UZASADNIENIE

J. K., P. K., J. M., M. M. (2), H. Ś. i A. P. wnieśli pozwy przeciwko (...) S.A. w K. domagając się uznania bezskuteczności wypowiedzenia im warunków pracy i płacy w części dotyczącej uprawnienia do bezpłatnego węgla z chwilą odejścia na emeryturę, rentę lub korzystania ze świadczenia przedemerytalnego. Uzasadniając swoje żądanie wskazali, że pracodawca w sposób nieuzasadniony wypowiedział im warunki płacy. Podważyli możliwość częściowego wypowiedzenia porozumienia z dnia 20 grudnia 2004r. Wskazali, że w przypadku złej sytuacji finansowej pracodawca mógł zawrzeć z organizacjami związkowymi porozumienie o czasowym zawieszenie niektórych postanowień wskazanego wyżej porozumienia. Nadto obowiązkiem pozwanej było zawiadomienie powodów o wypowiedzeniu porozumienia z dnia 20 grudnia 2004r., czego nie uczyniła i dlatego w ich ocenie obowiązuje ono do nadal.

Na rozprawie w dniu 30 lipca 2015r. pełnomocnik powodów wniósł o przywrócenie im dotychczasowych warunków pracy i płacy wobec upływu okresu wypowiedzenia. Nadto podniósł, że pozwana dokonując wypowiedzeń zmieniających nie dochowała procedury przewidzianej w tzw. ustawie o zwolnieniach grupowych.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództw oraz zawieszenie postępowania do czasu zakończenia sprawy toczącej się pod sygn.akt II C 833/14przed Sądem Okręgowym wK. z powództwa pozwanej przeciwko organizacjom związkowym. Podniosła, że prawo do bezpłatnego węgla dla emerytów, rencistów i innych uprawnionych wynikało z porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi w dniu 20 grudnia 2004r. Porozumienie to jest porozumieniem zbiorowym i mają do niego odpowiednie zastosowanie przepisy prawa pracy o układach zbiorowych pracy. W dniu 19 września 2014r. zarząd pozwanej podjął decyzję o likwidacji deputatu węglowego dla byłych pracowników od dnia 01 stycznia 2015r. , a następnie zawiadomił o tym organizacje związkowe. Pozwana wskazała, że zgodnie z art.241⁷kp może rozwiązać układ zbiorowy pracy, a więc także porozumienie zbiorowe. Nadto jeżeli może wypowiedzieć te akty w całości, to tym bardziej może zrobić to w części. Pozwana podniosła, że zachowała także procedurę wypowiedzeń zmieniających.

Wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Z. oddalił powództwa powodów i odstąpił od obciążania ich kosztami zastępstwa procesowego.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że J. K., P. K., J. M., M. M. (2), H. Ś. i A. P. są pracownikami pozwanej zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę, a pracę świadczą w KWK (...) w R.. P. K., A. P., J. M. i M. M. (2) są członkami związku zawodowego (...), J. M. nadto Związku Zawodowego (...).

W dniu 20 grudnia 2004r. zarząd pozwanej zawarł ze związkami zawodowymi porozumienie, w ramach którego w załączniku nr 14 uregulowano uprawnienia do bezpłatnego węgla dla emerytów, rencistów i innych uprawnionych osób.

Uchwałą nr(...) z dnia 19 września 2014r. zarząd pozwanej podjął decyzję o likwidacji prawa emerytów, rencistów i innych uprawnionych do bezpłatnego węgla poczynając od 01 stycznia 2015r. i wypowiedział zachowując trzymiesięczny okres §10 porozumienia z dnia 20 grudnia 2004r. oraz jego załącznik nr 14. Wypowiedzenie doręczono wszystkim organizacjom związkowym, które podpisały porozumienie z dnia 20 grudnia 2004r.

W dniu 23 września 2014r. pozwana zawiadomiła Państwową Inspekcje Pracy w K. o wypowiedzeniu porozumienia z dnia 20 grudnia 2004r. w zakresie uprawnienia dla bezpłatnego węgla dla emerytów, rencistów i innych uprawnionych z dniem 01 stycznia 2015r.

Nadto uchwałą nr 980/2014 z dnia 16 października 2014r. zarząd pozwanej przyjął regulamin wypowiedzeń zmieniających.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że pismem z dnia 28 października 2014r. pozwana zawiadomiła organizacje związkowe o zamiarze wypowiedzenia warunków umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w części dotyczącej uprawnień do bezpłatnego węgla z chwilą odejścia na emeryturę lub rentę lub korzystania ze świadczenia przedemerytalnego nabytego bezpośrednio po zakończeniu pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Jako przyczynę złożenia wypowiedzeń wskazała trudną sytuację ekonomiczno-finansową spółki i zagrożenie upadłością, odniosła się także do uchwały zarządu nr 875/201 z dnia 19 września 2014r. Zawiadomienie zawierało także wykaz pracowników objętych zamiarem wypowiedzenia. Wśród tych pracowników wymienieni zostali wszyscy powodowie będący członkami związku zawodowego.

W dniach 12, 17,18 listopada 2014r.i 02 grudnia 2014. powodowie otrzymali wypowiedzenia zmieniające o identycznej treści. Pozwana wypowiedziała im warunki umowy o pracę w części dotyczącej uprawnienia do bezpłatnego węgla z chwilą odejścia na emeryturę lub rentę lub korzystania ze świadczenia przedemerytalnego odwołując się do ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Jako przyczynę podjęcia takiej decyzji wskazała trudną sytuację ekonomiczno – finansową spółki i zagrożenie upadłością.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji zważył, że roszczenie powodów nie zasługiwało na uwzględnienie, bowiem pozwana de facto nie wypowiedziała im warunków płacy. Mechanizm wypowiedzenia zmieniającego jest instytucją, która ma na celu zmianę warunków pracy i płacy na niekorzyść pracownika, przy czym zmiana ta może wyłącznie dotyczyć warunków pracy lub płacy pracownika. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że u pozwanej obowiązywały odrębne regulacje dotyczące nabywania prawa do deputatu węglowego dla pracowników oraz regulacje dotyczące nabywania prawa do deputatu węglowego przez byłych pracowników pozwanej, które zostały wypowiedziane przez jedną ze stron porozumienia z dnia 20 grudnia 2004r.

W ocenie Sądu pierwszej instancji pozwana dokonała wypowiedzenia zmieniającego w przedmiocie elementu, który nie wchodził w ogóle do treści stosunków pracy, jakie łączą ją z powodami. Wypowiedzeniu zmieniającemu podlegają warunki pracy i płacy wynikające z umowy o pracę. Deputat węglowy dla emerytów i rencistów miał swoje źródło w porozumieniu z dnia 20 grudnia 2004r. i nigdy nie stanowił elementu treści stosunku pracy. Co prawda zgodnie z treścią art. 241 ¹³§2 kp postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy. Przy wypowiedzeniu dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy nie mają zastosowania przepisy ograniczające dopuszczalność wypowiadania warunków takiej umowy lub aktu. Regulacja ta ma jednak zastosowanie tylko wobec osób pozostających w zatrudnieniu oraz w zakresie tych elementów treści umowy o pracę, które zostały do niej inkorporowane. Brak było podstaw do sięgnięcia po wypowiedzenie zmieniające w niniejszej sprawie. Powodom wypowiedziano prawo do świadczenia, które w ogóle nie było im należne jako pracownikom, a prawo do deputatu węglowego dla emerytów i rencistów powstawało dla nich ewentualnie dopiero po ustaniu stosunku pracy. Z chwilą natomiast rozwiązania, czy wygaśnięcia umowy o pracę przestają strony tego stosunku obowiązywać łączące je postanowienia, a wynikające z umowy o pracę, w tym określone prawa i obowiązki. Natomiast uprawnienia do świadczeń dla byłych pracowników mogą wynikać z powszechnie obowiązujących przepisów prawa lub autonomicznych źródeł prawa pracy, jakimi są na przykład porozumienia zbiorowe, czy układy zbiorowe pracy. Podstawą prawna takich uprawnień nie może być umowa o pracę, która z chwilą ustania zatrudnienia przestaje łączyć strony.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że wypowiedzenie pracownikom prawa do deputatu węglowego dla emerytów i rencistów było całkowicie bezprzedmiotowe. Gdyby prawo do deputatu węglowego dla byłych pracowników stanowiło element treści stosunku pracy i wiązało pracodawcę do chwili jego wypowiedzenia w trybie art.42 kp lub zawarcia porozumienia zmieniającego to pozwana nigdy nie mogłaby wypowiedzieć tego świadczenia osobom, które nie pozostawały już w stosunku pracy, a na dzień przejścia na emeryturę lub rentę miały prawo do deputatu dla byłych pracowników. Nadto oznaczałoby to przyjęcie fikcji, że pomimo tego, że umowa o pracę przestała wiązać pracownika i pracodawcę nadal obowiązują jej niektóre postanowienia. Taka konstrukcja prawna w ocenie Sądu pierwszej instancji nie znajduje potwierdzenia ani w przepisach prawa pracy, ani prawa cywilnego.

Sąd Rejonowy zaznaczył, że powodom może w przyszłości przysługiwać prawo do deputatu węglowego, jeśli przejdą na rentę albo emeryturę, ale pod warunkiem, że w chwili nabycia prawa do tego świadczenia będą obowiązywać akty prawne, które takie świadczenie przewidują. Obecnie u pozwanej nie ma regulacji, która przewidywałaby prawo do deputatu węglowego dla byłych pracowników. Prawa do bezpłatnego węgla dla byłych pracowników pozwanej nie można uznać za świadczenie wynikające ze stosunku pracy. Ze względu na swoją specyfikę winno ono być zaklasyfikowane jako świadczenie związane ze stosunkiem pracy. Natomiast konieczną przesłanką uregulowania uprawnień do świadczeń przyznawanych układem zbiorowym pracy jest pozostawanie w stosunku pracy w chwili nabycia uprawnień do świadczeń uregulowanych układem zbiorowym pracy lub w przeszłości z pracodawcą – stroną układu zbiorowego pracy.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że okoliczność, czy emerytom i rencistom przysługuje prawo do deputatu węglowego może być przedmiotem badania w sprawie o zapłatę deputatu. Wskazał jednocześnie, że z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 29 września 1994r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw ( Dz. U. Nr 113 poz. 547 ze zm.) strony układu zbiorowego pracy uzyskały kompetencję do odstąpienia w całości bądź w części od świadczeń deputatowych lub ich ekwiwalentów przysługujących zakładowym emerytom i rencistom na mocy wcześniej zawartych układów zbiorowych pracy, przywołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia 02 października 1996r. I PRN 73/96 OSNP 1997/8/126. Podkreślił, że zgodnie z art. 10 cytowanej ustawy z dniem, w którym tracą moc postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień wymienionych w art. 9 ust. 1 tj. po upływie roku od daty wejścia ustawy w życie w dniu 27 listopada 1994r., wartość przysługujących na ich podstawie świadczeń byłym pracownikom będącym emerytami lub rencistami oraz członkom ich rodzin pobierającym renty rodzinne uwzględnia się w podstawie wymiaru emerytur i rent, chyba że świadczenia te zostały im zachowane. Strony zakładowego układu zbiorowego pracy już od końca 1994r. mogły nie uwzględnić w postanowieniach nowego układu zbiorowego pracy deputatu dla emerytów. Ponadto pracodawca może, ale nie musi przewidywać określonych świadczeń dla swoich byłych pracowników. Powyższe rozważania mają zastosowanie także do porozumień zbiorowych.

Biorąc pod uwagę przedstawioną argumentację Sąd pierwszej instancji oddalił roszczenia powodów, bowiem nie można było przywrócić im prawa do świadczenia, które nie było świadczeniem ze stosunku pracy i nie mieściło się w pojęciu warunków płacy.

Sąd Rejonowy oddalił także wnioski dowodowe zgłoszone przez stronę powodową w piśmie z dnia 12 sierpnia 2015r., bowiem badanie przyczyn złożenia powodom wypowiedzeń zmieniających w kontekście poczynionych rozważań było bezcelowe, jak również ustalenie, czy pozwana miała obowiązek zastosowania procedury przewidzianej w ustawie z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Na postawie art.102 kpc kierując się zasadami słuszności Sąd pierwszej instancji odstąpił od obciążania powodów kosztami zastępstwa procesowego, gdyż to strona pozwana naraziła powodów na wytoczenie powództwa w niniejszej sprawie.

Apelację od wyroku wywiedli powodowie wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi powodowie zarzucili:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności:

a) art. 58 kc w zw z art. 300 kp, poprzez niewzięcie pod uwagę przez sąd z urzędu nieważności wypowiedzenia zmieniającego wręczonego powodom i oddalenie powództwa pomimo ustaleniom poczynionym przez Sad, że brak było podstaw do dokonania wypowiedzenia;

b) art. 42 § 1 kp poprzez błędną wykładnie, niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż przepisami o wypowiedzeniu umowy o pracę w rozumieniu kodeksu pracy nie są przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;

c) art. 1 ust 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczacyh pracowników, poprzez niewłaściwe uznane, iż zakres normowania ustawy nie obejmuje przeprowadzenia stosownych konsultacji z organizacjami związkowymi;

d) art. 1 ust 1 lit b akapit drugi dyrektywy 98/59, poprzez niewłaściwą wykładnię i niewłaściwe zastosowanie pozwalające na uznanie, iż dyrektywa nie nakazuje stosowania ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników do wypowiedzeń zmieniających;

e) art. 45 § 1 kp, poprzez błędne zastosowanie i uznanie, iż dokonane powodom wypowiedzenie warunków pracy nie narusza przepisów o wypowiadaniu umów o pracę,

f) art. 42 kp, art. 45 § 1 kp, art 65 § 1 kc oraz art. 1 ust 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczacyh pracowników poprzez akceptację poglądu, iż dokonanie wypowiedzenia zmieniającego nie pociąga za sobą konieczności zastosowania procedury wynikającej z ustawy z dnia 13 marca 2003 r,

- naruszenie prawa procesowego, a w szczególności naruszenie:

a) art. 233 kpc poprzez pominięcie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego tj dowodów z dokumentów- pisma w przedmiocie konsultacji z organizacją związkową wypowiedzenia w trybie art. 38 kp i przez to błędnym przyjęciu, że nastąpiła konsultacja z organizacją związkową zamiaru wypowiedzenia warunków zatrudnienia powodów, pominięciu prawidłowo zgłoszonego dowodu z dokumentacji potwierdzającej trudną sytuację pozwanej,

b) art. 233 kpc w zw z art. 328 kpc, poprzez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu wyroku przyczyn dla których Sąd oddalił prawidłowo zgłoszone wnioski dowodowe.

W uzasadnieniu apelacji powodowie podnieśli, że wobec wyroku oddalającego powództwo, powodowie zostali pozbawieni ochrony prawnej, albowiem wypowiedzenie, które nie powinno istnieć, w dalszym ciągu będzie odnosiło skutki i wpływało na prawa stron, a w przyszłości będzie podstawą do odebrania powodom prawa do deputatu. Powództwo bowiem zostało rozpatrzone jako bezzasadne, pomimo że w ocenie Sądu nie miało to miejsca. Powodowie wywodzili, że prawo do deputatu węglowego stanowi obok rodzaju powierzonej pracownikowi pracy- element treści stosunku pracy, stąd wszelkie modyfikacje w sposobie jego ukształtowania są zmianami istotnymi. Wobec zawartego w art. 42 § 1 kp odesłania do przepisów o wypowiadaniu umowy o pracę, wypowiedzenie zmieniające wymaga zastosowania formy pisemnej ze wskazaniem przyczyny uzasadniającej owo wypowiedzenie, właściwego okresu wypowiedzenia, trybu konsultacji związkowej oraz kodeksowych i pozakodeksowych przepisów dotyczących szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy. Powodowie zarzucili, że w rozpoznawanej sprawie brak było jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego, że konsultacja związkowa została przeprowadzona, ponadto Sąd bezpodstawnie przyjął, że nie ma zastosowania ustawa o tzw „zwolnieniach grupowych”, gdyż w wyroku z dnia 17.05.2007 w sprawie III BP 5/07 (OSNP 2008, nr 13-14, poz 188 ) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że powołaną ustawę stosuje się także do wypowiedzenia zmieniającego. Zdaniem powodów konsekwencja zakwalifikowania konkretnego stanu faktycznego jako objętego hipotezą normy art. 1 ust 1 lub art. 10 ust 1 przywołanej ustawy, jest to, iż podlega on ocenie w świetle całokształtu uregulowań ustawy, zarówno tych korzystnych, jak i niekorzystnych z punktu widzenia interesów każdej ze stron stosunku pracy.

Strona pozwana zaskarżyła zawarte w wyroku rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa procesowego i wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenie poprzez zasądzenie od powodów na jej rzecz kwoty 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu orzeczeniu pozwana zarzuciła: naruszenie przepisów prawa procesowego poprzez zastosowanie art. 102 kpc i w konsekwencji odstąpienie od obciążania powodów obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego, pomimo braku spełnienia przesłanek do zastosowania niniejszego przepisu.

Pozwana podniosła, że nie można zgodzić się z twierdzeniem, że to strona pozwana naraziła powodów na wytoczenie powództwa. Dokonując wypowiedzeń zmieniających kierowała się wolą uregulowania tej kwestii w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami. Regułą w postępowaniu cywilnym jest zasada odpowiedzialności za wynik postępowania określona w art. 98 kpc, a samo oddalenie powództwa potwierdza, że działania pozwanej były prawidłowe i zgodne z prawem, tym samym pozwana w żaden sposób nie narażała powodów na wytoczenie powództwa. Powodowie korzystali z pomocy prawnej zapewnionej przez reprezentujący ich związek zawodowy, tym samym mieli możliwość dokonania oceny swojego roszczenia i zweryfikowania jego zasadności. Pozwana zarzuciła, że Sąd pominął fakt, że powodowie znajdują się w takiej sytuacji materialnej, iż bez problemu mogliby ponieść niewielkie koszty postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zarzuty podniesione w apelacji przez powodów nie zasługują na uwzględnienie.

Zaskarżone orzeczenie jest trafne i zyskuje pełną aprobatę Sądu Okręgowego.

Sąd pierwszej instancji poczynił prawidłowe ustalenia odnośnie stanu faktycznego i dokonał prawidłowej oceny prawnej. W konsekwencji, Sąd Okręgowy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej Instancji, uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu Odwoławczego.

Wskazać należy, że w myśl utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, jeżeli uzasadnienie orzeczenia pierwszoinstancyjnego sporządzonego zgodnie z wymaganiami art.328§2 k.p.c. spotyka się z pełną aprobatą sądu drugiej instancji to wystarczy, że da on temu wyraz w treści uzasadnienia swego orzeczenia, bez powtarzania szczegółowych ustaleń faktycznych i wnioskowań prawniczych zawartych w motywach zaskarżonego orzeczenia (OSNP z 1998r., z.3, poz.104, OSNP z 1999r. z.24 , poz.776, OSNP z 2000r. z.4, poz.143 ).

Odnosząc się do zarzutów apelacji podkreślić należy, że oświadczenie o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy nie było, wbrew twierdzeniom powód nieważne, było bezprzedmiotowe. Nie wywołało skutku w postaci pozbawienia powodów deputatu dla emerytów i rencistów, ponieważ pracodawca nie mógł wypowiedzieć świadczenia, które nie jest elementem treści stosunku pracy. Deputat dla emerytów, rencistów, osób korzystających ze świadczenia przedemerytalnego- powodom jako pracownikom przecież jeszcze nie przysługiwał. Powodowie nie posiadali statusu emeryta, rencisty, nie wiadomo w ogóle czy w przyszłości nabyliby prawo do tego świadczenia. Z uwagi na bezprzedmiotowość złożonego powodom oświadczenia, prawidłowe jest rozstrzygnięcie w postaci oddalenia powództwa. Nie można bowiem przywrócić powodom prawa do świadczenia, którego jeszcze nie nabyli i nie wiadomo czy kiedykolwiek nabędą. Nie jest zatem zasadne twierdzenie, że wobec wyroku oddalającego powództwo, wypowiedzenie zmieniające będzie odnosiło skutek i wpływało na prawa stron, a w przyszłości będzie podstawą do odebrania powodom prawa do deputatu. Powodowie nie zostali pozbawieni ochrony prawnej. Jak słusznie podkreślił, Sąd pierwszej instancji powodom w przyszłości może przysługiwać prawo do deputatu węglowego jeśli przejdą na emeryturę lub rentę pod warunkiem, że będą obowiązywać akty prawne które to świadczenie będą przewidywać. Deputat węglowy dla emerytów i rencistów ma bowiem swoje źródło w porozumieniach zbiorowych, nie stanowi elementu treści stosunku pracy.

Nie jest również zasadny zarzut apelacji zgodnie z którym Sąd pierwszej instancji przyjął, że w przypadku wypowiedzenia zmieniającego nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie leżących po stronie pracowników (Dz.U z 2015 r, poz 192). Sąd pierwszej instancji, wbrew twierdzeniom powodów nie uznał, że cytowana ustawa nie ma zastosowania do wypowiedzenia warunków pracy i płacy, przyjął jedynie, że w tej konkretnej sprawie wobec uznania, że złożone powodom oświadczenia są bezprzedmiotowe, bezcelowa jest ocena tych oświadczeń w kontekście cytowanej ustawy. To samo dotyczy zarzutu niezbadania przez Sąd przyczyny wypowiedzenia zmieniającego.

Reasumując, Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia, w tym rozważania prawne poczynione przez Sąd I instancji.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd drugiej instancji na mocy art. 385 kpc oddalił apelację powodów uznając, że jest ona bezzasadna.

Zależenie strony pozwanej na rozstrzygnięcie o kosztach procesu również nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy odstąpił od obciążania powodów kosztami zastępstwa procesowego – na postawie art.102 k.p.c., wskazując, iż kierował się zasadami słuszności, gdyż to strona pozwana naraziła powodów na wytoczenie powództwa w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zgadza się z twierdzeniem pozwanej, że regułą w postępowaniu cywilnym jest zasada odpowiedzialności za wynik procesu określona w art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Zgodnie natomiast z treścią art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Powyższy przepis stanowi wyjątek od reguły ponoszenia kosztów procesu przez stronę przegrywającą. W postanowieniu z dnia 24 października 2013r. sygn. IV CZ 61/13 (LEX nr 1389013) Sąd Najwyższy wskazał, iż hipoteza przepisu art. 102 k.p.c., odwołująca się do występowania "wypadków szczególnie uzasadnionych", pozostawia sądowi orzekającemu swobodę oceny, czy fakty związane z przebiegiem procesu, jak i dotyczące sytuacji życiowej strony, stanowią podstawę do nieobciążania jej kosztami procesu.

Należy również zgodzić się ze stroną pozwaną, że w sprawie niniejszej powodowie nie wykazali w toku postępowania przed Sądem Rejonowym okoliczności świadczących o ich złej sytuacji majątkowej lub życiowej, która uzasadniałaby całkowite zwolnienie ich z ponoszenia kosztów procesu. Sąd Okręgowy podziela natomiast ocenę Sądu I instancji, iż pozwana dała powodom podstaw do wytoczenia powództwa. Jak podkreślono powyżej powództwa w sprawie niniejszej zostały oddalone nie dlatego, iż Sąd Rejonowy przyznał rację pozwanej, odmawiając jednocześnie tej racji powodom. Sąd pierwszej instancji oddalił powództwa uznając, iż prawo do deputatu węglowego dla obecnych pracowników a przysługujące przyszłym emerytom, rencistom, czy też osobom korzystających ze świadczenia przedemerytalnego nie jest elementem stosunku pracy jaki łączy pozwaną z powodami, zatem pozwana nie mogła im tego prawa wypowiedzieć w trybie tzw. „wypowiedzenia zmieniającego”. Zatem mimo oddalenia powództw trudno uznać powodów w sprawie niniejszej za stronę przegrywającą sensu stricto.

Mając zatem na uwadze całokształt okoliczności niniejszej sprawy oraz wskazując, że kwestia zastosowania art. 102 k.p.c. została pozostawiona do uznania sądowi orzekającemu, należało uznać, iż zaskarżone orzeczenie o kosztach procesu w niniejszej sprawie jest prawidłowe.

Mając to na względzie, zażalenie oddalono na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd Odwoławczy orzekł na mocy art. 102 kpc, odstępując od obciążania powodów kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym na rzecz strony pozwanej.

(-) SSO Małgorzata Andrzejewska (-) SSO Grażyna Łazowska (-) SSR del. Magdalena Kimel (spr.)

Sędzia Przewodniczący Sędzia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE