UZASADNIENIE

Decyzją z 10 lutego 2015 r. znak:(...)Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając na podstawie art. 21 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników odmówił Z. W. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym wskazując, iż Komisja Lekarska Kasy nie stwierdziła u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Odwołanie od w/w decyzji złożył Z. W. podnosząc, że stan jego zdrowia nie pozwala mu na podjęcie pracy w gospodarstwie rolnym. Ubezpieczony cierpi z powodu choroby wieńcowej, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy oraz schorzeń narządu ruchu. Dolegliwości te uniemożliwiają mu podjęcie wysiłku fizycznego (odwołanie k. 1).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, iż zaskarżona decyzja wydana została na podstawie orzeczenia Komisji Lekarskiej Kasy z 5 lutego 2015 r., która uznała, że ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, a odwołanie nie wnosi do sprawy żadnych nowych dowodów faktycznych i prawnych, które miałyby wpływ na zmianę zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k. 3).

Sąd ustalił, co następuje:

Z. W., ur. (...), jest rolnikiem i podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresach od 1 stycznia 1986 r. do 21 grudnia 2011 r. oraz od 1 lipca 2012 r. do chwili obecnej (bezsporne, zaświadczenie dotyczące okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników k. 2A-2F akt organu rentowego). W okresie od 28 czerwca 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. ubezpieczony był uprawniony do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy (decyzja Prezesa KRUS z dnia 22 lipca 2014 r. k. 23 akt organu rentowego).

W dniu 1 grudnia 2014 r. ubezpieczony wystąpił do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym (wniosek k. 45 akt organu rentowego).

Rozpoznając wniosek organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez Lekarza Rzeczoznawcę Kasy, który w orzeczeniu z 15 stycznia 2015 r. nie uznał ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym (wypis z orzeczenia k. 50-53v akt organu rentowego). Od powyższego orzeczenia ubezpieczony wniósł w dniu 21 stycznia 2015 r. sprzeciw (k. 54 akt organu rentowego).

Z. W. został skierowany na badanie przez Komisję Lekarską Kasy, która w orzeczeniu z dnia 5 lutego 2015 r. uznała, iż nie jest on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym (wypis z orzeczenia k. 56-58v akt organu rentowego). Powyższe stanowiło podstawę do wydania zaskarżonej decyzji z dnia 10 lutego 2015 r., w której organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym (k. 59 akt organu rentowego).

Biegli lekarze ortopeda-traumatolog, neurolog, kardiolog oraz endokrynolog w opinii sporządzonej na zlecenie Sądu rozpoznali u ubezpieczonego: zespół bólowy kręgosłupa z miernym ograniczeniem ruchomości bez objawów drażnienia korzeni nerwowych, początkową artrozę kolan bez upośledzenia wydolności chodu, wole guzkowate tarczycy w trakcie diagnostyki, cukrzycę typu II, nadciśnienie tętnicze we wstępnym okresie oraz dolegliwości bólowe w klatce piersiowej. Biegli po przeprowadzeniu badania przedmiotowego, zapoznaniu się z dostępną dokumentacją medyczną aktualnie uznali, iż ze względu na dobry ogólny stan zdrowia i niewielki stopień zaawansowania wymienionych chorób nie ma podstaw do stwierdzenia, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym (opinia k. 11 akt sprawy). W opinii uzupełniającej (k. 36-39 akt sprawy), sporządzonej po zapoznaniu się z dostarczoną przez Z. W. dokumentacją biegli ci podtrzymali poprzednio wyrażony wniosek, zgodnie z którym ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.

Celem ustalenia spornej okoliczności Sąd dopuścił również dowód z opinii drugiego zespołu biegłych. Zespół ten składał się z biegłych z zakresu tych samych specjalności oraz dodatkowo z biegłego lekarza urologa. Biegli ci rozpoznali u Z. W. zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego z przebytą rwą kulszową prawostronną, stan po dwukrotnej artroskopii kolana prawego z powodu uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej w 2009 r. i 2014 r., stan po usunięciu nerki prawej w kwietniu 2016 r. z powodu dysfunkcji i wodonercza na tle kamicy, cukrzycę typu 2 leczoną lekami doustnymi, chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze oraz napadowe migotanie przedsionków. W ocenie biegłych, stan zdrowia ubezpieczonego nie powoduje, by był on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym (opinia k. 79-80 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Z. W. nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 i 2 pkt 5 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1403), renta rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki: podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres, o którym mowa w ust. 2 wskazanego przepisu – w przypadku ubezpieczonego, który ukończył 30 lat – przez okres co najmniej 5 lat, jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, a całkowita niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art. 20 ust. 1 i 2 ustawy, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. W myśl art. 21 ust. 5 przywołanej ustawy za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił osobistą zdolność do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

Kluczowym dla wydania rozstrzygnięcia było ustalenie, czy ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym. Poza sporem pozostawało bowiem, iż ubezpieczony przez okres co najmniej 5 lat podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników.

Podkreślić należy, iż w celu ustalenia, czy ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii dwóch zespołów biegłych lekarzy ortopedy-traumatologa, neurologa, kardiologa oraz endokrynologa. Przy wydaniu drugiej z opinii uczestniczył ponadto lekarz urolog. Oba zespoły doszły do tożsamych wniosków.

Opiniujący w pierwszym zespole biegły ortopeda-traumatolog uzasadniając zajęte stanowisko podał, że nie stwierdził istotnych odchyleń od normy i stwierdził, że ubezpieczony jest sprawny ruchowo. Zakres ruchomości stawów kończyn górnych i dolnych badanego jest szeroki, zaś chwyt obu rąk sprawny. Lekarz neurolog nie stwierdziła, poza nieznacznie spłyconą lordozą lędźwiową, zmian w ruchomości i konfiguracji kręgosłupa. Zdaniem endokrynolog, rozpoznana kilka lat temu cukrzyca typu II przebiega bez powikłań narządowych. Niewielkie wole guzkowe tarczycy nie powodują objawów zaburzeń czynności tarczycy. Biegła kardiolog odnotowała brak dokumentacji medycznej z zakresu jego specjalności i stwierdziła, iż może jedynie rozpoznać występowanie u ubezpieczonego nadciśnienia tętniczego (opinia k. 11 akt sprawy). Po uzupełnieniu przez Z. W. dokumentacji medycznej, wyżej wymienieni biegli dokonali na zlecenie Sądu uzupełnienia opinii. Ortopeda-traumatolog wskazał, że po analizie nowej dokumentacji medycznej podtrzymuje uprzednio wyrażoną opinię. Podobnie stwierdziła neurolog, która jednocześnie podała, że u ubezpieczonego nie stwierdza się objawów niewydolności statyczno-lokomocyjnej kręgosłupa, objawów drażnienia korzeni nerwowych ani ubytków ich funkcji. Dostarczone opisy badań radiologicznych kręgosłupa lędźwiowego wskazują na obecność zmian zwyrodnieniowych, lecz nie sprowadzają one istotnych następstw od normy i same w sobie nie decydują o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Endokrynolog wskazała, że ubezpieczony nie wymaga leczenia z powodu schorzenia tarczycy. Z powodu cukrzycy typu 2 Z. W. leczony jest doustnie od 4 lat i nie ma dokumentacji wskazującej na istnienie powikłań narządowych. Schorzenia te nie powodują u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Biegła kardiolog stwierdziła, że występująca u ubezpieczonego jednonaczyniowa choroba wieńcowa jest stabilna i wymaga leczenia farmakologicznego. Nadciśnienie tętnicze jest prawidłowo leczone i przebiega w sposób łagodny. Jednorazowy, krótkotrwały epizod migotania przedsionków umiarowiony farmakologicznie nie wymaga obecnie leczenia. Zaawansowanie wyżej wymienionych schorzeń kardiologicznych nie upośledza sprawności organizmu ubezpieczonego w stopniu pozwalającym na uznanie go za całkowicie niezdolnego do pracy gospodarstwie rolnym (opinia uzupełniająca k. 36-39 akt sprawy).

Ubezpieczony zgłosił zastrzeżenia do powyższej opinii i wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innych lekarzy tych samych specjalności, załączając jednocześnie wynik badań urologicznych (k. 50-55 akt sprawy). Sąd przychylił się do tego wniosku i dopuścił dodatkowo dowód z opinii lekarza urologa.

Drugi zespół biegłych opiniujący w sprawie Z. W. stwierdził prawidłową ruchomość kręgosłupa lędźwiowego badanego oraz pełną funkcję kończyn górnych i pełne ruchy w stawach biodrowych jak również pełne ruchy w stawach kolanowych. Chód ubezpieczonego jest swobodny. Przeprowadzone badanie urologiczne wykazało, iż gruczoł krokowy ubezpieczonego jest w normie, zaś blizny po usunięciu nerki prawej są zagojone w sposób prawidłowy. Nie stwierdzono zaburzeń na tle cukrzycy oraz sercowo-naczyniowym. Dlatego też żaden z biegłych osobno, jak i wszyscy łącznie, nie uznali, by ubezpieczony był całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym. Biegli wskazali, iż po 31 grudnia 2014 r. nastąpiła poprawa stanu zdrowia ubezpieczonego, która polega na likwidacji przyczyny zaburzeń lokomocji spowodowanej uszkodzeniem łąkotki przyśrodkowej kolana. W dniu 28 maja 2014 r. ubezpieczony przeszedł bowiem zabieg operacji kolana prawego. Biegli zwrócili uwagę, iż nie występują zaniki mięśniowe kończyny dolnej prawej, która jest symetryczna z kończyną dolną lewą. Z. W. posiada pełny ruch kolana prawego, wykonuje swobodnie przysiad, kuca, klęka swobodnie na lewe kolano, na prawe zaś klęka z podparciem. Podczas zabiegu artroskopii nie stwierdzono uszkodzenia więzadeł, a więc kolano prawe jest w pełni stabilne.

W ocenie Sądu sporządzone opinie stanowią wiarygodne i miarodajne dowody w sprawie obrazujące stan zdrowia ubezpieczonego. Opinie zostały sporządzone przez osoby posiadające stosowne wykształcenie oraz specjalistyczną wiedzę z zakresu schorzeń zdiagnozowanych u Z. W.. Wnioski wyrażone przez biegłych są logiczne oraz jasne, a ponadto zostały w sposób odpowiedni uzasadnione. Tym samym zasługiwały na uwzględnienie.

Do drugiej opinii strony nie wnosiły umotywowanych zastrzeżeń ani też nie zgłaszały po jej wydaniu żadnych nowych wniosków dowodowych.

Podkreślić należy, iż w sprawie o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym decydujące znaczenie ma dowód z opinii biegłych lekarzy odpowiednich specjalności. W sprawie Z. W. wywołano dwie takie opnie, które okazały się zbieżne. Stąd też Sąd podzielił wnioski, do których doszli biegli. Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z 13 października 1987 r., sygn. akt. II URN 228/87, (...), przy ocenie opinii biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego.

Warto zauważyć, iż w niniejszym postępowaniu Sąd miał za zadanie zbadać stan zdrowia ubezpieczonego na dzień wydania zaskarżonej decyzji, tj. na 10 lutego 2015 r. Występujący bowiem w tym dniu stan zdrowia Z. W. był podstawą do stwierdzenia, czy jest on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym. Na taką też okoliczność wywoływanie były opinie biegłych lekarzy. Wpływu na wyrażone przez biegłych wnioski nie powinien mieć zatem pobyt ubezpieczonego w dniach od 30 marca 2016 r. do 5 kwietnia 2016 r. w Szpitalu Wojewódzkim w S. i przebyty zabieg usunięcia nerki. Na okoliczności te powoływał się Z. W. w piśmie z dnia 20 czerwca 2016 r. Należy zaznaczyć, iż w razie gdyby stan zdrowia ubezpieczonego uległ zmianie, to ma on uprawnienie do wystąpienia z nowym wnioskiem o przyznanie prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Wobec powyższego stwierdzić należało, że Z. W. na dzień wydania zaskarżonej decyzji nie spełnia wyrażonej w art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, przesłanki do ustalenia prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, a mianowicie nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 477¹⁴ § 1 kpc orzekł jak w wyroku.

Przewodniczący	SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant	st. sekr. sądowy Anna Wąsak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE