Sygn. akt II Cz 536/14
Dnia 29 sierpnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Bogumił Goraj
Sędziowie: SO Irena Dobosiewicz
SO Tomasz Adamski (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2014 roku w Bydgoszczy
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku S. G., G. G.
z udziałem (...) Przedsiębiorstwa (...) spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w B., Miasta B. i Skarbu
Państwa - Prezydenta Miasta B.
o ustanowienie służebności przesyłu
na skutek zażalenia uczestnika postępowania (...) sp. z o.o. w B.
na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 14 maja 2014 roku
sygn. akt II Ns 1432/11
postanawia:
1.oddalić zażalenie;
2. oddalić wniosek wnioskodawców o zasądzenie na ich rzecz kosztów
postępowania zażaleniowego.
II Cz 536/14
Postanowieniem z dnia 14 maja 2014 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił wniosek o ustanowienie służebności przesyłu (pkt 1), kosztami sądowymi w zakresie wynagrodzenia biegłej obciążył uczestnika (...) sp. z o.o. w B. i zasądził od tego uczestnika na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 3366,24 zł (pkt 2) oraz ustalił, że zainteresowani ponoszą we własnym zakresie pozostałe koszty postępowania (pkt 3).
Sąd wskazał, że wniosek o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz (...) sp. z o.o. w B. został oddalony z tej przyczyny, że wnioskodawcy nie zdołali wykazać, by urządzenia sieci ciepłowniczej przebiegające przez ich nieruchomość, a włączone do sieci ciepłowniczej (...) stanowiły własność tej spółki. Jednocześnie sąd wskazał, że zasadą w postępowaniu nieprocesowym jest, że koszty te ponoszą wszyscy uczestnicy (art. 520 § 1 kpc) i taką regułę sąd zastosował w niniejszej sprawie. Co do kosztów sądowych w postaci wydatku na wynagrodzenie biegłej, sąd podkreślił, iż koszty tej opinii powstały na skutek dopuszczenia dowodu zawnioskowanego przez uczestnika (...) sp. z o.o. na okoliczność określenia wysokości wynagrodzenia za ustanowenie służebności przesyłu i to ten uczestnik winien - zgodnie właśnie z regułą art. 520 § 1 kpc - ponieść koszty związane z przeprowadzeniem tego dowodu.
Zażalenie na postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania wniósł uczestnik (...) sp. z o.o. w B. domagając się jego zmiany poprzez obciążenie kosztami postępowania wnioskodawców i zasądzenie od nich na rzecz uczestnika (...) sp, z o.o. zwrotu kosztów tego postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, obciążenie wnioskodawców obowiązkiem poniesienia kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego. W uzasadnieniu wskazał, że orzeczenie sądu okręgowego narusza przepis art. 520 § 3 kpc poprzez jego niezastosowanie w sytuacji gdy interesy uczestników były
ewidentnie sprzeczne (wnioskodawcy domagali się bowiem ustanowienia
służebności, a uczestnika (...) sp. z o.o. wnosił o oddalenie wniosku) oraz przepis art. 98 § 1 i 3 kpc poprzez ich niezastosowanie.
Wnioskodawcy wnieśli o oddalenie zażalenia i wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od skarżącego uczestnika kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazali, że skarżący orzeczenie sądu I instancji uczestnik także wnosił o ustanowienie służebności przesyłu na swoja rzecz i sam wnioskował o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność określenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie takiej służebności, stanowisko to konsekwentnie podtrzymywał przez 3 lata trwania postępowania, dopiero w kwietniu 2013 roku zmieniając je i wnosząc o oddalenie wniosku wobec odnalezienia dokumentów w swoich archiwach, co ocenić należy jako nielojalne zachowanie. Włożenie w takiej sytuacji obowiązku zwrotu kosztów na wnioskodawcę byłoby sprzeczne z zasadami słuszności.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne.
Sąd rozpoznający zażalenie na postanowienie sądu w przedmiocie kosztów postępowania podziela pogląd wyrażony w zaskarżonym orzeczeniu, że regułą rozkładu ciężaru kosztów postępowania nieprocesowego jest obciążenie nimi każdego uczestnika we własnym zakresie (art. 520 § 1 kpc).
Zgodnie z 520 § 1 kpc, każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, obciążają go zatem koszty tych czynności, których dokonał sam, a także czynności podjętych w jego interesie przez sąd z urzędu lub na jego wniosek. Z przepisu tego wynika, że w postępowaniu nieprocesowym w zasadzie nie ma podstaw do domagania się przez uczestnika, który poniósł określone koszty, ich zwrotu od pozostałych uczestników. Wyjątki od tej zasady wprowadza § 2 art. 520 kpc, który przewiduje możliwość stosunkowego rozdzielenia obowiązku zwrotu kosztów lub włożenia go na jednego z uczestników w całości, gdy są oni w różnym stopniu zainteresowani wynikiem postępowania lub gdy ich interesy są ze sobą sprzeczne, oraz § 3, zgodnie z którym sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów
postępowania poniesionych przez innego uczestnika, gdy interesy uczestników są sprzeczne lub gdy uczestnik postępował niesumiennie lub oczywiście niewłaściwie.
W postępowaniu pierwszoinstancyjnym sporną była kwestia ustalenia czy urządzenia przesyłowe znajdujące się nieruchomości wnioskodawców i wykorzystywane przez uczestnika (...) sp. z o.o. stanowią własność tego uczestnika, a rozstrzygnięcie w tym zakresie skutkowało oddaleniem wniosku o ustanowienie służebności przesyłu. Zważyć jednak trzeba, że służebność ta miała zostać ustanowiona na rzecz uczestnika (...) sp. z o.o. i uczestnik ten domagał się ustanowienia takiej służebności, a wreszcie z inicjatywy tego uczestnika przeprowadzony został dowód z opinii biegłego celem ustalenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie takiej służebności. W tej sytuacji brak jest - w ocenie sądu odwoławczego - do odstąpienia od ogólnej reguły rozkładu ciężaru kosztów postępowania nieprocesowego wyrażonej w § 1 art. 520 kpc, a rozstrzygnięcie sadu I instancji - w realiach niniejszej sprawy- jest prawidłowe. Sąd podkreśla, że regulacja zawarta w art. 520 kpc ma charakter kompleksowy i odwoływanie się przez skarżącego do przepisu art. 98 kpc - regulującego rozkład ciężaru kosztów w procesie - jest bezpodstawne.
Wobec powyższego Sąd Okręgowy zażalenie uznał za bezzasadne i na podstawie przepisów art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc je oddalił.
Sąd odwoławczy nie znalazł także podstaw, do odstąpienia od reguły zawartej w art. 520 § 1 kpc w postępowaniu zażaleniowym i wniosek o zasądzenie kosztów tego postępowania na rzecz wnioskodawców oddalił.