UZASADNIENIE

Powód M. B. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych K. (...) sp. z o. o. oraz Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwoty 7.200 zł wraz z ustawowymi odsetkami za okres od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty z tytułu odszkodowania za poniesioną szkodę. Nadto domagał się zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 19 stycznia 2014 r. na drodze wojewódzkiej (...), w miejscowości W., na jadący samochód powoda marki F. (...) o nr rej. (...), użytkowany wówczas przez jego syna –T. B., wywróciło się drzewo powodując uszkodzenia szyby przedniej, dachu, prawego słupka kabiny, drzwi prawych, lusterka prawego i tylnego zderzaka. Zdaniem pełnomocnika powoda, w wyniku tego zdarzenia poniósł on szkodę w wysokości 7.200 zł, na którą składał się koszt naprawy uszkodzonego pojazdu w wysokości 6.500 zł oraz koszty transportu pojazdu do W..

Pełnomocnik powoda, powołując się na przedłożoną w sprawie opinię dendrologiczną, wskazał, iż bezpośrednią przyczyną wywrócenia się drzewa był jego zły stan fitosanitarny. Podniósł, że wywrócone drzewo rosło na nieruchomości, której dzierżawcą jest pozwany K. (...) sp. z o. o. Podał, iż ubezpieczyciel dzierżawcy - pozwane Towarzystwo (...) w przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym nie uznało swej odpowiedzialności co do zasady.

(pozew – k. 3-4)

Pozwany K. (...) Sp. z o. o. z siedzibą w B. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania. Wskazał, iż powód nie wykazał związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy szkodą, a zachowaniem pozwanego oraz wysokości szkody.

(odpowiedź na pozew – k. 45)

Pozwane Towarzystwo (...) z siedzibą w W. wniosło o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Zdaniem pełnomocnika pozwanego do zdarzenia nie doszło z winy pozwanego K. (...). Przyczyną zdarzenia były wyłącznie złe warunki atmosferyczne – tj. silny, huraganowy wiatr. Podniósł także, iż na pozwanym K. (...) Sp. z o. o. nie spoczywał obowiązek utrzymania drzew znajdujących się na dzierżawionej nieruchomości. Przedmiotem umowy dzierżawy było bowiem wykorzystanie gruntu wyłącznie na cele produkcji rolnej. Nadto wskazał, iż przedłożona w sprawie przez powoda opinia dendrologiczna nie odnosi się do stanu zdrowotnego drzewa w dniu zdarzenia – wizja terenowa została bowiem przeprowadzona po upływie 3 miesięcy od wywrócenia się drzewa. Pełnomocnik zakwestionował także wysokość roszczenia.

(odpowiedź na pozew – k. 52-53)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 19 stycznia 2014 r. ok. godz. 23:00 na drodze wojewódzkiej nr (...), na odcinku S. - M., w miejscowości W., gm. M. na jadący drogą pojazd marki F. (...) o nr rej. (...), kierowany przez T. B., a stanowiący własność powoda M. B., przewróciło się drzewo usytuowane na działce przyległej do pasa drogowego, nr 200/3, obręb S..

Drzewo uległo wywróceniu w kierunku drogi opierając się na barierce energochłonnej. Na pojazd powoda spadło od strony pasażera. Drzewo uległo wywróceniu wraz z systemem korzeniowym, który był zainfekowany przez grzybnię huby i przez to osłabiony. Powyższe uszkodzenia korzeni były niewidoczne przed wywróceniem się drzewa.

W chwili zdarzenia temperatura powietrza wynosiła ok. 9°C. Wiał porywisty wiatr z kierunku wschodniego ze średnią prędkością ok. 10 m/s. Porywy wiatru osiągały prędkość do 16 m/s, przy czym lokalnie porywy mogły sięgać do 18 m/s.

( dowód : zaświadczenie o zdarzeniu drogowym – k. 8, notatka z przyczyn powstania szkody – k. 9, fotografie – k. 11-20, 247, kopia mapy ewidencyjnej – k. 25, ekspertyza warunków atmosferycznych – k. 120-121, zeznania świadków: A. M.- k. 201v, T. B. – k. 201v-202, M. A. F. – k. 202-202v, opinia biegłego sądowego z zakresu leśnictwa W. P. – k. 261, opinia uzupełniająca – k. 277-278, opinia biegłego sądowego z zakresu leśnictwa M. A. – k. 110 – 114, opinia uzupełniająca – k. 139, wysłuchanie biegłego sądowego M. A.– k.202v - 203)

Na skutek powyższego zdarzenia pojazd powoda został uszkodzony. Powód poniósł koszt naprawy pojazdu w wysokości 6.500 zł oraz koszt transportu z miejsca zdarzenia w kwocie 700 zł.

( dowód : faktura nr (...) – k. 21, umowa o dzieło – k. 22, kosztorys naprawy pojazdu – k. 23-24)

W dniu zdarzenia Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w M. nie odnotowała żadnych innych zdarzeń związanych z silnym wiatrem.

( dowód : informacja z 22.08.2014 r. – k. 30)

Właścicielem nieruchomości, na której rosło wywrócone drzewo jest (...) S.A. z siedzibą w W.. Na mocy umowy z dnia 13 września 2000 r. spółka wydzierżawiła pozwanemu K. (...) Sp. z o.o. przedmiotową działkę na cele produkcji rolnej. Dzierżawca zobowiązał się korzystać z nieruchomości zgodnie z zasadami wiedzy agrotechnicznej oraz ponosić wszelkie koszty, nakłady i inne ciężary związane z własnością lub posiadaniem nieruchomości. Umowa została zawarta na czas nieoznaczony.

Pełnomocnik powoda wezwał dzierżawcę do zapłaty kwoty 7.200 zł tytułem zwrotu kosztów naprawy i holowania uszkodzonego pojazdu. Pozwany K. (...)odmówił zapłaty odszkodowania.

( dowód : pismo z dnia 02.06.2014 r. – k. 26, pismo z 11.06.2014 r. – k. 32, akta szkody nr 30/14/61/44: umowa ubezpieczenia - k. 12, umowa dzierżawy – k. 133-137, pismo z dnia 30.06.2014 r. – k. 34)

Dzierżawca posiada zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z pozwanym Towarzystwem (...) z siedzibą w W.. Pełnomocnik powoda bezskutecznie wezwał pozwanego ubezpieczyciela do wypłacenia odszkodowania za poniesioną szkodę.

( dowód : ogóle warunki ubezpieczenia – k 62-82, akta szkody nr 30/14/61/44: umowa dzierżawy – k. 133-137, pismo z dnia 11.08.2014 r. – k. 31, pismo z dnia 01.07.2014 r. – k. 33, pismo z dnia 06.02.2014 r.)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie przedłożonych w sprawie dokumentów, których prawdziwości żadna ze stron nie zakwestionowała, zeznań zawnioskowanych świadków, które korespondowały ze zgromadzonym materiałem dowodowym oraz okoliczności, które były pomiędzy stronami bezsporne. Mając na uwadze, iż prawidłowa ocena zasadności roszczenia wymagała wiadomości specjalnych zasadnicze znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego miały przedłożone w sprawie opinie biegłych z zakresu leśnictwa.

W pierwszej kolejności należy jednak odnieść się do podnoszonego przez pozwane Towarzystwo (...) zarzutu braku legitymacji biernej po stronie pozwanego K. (...), na którym zdaniem pozwanego nie ciążył obowiązek pielęgnacji i utrzymania drzew znajdujących się na dzierżawionym gruncie. Przy ocenie, czy pozwany jako dzierżawca istotnie był w tym zakresie zobowiązany, zasadnicze znaczenie ma treść umowy dzierżawy przy uwzględnieniu w szczególności czasu jej trwania oraz przepisy powszechnie obowiązujące. Nieuregulowanie przez strony w treści umowy obowiązku dzierżawcy podejmowania działań w zakresie ochrony drzew, stanowiących części składowe gruntu (art. 48 k.c.) nie może być równoznaczne z brakiem takiego obowiązku. W tym kontekście należy wskazać, iż ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2015 r., poz. 2100) nakłada na dzierżawców obowiązek powszechnej ochrony lasów, który winien być realizowany między innymi w postaci zapobiegania, wykrywania i zwalczania organizmów szkodliwych. Obowiązek pozwanego K. (...) utrzymania drzew na nieruchomości wynika jednocześnie z ogólnej zasady utrzymania posiadanej rzeczy w takim stanie, by nie stwarzał on niebezpieczeństwa dla zdrowia lub życia ludzkiego bądź mienia. Wymaga także wskazania, iż na mocy § 4 ust. 5 dzierżawca zobowiązał się pokrywać wszelkie ciężary związane z własnością lub posiadaniem nieruchomości.

Stwierdzić zatem należy, iż pozwany K. (...) jest legitymowany biernie w niniejszej sprawie. Odpowiedzialność pozwanego Towarzystwa (...) wynika natomiast z treści art. 822 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Pokrzywdzony czynem niedozwolonym może domagać się naprawienia szkody zarówno od ubezpieczyciela, jak i od ubezpieczonego, albo łącznie od nich.

Na mocy art. 415 k.c. stanowiącego podstawę roszczenia w niniejszej sprawie przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej, obok zaistnienia szkody majątkowej, jest wystąpienie zdarzenia, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy – t. j. zawinionego działania bądź zaniechania sprawcy oraz związek przyczynowy pomiędzy tym czynem niedozwolonym, a wystąpieniem szkody. Mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy należy wskazać, iż czyn sprawcy może także polegać na stworzeniu stanu niebezpieczeństwa dla zdrowia ludzkiego bądź mienia. Dla przyjęcia odpowiedzialności sprawcy jego czyn winien być negatywnie oceniony tak z obiektywnego, jak i subiektywnego punktu widzenia. Brak udowodnienia jednej z wyżej wskazanych przesłanek skutkuje oddaleniem powództwa bez konieczności ustalenia wystąpienia pozostałych.

W tym zakresie należy wskazać, iż kwestią sporną, istotną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, było ustalenie czy drzewo, które wywołało szkodę w majątku powoda, uległo wywróceniu na skutek siły wyższej, czy też złego stanu fitosanitarnego, za który odpowiedzialność ponosi pozwany K. (...) jako władający nieruchomością i zobowiązany do ochrony oraz właściwego utrzymania drzew na niej się znajdujących.

Nie ulega wątpliwości, że w niniejszym postępowaniu ocena zasadności roszczenia powoda we wskazanym wyżej zakresie i prawidłowe rozstrzygnięcie sprawy wymagało wiadomości specjalnych. Sąd nie jest bowiem władny dokonać oceny stanu fitosanitarnego drzewa, gdyż zagadnienie to wykracza poza zakres wiadomości i doświadczenia życiowego osoby nieposiadającej wiadomości specjalnych z dziedziny leśnictwa. Jak wskazuje się w orzecznictwie ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 1999 r., I CKN 223/98, Wok, 2000, Nr 3, str. 7) środkiem dowodowym, którym strona może wykazać zasadność dochodzonego roszczenia, w przypadku wystąpienia wiadomości specjalnych, jest dowód z opinii biegłego. Dowód ten nie może zostać zastąpiony przez żaden inny środek dowodowy, w tym przez dowód z przesłuchania stron, czy dowód z dokumentu.

Powołany w sprawie biegły z zakresu leśnictwa M. A. słuchany na rozprawie, prostując sporządzoną w dniu 12.01.2015 r. opinię pisemną oraz opinię uzupełniającą z dnia 10.04.2015 r., na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, podał, iż drzewo widoczne na przedłożonych przez powoda fotografiach było zdrowe. Jednocześnie wskazał, iż na kopiach zdjęć widoczny jest owocnik huby, który powoduje usychanie drzewa, co jednak nie wpływa na jego wytrzymałość. Twierdził, iż taki rodzaj uszkodzeń nie mógł spowodować upadku drzewa. Zdaniem biegłego nastąpił on wskutek huraganowego wiatru. Mając na uwadze, iż pisemna opinia sporządzona przez tego biegłego (k. 110-114) dotyczyła innego drzewa, a wnioski płynące z wysłuchania biegłego na rozprawie w dniu 10.07.2015 r. były niejednoznaczne, Sąd uznał, iż zachodzi konieczność dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego z zakresu leśnictwa, o czym orzekł z urzędu.

W tym kontekście należy wskazać, iż dopuszczenie dowodu niewskazanego przez strony postępowania stanowi uprawnienie sądu, z którego może skorzystać w szczególnych sytuacjach (art. 232 k.p.c.). W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd uznał, iż zebrany materiał dowodowy nie daje podstaw do rzetelnego wyjaśnienia sprawy, co jest warunkiem koniecznym jej sprawiedliwego i należytego rozstrzygnięcia. Wskazać należy przy tym, iż celem postępowania cywilnego jest rozstrzygnięcie istoty sprawy zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy zarówno faktycznym jak i prawnym. W sprawie została wprawdzie przedłożona ekspertyza prywatna sporządzona na zlecenie powoda przez M. F., która stwierdziła osłabienie wytrzymałości podstawy pnia drzewa w wyniku rozkładu drewna spowodowanego przez strzępki grzybni hubiaka pospolitego powodującego białą zgniliznę drewna. Wnioski z niej płynące nie pokrywały się z twierdzeniami biegłego powołanego w sprawie . Należy jednak mieć na uwadze, iż ekspertyza wykonana na zlecenie strony poza postępowaniem sądowym może stanowić jedynie dowód z dokumentu prywatnego zgodnie z treścią art. 245 k.p.c. Jako dokument prywatny opinia potwierdza jedynie, iż osoba, która ją podpisała złożyła oświadczenie w niej zawarte. Sąd w niniejszym postępowaniu w pełni podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 listopada 2010 r. ( I CSK 57/10, LEX 688661), iż treść takiego oświadczenia nie jest objęta domniemaniem zgodności z prawdą zawartych w niej twierdzeń. W żadnym wypadku opinia prywatna, także sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje, w tym przez biegłego sądowego, nie może zastępować dowodu z opinii biegłego przeprowadzonego zgodnie z przepisami postępowania cywilnego.

Powołany w sprawie kolejny biegły sądowy z zakresu leśnictwa W. P. stwierdził, iż drzewo było opanowane przez grzyby. Jego stan fitosanitarny uzasadniał wycięcie, jednak ujawnił się dopiero po wywróceniu się drzewa. Wcześniej był niewidoczny. W ocenie biegłego wywrócenie się drzewa spowodowane było silnym wiatrem w połączeniu z osłabionym systemem korzeniowym. Powyższą opinię Sąd uznał za wartościowy materiał dowodowy. Biegły odniósł się do zarzutów podnoszonych przez strony, a jego wyjaśnienia oraz wnioski płynące z opinii Sąd uznał za przekonywujące w świetle zasad logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego. Twierdzenia biegłego korespondowały także z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Jak wynika bowiem z informacji udzielonej przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w dniu zdarzenia odnotowany był porywisty wiatr.

Mając na względzie powyższe ustalenia w ocenie Sądu strona powodowa nie wykazała, pozwany K. (...) był odpowiedzialny za szkodę powstałą na skutek zdarzenia z dnia 19.01.2014 r. Należy zaznaczyć, iż jeżeli istotnie przyjąć, iż stan sanitarny drzewa uzasadniał jego wycięcie, powód winien także wykazać, iż pozwany K. (...) nie dochował należytej staranności w zakresie ciążących na nim obowiązków prawidłowej pielęgnacji drzew chociaż miał taką możliwość. Wskazanych okoliczności powód w niniejszej sprawie nie dowiódł. Na mocy art. 822 k.c. do naprawienia szkody nie jest zatem także zobowiązany ubezpieczyciel – pozwane Towarzystwo (...).

Sąd nie dokonywał ustaleń dotyczących wysokości szkody, którą kwestionowali pozwani, gdyż w sytuacji nie ustalenia podstaw do przypisania odpowiedzialności pozwanemu K. (...) co do zasady za zdarzenie, dla rozstrzygnięcia sprawy nie było potrzeby czynienia takich ustaleń.

Uznając roszczenie za nieudowodnione Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu zasądzając od strony powodowej na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) w W. kwotę 1840,22 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i uiszczonych przez pozwanego zaliczek na poczet zawnioskowanych dowodów oraz na rzecz pozwanego K. (...) Sp. z o. o. w B. kwotę 1217 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Sąd nie obciążył jednocześnie powoda kosztami procesu na rzecz Skarbu Państwa z uwagi na charakter postępowania oraz subiektywne przekonanie powoda o słuszności dochodzonego roszczenia, którego bezzasadność potwierdziło dopiero przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe.

Przewodniczący:	SSR Alina Kowalewska
Protokolant:	st. sekr. sądowy Elwira Stopińska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE