UZASADNIENIE

Powód M. M. domagał się:

- ustalenia, że stronie pozwanej (...) S.A. nie przysługują w stosunku do powoda wierzytelności w łącznej wysokości 730,42 zł wynikające z faktur:

- nr (...) wystawionej w dniu 20 listopada 2012 roku na kwotę 127,70 zł;

- nr (...) wystawionej w dniu 20 listopada 2012 roku na kwotę 50 zł

- nr (...) wystawionej w dniu 17 grudnia 2012 roku na kwotę 99,90 zł;

- nr (...) wystawionej w dniu 17 stycznia 2013 roku na kwotę 450/82 zł

oraz orzeczenia, że strona pozwana ma złożyć w dniu uprawomocnienie się wyroku na podstawię art. 29 ust. 2 i art. 30 ustawy o dostępie do informacji gospodarczych i danych gospodarczych wniosek do Krajowego Rejestru Długów Biura (...) S.A. z siedzibą we W. oświadczenie o następującej treści:

(...) S.A. z siedzibą w W. wnosi o niezwłoczne wykreślenie danych o rzekomym zadłużeniu M. M. z rejestru dłużników.”

Wniósł ponadto o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 4000 zł tytułem zadośćuczynienia za obrazę dobrego imienia oraz o zasądzenie na rzecz powoda kwoty 254,24 zł tytułem zwrotu nadpłaty uznanej przez pozwanego.

Pismem z dnia 30 września 2014 roku powód zmodyfikował żądanie w zakresie roszenia o ustalenie rezygnując z żądania zobowiązania powoda do złożenia oświadczenia o treści (...) S.A. z siedzibą w W. wnosi o niezwłoczne wykreślenie danych o rzekomym zadłużeniu M. M. z rejestru dłużników.” Powództwo w tym zakresie zostało prawomocnie zwrócone zarządzeniem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 sierpnia 2014 roku, a roszczenie powoda w pozostałym zakresie zostało przekazane do tutejszego sądu postanowieniem z dnia 24 września 2014 roku ( sprawa II C 2560/14 ) oraz z dnia 16 lipca 2014 roku. ( sprawa II C 2100/14 ).

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2014 roku zarządzono połączenie obu spraw o zapłatę i ustalenie do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Wyrokiem z dnia 10 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie:

1. oddalił powództwo o zapłatę kwoty 254,24 zł;

2. zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

3. oddalił powództwo o ustalenie i zadośćuczynienie;

4. zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

5. nakazał zwrócić powodowi z Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie kwotę 13 zł tytułem różnicy między opłatą pobraną a należną, zaksięgowaną w dniu 27 listopada 2014 roku pod poz. (...)/ (...).

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie następujących ustaleń oraz rozważań poczynionych przez sąd I instancji.

W dniu 1 grudnia 2011 roku M. M. przedłużył zawartą z (...) S.A. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...). Natomiast 11 lipca 2012 roku złożył telefonicznie zlecenie przeniesienia usług telekomunikacyjnych ( usługa (...) i usługa telefonu non - stop świadczona na łączu internetowym związanym z numerem (...) świadczonych dotychczas pod adresem ul. (...) w W., pod nowy adres przy ul. (...)m2 w W.. W wyniku przyjęcia zlecenia, usługi pod adresem dotychczasowym tj. przy ul. (...) zostały wyłączone.

W dniu 24 lipca 2012 roku pracownik firmy (...) S.A. potwierdził pisemnie przyjęcie zlecenia z dnia 11 lipca 2012 roku i poinformował, że aktywacja usługi nastąpi najpóźniej do dnia 2 sierpnia 2012 roku.

Na początku sierpnia 2012 roku w lokalu przy ul. (...) pracownik firmy (...) dokonał podpięć do sieci telekomunikacyjnej i poinformował, że aktywacja usługi nastąpi po kilku dniach.

W dniu 8 października 2012 roku M. M. złożył reklamację w związku z brakiem aktywacji usługi w lokalu przy ul. (...) w W..

W odpowiedzi na reklamację w piśmie z dnia 12 października 2012 roku pracownik firmy (...) S.A. przyznał, że reklamacja jest zasadna. Powstała nadpłata w kwocie 254,44 zł (na kwotę nadpłaty składały się opłaty za świadczenie usług w kwocie 199,80 zł brutto oraz kwota 54,44 zł brutto pobrana omyłkowo za wystawienie dwóch równoległych faktur).

W piśmie z dnia 27 listopada 2012 roku M. M. złożył oświadczenie o braku zgody na rozliczenie nadpłaty poprzez uszczuplenie przyszłych wystawionych faktur i zażądał zwrotu uznanej przez pozwanego nadpłaty w kwocie 254,24 zł w terminie do 30 listopada 2012 roku. Jednocześnie wezwał pozwaną do rozpoczęcia świadczenia usług telekomunikacyjnych.

Pismem z dnia 3 grudnia 2012 roku powód odstąpił od łączącej strony Umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

Pozwana (...) S.A. potraktowała oświadczenie powoda jako wypowiedzenie umowy terminowej i dokonała wyliczenia związanej z tego rodzaju wnioskiem opłaty wyrównawczej, wystawiając faktury na łączną kwotę 678,32 zł.

M. M. został na wniosek pozwanej wpisany do Krajowego Rejestru Długów z tytułu zadłużenia na kwotę 678,32 złote. Na wniosek pozwanego powód w toku procesu został wykreślony z Krajowego Rejestru Długów.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Podstawę pierwszego z powództw stanowił art. 189 k.p.c. Sąd zauważył, że interes prawny o jakim stanowi ten przepis, jest to obiektywna (czyli rzeczywiście istniejąca), a nie tylko hipotetyczna (czyli w subiektywnym odczuciu strony) potrzeba prawna uzyskania wyroku odpowiedniej treści, występująca wówczas, gdy powstała sytuacja rzeczywistego naruszenia albo zagrożenia naruszenia określonej sfery prawnej a nie ma możliwości ochrony wskazanego interesu w drodze innego środka. W ocenie Sądu powód nie ma interesu prawnego w ustaleniu braku zobowiązania pieniężnego względem strony pozwanej. W pierwszej kolejności należy wskazać, że nie ma interesu prawnego strona, która w drodze powództwa z art. 189 k.p.c. zamierza uzyskać dowody potrzebne do obrony swych spraw w innym postępowaniu, a także nie ma interesu prawnego strona, która żąda ustalenia zdarzeń prawnych, które podlegają ocenie Sądu w toku postępowań wywołanych innymi roszczeniami strony. Sąd Rejonowy podkreślił, iż toczące się inne postępowanie o zapłatę wskazanej wyżej kwoty czyni zbędnym i niedopuszczalnym powództwo o ustalenie w tym zakresie.

Jako podstawę prawną swojego drugiego roszczenia żądania zasądzenia na jego rzecz kwoty 4000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę powód wskazał art. 24 k.c. wywodząc, że wskutek wpisania go do Krajowego Rejestru Długów utracił dobre imię.

Powód domagał się zasądzenia zadośćuczynienia pomimo, iż w treści pozwu powoływał okoliczności wskazujące także na poniesienie przez niego szkody w postaci niemożności uzyskania kredytów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Sąd wskazał, że z uwagi na żądanie zasądzenia zadośćuczynienia, okoliczności stanowiące przesłanki żądania odszkodowania pozostają irrelewantne dla rozpoznania sprawy.

Sąd podkreślił, że powód, twierdzący iż naruszono jego dobra osobiste, chociaż nie musi wykazywać bezprawności naruszenia, jest obowiązany wykazać, że do naruszenia (zagrożenia) dobra osobistego faktycznie doszło. Powód musi dowieść naruszenia swego dobra osobistego, pozwany - aby się ekskulpować - musi wykazać brak bezprawności w swoim zachowaniu.

Sąd przyznał, że co do zasady naruszenie dobrego imienia danej osoby mogące ją narazić na utratę zaufania potrzebnego do wykonania zawodu czy innej działalności, co podnosi powód, może nastąpić już poprzez sam fakt zarejestrowania na wniosek pozwanej Spółki danych powoda jako dłużnika, niezależnie od tego, czy o tym fakcie dowiedziało się otoczenie powoda, a także czy informacji o powodzie zasięgały podmioty do tego upoważnione zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Sąd wskazał jednak, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o naruszeniu dobrego imienia powoda skoro działanie pozwanego było zgodne z prawem. Biorąc pod uwagę materiał dowodowy zawarty w aktach postępowania sąd uznał bowiem, że strona pozwana miała uprawnienie do wpisania powoda do (...).

Sąd I instancji zaznaczył, że strony zawarły umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych w dniu 1 grudnia 2011 roku. W świetle art. 56 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. prawo telekomunikacyjne, bezspornie w dniu 1 grudnia 2011 roku powód przedłużył zawartą ze stroną pozwaną umowę na dalszy czas oznaczony, a następnie zlecił stronie pozwanej zmianę miejsca świadczenia usług, co jest możliwe zgodnie z art. 70 ustawy prawo telekomunikacyjne. Jak podkreślił Sąd, powód, przenosząc numer telefonu, nie zawarł z pozwanym odrębnej umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, nastąpiła natomiast zmiana miejsca świadczenia usług. Powód podnosił, że usługa nie została wbrew przyjętemu zleceniu świadczona pod wskazanym przez niego adresem i złożył w tym zakresie reklamację. Ustawa prawo telekomunikacyjne wskazuje na możliwość dochodzenia odszkodowania za każdy dzień, w którym nastąpiła przerwa w świadczeniu usługi telefonicznej. W opinii Sądu, z powołanej regulacji nie wynika jednak uprawnienie do rozwiązania przez abonenta umowy w przypadku braku świadczenia przez operatora usługi telekomunikacyjnej. W tym zakresie – co do odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi telekomunikacyjnej – zastosowanie znajdą przepisy kodeksu cywilnego.

Sąd Rejonowy przyjął, że do świadczenia usług telekomunikacyjnych w zakresie nieuregulowanym przez ustawę na podstawie art. 750 k.c. znajdą zastosowanie przepisy o zleceniu. Z art. 746 k.c. § 3 wynika zakaz zrzeczenia się z góry uprawnienia do wypowiedzenia umowy z ważnych powodów. W opinii Sądu, uregulowanie to znajduje uzasadnienie w szczególnym rodzaju umowy, jakim jest umowa zlecenia (o świadczenie usług), która opiera się na swoistym zaufaniu stron, do którego odwołuje się również pozwany, zakaz ten jednak należy odczytywać tylko w takim zakresie, w jakim został ustanowiony. Sąd wskazał, że należy zatem dopuścić umowne określenie trybu takiego wypowiedzenia, zachowując jednak istotę i cel przepisu. Można zatem przyjąć za dopuszczalne postanowienie umowne, które przewidywałoby dodatkowe warunki wypowiedzenia, nie eliminujące możliwości wypowiedzenia ani nie uszczuplające zakresu ważnych powodów. Wynikająca z art. 353¹ k.c. swoboda kontraktowania dopuszcza możliwość określenia w umowie terminów i sposobów ustania umowy. Takie postanowienia umowne stanowią ograniczenie uprawnień dającego zlecenie wynikających dlań ze zdania pierwszego § 1 art. 746 k.c. i są równoznaczne ze zrzeczeniem się możliwości wypowiedzenia zlecenia w każdym czasie. Strony wiązała umowa terminowa, zaś jej wypowiedzenie wiązało się z naliczaniem opłat wyrównawczych, Sąd wskazał, że w przypadku wadliwości usługi powód mógł wystąpić ze stosownym roszczeniem odszkodowawczym, jednakże nie był uprawniony do rozwiązania umowy bez okresu wypowiedzenia, bowiem treść łączącej strony umowy nie przewidywała takiego trybu, w związku z czym strona pozwana była uprawniona do naliczania dodatkowych opłat wyrównawczych. Z tych względów, w ocenie Sądu, wpisanie powoda do (...) było działaniem w granicach uprawnień przysługujących stronie pozwanej.

Bezsporne między stronami było to, że w toku trwania umowy powodowi przysługiwała nadpłata w kwocie 254,24 zł, wbrew twierdzeniom powoda, strona pozwana mogła zaliczyć ją na poczet wierzytelności przysługujących jej od powoda, mogła zatem dokonać potrącenia tej należności i to bez zgody powoda. Z tych względów powództwo o zapłatę wskazanej kwoty także podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zasądzając na rzecz strony pozwanej kwotę 60 zł kosztów zastępstwa procesowego w zakresie powództwa o zapłatę kwoty 254,24 zł, oraz kwotę 600 zł w zakresie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, co do powództwa o zadośćuczynienie i ustalenie.

Orzeczenie w zakresie punktu 5 wyroku zapadło w oparciu o dyspozycję art. 80 ust. 1 u.k.s.c., zgodnie z którą Sąd z urzędu zwraca stronie różnicę między opłatą pobraną a należną.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł powód, zaskarżając wyrok w całości wniósł o jego zmianę w całości poprzez uwzględnienie powództwa: zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 254,24 zł z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 4.000,00 zł zadośćuczynienia z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz ustalenie, że pozwanemu nie przysługują w stosunku do powoda (nie istnieją) wierzytelności wskazane w pkt 1 pozwu, ze względu na brak podstaw prawnych do obciążenia powoda wyliczonymi przez pozwaną na łączną kwotę 730,42 zł tzw. opłatami wyrównawczymi.

Orzeczeniu zarzucił:1)naruszenie przepisów postępowania poprzez: - pominięcie okoliczności, że pozwana uznała powództwo składając w toku procesu wniosek do Krajowego Rejestru Dłużników o wykreślenie powoda, - błędne ustalenie że pozwana obciążyła powoda opłatą wyrównawczą w wysokości 678,32 zł, podczas gdy pozwana obciążyła powoda opłatą w wysokości 730,42 zł., - niedokonanie jakichkolwiek ustaleń faktycznych co do treści umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych (a szczególności co do paragrafu dot. tzw. opłat wyrównawczych), a w konsekwencji automatyczne podzielnie stanowiska strony przeciwnej bez dokonania przez Sąd własnych ustaleń faktycznych czy z treści umowy wynikało rzeczywiście prawo pozwanej (w konkretnych okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy) do obciążenia powoda opłatą wyrównawczą i przy zaistnieniu jakich okoliczności oraz brak jakichkolwiek ustaleń w zakresie oceny czy wysokość opłaty wyrównawczej została wyliczona zgodnie z treścią umowy i okolicznościami faktycznymi, a mimo tego przyjęcie ustalenia, że obciążenie powoda kwotą 730,42 zł było słuszne zarówno co do „zasady", jak co do „wysokości"', - całkowite pominięcie treści złożonego przez powoda oświadczenia woli o odstąpieniu wraz z oświadczeniem z maila, z którego treści wynika, że odstąpienie od mowy nie może być traktowane jako wypowiedzenie umowy w terminach umownych i w rezultacie dokonanie błędnej wykładni oświadczenia woli powoda o odstąpieniu poprzez przyjęcie w sposób sprzeczny z wyżej wymienionym oświadczeniem, że powód złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy w terminie wskazanym w umowie tj. ze skutkiem na koniec okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym w którym zostało złożone oświadczenie o wypowiedzeniu na podstawie umowy, przy jednoczesnym braku ustaleń treści umowy w zakresie paragrafu umowy, który rzekomo przewidywał wypowiedzenie umowy ze skutkiem na koniec okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym w którym zostało złożone oświadczenie o wypowiedzeniu na podstawie umowy, a w konsekwencji błędnych ustaleń w skazanych powyżej w pkt a) do d), że wpisanie powoda do (...) jako dłużnika z tytułu tzw. opłat wyrównawczych było działaniem uprawnionym, ponieważ (...) miał prawo wystawienia faktur na tzw. opłaty wyrównawcze -podczas, gdy pozwany nie miał prawa wystawienia faktur na tzw. opłaty wyrównawcze, a więc dokonał zgłoszenia powoda do (...) bez uprawnienia, - całkowity brak ustaleń faktycznych w zakresie okoliczności spornej czy usługi nie były świadczone, - błędne ustalenie, że pozwana dokonał skutecznego potrącenia swojej rzekomej bliżej nie określonej wierzytelności w stosunku do powoda z wierzytelnością powoda do pozwanego w wysokości 254,24 zł

2)naruszenie przepisów prawa materialnego: - art. 65 k.c. w związku z art. 491, 492 oraz 746 k.c. poprzez błędną wykładnie oświadczenia o odstąpieniu z dnia 3 grudnia 2012r. poprzez przypisanie mu charakteru oświadczenia o rozwiązaniu umowy za okresem wypowiedzenia, podczas gdy powód jasno wskazał, że jego wolą jest rozwiązanie umowy natychmiastowe (bez wypowiedzenia), - art. 491 i 492 k.c. poprzez ich całkowite niezastosowanie - mimo iż powód złożył jednoznaczne oświadczenie o „odstąpieniu", a nie oświadczenie o „wypowiedzeniu" oraz zachodziły przesłanki do ich zastosowania, a w konsekwencji nie uwzględnienie, iż umawia jako podzielna uległa rozwiązaniu z chwilą odstąpienia ze skutkiem ex nunc , - art. 104 w związku z art. art. 746 k.c. w związku z art. 385 (1) k.c. i błędne przyjęcie, że wzór umowy przedstawiony przez przedsiębiorcę modyfikował prawa ustawowe konsumenta (tj. w szczególności art. 746 k.c.) z tym skutkiem, że konsument był uprawniał do rozwiązania umowy wyłącznie (tak na Sąd na stronie ostatniej uzasadnienia) za wypowiedzeniem w terminie wskazanym w umowie, a więc w konsekwencji dokonanie wykładni postanowień umowy w ten sposób, że postanowienia te należałoby uznać za klauzulę abuzywną, a mimo tego brak odmówienia skuteczności tych klauzul abuzywnych i ich zastosowanie poprzez oddalenie powództwa, - art. 23 i 24 k.c. w związku z art. 26 ust 1 i art. 32 ust 1 pkt. 6 ustawy o ochronie danych osobowych w związku z art. 47 i 51 Konstytucji - poprzez przyjęcie, że nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda skoro doszło do bezprawnego wpisania powoda do Krajowego Rejestru Dłużników przedstawienia powoda w złym świetle, jako osoby o wątpliwej rzetelności, naruszyło jego dobre imię, godność i naraziło na przykrości i stres, - art. 189 k.p.c. - poprzez uznanie, że powód nie ma interesu prawnego do wytoczenia powództwa, bowiem toczy się inna sprawa - podczas, gdy sąd nie ustalił jakiego rodzaju sprawa miałaby się toczyć, między jakimi stronami i czego miałaby dotyczyć.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała w znacznej części uwzględnieniu bowiem zarzuty w niej wywiedzione jako zasadne statuowały o zmianie zaskarżonego orzeczenia w przeważającym zakresie.

Zgodnie z § 1 art. 491 k.c. jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. W stanie faktycznym sprawy taka sytuacja miała miejsce, bowiem pozwana, wbrew umowie zawartej z powodem, nie świadczyła na jego rzecz usług z niej wynikających. Pomimo, iż strona czynna procesu złożyła do pozwanej w lipcu 2012 r. zlecenie przeniesienia usług w zakresie numeru telefonicznego i łącza internetowego pod inny adres, usługi te nie zostały skutecznie aktywowane do odstąpienia przez powoda od umowy. Takiego stanu rzeczy pozwana nie kwestionowała odnośnie okresu do października 2012 r. Podkreślenia jednak wymagało, że powód wywodził, że ten stan zaniechania pozwanej utrzymywał się do czasu złożenia oświadczenia woli w dniu 3 grudnia 2012 r. mocą którego odstąpił od umowy. Pozwana nie wykazała aby usługi, które zobligowana była świadczyć na podstawie umowy łączącej strony zostały aktywowane, niewątpliwie to na stronie biernej procesu spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie. Skoro w toku procesu zostało wykazane, że pozwana zaniechała aktywacji usług, zatem to strona bierna procesu zobligowana była w świetle art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. wykazać uwalniając się z tego tytułu od odpowiedzialności wobec powoda, że doszło do skutecznego przeniesienia przedmiotu usług i wykonywania umowy.

W ocenie Sądu II instancji skoro pozwana nie wywiązała się z zobowiązania świadczenia usług, powód był uprawniony do odstąpienia od umowy, co uczynił. Brak więc było podstaw dla uznania w relacjach stron, iż doszło do wypowiedzenia umowy zawartej na okres 24 miesięcy, przed upływem tego okresu, bowiem powód z tej instytucji nie skorzystał.

Oświadczenie woli niwelujące umowę stron złożone przez powoda pozwanej, zawiera treść jednoznacznie stanowiącą, iż powód odstępuje od umowy. Powód zresztą wystosował do pozwanej oświadczenie, że odstąpił od umowy, nie zaś ją wypowiedział, wskazując, że usługa nie była świadczona. Brak zatem było podstaw dla uznania w świetle art. 65 k.c., iż doszło do wypowiedzenia umowy zwłaszcza, że u podstaw powołanego oświadczenia woli powoda stało zaniechanie świadczenia przez stronę bierną procesu przedmiotu umowy. Brak akceptacji powoda w tej mierze i w konsekwencji jego oświadczenie nie budziły wątpliwości Sądu Okręgowego w światle zaistniałych okoliczności faktycznych między stronami. Umowa wzajemna jaką obie strony procesu zobowiązały się wykonywać, nie była bowiem realizowana przez okres kilku miesięcy przez (...) S.A. z siedzibą w W..

W konsekwencji powyższych rozważań, do rozwiązania umowy doszło wskutek zaniechania pozwanej ale nie poprzez wypowiedzenie lecz mocą odstąpienia od umowy, zatem nie było podstaw dla obciążenia powoda opłatami stanowiącymi konsekwencję nie dotrzymania warunków umowy w zakresie okresu jej obowiązywania.

Powód sformułował jedno z żądań mające charakter powództwa o ustalenie przewidzianego w art. 189 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Z analizy wskazanego wyżej przepisu wynika w sposób jednoznaczny, że istnieją dwa warunki uwzględnienia powództwa o ustalenie. Pierwszy sprowadza się do występowania zgodności stanu opisanego w żądaniu z rzeczywistym stanem prawnym. Drugi warunek uwzględnienia powództwa o ustalenie, to istnienie interesu prawnego. Opisane wyżej przesłanki materialne powództwa o ustalenie muszą zachodzić kumulatywnie, co oznacza, że brak choćby jednej z nich prowadzi do oddalenia powództwa. W orzecznictwie oraz w doktrynie przyjmuje się, że interes prawny w przypadku ustalania praw czy stosunków prawnych występuje z reguły wówczas, gdy istnieje niepewność danego prawa lub stosunku prawnego zarówno z przyczyn faktycznych, jak i prawnych. Interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. jest kategorią obiektywną. Pod jego pojęciem należy rozumieć potrzebę uzyskania wyroku odpowiedniej treści, wywołaną rzeczywistym naruszeniem albo zagrożeniem określonej sfery prawnej, co miało miejsce w stanie faktycznym sprawy. Podkreślić nadto trzeba, że to być potrzeba obiektywna w świetle obowiązujących przepisów, tj. rzeczywiście istniejąca i uzasadniona (zob. wyrok SN z dnia 08.05.2000 r., V CKN 29/00, LEX nr 52427). Podzielając w pełni przedstawione stanowisko, Sąd Okręgowy uznał, że powód spełnił przesłanki materialne powództwa o ustalenie przewidzianego w art. 189 k.p.c.

W orzecznictwie, jak i literaturze przedmiotu zgodnie uznaje się, że powód nie ma interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie, w tych sytuacjach, gdy występuje równocześnie, także inna forma ochrony jego praw, której powód nie posiadał (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 r., II CKN 201/97, Monitor Prawniczy 1998 nr 2, póz. 3, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 1998 r., II CKN 572/97, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2000 r., II CKN 750/99 Monitor Prawniczy 2003 nr 9, s. 422 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2001 r., l PKN 333/00, Prokuratura i Prawo 2002 nr 2, poz. 43). Konsekwencją tego było zasadne i uprawnione wniesienie powództwa o ustalenie.

Powództwo o ustalenie podlegało zatem uwzględnieniu albowiem interes prawny powoda został zagrożony, ponieważ zbycie nie istniejącej wierzytelności i wszczęcie postępowania zmierzającego do jej wyegzekwowania zagrażały jego interesom. Poza wpisaniem powoda do Krajowego Rejestru Długów, pozwana podjęła czynności windykacyjne żądając w jej ocenie zapłaty zadłużenia wynikającego z czterech faktur, które dotyczyły okresu gdy operator nie świadczył usług na rzecz powoda. Skoro usługi w tym okresie nie były aktywowane, nie było więc podstaw do wystawienia faktur i de facto żądania zapłaty w sumie kwoty 730,51 zł.

Wbrew zarzutom pozwanej podnoszonym w toku procesu, brak było podstaw dla rozliczenia w inny sposób niż tego żądał powód w aspekcie zapłaty kwoty 254,24 zł. Zatem także w tym zakresie apelacja powoda podlegała uwzględnieniu, a zaskarżony wyrok zmianie poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda powyżej powołanej kwoty.

W rozpoznanej pozytywnie przez pozwaną reklamacji złożonej przez powoda, strona bierna procesu przyznała, że ze strony powoda powstała nadpłata 254,24 zł. Przy czym w dacie uwzględnionej reklamacji tj. 15 października 2012 r. pozwana nie świadczyła już usług na rzecz powoda, bowiem od lipca 2012 r. nie aktywowała w nowym miejscu zamieszkania apelującego usług mu należnych. Zatem nie było podstaw do wystawiania faktur obciążających powoda i w dalszej konsekwencji potrącania kwoty mu należnej tj. 254,24 zł. skoro nie istniała wierzytelność należna pozwanej. Zaniechanie wypłaty powodowi powstałej nadpłaty w kwocie 254,24 zł. stanowiło o nie wykonaniu umowy, co z kolei uzasadniało żądanie pozwu i apelacji w tym zakresie. Z uwagi na dyspozycję art. 455 k.c. Sąd II instancji zasądził od pozwanej na rzecz powoda ustawowe odsetki od powołanej kwoty za opóźnienie od dnia 16 czerwca 2014 r. tj. od daty wniesienia pozwu.

Powód jest radcą prawnym, świadczy swe usługi firmując je własnymi personaliami, które zostały umieszczone na wniosek pozwanej w Krajowym Rejestrze Długów. W ocenie Sądu II instancji nastąpiło to bezprawnie, bowiem apelujący nie był dłużnikiem spółki, nie było więc podstawy na wniosek pozwanej do figurowania jego danych w Rejestrze jako nierzetelnego kontrahenta. Taka sytuacja trwała kilka miesięcy podczas, których powód doznawał szeregu negatywnych sytuacji od zdenerwowania po wykluczenie z możliwości zawierania umów z innymi podmiotami negującymi jego rzetelność, co wynika wprost z zeznań apelującego oraz świadka E. M..

W ocenie Sądu II instancji mając na uwadze specyfikę pracy apelującego, wykonywanie przez niego zawodu radcy prawnego, stanowiącego profesję zaufania publicznego, polegającą na ochronie praw i wolności obywatelskich, umacnianiu porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, a także obowiązki ciążące na powodzie, który z mocy wykonywanego zawodu zobligowany jest do sumiennego wypełniania swych obowiązków w zgodzie z przepisami prawa, do postępowania zgodnego z zasadami godności i uczciwości powództwo i apelację należało uznać za zasadne w przedmiocie żądanego zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powoda co do zasady, a co do wysokości odnośnie kwoty 2.000 zł.

Niewątpliwie bowiem wobec zamieszczenia danych skarżącego w Krajowym Rejestrze Długów, doszło do naruszenia jego dóbr osobistych w postaci dobrego imienia, a także godności. Naruszenie to trwało kilka miesięcy i spowodowało obciążenie w życiu prywatnym i zawodowym powoda, co uzasadniało zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zadośćuczynienia w kwocie 2.000 zł. Wartość ta jest adekwatna do rozmiaru krzywdy apelującego, nie jest nadmierna a jednocześnie będzie stanowiła rekompensatę za naruszenie jego sfery osobistej.

W pozostałej części wniesiony środek zaskarżenia podlegał oddaleniu, albowiem żądanie zapłaty zadośćuczynienia ponad zasądzoną kwotę stanowiłoby wygórowane żądanie, nie poparte okolicznościami co do rozmiaru poniesionej krzywdy, ponad uwzględnioną.

Za nie znajdujące podstaw, a zatem podlegające oddaleniu było żądanie zgłoszone w apelacji co do zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda odsetek ustawowych od żądanego zadośćuczynienia, podczas gdy powód w obu pozwach takiego żądania nie zgłosił. Żądał jedynie w zakresie zadośćuczynienia zasądzenia dochodzonej pozwem kwoty, bez odsetek za zwłokę.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. i art. 385 k.p.c., orzekając o kosztach procesu za drugą instancję według zasady z art. 100 k.p.c. zdanie drugie w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE