Sygn. akt VIII U 1223/14
Dnia 3 grudnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Grażyna Łazowska |
Protokolant: |
Korneliusz Jakimowicz |
po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2014 r. w Gliwicach
sprawy K. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.
o prawo do emerytury
na skutek odwołania K. P.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.
z dnia 14 kwietnia 2014 r. nr (...)
oddala odwołanie.
(-) SSO Grażyna Łazowska
Sygn. akt VIII U 1223/14
Decyzją z dnia 14.04.2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu K. P. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227) w związku z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. ( Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.). W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wyjaśnił, że przyczyną odmowy przyznania żądanego świadczenia jest brak wykazania 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. ZUS wskazał nadto, że K. P. udokumentował w sumie 29 lat, 3 miesiące i 13 dni okresów składkowych i nieskładkowych. W szczególności organ rentowy nie uwzględnił pracy wykonywanej przez w/w w warunkach szczególnych od 1.09.1971 r. do 31.12.1998 r.
Z powyższą decyzją nie zgodził się ubezpieczony. Skarżący wniósł o zmianę decyzji ZUS, poprzez przyznanie mu prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych w charakterze mechanika napraw pojazdów samochodowych w kanale w pełnym wymiarze czasu pracy, którą wykonywał w związku ze swoim zatrudnieniem w okresie od 1.09.1971 r. do 30.04.2001 r. w zakładzie aktualnie funkcjonującym pod nazwą (...) S.A. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że w/w zakład pracy nie dysponuje dokumentacją dotyczącą okresu zatrudnienia, gdy ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych.
Odpowiadając na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w zaskarżonej decyzji.
Sąd ustalił, co następuje:
Ubezpieczony urodził się (...) Odwołujący nie jest członkiem OFE i udowodnił ponad 25-letni staż okresów składkowych i nieskładkowych.
W dniu 19.03.2014 r. skarżący złożył wniosek o emeryturę w wieku emerytalnym niższym niż 65 lat.
W związku z podjęciem nauki w trzyletniej (...) Szkole Zawodowej dla Pracujących w zawodzie mechanik, odwołujący odbywał praktyki zawodowe na podstawie zawartej w dniu 14.08.1969 r. umowy o przyuczenie do zawodu zawartej przez skarżącego z Wojewódzkim Przedsiębiorstwem (...) w K.. Uczniowie tej placówki byli obowiązani przez trzy dni uczęszczać na zajęcia lekcyjne, natomiast pozostałe trzy dni (w tym soboty) odbywali praktyki w zakładzie pracy. W ostatnim roku nauki, uczniowie odbywali 6 miesięczny staż pracy na wszystkich wydziałach zakładu pracy, zapoznając się z ich specyfiką. W dniu 24.06.1972 r. ubezpieczony ukończył naukę w trzyletniej (...) Szkole Zawodowej dla Pracujących w zawodzie mechanik.
[dowody: świadectwo ukończenia (...) Szkoły Zawodowej z dnia 24.06.1972 r., zaświadczenie o ukończeniu praktycznej nauki zawodu w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) ( (...)) w K. z dnia 31.09.1972 r. (akta osobowe ubezpieczonego)]
Od 1.09.1972 r. ubezpieczony rozpoczął pracę na samodzielnym stanowisku mechanika samochodowego w (...) w K..
Następnie z dniem 24.10.1973r. ubezpieczony został zwolniony z uwagi na obowiązek odbycia czynnej służby wojskowej. W dniu 29.10.1975 r. zwrócił się z prośbą o przyjęcie do pracy, a po skierowaniu go 29.10.1975 r. na badania lekarskie, od 3.11.1975 r. został ponownie przyjęty do pracy w (...) w K., na stanowisku mechanika samochodowego.
[dowód: akta osobowe ubezpieczonego]
W okresie od 1.09.1972 r. do końca września 1983 r. ( z wyłączeniem służby wojskowej”) skarżący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy naprawiał w kanałach remontowych autobusy, w 90% marki (...). Odwołujący zajmował się naprawą silników spalinowych, co z uwagi na konstrukcję naprawianych pojazdów, tj. usytuowanie silników pod podłogą musiało odbywać się z poziomu kanału remontowego, a nie „na poziomie 0”. W ramach wykonywanych napraw skarżący m.in. wymieniał tłoki, tuleje, pierścienie, korbowody, głowice, wymieniał też olej. W razie konieczności wyremontowania silnika, wymontowywało się go, a następnie był naprawiany na warsztacie, gdzie skarżący nie pracował.
Ubezpieczony wymieniał także sprzęgła, co odbywało się w kanale remontowym z którego wychodził tylko po części zamienne z magazynu, a następnie montował sprzęgło w kanale.
W okresie od 1.09.1972 r. do końca września 1983 r. w zajezdni (...) z odwołującym współpracowali P. J., A. K. oraz K. M., którzy w związku ze swoim zatrudnieniem w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w K. uzyskali świadectwa pracy wykonywania w warunkach szczególnych.
[dowody: zeznania świadków w osobach P. J., A. K., K. M. i ubezpieczonego oraz akta rentowe tych świadków i ubezpieczonego]
Z dniem 1.10.1983 r. ubezpieczony został przeniesiony do zajezdni tramwajów w C. (obecnie (...) S.A. w C.), do działu transportu. Od tego momentu do 31.12.1998 r. odwołujący wykonywał swoje obowiązki na w/w zajezdni. Skarżący był pierwszym pracownikiem o kwalifikacjach mechanika. Dotychczas zatrudniano kierowców, którzy dokonywali napraw samochodów po powrocie „z trasy”. W związku z zatrudnieniem w w/w zakładzie odwołujący od 1983 r. był brygadzistą, podlegali mu m.in. kierowcy, operatorzy sprzętu dźwigu i ładowarki, mechanicy, elektrycy.
Na terenie zajezdni tramwajowej znajdował się mały warsztat oraz kanały remontowe, w których naprawiano tramwaje. Na potrzeby napraw samochodów użyczono jeden z tych kanałów pracownikom działu transportu.
Skarżący naprawiał samochody pogotowia technicznego, tj. J., Ikarusy, Stary i Ż.. Odwołujący wykonywał wszelkie naprawy tych pojazdów, tj. wymagające pracy w kanałach remontowych takie jak wymiana oleju, regulacja silnika oraz hamulców, ale też prace poza kanałem takie jak naprawa burt, wymiana kół. W razie konieczności zreperowania pojazdu ubezpieczonemu pomagał kierowca naprawianego pojazdu.
W zakresie kompetencji skarżącego leżały także czynności przeglądu samochodów ciężarowych w kanałach remontowych, co miało miejsce przed każdym wyjazdem tego pojazdu.
Do obowiązków skarżącego należała konserwacja urządzeń dźwigowych, polegająca m.in. na smarowaniu wszystkich urządzeń i wymianie oleju- wykonywana z kanału, „poziomu 0” jak i z wysięgnika. Tak dokonywane przeglądy dźwigów trwały około 4 godziny i były dokonywane średnio co dwa tygodnie.
Skarżący odpowiadał w końcu za zaopatrzenie zajezdni w części niezbędne do dokonania napraw, tj. dzwonił do sklepów, wysyłał w celach z tym związanych kierowców, a w razie konieczności sam jechał po części samochodowe
W okresie spornym w zajezdni tramwajów brak było podziału na mechaników pracujących wyłącznie poza kanałami remontowymi i w kanałach remontowych.
[dowody: zeznania F. K., R. P. i ubezpieczonego, akta osobowe w/w świadków i ubezpieczonego]
W zaświadczeniu z dnia 3.02.2014 r., wystawionym przez (...) S.A. w C. stwierdzono, że odwołujący w związku ze swoim zatrudnieniem w okresie od 1.09.1969 r. do nadal był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu, w okresie od 1.09.1969 r. do 31.12.1998 r. na następujących stanowiskach:
od 1.09.1969 r. do 31.08.1972 r. jako uczeń mechanik samochodowy,
od 1.09.1972 r. do 28.02.1977 r. jako mechanik samochodowy,
od 1.03.1977 r. do 30.04.2001 r. jako mechanik napraw pojazdów samochodowych.
Pracodawca ubezpieczonego nie wystawił mu świadectwa pracy w warunkach szczególnych za sporny okres.
[dowód: zaświadczenie z dnia 3.02.2014 r., wystawione przez (...) S.A. w C. (akta organu rentowego)]
Sąd uznał zebrany w sprawie materiał dowodowy za spójny i kompletny, a przez to mogący stanowić podstawę dla poczynienia rzetelnych ustaleń w sprawie. W szczególności za miarodajne w przedmiocie oceny rodzaju prac wykonywanych przez odwołującego w okresie spornym uznał Sąd zeznania świadków. I tak Sąd odtwarzając rzeczywisty charakter pracy świadczonej przez ubezpieczonego miał na uwadze za okres od 1.09.1971 r. do końca września 1983 r. zeznania świadków w osobach P. J., A. K., K. M., a za okres od 1.10.1983 r. do 31.12.1998 r. zeznania F. K., R. P., uznając, że zawierają informacje wiarygodne, a nadto znajdują swoje odzwierciedlenie w zgromadzonych w sprawie aktach osobowych przesłuchiwanych jak i samego skarżącego.
Sąd zważył, co następuje:
Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r., nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Stosownie do treści ust. 2 w/w przepisu emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 w/w ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., nr 8, poz.43 ze zm.).
Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 w/w rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.
Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.
Natomiast jak stanowi § 1, ust. 1 i 2 rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami". Właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.
Jedyną okolicznością sporną w niniejszej sprawie pozostawało rozstrzygnięcie, czy ubezpieczony udowodnił (na dzień 1.01.1999 r.) wymagany 15- letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Organ rentowy nie uwzględnił bowiem odwołującemu całego okresu zatrudnienia od 1.09.1971 r. do 31.12.1998 r. w charakterze mechanika wykonującego naprawy w kanałach remontowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.
W ocenie Sądu praca świadczona przez odwołującego w okresie spornym kwalifikuje się do zaliczenia do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych tylko w części. Mianowicie taki charakter pracy zdaniem Sądu przypisać należy czynnościom wykonywanym w związku z zatrudnieniem skarżącego od 1.09.1971 r. do 1.10.1983 r. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w K...
Wykonywane przez ubezpieczonego prace są wymienione w wykazie A ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w dziale XIV wykazu A, pod poz. 16 jako „prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych.”
Jak wynika z postępowania dowodowego w okresie od 1.09.1972 r. do 31.12.1983 r. odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy naprawiał silniki spalinowe autobusów, głównie marki (...), co z przyczyn faktycznych, tj. usytuowania silników pod podłogą reperowanych pojazdów mogło być wykonywane tylko z poziomu kanałów remontowych. W ocenie Sądu tak świadczona praca mieści się w zakresie pojęcia prac wykonywanych w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r.
W tym momencie wskazać należy, że zaliczeniu do stażu prac wykonywanych w warunkach szczególnych nie podlega natomiast okres poprzedzający 1.09.1972 r. z uwagi na fakt, że wówczas skarżący jako uczeń odbywał praktyki w wymiarze 3 dni w tygodniu, co wskazuje, że nie wykonywał pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nadto odbywał 6-miesięczny staż pracy na wszystkich wydziałach zakładu pracy.
Sąd uznał również, że w drugiej części okresu spornego, tj. od momentu przejścia ubezpieczonego do zajezdni tramwajów, tj. od 1.10.1983 r. odwołujący nie wykonywał pracy mechanika w kanałach remontowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jak bowiem ustalono w toku postępowania dowodowego skarżący podejmował wszelkiego rodzaju naprawy samochodów ciężarowych, także „pozakanałowe”, takie jak wymiana kół, naprawa burt. Odwołujący nadto będąc zatrudnionym w zajezdni tramwajowej wykonywał nie tylko naprawy pojazdów samochodowych, ale również przeglądy dźwigów - z różnych poziomów, tj. z kanału remontowego, ale też „poziomu 0” i z wysięgnika- co trwało 4 godziny i było wykonywane średnio co najmniej raz na dwa tygodnie. W końcu skarżący był odpowiedzialny za tzw. „czynności zaopatrzenia” zajezdni w części samochodowe.
Z uwagi na powyższe nie sposób przyjąć, że odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w kanałach remontowych naprawiając pojazdy samochodowe, tym bardziej, że fakt dokonywania m.in. przeglądów dźwigów sam przyznał. Nie bez znaczenia pozostaje dla Sądu okoliczność wynikająca z zeznań świadków, tj. brak podziału na mechaników pracujących w kanałach i poza kanałem, która potwierdza nie jednorodzajowy zakres obowiązków ubezpieczonego, podejmującego wszelkie czynności napraw, a nie tylko wykonywane „z poziomu kanału”.
Reasumując Sąd uznał, że ubezpieczony nie legitymuje się na dzień 1.01.1999 r. wymaganym 15 - letnim okresem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.
Mając na względzie powyższe Sąd, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.
SSO Grażyna Łazowska