Sygn. akt VI U 835/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2016 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: I. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 25 stycznia 2016 r., znak: (...)

w sprawie: I. J.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu I. J. prawo do emerytury od dnia(...)

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatnie okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

III zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego I. J. kwotę 180 ( sto osiemdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. Akt VIU 835/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpoznaniu wniosku I. J. z dnia 18 stycznia 2016 roku odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury powołując się na artykuł 184 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2015 roku, pozycja 748 oraz na paragraf 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jako przyczynę odmowy przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury organ rentowy wskazał, iż do dnia 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony nie osiągnął 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku i uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania Zakład przyjął za udowodnione okresy na dzień 1 stycznia 1999 roku: nieskładkowe w wymiarze 6 miesięcy 23 dni, składkowe w wymiarze 22 lat 3 miesięcy i 26 dni, uzupełniające pracy w gospodarstwie rolnym 1 rok, stażu sumarycznego 24 lat i 2 dni. Ponadto organ rentowy ustalił, iż ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 16 lat 10 miesięcy i 23 dni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnił także, że do stażu pracy z..., uwzględnił ubezpieczonemu tylko okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, to jest w czasie wakacji oraz od 21 czerwca 1975 roku do zakończenia nauki, ponieważ ubezpieczony uczęszczał do szkoły, a praca w gospodarstwie była zwyczajną pomocą domową. Odwołanie od tej decyzji wniósł w imieniu ubezpieczonego jego pełnomocnik procesowy domagając się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania odwołującemu się prawa do emerytury oraz o..., zasądzenia od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołania pełnomocnik ubezpieczonego wskazywał, że ubezpieczony od ukończenia 16 roku życia, to jest od (...)roku do stycznia 1976 roku świadczył pracę w gospodarstwie rolnym rodziców lub był gotów do jej świadczenia w wymiarze przekraczającym 4 godziny dziennie, co jak wskazuje doktryna, doktryna i orzecznictwo, wypełnia przesłanki stałej pracy w gospodarstwie rolnym podlegającej wliczeniu do okresu zatrudnienia. Tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000 roku, sygnatura akt II UKN 155/00. Skarżący wskazywał, że gospodarstwo rolne rodziców ubezpie..., jego rodziców położone było w Z. i liczyło 8,14 hektara ziemi ornej. Od ukończenia 16 roku życia, to jest od (...)roku, do czerwca 1972 roku ubezpieczony uczęszczał do szkoły podstawowej położonej w tej samej miejscowości, co gospodarstwo rodziców i oddalonej od miejsca położenia gospodarstwa niespełna o 1 kilometr. Ponadto ubezpieczony wskazywał, że w gospodarstwie rodziców ubezpieczonego uprawiało się zboża, buraki cukrowe, ziemniaki, była też plantacja truskawek. Oprócz tego rodzice ubezpieczonego hodowali krowy mleczne i mięsne, łącznie 15 sztuk, trzodę chlewną 40 sztuk, drób około 100 sztuk oraz dwa konie. W okresie zimowym ubezpieczonym wraz z pozostałymi członkami rodziny wyrabiał maty okrywowe, rąbał i zbierał drewno na opał, pracował przy sieczkarce. W gospodarstwie tym oprócz ubezpieczonego i jego rodziców pracował także brat ubezpieczonego, który 9 stycznia 1975 roku, który od 9 stycznia 1975 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową. Od tej też daty aż do 7 grudnia 1976 roku ubezpieczony był jedynym, obok ojca, pracownikiem w gospodarstwie. Młodszy brat ubezpieczonego z racji znacznej różnicy wieku i siostra ubezpieczonego pomagali głównie w domu, w kuchni i w najbliższym obejściu. Od września 1972 roku ubezpieczony zaczął uczęszczać do (...) Szkoły Zawodowej w S.. Przez cały okres pobierania nauki w szkole w S. ubezpieczony mieszkał w domu rodzinnym. Do szkoły miał 22 kilometry, które pokonywał autobusem, co zajmowało mu 40 minut. Ponadto ubezpieczony podkreślał, że choć nauka w szkole znajdującej się w innej miejscowości niż gospodarstwo, w którym świadczona jest praca, utrudniać może wykonywanie tej pracy w wymaganym do zaliczenia do okresu zatrudnienia wymiarze, to jednak nie może to przekreślać założenia możliwości jej doliczenia. I w tym duchu wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku trz..., z 3 czerwca 2014 roku wydanym w sprawie III UK 180/13, w którym stwierdził, iż akceptuje co do zasady stanowisko, że odbywanie nauki w szkole średniej w innej miejscowości niż miejsce zamieszkania może uniemożliwiać pracę w gospodarstwie rolnym w rozmiarze pozwalającym na zaliczenie tej pracy do okresu zatrudnienia, stażu emerytalnego, jednak wyraził też przekonanie Sąd Najwyższy, że nie należy tej zasady traktować w sposób dogmatyczny, gdyż każdy stan faktyczny wymagać będzie odrębnego rozważenia. Dodatkowo Sąd ten stwierdził, Sąd Najwyższy, iż przy dojeździe do szkoły w czasie poniżej jednej godziny całkowicie uzasadnione wydaje się założenie, że ubezpieczony mógł bez szkody dla efektów odbywanej wówczas nauki w szkole średniej, wykonywać na tyle znaczącą część obowiązków związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, również w sensie czasowego zaangażowania w realizację tych obowiązków, że jego pracy nie można uznać za dorywczą czy też doraźną pomoc świadczoną zwyczajowo przez dzieci zamieszkujące na terenach wiejskich, a w związku z tym praca ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym rodziców miała charakter stały. Przemawia za tym zarówno wielkość gospodarstwa, które jak na ówczesne warunki było już dość dużym gospodarstwem, 8,14 hektara, jak i to, iż gospodarstwo to było praktycznie niezmechanizowane. W gospodarstwie tym nigdy nie byli zatrudnieni pracownicy najemni. Powyższe oznacza, że bez systematycznej pracy ubezpieczonego, ojciec jego nie byłby w stanie prowadzić produkcji rolnej i zwierzęcej w tak dużym zakresie. Odwołanie od powyższej decyzji wniósł organ rentowy, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, a dodatkowo organ rentowy wskazał, iż uznał pracę w gospodarstwie rolnym w wymiarze 1 roku 1 miesiąca i 13 dni, to jest pracę przypadającą w czasie wakacji oraz od 21 czerwca 1975 roku do zakończenia nauki. Uznane okresy oznaczone kodem 63 na karcie 28 akt emerytalnych obejmują okresy: od 14 czerwca 1972 roku do 31 sierpnia 1972 roku, od 1 lipca 1973 roku do 31 sierpnia 1973 roku, od 1 lipca 1974 roku do 31 sierpnia 1974 roku oraz od 21 czerwca 1975 roku do 16 stycznia 1976 roku. W tym stanie rzeczy organ rentowy uznawał, iż nie ma podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji i wnosi o oddalenie odwołania. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje: Ubezpieczony I. J., urodzony (...) w dniu 18 stycznia 2016 roku złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w B. wniosek o przyznanie mu emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. W dniu (...)roku ukończył on wymagany wiek emerytalny 60 lat, a okolicznością niesporną między stronami wy..., wynikającą z wniosku o emeryturę, wynikało, iż nie jest on członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. Na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się on okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 16 lat 10 miesięcy i 23 dni. Okoliczność ta potwierdzona została uznanymi przez organ rentowy w toku postępowania za wiarygodne świadectwami pracy i świadectwami pracy w szczególnych warunkach, karta 5, 6, 7, 8, przepraszam karta 18, 19, 20, 21, 22, 23 i 24 akt emerytalnych. Ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach wska..., prace w szczególnych warunkach wskazane w świadectwach wykonywania prac w szczególnych warunkach, łącznie w uznanym przez organ rentowy wymiarze 16 lat 10 miesięcy i 23 dni. Sporna natomiast była między stronami przesłanka legitymowania się przez ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999 roku ogólnym wymagalnym stażem zatrudnienia, stażem emerytalnym, w wymiarze co najmniej 25 lat. Organ rentowy uznawał bowiem, iż na dzień 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony posiada 24 lata i 2 dni okresów zatrudnienia, o których mowa w paragrafie 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W szczególności sporna była między stronami kwestia czy poza uznanymi przez organ rentowy okresami uzupełniającymi pracy w gospodarstwie rolnym rodziców ubezpieczonego wskazanymi w odpowiedzi na odwołanie, okresami wakacyjnymi, można zale..., zaliczyć także okresy pobierania przez ubezpieczonego nauki w szkole podstawowej, a następnie w (...) Szkole Zawodowej w S., jako okresy uzupełniające, na podstawie artykułu 10 ustępu 1 punktu 2 Ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2015 roku, pozycja 748. Chodzi o to czy w czasie, kiedy ubezpieczony kontynuował naukę w ciągu roku szkolnego, pracował także w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie...
[ koniec części 00:17:20.238] ELM690963_02
[ Przewodniczący 00:17:21.779] Czy też okoliczność ta była wykluczona, a jego pomoc w gospodarstwie rolnym rodziców miała charakter zwyczajowy, doraźny i nie była stałą praca w gospodarstwie rolnym na, w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie. Dokonując ustaleń w tej kwestii Sąd Okręgowy stwierdził, iż gospodarstwo rolne rodziców położone, rodziców ubezpieczonego K. i W. J. położone w Z. miało powierzchnię 8,14 hektara. Rodzice ubezpieczonego posiadali i użytkowali to gospodarstwo rolne w okresie od 14 lipca 1958 roku do 27 lutego 1998 roku, co potwierdza zaświadczenie Urzędu Gminy w S. z dnia 3 sierpnia 2001 roku - karta 4 akt emerytalnych. Ponadto Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony do dnia trzynas..., od ukończenia 16 roku życia, czyli od(...)roku do 13 czerwca 1972 roku uczył się w szkole podstawowej w Z., a w roku szkolnym 1973/1974 od 1 września 1973 roku, przepraszam, 72 roku, a w roku szkolnym 1972/1973 od 1 września 1972 roku kontynuował naukę w (...) Szkole Zawodowej w S. położonej w odległości około 22 kilometrów od miejsca zamieszkania ubezpieczonego. Ubezpieczony w czasie nauki w tej szkole zamieszkiwał razem z rodzicami i dojeżdżał do niej autobusem, a dojazd autobusem zajmował mu około pół godziny. Naukę rozpoczynał o godzinie 7 rano, gdy miał warsztaty szkolne - wtedy kończył naukę najpóźniej o godzinie 13:45, wtedy kończył naukę najpóźniej o godzinie 13, a w domu był już wtedy około 14. Natomiast gdy miał zajęcia rozpoczynał je o 7:30, zajęcia lekcyjne rozpoczynał je o 7:30 albo o godzinie 8 i najpóźniej kończył naukę o godzinie 13:45 - wtedy w domu był około 14:30. Sąd Okręgowy ustalił także na podstawie dowodu z przesłuchania stron ograniczonego do przesłuchania ubezpieczonego oraz na podstawie dowodów z zeznań świadków Z. B. (1) - siostry ubezpieczonego i S. C. - sąsiada ubezpieczonego, iż ubezpieczony pracował w gospodarstwie rolnym rodziców co najmniej 4 godziny dziennie. W gospodarstwie rolnym rodziców ubezpieczonego było 15 sztuk bydła, z tego mniej więcej połowa była to, było to bydło mleczne, a druga połowa bydło chowane na sprzedaż do punktów skupu dla potrzeb pozyskania mięsa. Natomiast trzody chlewnej było w gospodarstwie rolnym rodziców ubezpieczonego około 40 sztuk. Areał gospodarstwa rolnego wykorzystywany, areał rolny, wykorzystywany był w ten sposób, że na części areału uprawiane były buraki cukrowe, ponadto były uprawiane, które były sprzedawane do punktu skupu, buraki pastewne potrzebne do karmienia zwierząt, było także uprawiane zboże, a także było, było pole truskawkowe w okresie letnim, które było uprawiane przez całą rodzinę ubezpieczonego. Ubezpieczony pracował przy wszystkich pracach w gospodarstwie, w szczególności przy wytwarzaniu karmy dla zwierząt co zajmowało mu półtorej godziny dziennie, jak również przy pojeniu zwierząt, przy krojeniu buraków cukrowych, ponadto ubezpieczany pracował przy pracach rolniczych takich jak plewienie pól z burakami, czy ziemniakami, które też były uprawiane na areale rolniczym gospodarstwa rolnego, usuwał on także obornik i gnojowicę z pomieszczeń, w których przetrzymywane były zwierzęta hodowlane, a zimą pracował także przy wyplataniu mat i przy segregowaniu mat słomianych i przy segregowaniu mat, trzciny na maty, które następnie były przez ojca ubezpieczonego sprzedawane w firmie
[ ns 00:24:30.006] trzcina na maty. Ubezpieczony wykonywał także takie czynności jak obcinanie maczetą liści, układanie je w kupki, chodzi o plantację buraków, zwoził kiszonki na pryzmy położone na wolnym powietrzu w pobliżu obory, sadził także ziemniaki, wybierał ziemniaki z kopców na sadzonki, nie wyjeżdżał on nigdzie na wakacje, ani letnie, ani na ferie zimowe. Praca w gospodarstwie rolnym zajmowała mu przynajmniej 6 godzin dziennie, chociaż ubezpieczony twierdził, że było to nawet 5 albo 6 godzin dziennie, a latem więcej. W gospodarstwie rolnym rodziców oprócz ojca ubezpieczonego pracował także starszy brat, jego starszy brat oraz sam ubezpieczony I. J.. Natomiast młodszy brat, młodsza siostra i matka ubezpieczonego zajmowali się raczej prowadzeniem gospodarstwa domowego ze względu na to, że było to młodsze rodzeństwo ubezpieczonego. Powyższe okoliczności faktyczne zostały ustalone przez Sąd na podstawie dowodów z zeznań świadków oraz dowo..., świadków Z. B. (2), przepraszam, Z. B. (1) oraz S. C., jak również na podstawie dowodu z przesłuchania stron ograniczonego do przesłuchania ubezpieczonego. Dowody te były spójne i w sposób zgodny potwierdzały zarówno wielkość gospodarstwa rolnego, jak i objęte tym gospodarstwem inwentarz żywy i zakres prac koniecznych do utrzymania gospodarstwa rolnego. Podkreślić także należy iż niewątpliwie w okresie od (...)roku do 13 czerwca 1972 roku ubezpieczony nie miał więcej czasu, żeby pomagać w gospodarstwie, bo w tym czasie chodził do szkoły podstawowej w Z., także większe obowiązki na pewno ciążyły na nim w okresie gdy brat ubezpieczonego - co potwierdza kserokopia książeczki wojskowej na kartach 26 i 27 - został powołany z dniem 9 stycznia 1975 roku do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Tym nie mniej w ocenie Sądu Okręgowego nawet w okresach gdy brat nie był w wojsku ubezpieczony wykonywał rzeczywiście stale prace w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie. Gospodarstwo rolne rodziców ubezpieczonego było wprawdzie średnich rozmiarów, miało 8,14 hektara, ale Sąd Okręgowy zważał przy dokonywaniu istotnych dla rozstrzygnięcia sporu ustaleń, iż w gospodarstwie tym było stosunkowo dużo inwentarza. Oprócz licznego drobiu to przede wszystkim było około 15 sztuk bydła i 40 sztuk trzody chlewnej, jak również były 2 konie. Kreowało to określony zakres obowiązków związanych z prowadzeniem tego gospodarstwa rolnego, w szczególności przygotowanie w parowniku karmy dla trzody chlewnej, przygotowanie także, cięcie słomy na karmę dla bydła i koni przy pomocy śrutownika co ubezpieczony także wykonywał, trzeba było bydło napoić, oczyścić pomieszczenia, w których zwierzęta zarówno trzoda chlewna, bydło, jak i konie przebywały. W ocenie Sądu Okręgowego zasady doświadczenia życiowego wskazują, że było to, była to, był to wystarczająco znaczny zakres obowiązków związanych z utrzymaniem i prowadzeniem tego gospodarstwa rolnego, który wymagał potrzeby wykonywania pracy przez wszystkich członków rodziny ubezpieczonego, szczególnie tych osób starszych, którym wiek pozwalał już na wykonywanie prac fizycznych. Także zarówno ojciec ubezpieczonego jak i starszy brak oraz sam ubezpieczony wykonywali stałą pracę w gospodarstwie rolnym, a ubezpieczony czynił to w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie wymaganym do uznania danego okresu za okres, który może zostać zaliczony do uzupełnienia stażu pracy potrzebnego do nabycia uprawnień emerytalnych. Podkreślić należy, iż w orzecznictwie utrwalony jest pogląd zgodnie z którym o stałości pracy domownika w gospodarstwie rolnym w rozumieniu artykułu 6 punktu 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników decyduje zachowanie, mimo prowadzonej działalności pozarolniczej, gotowości do świadczenia jej na rzecz gospodarstwa osoby bliskiej w wymiarze czasu stosownym do zakładanego przez rolnika prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa. Tak wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2006 roku, II UK 42/06, opublikowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego, Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 2007 roku...
[ koniec części 00:32:45.949] ELM690963_03
[ Przewodniczący 00:32:46.194] Zeszyt 19, 20 pozycja 292. Podkreślić także należy, iż w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2014 roku I OSK 1694/13 podkreślono, iż pojęcia stałej pracy w gospodarstwie rolnym nie należy utożsamiać z koniecznością ciągłego jej wykonywania i nie zawsze praca ta musi polegać na nieustannym podejmowaniu czynności rolniczych. Jeżeli bowiem prawodawca wprowadza pojęcie rolnika jak i domownika to czyni to po to, aby odróżnić charakter świadczonej przez każdego z nich pracy w gospodarstwie rolnym. Nie można, zatem z góry zakładać, że w przypadku osoby, która spełnia pozostałe przesłanki domownika, fakt jej uczęszczania do szkoły na przykład ogólnokształcącej poza miejscem zamieszkania oraz związane z tym obowiązki szkolne zawsze wykluczają możliwość uznania, iż wykonuje on stalą pracę w gospodarstwie rolnym. Ocena, czy okres pracy świadczonej przez ucznia szkoły ponadpodstawowej na rzecz rodziców prowadzących gospodarstwo rolne kwalifikuje się do zaliczenia jej do stażu pracowniczego, możliwa jest dopiero po dokładnym ustaleniu stanu faktycznego, uwzględnieniu wielkości i struktury i rodzaju gospodarstwa rolnego, liczby pracujących w nim osób oraz rzeczywistych, technicznych uwarunkowań konieczności pracy tej osoby w gospodarstwie. Odnosząc się do stanowiska organu rentowego prezentowanego w toku procesu, iż fakt uczęszczania ubezpieczonego do szkoły, zasadniczej szkoły zawodowej poza miejscem stałego zamieszkania świadczy, iż nie była to praca, która była świadczona stale i w wymiarze koniecznym do uwzględnienia tego okresu, jako okresu uzupełniającego Sąd Okręgowy podkreśla, iż odległość pomiędzy miejscem zamieszkania ubezpieczonego a S. nie była znaczna. Jak wynikało z zeznań świadków i stron dojazd zajmował autobusem pół godziny w ciągu, z pewnością w ciągu godziny ubezpieczony, dojazd do szkoły zajmował mu nie więcej niż godzinę, jeśli nie mniej i okoliczność ta w ocenie Sądu Okręgowego w żadnym razie nie wyklucza możliwości zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym świadczonej przez ubezpieczonego do uzupełnienia stażu emerytalnego. W ocenie Sądu Okręgowego przekonujące były zarówno dowody z zeznań świadków jak i same przesłuchania ubezpieczonego, iż praca ta była przez niego świadczona w wymiarze 4 godzin dziennie, także w czasie, gdy odbywały się zajęcia szkolne czy to w szkole podstawowej czy w (...) Szkole Zawodowej w S.. Również okolicznościami, które świadczyłyby o tym, że taki wymiar czasu pracy był potrzebny dla funkcjonowania gospodarstwa rolnego rodziców oprócz pracy brata i ojca ubezpieczonego świadczy o tym to, iż gospodar..., w gospodarstwie rolnym była stosunkowo dużo liczba zwierząt, inwentarza żywego i to zarówno drobiu jak i trzody chlewnej około 40 sztuk i również bydła, łącznie około 15 sztuk do tego były jeszcze konie. Te zwierzęta należało codziennie nakarmić, najmniej co drugi dzień trzeba było oczyścić im pomieszczenia, w których były hodowane. Zimą ubezpieczony pracował także przy wyplataniu mat słomianych razem z rodzicami. Rodzina ubezpieczonego, bo była stosunkowo liczna i takie czynności potrzebne były dla utrzymania, dla zdobycia środków utrzymania dla rodziny i prowadzenia gospodarstwa rolnego. Dlatego w ocenie Sądu Okręgowego z pewnością przynajmniej w ciągu 1 roku, kiedy brakującego ubezpieczonemu do niecałego, bez 2 dni do uzupełnienia, dalszego uzupełnienia stażu emerytalnego, te okresy wakacyjnej pracy w gospodarstwie, które organ rentowy zaliczył występowała możliwość, występowała konieczność pracy w gospodarstwie, która powodowała, iż praca ta miała takie natężenie i była świadczona w takim wymiarze, który uprawniał ubezpieczonego do doliczenia mu do stażu emerytalnego na dzień 1 stycznia 1999 roku tego okresu do pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Podkreślić należy, że zasady doświadczenia życiowego przemawiają także za tym, iż w lat..., na początku w pierwszej połowie lat 70-tych, co wynikało zresztą z zeznań świadków, gospodarstwo rolne ubezpieczonego nie było zmecha..., rodziców ubezpieczonego nie było zmechanizowane. Zwiększało to zakres, potrzebę i obowiązki konieczne do utrzymania gospodarstwa. Dlatego w ocenie Sądu Okręgowego na podstawie artykułu 10 ustępu 1 punktu 2 okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 1 lutego..., od 16 lutego 1972 roku, czyli od ukończenia przez ubezpieczonego 16 lat do stycznia, do końca sty..., do stycznia 1976 roku powinien zostać w całości zaliczony do pracy w rolnictwie i uznany za okres składkowy przypadający przed dniem 1 lipca 1977 roku, okres prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 lat, po ukończeniu 16 roku życia na podstawie artykułu 10 ustępu 1 punktu 2 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podkreślić należy, iż zgodnie z artykułem 184 Ustawy emerytalno-rentowej zgodnie z ustępem 1 tego przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w artykule 32, 33, 39 i 40 jeżeli w dniu wejścia w życie Ustawy osiągnęli po pierwsze: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w artykule 27. Ustęp 2 artykułu 184 stanowi, że emerytura, o której mowa w ustępie 1 przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym za pośrednictwem zakładu na dochody budżetu państwa. Z kolei artykuł 10 ustęp 1 punkt 2 stwierdza, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy traktując je z zastrzeżeniem artykułu 56 jak okresy składkowe przypadające przed dniem 1 lipca 1977 roku okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego, przepraszam, według artykułu 10 ustępu 1 punktu 3 Ustawy emerytalnej i przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 roku, okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia. Ubezpieczony spełniał definicję domownika, pracował, co najmniej w wymiarze 4 godzin dziennie i okres wskazany przez pełnomocnika ubezpieczonego na rozprawie, w protokole rozprawy, powinny zostać zaliczone do okresów uzupełniających oprócz tych okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców ubezpieczonego, które zostały przez organ rentowy zaliczone w szczególności chodziło tu o okresy wakacyjne. Przypomnieć także należy, że zgodnie z paragrafem 3 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, emerytury zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia" uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn liczonej łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Para..., pracownik, który zgodnie z paragrafem 4 ustępem 1 Rozporządzenia, pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn; ma wymagany okres zatrudnienia w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Artykuł 184 ustęp 1 odsyła właśnie do przepisów Rozporządzenia, jako tego aktu, który, w którym określa się szczegółowe wymogi potrzebne do nabycia prawa do emerytury, okres 25 lat sporny między stronami, ubezpieczenia i zatrudnienia zaliczany do emerytury, wymagany okres zatrudnienia. Ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku spełnił po uzupełnieniu na podstawie artykułu 10 ustępu 1 punktu 3 wymaganego okresu, posiadanego wymaga..., okresu zatrudnienia uzupełnionego okresem pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w punkcie I wyroku zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia (...)roku to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego. Ubezpieczony pozostałe warunki nabycia prawa do dochodzonego świadczenia spełnił w szczególności na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się, co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach, co nie było między stronami sporne i co ubezpieczony wykazał w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym, nie był członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego i w dniu 18 stycznia 2016 roku złożył wniosek o emeryturę. W punkcie II wyroku Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji albowiem istotne dla rozstrzygnięcia sprawy ustalenia, co do możliwości zaliczania danego okresu do okresu, o którym mowa w artykule 10 ustępie 1 punktem, w punkcie 3 Ustawy emerytalnej Sąd dokonywał w toku postępowania sądowego na podstawie dowodów, którymi nie dysponował organ rentowy na podstawie dowodów z zeznań świadków i przesłuchania ubezpieczonego. Z kolei w punkcie III wyroku mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w artykule 98 Kodeksu postępowania cywilnego Sąd na podstawie paragrafu 1 i 3 tego artykułu zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 złotych wynagrodzenia pełnomocnika procesowego wykonującego zawód radcy prawnego. Wysokość wynagrodzenia ubezpieczonego została ustalona na podstawie paragrafu 11 ustępu 2 w związku z paragrafem 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2013 roku, pozycja 490 z późniejszymi zmianami. W ocenie Sądu Okręgowego nakład pracy pełnomocnika, który aktywnie uczestniczył w rozprawie i sporządził odwołanie od zaskarżonej decyzji uzasadniał przyznanie pełnomocnikowi wynagrodzenia w wysokości trzykrotności stawki minimalnej. Na tym wygłoszenia uzasadnienia zakończono.