o wydanie postanowienia stwierdzającego upadek zabezpieczenia.
Sąd przyjął, że złożony przez U. M. na podstawie art. 754 1 k.p.c. wniosek o wydanie postanowienia stwierdzającego upadek zabezpieczenia jest niedopuszczalny. Z art. 754 1 § 3 k.p.c. wynika bowiem, że postanowienie takie może być wydane tylko na wniosek obowiązanego. U. M. obowiązanym zaś nie jest. Zdaniem Sądu fakt, że z jej nieruchomości prowadzona jest egzekucja sytuacji tej nie zmienia. Powołując się na orzecznictwo oraz doktrynę, Sąd wskazał, że w analogicznych sytuacjach jaka zaistniała w niniejszej sprawie konieczne jest wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego w trybie art. 840 §1 k.p.c.
Wnioskodawczyni złożyła zażalenie na powyższe orzeczenie domagając się jego zmiany poprzez wydanie postanowienia stwierdzającego upadek zabezpieczenia oraz zasądzenia kosztów.
Nie zgadzając się z zaskarżonym rozstrzygnięciem skarżąca zarzuciła, że Sąd I instancji błędnie skoncentrował się jedynie na treści art. 754 1 § 3 k.p.c., uznając, że wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie upadku zabezpieczenia. Wedle powyższego przepisu sąd wydaje postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia na wniosek obowiązanego (w przedmiotowej sprawie jest nim Przedsiębiorstwo Budowlane (...) spółka jawna w upadłości likwidacyjnej w S.). Zdaniem skarżącej Sąd I instancji w zaskarżonym postanowieniu nie zakwestionował istnienia przesłanek do wydania takiego stwierdzenia, a jedynie nieprawidłowo stwierdził, że wnioskodawczyni nie ma uprawnienia do złożenia wniosku w tym przedmiocie. Wnioskodawczyni, jako współwłaścicielka obciążonej zabezpieczeniem nieruchomości, jest tymczasem jednocześnie dłużniczką rzeczową uprawnionego W. R.. W związku z bezczynnością obowiązanego, wnioskodawczyni ma więc prawo podjąć wszelkie czynności zmierzające do ochrony swojego interesu prawnego, który niewątpliwie jest zagrożony przedmiotową sytuacją. W ocenie skarżącej bezsprzecznie za taką czynność należy uznać skorzystanie z instytucji stwierdzenia upadku zabezpieczenia. Skarżąca zaznaczyła również, że w analogicznej sprawie Sąd Okręgowy w Szczecinie, VIII Wydział Gospodarczy, na skutek jej wniosku wydał w dniu 21 marca 2016 roku postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia udzielonego uprawnionemu D. Z. (sygn. akt VIII GC 14/13).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie okazało się nieuzasadnione.
Z przywołanego przez Sąd Rejonowy art. 754 1 § 1 wynika zasada, zgodnie z którą zabezpieczenie roszczeń pieniężnych upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu (art. 754 1 § 1). Na wniosek obowiązanego sąd wydaje jednakże deklaratoryjne postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia (art. 754 1 § 3). Jak słusznie zaznaczył Sad Rejonowy literalne brzmienie wskazanego przepisu uprawnia do wystąpienia ze stosownym wnioskiem jedynie obowiązanemu. Takie umocowanie niewątpliwie wynika też z istoty zabezpieczenia przy założeniu, że zabezpieczenie nie powinno trwać bezterminowo, nawet pomimo uzyskania przez uprawnionego tytułu wykonawczego, co byłoby sprzeczne z samym celem zabezpieczenia powództwa (roszczenia). Upadek zabezpieczenia zapobiega bowiem równoległemu istnieniu tytułu zabezpieczenia i tytułu wykonawczego. Nie powinno ulegać zatem wątpliwości, że komentowany przepis ma na celu ochronę interesu obowiązanego na podstawie postanowienia udzielającego zabezpieczenia uprawnionemu, przeciwko któremu zapadło także prawomocne orzeczenie uwzględniające roszczenie uprawnionego. Wbrew twierdzeniom skarżącej ani brzmienie przepisu ani cel zawartej w nim regulacji nie wskazuje co do zasady na dopuszczalność udzielenia ochrony interesu innych podmiotów niż obowiązany.
Wyraźnego zaznaczenia również wymaga, że upadek zabezpieczenia następuje z mocy prawa i nie wymaga wydania przez sąd konstytutywnego orzeczenia. Postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia ma bowiem charakter wyłącznie deklaratywny, a zatem zabezpieczenie upada nawet pomimo niewydania postanowienia. Nawet gdyby postanowienie w tym przedmiocie nie zostało wydane, nie niweczyłoby to skutków występujących z mocy prawa. Nie uchybiałoby to też kompetencji innego Sądu (orzekającego w sprawie ewentualnego powództwa opozycyjnego) do stwierdzenia - na potrzeby tego postępowania - upadku zabezpieczenia. W przypadku bowiem upadku będącej przedmiotem zabezpieczenia hipoteki przymusowej, a taka sytuacja zachodzi w sprawie niniejszej, skarżąca -właściciel nieruchomości niebędący dłużnikiem osobistym uprawnionego będzie mógł wystąpić o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w zakresie, w jakim uprawnia on do prowadzenia egzekucji z nieruchomości. Jak słusznie przyjął Sąd Rejonowy skarżąca w ramach obrony swoich interesów może powoływać się na fakt, iż po powstaniu tytułu nastąpiło zdarzenie (upadek hipoteki), z którego wynika, iż zobowiązanie nie może być egzekwowane z nieruchomości stanowiącej własność osoby, która nie jest dłużnikiem osobistym uprawnionego (art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.).
Reasumując, stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy orzekł w przedmiocie wniosku skarżącej o stwierdzanie upadku zabezpieczenia.
Dodatkowo odnosząc się jeszcze do argumentu skarżącej, że w analogicznej sprawie Sąd Okręgowy w Szczecinie na skutek jej wniosku wydał postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia zaznaczyć trzeba, że Sąd rozstrzyga każdą sprawę indywidualnie i nie jest związany rozstrzygnięciami wydanymi w innych sprawach. Dokonując rozstrzygnięcia w danej sprawie sąd bierze bowiem pod uwagę zgłoszone twierdzenia uczestniczących w postępowaniu podmiotów, konkretny stan faktyczny ustalony w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy czy okoliczności wynikające z określonej sytuacji materialnoprawnej.
Biorąc chociażby pod uwagę wynikającą z uzasadnienia postanowienia Sądu treść rozstrzygnięcia Sądów (oddalenie powództwa) sprawa powoływana przez skarżącą nie była analogiczna ze sprawą niniejszą.
W tym stanie rzeczy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie.
SSO Patrycja Baranowska SSO Piotr Sałamaj SSR del. Anna Górnik
(...)
1. (...)
2. (...)
3. (...)
(...)
4. (...)