UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Szubinie ustalił, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą ruchomości wymienione w punktach od 1 do 51 postanowienia, które zostały, w wyniku podziału majątku wspólnego, przyznane na własność uczestniczce postępowania.

Sąd ten oddalił wniosek wnioskodawcy o uzgodnienie treści księgi wieczystej KW. (...) z rzeczywistym stanem prawnym i w konsekwencji tego nakazał wnioskodawcy opuszczenie i wydanie uczestniczce postępowania zajmowanego dotąd lokalu mieszkalnego, z jednoczesnym przyznaniem wnioskodawcy prawa do lokalu socjalnego. Tytułem spłaty sąd pierwszej instancji zasądził od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwotę 33559 zł. płatną w terminie jednego miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia, wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności.

Sąd ten ustalił, że strony zawarły związek małżeński 09.11.2002r., który został rozwiązany wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy 18.03.2013r. przez rozwód na skutek okoliczności, za które wnioskodawca nie ponosi winy. Wyrok uprawomocnił się 24.07.2013r. Wcześniej , bo wyrokiem z 13. 03.2012r. sąd ustanowił między stronami z dniem 11.09.2010r. rozdzielność majątkową małżeńską. Wyrok sądu uprawomocnił się 04.04.2012r.

W sierpniu 2002r. uczestniczka zlikwidowała cztery lokaty terminowe na łączną kwotę 10.412,15 zł i w dniu 25.09.2002r. uczestniczka zawarła z Bankiem (...) umowę kredytu hipotecznego w kwocie 15.474,45 franków szwajcarskich. Do nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położnego w N. przy ul. (...) doszło we wrześniu 2002r, a w dniu 03.10.2002r. dla tego lokalu została założona księga wieczysta (...). Jako właściciel do całości lokalu została wpisana uczestniczka będąc jeszcze stanu wolnego. Kredyt był spłacany wspólnie przez małżonków w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

W trakcie małżeństwa strony wspólnie nabyły meble do kuchni, do pokoju małego i dużego, wyposażyły przedpokój, łazienkę i kuchnię oraz nabyły samochód osobowy G. P. . Na samochód został pobrany przez strony kredyt w (...) Banku S.A w W. w dniu 23.02.2009r. Do samochodu został dokupiony komplet opon zimowych i bagażnik na trzy rowery Część kredytu na samochód została spłacona tylko przez uczestniczkę po ustanowieniu przez sąd rozdzielności majątkowej małżeńskiej między stronami. W małżeństwie strony wspólnie kupiły 3 rowery i narty zjazdowe. Nadto w mieszkaniu nabytym przez uczestniczkę strony w latach 2002r. do 2008 r. prowadziły remonty. Wnioskodawca po ślubie otrzymał od matki około 5.000 zł na zakup telewizora i lodówki. Pieniądze zostały przekazane wspólnie na rzecz obojga małżonków. Również siostra wnioskodawcy darowała stronom około 4.000 zł, które ci mieli przeznaczyć na mieszkanie.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w tej sprawie świadków. Świadkowie L. S. i E. Z. (1) w zasadzie potwierdziły okoliczności podawane przez same strony, co do zakupu ruchomości i remontów mieszkania. L. S. przyznała także, że uczestniczka musiała mieć wcześniej jakieś środki na zakup mieszkania. Natomiast E. Z. (2) potwierdziła, że sam wnioskodawca mówił jej, że jego przyszła żona jeszcze przed ślubem miała okazję kupić mieszkanie i to zrobiła pobierając w tym celu kredyt.

Zeznania świadka M. M. nic nie wniosły do sprawy. Świadek jedynie potwierdził, że faktycznie uczestniczył w przeprowadzaniu remontu w mieszkaniu przy ul. (...) w czasie, kiedy strony były małżeństwem.

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom wnioskodawcy w zakresie w jakim twierdził on, że nabyty przed ślubem lokal mieszkalny stanowi majątek wspólny stron. W swych wyjaśnieniach wnioskodawca twierdził, że zaplanował z uczestniczką, iż ta zakupi mieszkanie tylko na swoje nazwisko przed ślubem, gdyż wtedy będzie miała lepszą zdolność kredytową. Wnioskodawca prze ślubem był osobą bezrobotną i dochody uczestniczki byłyby oceniana pod względem konieczności utrzymania wnioskodawcy.

Sąd I instancji uznał, iż wnioskodawca nie wykazał, że nabyte tylko przez uczestniczkę przed zawarciem związku małżeńskiego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest wspólne i oddalił jego wniosek w przedmiocie uzgodnienia treści księgi wieczystej KW (...) z rzeczywistym stanem prawnym.

Strony zgodnie przyjęły wartość samochodu G. P. w wysokości 24.000 zł, nakładów w postaci remontów na mieszkanie łącznie w wysokości 19.720,75 zł -w tym 6.000 zł z tytułu robocizny.

W związku z tym, że wartość ruchomości stanowiących majątek wspólny stron do końca była sporna, Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia tej wartości według stanu na dzień ustalenia rozdzielności majątkowej małżeńskiej, a według cen aktualnych. Biegły zaopiniował, że wartość tych ruchomości wyniosła 12398 zł.

Sąd uznał opinię biegłego za rzeczową i przekonującą. Biegły zarówno w opinii pisemnej jak i ustnej szczegółowo podał jakimi kryteriami się kierował przy wskazaniu aktualnej wartości ruchomości.

Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie należało przyjąć , iż strony gromadziły wspólny majątek od chwili zawarcia związku małżeńskiego tj. od . 9.11.2002r. do 11.09.2010r. tj. do chwili ustalenia przez sąd daty rozdzielność majątkowej małżeńskiej między stronami. Mając na uwadze ustalenia sądu dokonane w tej sprawie , a w szczególności opinię biegłego i zgodne stanowisko stron co do wartości samochodu Sąd przyjął, iż łącznie wartość majątku wspólnego stron wynosi 36.398 zł w tym wartość samochodu 24.000 zł, a pozostałych ruchomości łącznie 12.398zł. Jednakże przy dokonywaniu wzajemnych rozliczeń należało także uwzględnić, iż wnioskodawca poniósł nakłady z majątku wspólnego na majątek odrębny uczestniczki, ponosząc koszty remontów mieszkania i spłacając wspólnie częściowo kredyt mieszkaniowy od chwili zawarcia małżeństwa do chwili ustalenia rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Uczestniczka także poniosła nakłady ze swojego majątku odrębnego na majątek wspólny stron samodzielnie spłacając kredyt na samochód już po ustaleniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej.

Z akt sprawy wynikało, że strony w trakcie trwania wspólności majątkowej łącznie wspólnie spłaciły 20.818,79 zł. kredytu mieszkaniowego i poniosły koszty remontów mieszkania w łącznej wysokości 19.720 zł. Natomiast po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej uczestniczka spłaciła samodzielnie kredyt na samochód w łącznej kwocie 9.819,04 zł.

Strony były zgodne co do tego, by cały ruchomy majątek wspólny przejęła na wyłączną własność uczestniczka. Dodatkowo przemawia za tym okoliczność, iż ruchomości te w większości stanowią wyposażenie mieszkania stanowiącego majątek odrębny uczestniczki.

Mając powyższe na uwadze sąd wszystkie ruchomości opisane w pkt I postanowienia pod pozycjami od 1-51 przyznał na wyłączna własność uczestniczki i zobowiązał wnioskodawcę do ich wydania na jej rzecz.

W związku z tym , że wniosek wnioskodawcy w przedmiocie uzgodnienia treści księgi wieczystej został oddalony, sąd nakazał mu opuszczenie i opróżnienie lokalu mieszkalnego dotąd zajmowanego położonego w N. przy ul. (...), stanowiącego majątek odrębny uczestniczki.

Z uwagi na to, że wnioskodawca poważnie choruje na stwardnienie rozsiane i utrzymuje się tylko z niskiej renty chorobowej, sąd w oparciu o treść art. 14 ust. 4 pkt 4 i 6 Ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r .o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U.05.31.266 j.t.) orzekł, iż wnioskodawca jest uprawniony do otrzymania lokalu socjalnego. Tym samym na podstawie art. 14 ust. 6 w/w ustawy sąd wstrzymał wykonanie opróżnienia lokalu do czasu złożenia wnioskodawcy przez Gminę N. n/Not. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Tytułem spłaty Sąd zasądził od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy następujące kwoty :

-

1/2 część wartości ruchomości tj.18.199 zł (łącznie 36.398 zł: 2= 18.199zł)

-

1/2 część kwoty z tytułu nakładów na remont mieszkania tj. 9.860 zł

-

(19.700 zł:2= 9.860 zł)

-1/2 część kwoty z tytułu nakładów na spłatę kredytu mieszkaniowego w trakcie trwania wspólności majątkowej tj. 10.409,39 zł ( 20.818,79 zł:2 =10.409,39 zł).

Wyżej wymienione kwoty należne wnioskodawcy tytułem spłaty zostały pomniejszone o kwotę 4.909,52 zł ( 9.819,04 zł:2=4.909,52 zł) stanowiącą Vi części kredytu na samochód spłaconego tylko przez uczestniczkę już po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej (18,199zł+9.860zł+10.409,39 zł=38.468,39 zł 4.909,52 zł=33.558,87zł w zaokrągleniu 33.559 zł).

Zdaniem Sądu uczestnicy tego postępowania byli w tym samym stopniu zainteresowani wynikiem postępowania, a orzeczenie Sądu udzieliło ochrony prawnej każdemu z nich. Zarówno bowiem wnioskodawczym jak i uczestnik byli jednakowo zainteresowani podziałem majątku wspólnego. Z uwagi na to, iż stanowiska stron w tej sprawie były odmienne co do wartości ruchomości konieczne było przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Wnioskodawca był w całości zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych, dlatego też sąd obciążył uczestniczkę jedynie 1/2 ich części, na które złożyła się połowa opłaty i połowa kosztów opinii biegłego. Koszty udziału pełnomocnika ustanowionego dla wnioskodawcy z urzędu zostały poniesione przez Skarb Państwa.

W apelacji od powyższego postanowienia opartej na zarzucie nie wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności nie wyjaśnienia własności lokalu mieszkalnego przez oddalenie wniosku o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, co miało wpływ na orzeczenie eksmisji wnioskodawcy z zajmowanego lokalu - wnioskodawca domagał się jego uchylenia i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego.

Apelujący zarzucił, że sąd nie wziął pod uwagę , iż z materiału dowodowego wynika, że kredyt został pobrany przez uczestniczkę na krótko przed zawarciem związku małżeńskiego tylko dlatego, że po zawarciu tego związku kredytu by nie otrzymano z uwagi na bezrobotność wnioskodawcy. Uczestniczka była już wtedy w ciąży z wnioskodawcą i prowadzili wspólne gospodarstwo. W tej sytuacji, w ocenie apelującego, nie można odrzucić zeznań wnioskodawcy.

Nie wyjaśnienie tej kwestii skutkowało eksmisją wnioskodawcy i zupełną zmianą jego sytuacji finansowej pomniejszonej o połowę wartości lokalu mieszkalnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń natury faktycznej oraz prawnej, które sąd apelacyjny czyni własnymi.

W szczególności na podstawie zaświadczenia Banku (...) S. A. w W. z dnia 1 sierpnia 2012r. ( k.39 – 39v akt) wynika, że kredytobiorcą kredytu w wysokości (...) (...) franków szwajcarskich zaciągniętego w dniu 25 września 2002r. była uczestniczka postępowania. Z odpisu zwykłego księgi wieczystej KW. (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Nakle n/ N. wynika, że do nabycia własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w N. przy ul. (...) przez uczestniczkę postępowania doszło drogą umowy sprzedaży z dnia 1 października 2002r. (k. 37v. akt), a w dniu 3 października 2002r. (k.36 akt) została założona księga wieczysta dla tegoż prawa do lokalu.

Bezsporna była w sprawie okoliczność, że strony zawarły związek małżeński w dniu 9 listopada 2002r., zatem po nabyciu przez uczestniczkę własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Rozdzielność majątkowa małżeńska została ustanowiona wyrokiem Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią z dnia 13 marca 2012r. - z dniem 11 września 2010r.

Zgodnie z przepisem art. 31 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl tej podstawowej, generalnej reguły należy zaliczać do majątku wspólnego te przedmioty majątkowe, które zostały nabyte w czasie trwania wspólności zarówno przez oboje, jak i jedno z małżonków i to niezależnie od środków, za które zostały nabyte, a które nie zostały na określonej podstawie wyraźnie zaliczone do majątku osobistego.

Z okoliczności faktycznych sprawy wynika niezbicie, że nabycie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu nastąpiło przed zawarciem przez strony związku małżeńskiego, zatem nie weszło ono w skład majątku wspólnego stron, lecz stanowiło majątek osobisty uczestniczki postępowania.

Okoliczności powyższych wnioskodawca nie kwestionował, lecz twierdził w trakcie swych zeznań (k. 73 – 75 akt), że strony przed zawarciem związku małżeńskiego postanowiły nabyć wspólne mieszkanie, zaś kredyt na jego zakup zaciągnięty został tylko przez uczestniczkę postępowania, ponieważ wnioskodawca z powodu braku pracy nie miał zdolności kredytowej. Twierdzenia powyższe nie mogły odnieść skutku w sprawie i nie mogły stanowić o tym, że prawo do lokalu mieszkalnego nabytego przez jednego z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego, stanowi majątek wspólny stron.

O składzie majątku osobistego każdego z małżonków, czy też majątku wspólnego przesądza ustawodawca, a nie wola, czy wyobrażenia któregokolwiek z małżonków. Co do zasady prawa istniejące jeszcze przed powstaniem wspólności ustawowej nie wejdą do tej wspólności, choć są w tej mierze wyjątki wymienione w art. 31 § 2 k.r.o. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nie należy do składników majątkowych wymienionych w art. 31 § 2 k.r.o.

Od momentu zawarcia małżeństwa znajdują bowiem zastosowanie normy prawne określające, jakie składniki majątkowe wchodzą do majątku wspólnego. (w sytuacji braku intercyzy), zaś prawa przysługujące dotąd każdemu z małżonków co do zasady pozostają w ich majątkach osobistych.

Z powyższych względów sąd pierwszej instancji w sposób pełny i wyczerpujący ustalił, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nie weszło do majątku wspólnego stron, zatem nie mogło być przedmiotem podziału majątku pomiędzy wnioskodawcą a uczestniczką. Z tych samych względów brak było podstaw do uwzględnienia żądania wnioskodawcy uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w kierunku ustalenia, że przysługuje ono nie tylko uczestniczce postępowania, zgodnie z wpisem w księdze wieczystej, ale także wnioskodawcy.

Samo przeświadczenie wnioskodawcy o planach wspólnego kupna mieszkania, oraz zaciągnięcia kredytu na ten zakup przez uczestniczkę postępowania nie mają żadnego znaczenia dla oceny prawnej powyższego prawa do lokalu.

Zarzuty apelacji nie wyjaśnienia przez sąd pierwszej instancji kwestii związanych z ustaleniami stron przed zawarciem związku małżeńskiego co pobrania kredytu na zakup lokalu mieszkalnego i planowania wspólnego jego zakupu są bezzasadne i stanowią jedynie dowolną polemikę z niewadliwymi ustaleniami sądu pierwszej instancji. Jako takie nie podlegały zatem uwzględnieniu, zaś apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu z mocy art.385 k.p.c. w związku art. 518 k.p.c. O kosztach orzeczono w myśl art. 108 § 1 k.p.c. w związku art. 520 § 1 k.p.c., ponieważ oboje małżonkowie są w równym stopniu zainteresowani dokonaniem podziału majątku wspólnego stron.