UZASADNIENIE

Powód C. G. ostatecznie wnosił o nakazanie pozwanemu (...) Bankowi (...) S.A. w W. zaniechania naruszania jego dóbr osobistych, spowodowanego przekazaniem w dniu 10 listopada 2009 roku danych osobowych powoda do Centralnej Bazy Danych - Bankowego Rejestru, poprzez złożenie w terminie trzech dni od daty uprawomocnienia się wyroku stosownego wniosku do Centralnej Bazy Danych - Bankowego Rejestru o zatarcie przedmiotowego wpisu - uznanie za niebyły a także o nakazanie pozwanemu doręczenia powodowi odpisu powyższego wniosku wraz z przeprosinami, w których pozwany stwierdzi, że przekazanie danych osobowych powoda do Centralnej Bazy Danych - Bankowego Rejestru zostało dokonane w następstwie braku należytej staranności pracowników pozwanego. Powód powołał się na to, że pozwany przekazał jego dane do Centralnej Bazy Danych - Bankowego Rejestru z uwagi na brak spłaty zadłużenia związanego z prowadzeniem konta I., podnosząc, że nigdy nie zawierał z pozwanym umowy o prowadzenie takiego konta, a zatem z tego tytułu nie mogło powstać żadne zadłużenie. Wpisanie jego danych osobowych do powyższej bazy było zatem bezprawne i spowodowało obniżenie wiarygodności powoda, naruszając tym samym jego dobre imię.

Pozwany (...) Bank (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa, kwestionując, by naruszył bezprawnie jakiekolwiek dobra osobiste powoda i podnosząc, że wpis do Centralnej Bazy Danych-Bankowego Rejestru został dokonany na podstawie przepisów prawa, a zatem jego działaniu nie można przypisać cech bezprawności.

Wyrokiem z dnia 17 października 2012r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 20 marca 1989 roku strony zawarły umowę rachunku oszczędnościowego-rozliczeniowego (...), do której w dniu 5 września 2003 roku został podpisany aneks, na mocy którego rachunek ten został przekształcony w rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy (...). W dniu 5 września 2003r. strony zawarły również umowę rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (...). W dniu 18 marca 2002 roku strony zawarły także umowę rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (...), której integralną częścią był Regulamin rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (...) w (...) Banku (...) S.A. Rachunek ten nie był powiązany z rachunkiem (...). Przy podpisaniu tej umowy powód podał swój adres przy ul. (...) w S., nie wskazując jednocześnie innego adresu korespondencyjnego. Zgodnie z § 35 powyższego Regulaminu pozwany miał możliwość dokonywania zmian regulaminów w czasie obowiązywania umowy poprzez doręczenie posiadaczowi rachunku informacji o zmianach i ich dacie wejścia w życie oraz o możliwości wypowiedzenia umowy w terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji o zmianie regulaminu. W myśl § 39 Regulaminu w przypadku zmiany danych osobowych posiadacza rachunku, takich jak np. adres zamieszania, posiadacz zobowiązany był do powiadomienia niezwłocznie telefonicznie Oddziału (...) S.A. Bank nie odpowiadał za skutki powstałe w wyniku niepowiadomienia go przez posiadacza o powyższych zmianach. Pozwany w 2002 roku zakupił udziały w spółce (...) S.A. z siedzibą w W., przejął zarządzanie kontem (...), a w II kwartale 2004r. połączył ofertę rachunków (...) z ofertą rachunków (...). W 2004 roku doszło do zmiany Regulaminu określającego zasady prowadzenia rachunku (...) w ten sposób, że regulamin został zastąpiony „Ogólnymi warunkami prowadzenia rachunków i świadczenia usług przez (...) S.A. dla posiadaczy kont (...)”. Powód został poinformowany listem z marca 2004 roku, iż do zmian dojdzie w II kwartale 2004 roku, natomiast o dokładnej dacie zostanie poinformowany z 14-dniowym wyprzedzeniem. Powód został jednocześnie uprzedzony o możliwości i trybie wypowiedzenia umowy. Wraz z pismem powodowi wysłano niezbędne dane konieczne do aktywacji i korzystania z konta (...). W dniu 1 czerwca 2004 roku przestało funkcjonować (...) i od tego czasu powód miał możliwość zalogowania się jedynie na konto (...). Powód przeszedł proces autoryzacji i aktywował konto (...), logując się w serwisie internetowym z użyciem swojego identyfikatora oraz znanego tylko sobie hasła, a następnie z niego korzystał używając karty kodów jednorazowych doręczonej mu wraz z informacją o zmianie Regulaminu i m.in. wykonując przelewy. Ostatni zaksięgowany przelew wykonał w dniu 11 kwietnia 2005r. Zadłużenie powoda na tym koncie na dzień 24 sierpnia 2005 roku wynosiło 1.632,17 zł. Pismem z dnia 7 października 2005 roku pozwany poinformował powoda o istniejącym zadłużeniu i wezwał do zapłaty. W związku z brakiem spłaty zadłużenia pozwany wystosował do powoda pismo z dnia 16 lipca 2009r. informując, iż zamierza przekazać dane powoda do Centralnej Bazy Danych- Bankowego Rejestru, której administratorem jest (...) Banków (...), po upływie 30 dni od dnia doręczenia powiadomienia. Pismem z dnia 10 listopada 2009 roku pozwany poinformował powoda o przekazaniu jego danych do Centralnej Bazy Danych - Bankowego Rejestru. Pismem z dnia 20 września 2010 roku (...), w którym powód posiadał kartę kredytową, poinformował powoda, że zbliża się termin wygaśnięcia umowy o kartę kredytową (...) i że dane powoda znajdują się w Systemie Międzybankowej Informacji Gospodarczej - Bankowym Rejestrze, zawierającym dane osób niespłacających terminowo zobowiązań z tytułu produktów kredytowych, co może stanowić przyczynę nieprzedłużenia umowy o kartę kredytową.

Sąd Okręgowy uznał, iż żądanie powoda nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie tego Sądu umieszczenie danych osoby w Rejestrze Bankowym, a zatem wskazanie, iż jest ona dłużnikiem i nie spłaca swojego zadłużenia, może stanowić naruszenie jej dobrego imienia. Dobre imię jest jednym z dóbr wymienionych w art. 23 k.c., stanowi cześć zewnętrzną, której naruszenie polega na pomówieniu o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć tę osobę w oczach innych osób lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Może ono polegać zarówno na rozpowszechnianiu wiadomości określonej treści, która stanowi zarzut pod adresem jednostki, jak i wyrażenie ujemnej oceny jej działalności. Zdaniem Sądu Okręgowego nie ulegało wątpliwości, iż upublicznienie informacji o zadłużeniu powoda mogło narazić go na utratę wiarygodności. Rejestr Bankowym jest bowiem rejestrem, z którego korzystają banki i inne instytucje finansowe dla oceny ryzyka kredytowego konsumenta. Informacja zamieszczona w rejestrze mogła więc negatywnie wpływać na wiarygodność finansową powoda, o czym świadczy między innymi przedstawione przez powoda pismo od (...) S.A., z treści którego wynika, iż zamieszczenie danych osobowych powoda w powyższym rejestrze mogło stanowić podstawę nieprzedłużenia z nim umowy o kartę kredytową w (...). Powołując się na pogląd Sądu Apelacyjnego w Krakowie, wyrażony w wyroku z dnia 21 maja 2010 roku (sygn. akt I ACa 430/10), Sąd Okręgowy wskazał na to, że zamieszczenie w rejestrze prowadzonym przez biuro informacji gospodarczej (analogicznie w Rejestrze Bankowym) informacji o wymagalnym zobowiązaniu dłużnika jest tylko wtedy działaniem zgodnym z prawem, gdy zobowiązanie to rzeczywiście istnieje i jest wymagalne. Ustawa Prawo bankowe przyznała bankom możliwość tworzenia rejestrów i zamieszczania w nich danych osobowych ich klientów pod warunkiem, iż faktycznie ci klienci są nierzetelnymi dłużnikami. W ocenie Sądu Okręgowego tylko w przypadku, gdy zadłużenie rzeczywiście istnieje, można mówić, iż bank działał w ramach porządku prawnego i że jego działanie nie nosiło znamion bezprawności. Tym samym rozstrzygnięcie sprawy wymagało wyjaśnienia spornego faktu istnienia zadłużenia powoda z tytułu posiadania konta internetowego (...). Pomiędzy stronami nie było sporu co do zawarcia w dniu 18 marca 2002 roku umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (...), jak również tego, iż strony związane były na mocy tej umowy Regulaminem rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (...) w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej. Spór sprowadzał się do tego, czy powód związany był przekształceniem dokonanym w dniu 1 czerwca 2004 roku polegającym na zmianie konta (...) na konto (...). Powód kwestionując to przekształcenie powoływał się na § 13 umowy, zgodnie z którym zmiany postanowień umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności i miały być wprowadzane w formie aneksu. Z kolei pozwany wskazywał, iż powyższe przekształcenie nie miało charakteru zmiany umowy, gdyż określone w tej umowie zobowiązania stron pozostały te same, zmieniły się natomiast regulaminy związane z umową i do przeprowadzenia takich zmian pozwany uprawniony był na mocy § 35 Regulaminu. W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzona przez pozwanego zmiana konta (...) na konto (...) nie miała charakteru zmiany umowy. Istotne postanowienia umowy, w tym wzajemne zobowiązania stron pozostały te same, zmieniły się jedynie kwestie dotyczące Regulaminu, a do takich zmian nie było konieczne podpisanie nowej umowy bądź aneksu. Regulamin w § 35 przewidywał możliwość jednostronnej zmiany Regulaminu przez pozwanego. Pozwany zobowiązany był powiadomić powoda o takiej zmianie, natomiast powodowi, w razie nieakceptowania zmian, przysługiwało prawo do wypowiedzenia umowy w terminie 14 dni od otrzymania informacji o zmianach. W przypadku niewypowiedzenia umowy w tym terminie, zmiany regulaminu wchodziły w życie z dniem wskazanym w zawiadomieniu.

Zdaniem Sądu Okręgowego nie zasługiwały też na uwzględnienie zarzuty powoda odnośnie doręczenia powiadomień na jego nieaktualny adres. Przesyłki były wysyłane przez pozwanego na adres podany przez powoda w umowie, natomiast zgodnie z § 39 Regulaminu powód zobowiązany był do poinformowania telefonicznie powoda o zmianie adresu. Powód nie wykazał, iż poinformował o zmianie adresu, a zatem należało uznać, iż skutki wysłania ewentualnej przesyłki na nieaktualny adres, obciążają powoda. Sąd Okręgowy uznał, że na tę ocenę nie mają wpływu przedstawione przez powoda kserokopie kopert z przesyłek nadanych do powoda z innymi adresami niż adres z umowy, gdyż korespondencja ta opatrzona jest datami późniejszymi (7.12.2009r., 29.12.2012r.) niż informacja o zmianie Regulaminu, a zatem nie może mieć znaczenia dla oceny prawidłowości doręczenia powodowi przesyłek w 2004 roku. Zeznania świadków na temat wysłania wszystkim klientom zawiadomień o zmianie Regulaminu potwierdzały, zdaniem Sądu Okręgowego, dokumenty w postaci wykazu osób, do których zostały wysłane stosowne powiadomienia o zmianach regulaminu wraz z informacją o możliwości i terminie wypowiedzenia umowy oraz w postaci wyciągów z rachunku konta (...). Wynikało z nich bowiem, iż powód aktywował konto, zalogował się i dokonywał transakcji za pośrednictwem konta (...) aż do dnia 11 kwietnia 2005r. (w uzasadnieniu błędnie podano rok 2004). W ocenie Sądu Okręgowego powód był świadom przeprowadzonych przez pozwanego zmian w Regulaminie, nie skorzystał z prawa do wypowiedzenia umowy, ale akceptując te zmiany, rozpoczął korzystanie z konta (...), dokonując aktywacji konta przy pomocy danych oraz karty kodów doręczonych wraz z zawiadomieniem o zmianie Regulaminu. W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznał, iż powoda wiązały zmiany Regulaminu wprowadzające konto (...) w miejsce (...). Powód korzystał z konta (...) i doprowadził do powstania na nim zadłużenia, którego nie spłacał. Pozwany, zgodnie z procedurą określoną w ustawie Prawo bankowe, dokonał wpisu danych powoda do Rejestru Bankowego. Tym samym przyjmując, iż pozwany (w uzasadnieniu błędnie „powód”) działał na podstawie przepisów prawa, Sąd Okręgowy uznał, że nie dopuścił się on bezprawnego naruszenia dobrego imienia powoda i że roszczenie powoda o ochronę dób osobistych oparte na podstawie art. 24 k.c., jako bezzasadne, należało oddalić.

W apelacji od tego wyroku powód zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o jego zmianę poprzez orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia. Powód sformułował zarzuty naruszenia: przepisu prawa procesowego t.j. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez prowadzenie postępowania dowodowego z zeznań świadków przeciwko okolicznościom stwierdzonym w dokumentach, w tym umowie rachunku bankowego (...) numer (...) i umowie rachunku bankowego (...) nr (...) oraz naruszenia przepisów prawa materialnego t.j. art. 77 § 1 k.c. w związku z art. 52 ust. 1 i art. 52 ust. 2b) ustawy Prawo bankowe poprzez prowadzenie postępowania dowodowego z zeznań świadków przeciwko okolicznościom stwierdzonym w dokumentach oraz przeciwko stanowi związania stron postanowieniem umownym, iż wszelkie zmiany umowy rachunku bankowego (...) numer (...) wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zdaniem powoda Sąd Okręgowy sprzecznie ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz z przekroczeniem zakresu swobodnej oceny tego materiału przyjął, że:

- w umowie (...) zawartej w roku 2004 doszło do zmiany „Regulaminu rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (...) w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej” i że regulamin ten został zastąpiony „Ogólnymi warunkami prowadzenia rachunków i świadczenia usług przez (...) Bank (...) S.A. dla Posiadaczy Kont (...)”,

- z dniem 1 czerwca 2004 roku przestał funkcjonować rachunek powoda (...), przy czym podstawą takiego ustalenia był budzący uzasadnione wątpliwości dokument „Historia rachunku Konto (...) - wydruk z dnia 02.08.2011r. godz. 15:47”, przy jednoczesnej całkowitej marginalizacji dowodów z dokumentów dołączonych do akt sprawy przez powoda,

- na rachunku Konto (...) numer (...) powstało zadłużenie powoda względem pozwanego pomimo tego, że pomiędzy powodem i pozwanym w żadnym czasie nie doszło do zawarcia jakiejkolwiek umowy o prowadzenie rachunku bankowego konto (...), a umowa rachunku bankowego (...) nie przyznawała powodowi prawa do debetu, jak też z umową tą nie był związany żaden produkt kredytowy,

- pozwany przed wpisaniem powoda do bankowego rejestru niesolidnych klientów należycie wykonał ciążący na nim obowiązek, o którym mowa w art. 105a ust. 3 ustawy Prawo bankowe, tj. skutecznie powiadomił powoda o swoim zamiarze, w tym na znany mu adres do doręczeń lub za pośrednictwem doradcy, o którym mowa w umowie rachunku (...) z dnia 5 września 2003r.

Powód zarzucił też Sądowi I instancji pominięcie okoliczności faktycznych stwierdzonych przez pozwanego w piśmie, tj. opinii bankowej z dnia 18 grudnia 2009r. oraz opinii bankowej z dnia 6 października 2010r., w których pozwany stwierdził, że wszystkie zobowiązania powoda wobec banku regulowane były i są terminowo i że współpraca powoda z bankiem przebiega wzorowo.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż nie doszło do zarzucanego naruszenia przez Sąd I instancji przepisów wskazanych w apelacji. Sąd Okręgowy nie dopuścił się w szczególności uchybienia przepisom prawa procesowego regulujących postępowanie dowodowe (art. 233 § 1 k.p.c.). Wbrew zarzutom powoda Sąd Okręgowy nie prowadził postępowania dowodowego, w tym poprzez dopuszczenie dowodu z zeznań wnioskowanych przez pozwanego świadków, przeciwko okolicznościom stwierdzonym w dokumentach w postaci umów rachunku bankowego (...) i (...). Przede wszystkim właśnie na podstawie tych dwóch dokumentów oraz na podstawie jeszcze trzeciej umowy – umowy rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (...) z marca 1989r. (a nie na podstawie zeznań świadków) Sąd Okręgowy ustalił, że powód był klientem pozwanego Banku, że dysponował dwoma różnymi rachunkami bankowymi (także po dacie zawarcia trzeciej - w kolejności chronologicznej - umowy z dnia 5 września 2003r. w związku z zawarciem w tym samym dniu aneksu do umowy rachunku (...)), funkcjonującymi niezależnie od siebie: najpierw (od dnia 18 marca 2002r.) rachunkiem oszczędnościowo- rozliczeniowym (...) i rachunkiem oszczędnościowo- rozliczeniowym (...) a następnie (od dnia 5 września 2003r.) rachunkiem oszczędnościowo- rozliczeniowym (...) i rachunkiem oszczędnościowo- rozliczeniowym (...). Uwzględniając też zapis § 13 umowy z dnia 18 marca 2002r. dotyczącej rachunku (...) Sąd Okręgowy wprost stwierdził, że nie doszło do zmiany tej umowy. Nie jest zatem zasadny zarzut mówiący o dokonaniu przez Sąd I instancji na podstawie zeznań świadków ustaleń na okoliczność zmiany umowy rachunku (...), w szczególności zmiany dokonanej z naruszeniem wymogu zachowania pisemnej formy. Z ustaleń i rozważań Sądu I instancji wynika jedynie, że w 2004r. doszło do zmiany regulaminu związanego z umową rachunku (...) w taki sposób, że postanowienia tego regulaminu zostały zastąpione postanowieniami innego regulaminu o nazwie „Ogólne warunki prowadzenia rachunków i świadczenia usług przez (...) Bank (...) S. A. dla Posiadaczy Kont(...)”. Zgodnie z treścią przepisu art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997r. Prawo bankowe bank w zakresie swojej działalności może wydawać ogólne warunki umów lub regulaminy określające warunki otwierania i prowadzenia rachunków bankowych. Zasady związania stron takim regulaminem określały w 2004r. m.in. przepisy art. 384 k.c. i art. 384^{(

1 )}k.c. Tutejszy Sąd w sprawie VI A Ca 259/11 w wyroku z dnia 23 sierpnia 2011r. stwierdził, że skoro ustawodawca przewidział (w art. 384^{(

1 )}k.c.) możliwość wprowadzenia wzorca umowy już w czasie trwania stosunku prawnego o charakterze ciągłym, to tym bardziej dopuszczalna jest możliwość zmiany regulaminu w trakcie trwania takiego stosunku. Z kolei w wyroku z dnia 20 stycznia 2011r. I CSK 218/10 Sąd Najwyższy oceniając, że z mocy art. 384 § 1 k.c. regulamin jest jedną spośród wymienionych tym przepisem szczególnych postaci wzorca umowy, ustalanego tyko przez jedną ze stron, jednocześnie uznał, że nie może być on kwalifikowany czy utożsamiany z umową, gdyż nawet „spełnienie się ustawowych przesłanek związania adresata wzorca umowy jego treścią nie nadaje temu wzorcowi charakteru umowy. Umowa zawarta między stroną będącą twórcą wzorca umowy i jej kontrahentem - adresatem wzorca, jest odrębną czynnością prawną kreującą węzeł obligacyjny. Jednak treść tego stosunku obligacyjnego wyznaczają wówczas nie tylko postanowienia zawartej między stronami umowy, ale także i postanowienia wzorca umowy (a więc również regulaminu) ustalonego przez jedną ze stron”. Sąd Apelacyjny w pełni ten pogląd podziela zauważając, że stosunek wynikający z umowy rachunku bankowego jest stosunkiem prawnym o charakterze ciągłym, w czasie trwania którego może dojść do wiążącej obie strony tej umowy zmiany regulaminu określającego warunki otwierania i prowadzenia rachunków bankowych, nie wymagającej podpisania przez obie strony aneksu do umowy. W tym trybie mogło zatem dojść do wskazanej przez Sąd Okręgowy zmiany „Regulaminu rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (...) w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej”.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego rozważanie skuteczności tej zmiany i związania powoda regulaminem w postaci „Ogólnych warunków prowadzenia rachunków i świadczenia usług…” jest jednak w niniejszej sprawie zbędne. Podstawą twierdzeń powoda o naruszeniu jego dóbr osobistych nie jest bowiem kwestionowanie istnienia zobowiązania mającego swe źródło w zmianie pierwotnego regulaminu doręczonego mu przy zawarciu umowy rachunku (...) w dniu 18 marca 2002r. na nowy regulamin odmiennie regulujący zasady prowadzenia rachunku bankowego. Powód twierdząc, że nie istnieje zobowiązanie, z powodu którego pozwany przekazał dane powoda do Centralnej Bazy Danych- Bankowego Rejestru, nie powołuje się bowiem na to, że to zobowiązanie miało wyniknąć z wprowadzenia w nowym regulaminie regulacji kreujących dodatkowe - w stosunku do zapisów „starego” regulaminu - obowiązki posiadacza rachunku, bądź ograniczających jego dotychczasowe uprawnienia. Jego zarzuty dotyczą wyłącznie tego, że inny był numer rachunku pierwotnie wynikający z umowy rachunku (...) z dnia 18 marca 2002r. ( (...), który dalej określany będzie jako numer „…(...)”) a inny numer rachunku, na którym stwierdzono występowanie debetu ( (...), dalej „… (...)”) oraz, że założony dla niego rachunek nosił nazwę (...) a rachunek, na którym powstało zobowiązanie, nazwę (...).

Podniesione przez powoda zarzuty, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie mogły jednak skutkować uznaniem, że nie istniało zobowiązanie powoda wobec pozwanego Banku, które było przyczyną dokonania wpisu w Bankowym Rejestrze. Zgodnie z treścią przepisu art. 725 k.c. (w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia przez powoda umów z pozwanym Bankiem) przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nie oznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Elementem umowy rachunku bankowego nie jest zobowiązanie się banku do przechowywania środków klienta na rachunku o ściśle określonym numerze czy nazwie. Taki numer oraz nazwa pojawiają się w umowach ze względów technicznych i informacyjnych. Dokonywanie operacji na rachunkach bankowych za pośrednictwem systemów informatycznych wymaga bowiem posłużenia się ciągiem wymaganej liczby cyfr. Identyfikacja rachunku bankowego konkretnego posiadacza, odróżnienie tego rachunku od rachunków innych posiadaczy (w tym rachunków o innych cechach), z kolei możliwe są dlatego, że numer rachunku tego posiadacza (ewentualnie jego nazwa) różni się od numerów (i nazw) innych rachunków. „Przypisanie” rachunkowi danego klienta określonego numeru w momencie zawarcia umowy nie oznacza jednak, że w przypadku zmiany tego numeru dojdzie do zmiany umowy rachunku bankowego, bądź konieczności zawarcia nowej umowy o prowadzenie rachunku o innym numerze. Zobowiązanie banku w ramach umowy rachunku polega bowiem na „udostępnieniu” klientowi, obrazowo i w uproszczeniu rzecz ujmując, wirtualnego miejsca (adresu) w zasobach banku, w którym przechowywane będą jego środki oraz z którego te środki będą przelewane w ramach dokonywanych rozliczeń. Zmiana takiego miejsca przez bank nie wprowadza żadnych modyfikacji do łączącego strony stosunku prawnego, wymaga tylko podania przez bank klientowi nowego adresu tego miejsca (numeru rachunku), by mógł on prawidłowo korzystać z posiadanego rachunku. Należy także zauważyć, że powód w dniu 18 marca 2002r. zawarł umowę rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (...), w której wpisany został inny numer rachunku ( (...), vide k. 93 - umowa) niż numer, który następnie w toku procesu powód wskazywał jako numer posiadanego rachunku bankowego t.j. (...). Z żadnego z dokumentów złożonych w niniejszej sprawie nie wynika, by zmiana pierwotnego numeru na numer …(...) nastąpiła poprzez zawarcie aneksu do umowy z dnia 18 marca 2002r. Dodatkowo można też zauważyć, że z treści umowy rachunku (...) z dnia 5 września 2003r. złożonej przez powoda wynika wprost, że nie wymaga zmiany umowy zmiana numerów rachunków. Tym samym dokonanie w dniu 1 czerwca 2004r. przez pozwany Bank konwersji rachunku powoda (...) o numerze (...) na rachunek o numerze (...), określany jako (...) w związku z wykorzystywaniem do jego obsługi systemów informatycznych we współpracy ze spółką (...) S. A. w W. (vide § 2 ust. 2 pkt 1 „Ogólnych warunków…” k. 131), mogło nastąpić bez zawierania nowej umowy bądź aneksowania umowy z dnia 18 marca 2002r. Funkcjonujące od tego dnia konto o numerze … (...) było także (tak jak konto o numerze …(...)) kontem oszczędnościowo- rozliczeniowym i było udostępniane powodowi w oparciu o umowę rachunku (...) z dnia 18 marca 2002r. Korzystanie przez powoda z rachunku o numerze … (...) było prostą kontynuacją korzystania z rachunku o numerze …(...) (nawet, jeśli zmieniły się zasady korzystania z rachunku w związku z wprowadzeniem nowego regulaminu). Dlatego (wbrew odmiennej opinii powoda) nie budzi żadnych wątpliwości Sądu Apelacyjnego co do swej wiarygodności dokument w postaci historii rachunku bankowego z k. 157 i n. akt sprawy, w której wskazano, że obejmuje ona okres od dnia 17 marca 2002r. do dnia 31 lipca 2011r. i dotyczy jednocześnie Konta (...) oraz rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (...) nr … (...). O tym, że rachunek (...) nr … (...) miałby być jakimś innym rachunkiem niż rachunek (...) związany z umową z dnia 18 marca 2002r., a zatem, że mogłyby niezależnie od siebie istnieć w ramach jednej umowy dwa różne rachunki na nazwisko powoda: rachunek nr …(...) (korzystania z którego powód nie kwestionuje) i nr … (...) (który - jak wynika z twierdzeń powoda - miałby nie być jego rachunkiem), nie może świadczyć treść złożonych przez powoda potwierdzeń przelewów z konta (...) na rachunek o numerze …(...), dokonanych po dniu 1 czerwca 2004r. To, że powód taki właśnie numer konta wskazał na dyspozycji przelewu, nie oznacza jeszcze, że na rachunek o takim numerze przelewane środki trafiły. Z historii rachunku z k. 173 i n. wynika, że środki te zostały zaksięgowane na rachunku (...) o numerze … (...). O ile na podstawie potwierdzeń tych przelewów można byłoby przyjąć, że powód wydając powyższe dyspozycje nie miał świadomości zmiany numeru rachunku bankowego ani przekształcenia rachunku w rachunek (...), to poglądu takiego nie można byłoby podtrzymywać po stwierdzeniu, że po dacie 1 czerwca 2004r. aż do dnia 11 marca 2005r. powód dokonywał przelewów z konta o powyższym numerze, prowadzonego już na zasadach konta (...). Zasadnie ocenia Sąd I instancji, że dokonywanie tych czynności musiało być poprzedzone aktywowaniem konta (...) nr … (...) oraz zalogowaniem się na stronie internetowej przynależnej obsłudze takich kont. Korzystanie z tego konta uzależnione było też od posiadania przez powoda karty kodów jednorazowych (która zastąpiła korzystanie z tokena, nieaktywnego – jak wynika z pisma z k. 126 – po dwóch miesiącach od konwersji konta), która została powodowi doręczona wraz z pakietem startowym i wraz z „Listem od władz (...)” (k. 124-125). Twierdzenia powoda o tym, że nie powstało jego zobowiązanie wynikające z salda debetowego na rachunku … (...), a zatem, że powód nie dokonywał operacji na tym rachunku, skutkujących powstaniem tego zobowiązania, w przypadku uznania ich za wiarygodne, równałyby się uznaniu, że powód w okresie po 1 czerwca 2004r. zasilał rachunek o numerze …(...) środkami finansowymi, które trafiały na rachunek nr … (...), a nieznana osoba trzecia (na działanie której powód jednak nie powołuje się), której bank (zamiast powodowi) doręczył dokumenty pozwalające na korzystanie z rachunku bankowego (...), tymi przelanymi przez powoda środkami zaspokajała zobowiązania powoda m.in. z tytułu spłaty kredytu na karcie kredytowej i doprowadziła do obciążenia powoda niekorzystnymi konsekwencjami swego działania w postaci powstania zobowiązania wobec pozwanego Banku. Takiego przebiegu zdarzeń, skutkujących powstaniem debetu na rachunku, który Bank udostępnił powodowi, nie można byłoby uznać za wiarygodny. Osobą, której Bank mógł wyłącznie doręczyć pakiet startowy związany z przekształceniem rachunku i która następnie stosując nowe zasady korzystania z konta internetowego, mogła korzystać z rachunku m.in. poprzez dokonanie przelewów z dnia 11 kwietnia 2005r., był powód. Należy przy tym zauważyć, że niezasadnie powód powołuje się też na niemożność spowodowania debetu na rachunku nr …(...) t.j. wydatkowania większej kwoty niż łączna kwota środków zgromadzonych na tym rachunku. Z treści § 23 Regulaminu, jaki został powodowi doręczony przy zawarciu umowy rachunku bankowego z dnia 18 marca 2002r., wynika (wbrew twierdzeniom zawartym w uzasadnieniu apelacji), że powód był uprawniony do spowodowania dopuszczalnego salda debetowego na rachunku związanym z tą umową t.j. salda ujemnego nie przewyższającego średniej miesięcznej systematycznych wpływów na rachunek z ostatnich 3 miesięcy. Jak wynika z „Listu od władz (...)” z k. 124, po przekształceniu rachunku na rachunek (...), powód zachował możliwość korzystania z dopuszczalnego salda debetowego także na rachunku nr … (...). W związku z tym, że średnie miesięczne systematyczne wpływy na konto powoda były w wysokości 4.000 zł., mógł powstać na koncie powoda debet w wysokości wskazanej w historii rachunku. Spowodowanie tego debetu oraz obciążenie powoda opłatami z nim związanymi, spowodowało powstanie po stronie powoda zobowiązania do zapłaty pozwanemu Bankowi kwoty wynikającej ze złożonych przez Bank dokumentów w postaci: historii rachunku oraz wyciągu z ksiąg bankowych z dnia 3 lutego 2012r. (k. 233). Niewywiązanie się zaś powoda z tego zobowiązania uzasadniało przekazanie przez Bank danych powoda do Centralnej Bazy Danych- Rejestru Bankowego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie można również podzielić zarzutu powoda, że Bank nienależycie wykonał ciążący na nim na podstawie art. 105a prawa bankowego obowiązek poinformowania powoda o zamiarze przekazania tych danych. Zasadnie Sąd I instancji wskazuje na to, że rachunek (...) nie był w żaden sposób powiązany z rachunkiem (...) (pomimo podobieństwa nazw) ani z późniejszym rachunkiem (...), nie można też uznać, by rachunek (...) był „pomocniczym” (jak twierdzi powód) rachunkiem w stosunku do rachunku (...). Powód dysponował rachunkiem (...) (później rachunkiem (...)) w oparciu o odrębną umowę zawartą w dniu 18 marca 2002r., która zapewniała powodowi usługę, z jakiej nie mógł korzystać w ramach pozostałych umów. Powód sam bowiem przyznaje, że ani umowa rachunku (...), ani początkowo umowa rachunku (...) nie dawały możliwości dostępu do rachunku bankowego z nimi związanego przez internet. Zawarcie umowy rachunku (...) w dniu 5 września 2003r. oraz przekształcenie umowy rachunku (...) w umowę rachunku (...) w tym samym dniu, nie spowodowało rozwiązania ani wygaśnięcia umowy rachunku (...). Takiego skutku też nie wywołało udostępnienie powodowi w ramach umowy rachunku (...) dostępu do rachunku przez internet w kwietniu 2005r. W umowie rachunku (...) (k. 96 - karta posiadacza rachunku) wskazany został określony adres zameldowania powoda – adres przy ul. (...) w S.. Powód nie wskazał dla potrzeb tej umowy żadnego adresu do korespondencji. Powód nie poinformował też Banku w późniejszym okresie, by adres podany przez niego przy zawarciu umowy, uległ zmianie, choć z treści art. 729 k.c. wynika obowiązek posiadacza imiennego rachunku bankowego do informowania banku o każdej zmianie swego zamieszkania lub siedziby. To, że dla potrzeb korespondencji związanych z innymi umowami łączącymi powoda z Bankiem powód podawał adresy do korespondencji inne niż adres wskazany przy umowie z dnia 18 marca 2002r., nie ma znaczenia dla oceny prawidłowości wysłania do powoda pisma z dnia 16 lipca 2009r., w którym pozwany informował powoda o zamiarze przekazania jego danych do Bankowego Rejestru. Zobowiązanie, w związku z którym pozwany zamierzał przekazać dane powoda do tego Rejestru, wynikało z umowy rachunku bankowego (...), dlatego dla doręczeń związanych z tą umową pozwany winien korzystać z adresu wskazanego w tej umowie. Tym samym wysłanie przez pozwanego pisma z dnia 16 lipca 2009r. na adres w S. było działaniem prawidłowym. Niezasadnie też podnosi powód, iż zawarcie przez niego umowy rachunku (...) i objęcie powoda indywidualną obsługą osobistą doradcy bankowego dotyczyło wszystkich spraw związanych ze współpracą z pozwanym Bankiem, a tym samym obligowało pozwanego do dokonywania zawiadomień za pośrednictwem tego doradcy lub na adres wskazany w umowie (...). Z treści umowy z dnia 5 września 2003r. wynika bowiem, że obsługa, na którą powód się powołuje, dotyczyła „programu bankowości prywatnej (...)”, a zatem usługi oferowanej w tej konkretnej umowie a nie także usług świadczonych przez Bank na podstawie innych umów zawartych przez powoda. Jak wcześniej wskazano – zawarcie tej umowy – nawet, jeśli miała ona szeroki zakres, nie skutkowało wygaśnięciem ani rozwiązaniem umowy rachunku (...) tym bardziej, że w zakres oferty rachunku (...) Oddziału Banku w D. nie wchodziła pierwotnie obsługa konta przez internet, oferowana wyłącznie w ramach umowy (...) przez inny oddział Banku t.j. Oddział Internetowy w B..

Z faktu, że powoda łączyły z pozwanym Bankiem ostatecznie dwie różne umowy rachunku bankowego, wynika także to, że nie może potwierdzić stanowiska powoda o braku zobowiązań wobec pozwanego treść opinii bankowych załączonych do pozwu. Opinie te wystawione przez Oddział Banku w D. – jak wynika z ich treści – odnoszą się do rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (...) prowadzonego przez ten Oddział. Mowa w nich jest o posiadanej w ramach tego rachunku karcie debetowej, o tym, że powyższy rachunek nie jest obciążony tytułami egzekucyjnymi. Podobnie – jako odnoszące się do relacji powoda z Bankiem Oddziałem w D. związanych z rachunkiem (...) – należy ocenić sformułowania mówiące o terminowym regulowaniu zobowiązań i wzorowym przebiegu współpracy. Pomiędzy treścią powyższych opinii dotyczących rachunku (...) a faktem istnienia nieuregulowanego przez powoda zobowiązania wobec Banku wynikającego z umowy rachunku (...), nie występuje żadna sprzeczność, która mogłaby uzasadnić twierdzenie powoda o braku podstaw do przekazania przez pozwanego jego danych do Bankowego Rejestru.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy w pełni prawidłowo zatem ocenił, że zamieszczenie przez pozwany Bank w Centralnej Bazie Danych- Bankowym Rejestrze danych o zobowiązaniu powoda, które rzeczywiście istniało i było wymagalne, jako działanie w ramach porządku prawnego (art. 105 ustawy Prawo bankowe), nie nosiło znamion bezprawności. Tym samym, skoro działanie Banku nie było bezprawne, powodowi nie służyła ochrona przed tym działaniem, określona w art. 24 k.c., co uzasadniało oddalenie jego powództwa przez Sąd I instancji oraz obecnie oddalenie apelacji powoda przez Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 11 ust. 1 pkt 2 i § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE